Krążek linowy, koło linowe, blok, bloczek - element osprzętu wielu urządzeń dźwigowych, w postaci grubego talerza, wykonanego jako odlew (żeliwny lub staliwny) lub jako konstrukcja spawana osadzona na łożyskowanej (tocznie lub ślizgowo) osi; na obwodzie krążka znajduje się rowek linowy zapobiegający ześlizgiwaniu się liny (lub łańcucha).

Krążek linowy służy do prowadzenia liny, zmiany kierunku ruchu liny, oraz jako element wyrównawczy w układach linowych.

Rozróżnia się dwa typy krążków:

• stały (blok nieruchomy)

• przesuwny (blok ruchomy).

Krążki linowe zestawione w odpowiedni układ (zwany wielokrążkiem lub talią) połączony liną bądź linami zapewnia odpowiednie przełożenie sił przy podnoszeniu ładunków.

Sprawność krążka linowego

Wskutek sztywności lin, występowania w łożyskowaniu sił tarcia ruchowi cięgien rzeczywistych towarzyszą określone straty:

wywołane sztywnością lin (zależne od ich konstrukcji i obciążenia), praktycznie przyjmuje się

• wywołane tarciem na łożysku
  , gdzie wypadkowa
  

Stąd całkowite straty:

gdzie: μ - współczynnik tarcia

S - siła w cięgnie

Sprawność krążka określamy jako:

Dźwignia

Dźwignia - człon mechanizmu, zaliczany także do grupy urządzeń zwanych maszynami prostymi. Dźwignia w pewnych warunkach może spełniać rolę wahacza.

Dźwignia jest rodzajem przekładni zamieniającej wielkość obciążenia
zewnętrznego na odpowiednią wartość siły napędowej
.

Przełożenie dźwigni wynosi:

Ze względu na kształt wyróżnia się dźwignie proste i kątowe, natomiast ze względu na położenie sił w stosunku do osi obrotu:

a) dźwignie dwustronne

b) dźwignie jednostronne

Fizyka - Teoria - Wahadło matematyczne

Wahadło matematyczne (wahadło proste) jest to ciało o masie punktowej zawieszone na cienkiej, nierozciągliwej nici. Kiedy ciało wytrącimy z równowagi, zaczyna się ono wahać w płaszczyźnie pionowej pod wpływem siły ciężkości. Jest to ruch okresowy. Znajdziemy okres tego ruchu.

Rysunek przedstawia wahadło o długości l i masie m, odchylone od pionu o kąt α. Na masę m działa siła przyciągania grawitacyjnego (siła ciężkości) wyrażana wzorem Q = mg oraz siła naprężenia (naciągu) nici N.
Siłę ciężkości rozkładamy na składowe:
- jedna składowa równoważy siłę naprężenia

- druga składowa dostarcza niezbędnego przyspieszenia dośrodkowego do utrzymania ruchu po łuku okręgu; siła ta jest zwrócona przeciwnie do przesunięcia, więc

Minus oczywiście nie oznacza, że wartość siły jest ujemna, tylko to, że zwrot działania siły jest przeciwny do zwrotu przesunięcia.



Przemieszczenie wzdłuż łuku wynosi

i dla małych kątów ruch jest w przybliżeniu prostoliniowy. Przyjmując, że

otrzymujemy:

Zauważ, że stała mg/l określa stałą k w równaniu F = -kx

Przy małej amplitudzie okres wahadła matematycznego wynosi więc

Zauważ, że okres nie zależy od masy wahadła.

Ponieważ okres wahadła prostego nie zależy praktycznie od amplitudy, więc takie wahadło stosujemy do mierzenia czasu. Gdy siły hamujące zmniejszą amplitudę wahań, okres pozostanie prawie zupełnie niezmieniony.

---