Cele rehabilitacji w chirurgii
Zapobieganie pooperacyjnym powikłaniom i następstwom operacji
Leczenie pooperacyjnych powikłań i zaburzeń czynnościowych
Jak najszybsze przywrócenie sprawności do stanu przed zabiegiem
Kinezyterapia
Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia skutecznego kaszlu
Przeciwzakrzepowe
Cele ćwiczeń oddechowych
Zapobieganie pooperacyjnym powikłaniom układu oddechowego
Leczenie powikłań i/lub kompensacja zaburzeń czynności układu oddechowego
Działanie rozluźniająco-uspokajające
Przeciwskazania do wykonywania ćwiczeń oddechowych
Niewydolność oddechowa
Niedawny krwotok płucny
Inne - decyzja lekarza
Rodzaje ćwiczeń oddechowych
Bierne
Czynno-bierne
Wspomagane czynnymi ruchami kkg i kkd
Wolne czynne
Z oporem
Pozycje ułożeniowe
Ułatwiające i utrudniające fazy oddechowe
Ze stabilizacją
Zasady wykonywania ćwiczeń oddechowych
Rozpoczynamy od wydechu
Wdech nosem
Wydech ustami
Wdech/wydechu =1/2 lub 1/3
Wdech - brzuch się unosi
Wydech - brzuch opada
Kompensacyjny sposób oddychania
Operacja w obrębie klatki piersiowej - tor przeponowy
Operacja w obrębie jamy brzusznej - tor żebrowy
Okres pooperacyjny wczesny
Ćwiczenia wykonywane 6-8 razy na dzień
1 sesja ćwiczeń - do 3 serii
3-4 powtórzenia w serii
Okres pooperacyjny późny (po 3 dobie)
Ćwiczenia wykonywane 3 razy dziennie
Ćwiczenia skutecznego kaszlu
Ból pooperacyjny
Stabilizacja operowanej okolicy
Częstotliwość ćwiczeń podobnie jak w ćwiczeniach oddechowych
2 techniki efektywnego kaszlu
Na szczycie długiego wydechu
Długi przerywany wydech, na szczycie którego seria mocnych kaszlnięć
Zasady ćwiczeń efektywnego kaszlu
Okres pooperacyjny wczesny
Ćwiczenia wykonywane 6-8 razy na dzień
1 sesja ćwiczeń - do 3 serii
3-4 powtórzenia w serii
Okres pooperacyjny późny (po 3 dobie)
Ćwiczenia wykonywane 3 razy dziennie
Ćwiczenia skutecznego kaszlu
Ból pooperacyjny
Stabilizacja operowanej okolicy
Częstotliwość ćwiczeń podobnie jak w ćwiczeniach oddechowych
2 techniki efektywnego kaszlu
Na szczycie długiego wydechu
Długi przerywany wydech, na szczycie którego seria mocnych kaszlnięć
Ćwiczenia przeciwzakrzepowecel - skutecznie zapobiegać ryzyku rozwoju pooperacyjnej zakrzepicy
Ćwiczenia głównie części dystalnych kkd:
zgięcia grzbietowe i podeszwowe stóp w rytmie oddechowym
krążenia stóp
zgięcia i wyprost w stawach kolanowych i biodrowych (w miarę możliwości pacjenta)
Zasady wykonywania ćwiczeń przeciwzakrzepowych
Okres pooperacyjny wczesny
Ćwiczenia wykonywane co ½ do 1 godz.
1 seria - 1 minuta
16 ruchów w ciągu 1 minuty
uniesienie kończyny powyżej poziomu serca najprostsza profilaktyka przeciwzakrzepowa
Okres pooperacyjny rehabilitacja wczesna
Pozycja pacjenta w łóżku półsiedząca lub siedząca z podparciem pod plecy
Ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia skutecznego kaszlu
Ćwiczenia skutecznego kaszlu w pozycjach drenażowych
Ćwiczenia przeciwzakrzepowe
Pionizacja 1-2 doba (zapaść ortostatyczna)
Ćwiczenia ogólnie usprawniające i trening wytrzymałościowy (do 3-5 doby):
Pozycja leżąca lub stojąca
Od kilku do kilkunastu minut
Liczba powtórzeń 5-7 razy w 2-3 seriach
Ćwiczenia kkd i kkg oraz tułowia
Przeciwwskazania temperatura ciała powyżej 37,50 C (nie dotyczy ćwiczeń oddechowych i efektywnego kaszlu)
Okres pooperacyjny rehabilitacja wczesna
Zapobieganie powikłaniom płucnym
Zapobieganie zakrzepicy żył głębokich
Powrót sprawności - jak największa samodzielność pacjenta
Odleżyny - profilaktyka
Zmiana pozycji co 2 godziny
Materace pneumatyczne, wodne, itp.
Podkładki i poduszki wodne, emulsyjne i zmiennociśnieniowe
Naturalne futra
Higiena - sucha pościel, mycie, kremy (ale nie puder)
Właściwe odżywianie (dieta lekkostrawna, białko, wit.C, żelazo i cynk) i nawadnianie chorego (około 2,5 l/dobę)
Systematyczna i codzienna rehabilitacja
Torakochirurgia
Psychoterapia
Ćwiczenia oddechowe - tor przeponowy
Stabilizacja rany
Efektywny kaszel - wspomaganie oklepywaniem:
pozycja „woźnicy”
głoska „r”
Oddychanie przez rurkę (powrót powietrza wdychanego)
Ucisk palcami na tchawicę
Ucisk przepony przez terapeutę
Inhalacje
Pionizacja - hipotonia ortostatyczna
Ćwiczenia ogólnousprawniające - obręcz barkowa
Chirurgia jamy brzusznej
Ćwiczenia oddechowe torem piersiowym
Po resekcji pęcherzyka żółciowego, stanów zapalnych otrzewnej i plastyki przepuklin - tor piersiowy i przeponowy
Efektywny kaszel - nauka przed zabiegiem
Ćwiczenia mm brzucha sterowane górą lub dołem już w pierwszej dobie pooperacyjnej - rola psychoterapii
Zmiana pozycji z leżącej na siedzącą - przy użyciu drabinki - ryzyko przepukliny w obrębie rany pooperacyjnej
Pionizacja już w 1 dobie pooperacyjnej (decyzja lekarza)
Zwracamy uwagę na postawę pacjenta - pozycja zgięciowa, „ochronna”
Plastyka przepuklin
Oddychanie torem przeponowym
Konieczna stabilizacja podczas kaszlu
Opaski z bandaża elastycznego uciskające okolicę operowaną, ale tylko podczas ćwiczeń ogólnych
Zmiana pozycji - drabinka, obciążenie kkg
Powikłania na oddziale chirurgicznym
Płucne
powikłania płucne - 50% zgonów chorych
Pooperacyjny ból
Unieruchomienie
Środki znieczulające i narkotyczne
Odruchowe, wyższe ustawienie przepony
Pooperacyjna niedrożność jelit
Okołooperacyjna pozycja Trendelenburga (skośnie, głowa poniżej poziomu ciała)
Wydzielina w drogach oddechowych - niedrożność oskrzeli prowadząca do niedodmy
Powikłania krążeniowe
Wstrząs hipowolemiczny - nagła utrata krwi, osocza, wody
Wstrząs kardiogenny - niedostateczny dopływ krwi do narządów ważnych dla życia
Wstrząs septyczny - zmniejszone zużycie tlenu przez komórki przy prawidłowym przepływie krwi, prawidłowo wysyconej tlenem
Powikłania zakrzepowo-zatorowe
Zakrzepica żył głębokich
Zator pnia tętnicy płucnej lub serca
Zadania rehabilitacji w chirurgii
Utrzymanie prawidłowej wentylacji płuc
Zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i przepony
Zwiększenie siły mięśni oddechowych
Pobudzenie do skutecznego kaszlu
Zapewnienie prawidłowego odpływu żylnego z kończyn dolnych
Utrzymanie prawidłowej pompy mięśniowej kończyn dolnych
Wczesne uruchamianie i pionizacja
Ćwiczenia ogólnej sprawności
Fizykoterapia
Cel - uzupełnienie i przygotowanie do kinezyterapii
Inhalacje
6-30µm górne drogi oddechowe
2-5 µm oskrzela i oskrzeliki
1-2 µm pęcherzyki płucne
Przeciwwskazania:
Ostre stany zapalne układu oddechowego
Gruźlica
Niewydolność oddechowa
Niewydolność krążeniowa znacznego stopnia
Technika
5 oddechów/minutę
Na szczycie wdechu 3-5s do nawet 25s przerwa
3 razy dziennie przez 15 minut
Łączone z efektywnym kaszlem
UV i IR
Diatermia krótkofalowa
Galwanizacja, jonoforeza, pr.diadynamiczne
Ultradźwięki (blizny, astma oskrzelowa i nieżyt oskrzeli)
Masaż
Technika oklepywania
Aquavibron i inne urządzenia - masaż wibracyjny
Masaż pneumatyczny
Okres przedoperacyjny
Czynniki ryzyka:
Wiek
Otyłość
Styl życia (papierosy)
Inne schorzenia
Cele rehabilitacji
Zapobieganie zjawisku hipokinezy
Nauka ćwiczeń stosowanych po operacji
Normalizacja zaburzeń czynności ukł.krążenia i oddechowego
Fizjoterapeuta ocenia stan pacjenta:
Choroba i inne współistniejące
Zdjęcie klatki piersiowej
Czynność układu oddechoego
Wydolność układów oddechowego i krążenia
Ruchomość w stawach obręczy barkowej i kręgosłupa
Postawa i budowa pacjenta
Siła mięśni oddechowych oraz kkd
Nauka ćwiczeń:
Stosowanych po operacji (oddechowe, efektywnego kaszlu, przeciwzakrzepowe, stabilizacja rany pooperacyjnej, samoobsługa)
Ogólnie usprawniających
Kondycyjnych
Normalizujące zaburzoną czynność układów
Metody operacji w ginekologii:
Laparotomia ( przez otwarcie jamy brzusznej)
Nowotwory złośliwe macicy i jajników
Guzy przydatków
Mięśniaki macicy
Endometrioza narządu rodnego
Korekcja wad wrodzonych narządu rodnego
Uwalnianie zrostów pozapalnych, plastyki jajowodów
Laparoskopia (operacja z użyciem endoskopu, ze specjalnym układem optycznym)
Niepłodność
Zespół bólów miednicy mniejszej
Podejrzenie ciąży ektopowej
Różnicowanie guzów przydatków
Per vaginam ( przezpochwowo)
Plastyka szyjki macicy ( zastarzałe, poporodowe peknięcia szyjki)
Plastyka przedniej i tylnej ściany pochwy z powodu wysiłkowego nietrzymania moczu
Biopsja
Amputacja szyjki macicy
Leczenie niewydolności szyjki macicy
Usprawnianie przedoperacyjne - znaczenie:
Przygotowanie pacjentki do planowanej operacji powinno obejmować działania w sferze psychicznej i fizycznej.
Wyuczenie pacjentki:
Prawidłowego oddychania oraz ćwiczeń oddechowych przydatnych podczas okresu wczesnooperacyjnego,
Ćwiczeń odcinków dystalnych kończyn górnych i dolnych poprawiających pracę układu krążenia
„techniki kaszlu”
Umiejętności rozluźniania mięśni
Właściwego sposobu wstawania z łóżek w zależności od rodzaju planowanego zabiegu operacyjnego
Przygotowanie do zabiegu- metoda przezpochwowa
Nauka ćwiczeń przeciwzakrzepowych
Nauka ćwiczeń oddechowych- torem mieszanym
Nauka efektywnego kaszlu
Nauka wstawania z łóżka
Nauka ćwiczeń wzmacniających mięśnie dna miednicy
Nauka napinania poszczególnych grup mięśniowych
Ćwiczenia kondycyjne
Usprawnianie pooperacyjne - znaczenie:
Uzdrawiający wpływ na wszystkie narządy ustrojowe przez:
Szybkie usuniecie środka znieczulającego z organizmu
Zapobieganie powikłaniom pooperacyjnym układu oddechowego, układu krążenia
Utrzymanie prawidłowej perystaltyki jelit
Zapobieganie zrostom pooperacyjnym
Utrzymanie sprawności układu ruchowego
Znaczenie psychoterapeutyczne, polegające na wyprowadzaniu pacjentek przez szybkie uruchomienie z błędnego przeświadczenia o swojej nieprzydatności życiowej po operacji
Brak obrzęków umiejscowionych szczególnie w okolicy umieszczania wenflonów - uelastycznienie ścian naczyń krwionośnych
RODZAJE ĆWICZEŃ LECZNICZYCH PRZED ZABIEGIEM OPERACYJNYM:
Ćwiczenia ogólnokondycyjne - zwiększające ogólną sprawność i kondycję pacjentki
Ćwiczenia krążeniowe - ćwiczenia części dystalnych ( zmiany pozycji w łóżku) jako profilaktyka przeciwzakrzepowa:
Na plecach, nogi podkurczone
Na boku
Pozycja półsiedząca
Przejście do pozycji stojącej poza łóżkiem
Ćwiczenia prawidłowego odkasływania
w pozycji leżącej na plecach pod katem 45o, przy zgiętych kończynach dolnych ( rozluźnienie mięśni brzucha) i stabilizacji rany pooperacyjnej ( pacjentka dłońmi zbliża brzegi rany i ją przyciska), na szczycie wydechu wykonywane jest skuteczne odkasływanie,
w razie zabiegu per vaginam pacjentka przed odkasływaniem wciąga jednocześnie pochwę i odbyt do środka ( stabilizacja mięsni krocza i dna miednicy) i również na szczycie wydechu odkasłuje
Ćwiczenia oddychania
W razie laparotomi - torem piersiowym
Po zabiegu per vaginam - torem mieszanym
Ćwiczenia prawidłowego odwracania się na boki
Pacjentka z leżenia na plecach ze zgietymi kończynami dolnymi w stawach kolanowych i biodrowych- co powoduje rozluźnienie mieśni brzucha - całym tułowiem obraca się na boki
Ćwiczenia prawidłowego wstawania z łóżka
W razie laparotomii: po prawidłowym ułożeniu na boku pacjentka przesuwa podudzia poza krawędź łóżka, a następnie, opierając się na dłoni i łokciu, unosi tułów bokiem w górę, przechodząc do siadu ze spuszczonymi nogami - w ten sposób eliminuje pracę mięśni brzucha; w pozycji siedzącej wykonuje kilka ćwiczeń oddechowych; jeżeli nie ma powikłań, to może wstać i chodzić;
W przypadku operacji per vaginam pacjentki przez kilka dni nie powinny siadać, dlatego przed zabiegiem uczy się je wstawać z łóżka z ominięciem pozycji siadania
Sposoby wstawania z pominięciem siadania:
I - Z pozycji klęku podpartego pacjentka wstaje z łóżka bokiem lub tyłem i przechodzi do pozycji stojącej przed łóżkiem. Wchodząc do łózka ruchy wykonuje w odwrotnej kolejności
II - Z pozycji leżenia na boku pacjentka zsuwa się z łóżka po zewnętrznej powierzchni uda. Opierając się na łokciu i dłoni, przechodzi do pozycji stojącej przed łóżkiem.
Cele rehabilitacji jako przygotowania do zabiegu operacyjnego:
Zmniejszenie powikłań związanych z układem krążenia obwodowego - zapobieganie stanom zapalnym
Chorobie zakrzepowo-zatorowej, którym sprzyjają:
Żylaki kończyn dolnych
Otyłość
Zaburzenia krążenia obwodowego
Niewydolność krążenia
Odwodnienie
Niewydolność nerek
Operacje usunięcia mięśniaków
Postępowanie przedoperacyjne
Zakładanie pończoch przeciwżylakowych
Bandażowanie kończyn dolnych z żylakami podudzi
Tak zabezpieczone kończyny podtrzymuje się do chwili pionizacji, czy do momentu rozpoczęcia chodzenia
Istotne jest wczesne uruchomienie pacjentki
Zmniejszenie powikłań związanych z układem oddechowym (niedodma, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc) i poprawa wentylacji.
Na powikłania płucne mają wpływ:
Infekcje w okresie okołooperacyjnym
Bóle w okolicy rany pooperacyjnej ( przyczyna ograniczonej wentylacji płuc - płytkie oddechy i brak prawidłowego odksztuszania zalegającej wydzieliny
Palenie tytoniu ( powikłania 5-6 razy częściej niż u niepalących)
Wiek pacjentki ( starszy sprzyja niedodmie i zapaleniu płuc)
Otyłość, zakrzepica żylna, zapalenie otrzewnej, wzdęcie brzucha
Zapobieganie skutkom długotrwałego ograniczenia aktywności - zrosty pooperacyjne ( przyczyna zespołu bólowego); odleżyny.
Schemat postępowania po zabiegu operacyjnym:
Rehabilitacja wewnątrzszpitalna Rehabilitacja pozaszpitalna
Przed zabiegiem
Operacyjnym
ambulatorium sanatorium
po zabiegu
operacyjnym
(od 1-9doby)
Usprawnianie po zabiegu operacyjnym na otwartej jamie brzusznej - laparotomii
I doba ( czas ćwiczeń 20-30minut), pacjentka wykonuje ćwiczenia w pozycjach:
Leżenie tyłem i na boku
Siad na łóżku ze spuszczonymi nogami
Stosowane ćwiczenia:
Poprawiające krążenie krwi
Oddechowe ( torem piersiowym)
statyczne - zwane gimnastyką przekrwienną, czyli izometryczną; ćwiczenia wykonuje się ostrożnie w pozycji leżącej lub siedzącej
dynamiczne - wprowadzane z chwilą wystąpienia poprawy w umiejscowionym odczuciu bólu; wykonuje się je w bezbolesnych odcinkach układu ruchowego
Czynne mięśni i szyi
Czynne kończyn górnych
Czynne kończyn dolnych ( bez angażowani mięśni brzucha)
Czynne mięśni grzbietu ( izomteryczne, w niepełnym zakresie)
Izometryczne ( mięśnie pośladków, czworogłowe uda, trójgłowe łydki)
Prawidłowego i skutecznego odkasływania
Częste odwracanie się na boki ( zapobiega powstawaniu zrostów, poprawia perystaltykę jelit)
Prawidłowy siad na łóżku ze spuszczonymi nogami ( w tej pozycji niektóre ćwiczenia oddechowe oraz niektóre czynne)
Pełna pionizacja - stanie, chodzenie
Zaleca się powtórzenie ćwiczeń w ciągu dnia, szczególnie przeciwzakrzepowych, oddechowych, częstą zmianę pozycji i chodzenie.
II doba - powtarza się ćwiczenia z pierwszej doby i dodaje indywidualne ćwiczenia kształtujące, pamiętajac o przeciwskazaniach
III doba - powtarza się ćwiczenia z pierwszej doby i dodaje ćwiczenia ogólnokondycyjne. Po ćwiczeniach należy ułożyć pacjentkę na brzuchu mniej więcej na 20-30minut, płasko na brzuchu, z podłożoną poduszka pod ranę pooperacyjną.
Ma to na celu:
Zapobieganie tworzeniu się zrostów pooperacyjnych
Poprawę perystaltyki jelit
Poprawę pracy trzewi
Poprawę samopoczucia
Zaleca się powtarzać przez kilka dni 2xdzienie ułożenie na brzuchu , s pacjentka może spać na brzuchu.
IV -IX doba:
Powtarza się poprzednie ćwiczenia
Włącza się ćwiczenia w pozycji leżenia na brzuchu
Ćwiczenia izometryczne mięśni prostych brzucha i ćwiczenia czynne mięśni skośnych brzucha
Ćwiczenia poprawiające sylwetkę
X doba - jeżeli nie ma przeciwwskazań pacjentka wychodzi do domu z zaleceniami kontynuowania rehabilitacji oraz z instruktażem fizykoterapeutycznym dotyczącym pielęgnacji blizny pooperacyjnej w domu ( masaż, rozgrzewanie lampą)
Usprawnianie po zabiegu operacyjnym per vaginam:
Postępowanie jest takie samo jak po laparotomii ( wg schematu) ze szczególnym uwzględnieniem:
Pionizacji - odbywającej się wg zasad wyuczonych w I lub II dobie po zabiegu operacyjnym ( decyduje o tym lekarz) ze względu na wybrana metodę operacyjną.
Skutecznego odkasływania
Zastosowania ćwiczeń Kegla w III dobie po zabiegu operacyjnym
Siadania oraz ćwiczeń w pozycji siedzącej - wprowadzanych indywidualnie
Jeżeli nie ma przeciwwskazań pacjentka wypisywana jest do domu w X dobie po operacji, z zaleceniami dalszej rehabilitacji, szczególnie wykonywania mniej więcej przez 2 miesiące ćwiczeń wzmacniających mięśnie krocza i dna miednicy.
Zmiany w postawie i statyce w czasie ciąży:
Środek ciężkości u ciężarnej kobiety przemieszcza się wraz z upływem ciąży wskutek powiększania się macicy ku przodowi.
Następuje kompensacja przez postępującą lordozę w obrębie lędźwi oraz zwiększona kifozę w obrębie piersiowym kręgosłupa
Zmiany te prowadzą do zwiększonego obciążenia mięśni i więzadeł układu kostnego bóle w obrębie odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa
Gimnastyka w okresie od 37 do 40 tygodnia ciąży - przygotowanie do porodu:
Ćwiczenia oddechowe:
Wyjaśnić i uświadomić normalny sposób oddychania
( wdech/wydech/przerwa po wydechu max.)
Postrzegać ruchy przy oddychaniu (położyć dłonie na brzuchu, klatce piersiowej, na bokach)
Nauczyć się postrzegać zmiany ruchów oddechowych i rytmu oddechowego ( w czasie napięcia, wysiłku, bólu, strachu)
Odczuwać płaszczyzny odniesienia przepona miednicy-przepona- jama ustna (np. mm. przepony miednicy mocno napiąć, jednocześnie mocno zacisnąć usta; utrzymać napięcie w obu płaszczyznach, a następnie rozluźnić napięcie tylko ust napięcie przepony miednicy ustąpi automatycznie)
Ćwiczenia relaksujące , wykorzystujące trening autogenny Shultza
To specjalna technika pozwalającą dość szybko i skutecznie uzyskać efekt "spokojnego ciała, a w ślad za tym - efekt wyciszenia psychicznego... W trakcie treningu dążymy do uzyskania rozluźnienia mięśni kończyn i tułowia, a w efekcie - do uzyskania odprężenia emocjonalnego. Odbywa się to poprzez przekazywanie sobie autosugestii związanych z odczuwaniem ciężaru, a potem ciepła w ciele
Ćwiczenia rozluźniające mięśnie dna miednicy, szczególnie w pozycjach:
Leżącej na plecach, górna część tułowia lekko uniesiona , podudzia na wałeczku, lekko rozwarte
Kolankowo- łokciowej
Kucznej
Półskośnej leżąc na boku
Siadu na podłodze z przywiedzionymi stopami i złączonymi podeszwami, kolana rozwarte.
Siadu skrzyżnego z możliwie dużym rozchyleniem kolan
Ćwiczeń rozciągających mięśnie dna miednicy
W dalszej kolejności występują ćwiczenia:
Zwiększające przemianę materii ( pobudzenie krążenia i wzmożenie przemiany materii - wykonujemy obszerne, forsowane ruchy rąk, przedramion, stóp, ud)
Ćwiczenia gibkościowe mające na celu rozluźnienia mięśni grzbietu, brzucha i dna miednicy, wykonuje się je z odpowiednio dobranymi ćwiczeniami oddechowymi jako małe ruchy prostujące, zginające, skrętne tułowia w pozycji siedzącej, na boku, klęku podpartym, leżeniu na plecach z wysoko uniesionymi nogami podpartymi czy w pozycji stojącej.
Ćwiczenia mięśni brzucha i dna miednicy (powodują zwiększenie ich rozciągliwości i elastyczności oraz usprawnienie naprzemiennego rozluźniania i napinania ich)
Ćwiczenia powłok brzusznych i dna miednicy ( w celu usprawnienia ich napinania i rozluźniania, wykonywane są z zaangażowaniem toru brzusznego ze zwróceniem uwagi na pracę mięśniową w pozycjach: siedzącej, leżącej na plecach; przerwa oddechowa z równoczesnym utrzymaniem napięcia powłok brzusznych - rozluźnienie)
Gimnastyka w okresie połogu:
Początek 24h po porodzie
Czas trwania : aż do pełnej rehabilitacji mięśni brzucha i przepony miednicy
( do 6 miesięcy)
Cel:
Dobrze zwinięta macica
Normalnie funkcjonujące mm. przepony miednicy
Normalnie funkcjonujące mm. brzucha
Profilaktyka, mająca na celu przeciwdziałanie wypadnięciu macicy.
Profilaktyka przeciwzakrzepowa
Nauka oddychania: oddychanie żebrowo-brzuszne,
Wypracowanie napięcia mięśni przepony miednicy
Wyćwiczenie izolowanego napięcia mm. przepony miednicy leżąc na plecach z podniesionymi nogami.
Unikać używania mm. pośladkowych i przywodzicieli.
Wypracowanie napięcia synergistycznego mięśni brzucha
Wyćwiczenie synergistycznego napięcia mm. brzucha, leżąc na plecach z podniesionymi nogami.
Kręgosłup lędźwiowy „wciskać” w podłoże w celu uniknięcia lordozy.
Wypracowanie napięcia podstawowego
Ćwiczyć napięcie podstawowe w różnych pozycjach (kolejność wg wzrostu trudności) leżenie na plecach z podgiętymi nogami-wygodna pozycja leżąca na boku- leżenie na plecach z wyprostowanymi nogami- siedzenie -stanie.
Odciążenia przepony miednicy; rozciąganie skróconych mięśni grzbietowych
(np.. Leżenie na plecach z podniesionymi nogami. Unieść miednicę, potem kręgosłup opuszczać kręg po kręgu i w końcu położyć pośladki ponownie na podłożu)
Wzmocnienie mięśni brzucha i przepony miednicy
Ćwiczenia mm. poprzecznych brzucha rozpocząć wtedy, gdy może być utrzymane napięcie mięśni przepony miednicy przy unoszeniu głowy.
Ćwiczenia wykonywane nieprawidłowo lub zbyt ciężkie mogą sprzyjać wypadaniu macicy