LOGIKA
ZADANIA
Który termin jest rozłożony w zdaniu „Tylko prawnik jest prokuratorem”
Prokurator ponieważ w zdaniu zawarta jest informacja o jego zakresie, że każdy jest prawnikiem.
Jaki stosunek zachodzi między zakresami nazw
Nazwa ogólna - nazwa jednostkowa
Nazwa - wyraz
Definicja - zdanie
Zdanie pytajne - zdanie w sensie logicznym
Nadrzędności
Podrzędności
Krzyżowania się
Wyłączania się
Jaka relacja zachodzi między zdaniami
„Żaden student SGH nie oblał egzaminu”
„Każdy student SGH oblał egzamin”
Zbuduj zdanie sprzeczne do danych
S e P -żaden student SGH nie oblał egzaminu
S a P -każdy student SGH oblał egzamin
S e P → (S a P) relacja przeciwieństwa
Zdania sprzeczne
S a P → S o P Niektórzy studenci SGH nie oblali egzaminu
S e P → S i P Niektórzy studenci SGH oblali egzamin
Podstaw zmienne do następującego rozumowania i sprawdź metodą wprost (skróconą) czy otrzymana formuła to prawo logiczne
„Jeżeli X ukradł przedmiot to grozi mu kara i jeżeli X nabył przedmiot od złodzieja to grozi mu kara a jest prawdą że X ukradł ten przedmiot lub nabył go od złodzieja -zatem grozi mu kara"
p -x ukradł przedmiot
q -grozi mu kara
r -x nabył przedmiot od złodzieja
[ ( (p→q) ∧ (r→q)) ∧ (p∨ r)] → q
[ ( (0→0) ∧ (0→0)) ∧ (0∨ 0)] → 0
(1∧1) ∧0 → 0
1 ∧ 0 → 0
0 → 0
1
otrzymana formuła to prawo logiczne ponieważ nie zachodzi przypadek w którym wniosek byłby fałszywy a przesłanki prawdziwe
Podstaw zmienne i sprawdź czy otrzymana formuła jest prawem logicznym
„Jeśli świadek zeznał prawdę to zeznał fałszywie i jeżeli świadek powiedział nieprawdę to też zeznał fałszywie a więc jeżeli świadek zeznał fałszywie to zeznał prawdę i powiedział nieprawdę”
p -świadek zeznał prawdę
q -świadek zeznał fałszywie
r -świadek powiedział nieprawdę
[(p→q) ∧ (r→q)]→[q→(p∧r)]
[(1→1) ∧ (0→1)]→[1→(1∧0)]
[1∧1] →[1→0]
1→0
0
formuła nie jest prawem logicznym bo zachodzi przypadek w którym cała ta konkluzja jest fałszywa
Podaj formułę tezy logicznej zwanej „modus tollendo poneus” dokonaj jej weryfikacji metodą skróconą 0, 1.
Podaj przykłady
[(p∨q)∧∼p]→q
[(0∨0)∧∼1]→0
0∧1→0
0→0
1
Przykład: „Jeśli mamy rok 2003 lub 2004 a nie jest 2003 to jest 2004”
Jaki wniosek wynika (jeśli wynika) z przesłanek
M e P P e M P e M
M i S M i S S i M
S e P S o P S o P wniosek z przesłanek to konkluzja
Każde M nie jest P Każde P nie jest M Każde P nie jest M
Niektóre M są S Niektóre M są S Niektóre S są M
Każde S nie jest P Niektóre S nie są P Niektóre S nie są P
Przedstaw w symbolice rachunku nazw pięć przykładów wnioskowania zwanego opozycją zdań. Podaj przykład w języku naturalnym.
Przeciwieństwa SaP→(SeP)'
Podprzeciwnieństwa (SiP)' →SoP
Sprzeczności SiP→(SeP)'
Nadrzędności SaP →SiP
Podrzędności (SiP)' →(SaP)'
Sprawdź czy następujące tryby sylogiczne odpowiadają warunkom poprawności
M o P P i M P o M
S a M S a M M i S
S i P S i P
Odpowiedzi do poszczególnych konkluzji:
Jeśli jedna z przesłanek jest przecząca a konkluzja twierdząca to tryb jest fałszywy.
Niepoprawny -przesłanki są twierdzące i konkluzja jest twierdząca, ale żaden termin średni nie jest rozłożony.
Obie przesłanki szczegółowe -niepoprawny
Podstaw zmienne
„Jeżeli X popełnił rabunek to o ile przestępstwo zostało wykryte, X ukarano; lecz X nie ukarano sądownie a żaden X nie popełnił rabunku lub przestępstwo nie zostało wykryte”
p -x popełnił rabunek
q -przestępstwo zostało wykryte
r -x ukarano sądownie
{[p→(q→r)] ∧∼r}→(∼p∨∼q)
{[1→(1→0)] ∧1}→(∼0∨∼0)
{[1→0] ∧1}→0
0→0
1
Prawo logiczne bo wniosek fałszywy. Implikacja jest zawsze prawdziwa.
Jeżeli kogoś przyjęto do rodu szlacheckiego stawał się szlachcicem, jeżeli król nadał komuś szlachectwo stawał się szlachcicem i jeżeli zatem prawdą jest, że w stosunku do niego adopcja lub nobilitacja to prawdą jest, że został szlachcicem”
p -przyjęto do rodu szlacheckiego
q -stawał się szlachcicem
r -król nadał szlachectwo
{[(p→q) ∧ (r→q)] ∧ (p∨r)} →q
{[(1→0) ∧ (0→0)] ∧ (1∨0)} →0
[0 ∧ 1] ∧ 1 →0
(0 ∧ 1)→0
0 → 0
1
Fałsz
Wyprowadź konkluzje
M i P P e M
M a S M i S
S i P S o P
Niektóre M są P Żadne P nie jest M
Każde M jest S Niektóre M są S
Niektóre S są P Niektóre S nie są P
TESTY
Wyrażenie zdanie i funkcja zdaniowa można stosować zamiennie
we wszystkich sytuacjach
tylko w sytuacji gdy nie prowadzi do nieporozumień
w ogóle jest niedopuszczalna
Jakiego rodzaju funktorem jest funktor „wykonany” w wyrażeniu „Stolik pod telewizor został wykonany z drewna dębowego”
zdaniotwórczy
nazwotwórczy
funktorotwórczy
Która z poniższych nazw jest nazwą ogólną
Pilny student
Możliwość działania
Najdłuższa rzeka Europy
Impresyjna funkcja języka polega przede wszystkim na możliwości wykorzystania wyrażeń językowych do:
Selektywnego opisu wybranego fragmentu rzeczywistości
Oddania stanów psychicznych wypowiadającego się
Wywołanie określonych przeżyć odbiorcy informacji
„Jan stwierdził, że nie ma portfela w kieszeni do której poprzednio go włożył. Stąd wyciągnął wniosek, że portfel skradziono mu w tramwaju”. Jest to przykład:
wnioskowania redukcyjnego
wnioskowania z analogii
indukcji eliminacyjnej
Jaki wniosek wynika (jeśli wynika) z przesłanek:
„Niektórzy piłkarze nie są studentami”
„Każdy piłkarz jest sportowcem”
Niektórzy studenci nie są piłkarzami
Niektórzy sportowcy nie są studentami
Niektórzy studenci nie są sportowcami
Definicja, którą sformułowano z myślą o zdaniu sprawy z tego, w jakim znaczeniu funkcjonuje określone wyrażenie nazywamy definicją:
Analityczną
Regulującą
Arbitralną
Dzieląc definicje na analityczne i projektujące mamy na uwadze:
Cel, jaki przyświęca zabiegowi definiowania
Budowę definiendum
Występowanie w definicji elementów w rzeczywistości pozajęzykowej
Które z poniższych wyrażeń nie jest zdaniem w sensie logicznym:
I Gdynia była kiedyś stolicą
Obecnie jest ona miastem portowym
Miasto, które leży nad Zatoką Gdańską
Jeśli w ramach zbioru mieszkańców Warszawy wyodrębnimy podzbiór obu płci żeńskiej, męskiej oraz duchownych, to podział ten nie spełnia warunku:
Zupełności
Rozłączności
Zarówno zupełności jak i rozłączności
O danym wyrażeniu należącym do danego języka mówimy że jest nonsensem gdy:
Sposób jego budowy jest inny niż pozwalają na to reguły syntaktyczne tegoż języka
Jest ono w sposób oczywisty fałszywe
Występują w nim zwroty okazjonalne
Nazwa pełni funkcję denotacyjną gdy:
Oznacza zbiór przedmiotów w stosunku do których można orzec daną nazwę zgodnie z prawdą
Posiada daną treść
Nadaje się do tego by być rzecznikiem w zdaniu typu „A jestB”
Jeżeli żaden desygnat nazwy A nie jest jednocześnie desygnatem nazwy B i żaden desygnat nazwy B nie jest desygnatem nazwy A to między tymi nazwami zachodzi stosunek:
Zmienności
Krzyżowania się
Wykluczania się
By dany podział zasługiwał na miano podziału logicznego to muszą być spełnione w nim następujące warunki podziału:
Adekwatności i różnokształtności
Komunikatywności i mocy wyjaśniającej
Zupełności i rozłączności
Jeżeli dana jest racja, którą stanowi zdanie uznane, zaś szukanym jest następstwo będące zdaniem niepewnym, to ten rodzaj rozumowania określamy jako:
Wnioskowanie
Sprawdzenie
Dowodzenie
Do jakiej kategorii syntaktycznej należy wyrażenie „Dom który stoi na wzgórzu”:
Zdań
Nazw
Funktorów
Reguła „modus tollendo tolleus” można wyrazić za pomocą stwierdzenia:
Jeśli prawdziwa jest implikacja i prawdziwy jest jej następnik, to prawdziwy jest jej poprzednik
Jeśli prawdziwa jest implikacja i fałszywy jest jej poprzednik to prawdziwy jest jej następnik
Jeśli prawdziwa jest implikacja i fałszywy jest jej następnik to fałszywy jest jej poprzednik
Ze zdania „Piotr nadużył wczoraj alkoholu to dzisiaj boli go głowa” wynika logiczne zdanie:
Piotr nadużył wczoraj alkoholu i dzisiaj boli go głowa
Jeżeli Piotra boli dzisiaj głowa to znaczy, że wczoraj nadużył alkoholu
Jeśli Piotr nie nadużył wczoraj alkoholu to dzisiaj nie boli go głowa
Piotra nie boli dzisiaj głowa to znaczy, że wczoraj nie nadużył alkoholu
Ze zdania „Nieprawda że zarazem zwiększa się popyt i zmniejsza się podaż” wynika logiczne zdanie:
Nieprawda, że zarazem zwiększa się popyt i zmniejsza się podaż
Nieprawda, że zarazem zmniejsza się podaż i zwiększa się popyt
Nieprawda, że zarazem zwiększa się popyt i nieprawda, że zarazem zmniejsza się podaż
Nieprawda, że zwiększa się popyt lub nieprawda że zmniejsza się podaż
Wnioskowanie entymematyczne to wnioskowanie w którym:
Przedstawiono wszystkie przesłanki
Pominięto co najmniej jedną przesłankę
Pominięto wniosek
Wartość logiczna przysługuje jedynie definicjom
Sprawozdawczym
Regulującym
Projektującym
Reguły określające znaczenie poszczególnych wyrażeń danego języka nazywamy regułem
Syntaktycznym
Semantycznym
Transformacji