Kongres Wiedeński - zwany również, ze względu na ogromną liczbę bali "Tańczącym Kongresem" - konferencja międzynarodowa przedstawicieli 16 największych państw europejskich, trwająca od września 1814 r. do 9 czerwca 1815 r. w Wiedniu, zwołana w celu rewizji zmian terytorialnych i ustrojowych spowodowanych wybuchem rewolucji francuskiej i wojnami napoleońskimi oraz wypracowania nowych zasad ładu kontynentalnego. W wyniku trwających w Europie w latach 1798-1815 wojen napoleońskich nastąpiły bardzo znaczące zmiany terytorialne na niemal całym obszarze kontynentu. Nieudana kampania rosyjska i klęska Francuzów w bitwie pod Lipskiem spowodowały abdykację Napoleona i załamanie się ładu epoki napoleońskiej. Już 9 września 1813 doszło do zawarcia rosyjsko-prusko-austriackiego porozumienia w Cieplicach[1], którego sygnatariusze zobowiązali się do wspólnego prowadzenia wojny, likwidacji Związku Reńskiego, odbudowy pozycji Austrii oraz podziału Księstwa Warszawskiego. 8 października do wojny, jako austriacki sojusznik, dołączyła Bawaria, a 9 października Anglia zobowiązała się przekazać milion funtów na potrzeby walki z Napoleonem. Uczestnicy Kongresu pragnęli stworzyć taki porządek w Europie, który zapewniłby spokój wewnątrz ich państw oraz pokój na zewnątrz. Oparli się na trzech zasadach: restauracji , legitymizmu i równowagi sił. Legitymizm oznaczał niepodważalne prawo każdego władcy "z Bożej łaski" do tronu. Przywracano, więc władców usuniętych przez rewolucję lub Napoleona, czasem wbrew woli poddanych im ludów (np. we Francji tron objął nielubiany Ludwik XVIII). Zasada równowagi sił polegała na umowie, że dołoży się wszelkich starań, by żadne z wielkich mocarstw nie osiągnęło znacznej przewagi nad pozostałymi. Ta ostatnia forsowana była przez Wielką Brytanię, która chciała w ten sposób uniknąć nadmiernego wzmocnienia jednego z mocarstw Europy kontynentalnej, ale nie była ona główną interesantką tej zasady, gdyż będąc krajem wyspiarskim, nie rościła sobie praw do ziem na kontynencie. Wielka Brytania brała swoje bogactwo z kolonii oraz wysoko rozwiniętej gospodarki. Głównymi zainteresowanymi w tej umowie byli przedstawiciele mocarstw o znaczeniu małym (Hiszpania), czy te, które w okresie napoleońskim straciły na znaczeniu (Prusy).
Postanowienia kongresu:
Terytorialne:
Utworzono Związek Niemiecki pod przewodnictwem Austrii.
Połączono katolicką Belgię i protestancką Holandię w Królestwo Niderlandów pod panowaniem Dynastii Orańskiej.
Na tron Wielkiego Księstwa Luksemburskiego powołano króla Holandii. Samo państwo pozostało jednak członkiem Związku Niemieckiego.
Utworzono Królestwo Polskie w unii personalnej z Rosją.
Pod panowaniem Prus znalazło się Wielkie Księstwo Poznańskie (składające się departamentu toruńskiego, bydgoskiego i poznańskiego), Nadrenia, Westfalia, Pomorze Szwedzkie, Gdańsk, Toruń, ziemia chełmińska, północna Saksonia i Rugia.
Z Krakowa i jego najbliższej okolicy utworzono Rzeczpospolitą Krakowską, pod protektoratem trzech zaborców.
Szwajcaria otrzymała trzy nowe kantony i stała się federacją złożoną z 25 kantonów.
Szwecja uzyskała Norwegię od Danii za to, że Dania była w sojuszu z Napoleonem.
Odtworzono Państwo Kościelne.
Odtworzono Królestwo Sardynii, przyznając jej kontynentalne terytoria Genui, Nicei, Piemontu i Sabaudii pod panowaniem dynastii Sabaudzkiej.
Neapol i Sycylię połączono pod berłem Burbonów w Królestwo Obojga Sycylii, po tym, gdy dotychczasowy władca Neapolu i Sycylii, Joachim Murat, poparł powrót Napoleona i dokonał próby zjednoczenia Włoch.
Anglia uzyskała tereny Południowej Afryki, Cejlon, Mauritius, Korfu.
W Modenie i Toskanii przywrócono na tron dynastię Habsburgów.
Parmę, Piacenzę i Guastallę oddano drugiej żonie Napoleona, matce jego syna - cesarzowej Marii Ludwice.
Bawaria otrzymała Palatynat Reński i Würzburg w zamian za zrzeczenie się Tyrolu i Salzburga (na rzecz Austrii).
Hanower podniesiono do rangi królestwa, a kilka księstw do rangi wielkich księstw.
Dotyczące protokołu dyplomatycznego:
Podpisano, w 1815r., sojusz, tzw. Święte Przymierze. Przystąpiło do niego kilkanaście większych państw (w tym najważniejsze to Rosja, Prusy i Austria)i znaczna liczba państewek niemieckich. Inicjatorem przymierza był car Aleksander I
Opracowano regulamin dyplomatyczny, który po zmianach dokonanych w 1818 r. obowiązywał do XX w.
20 listopada 1815 r. ogłoszono akt wieczystej neutralności Szwajcarii (zabroniono jej też wystawiania najemników, dopuszczając jedynie służbę w Gwardii Papieskiej).
Ciekawostki
Przez prasę europejską nazywany był często kongresem tańczącym, ponieważ decyzje podejmowane były podczas balów, uczt, przedstawień teatralnych, a dopiero później tworzone były stosowne dokumenty. Dlatego często mówiono: "Kongres nie posuwa się, on tańczy". Poza tym przedstawiciele mocarstw nigdy razem się nie spotkali.
Ze względu na postanowienia w sprawie polskiej, często nazywany jest IV rozbiorem Rzeczypospolitej.
Za największe zło członkowie Świętego Przymierza uważali rewolucję. Władcy, kler i arystokracja uważali, że przyczyną każdej rewolucji jest wywrotowa działalność garstki awanturników, nie zaś nędza ludu i niesprawiedliwość społeczne. Uważali, że rewolucjoniści zatruwają zdrowe społeczeństwo "chorymi" hasłami. Dlatego też wprowadzano ścisłą cenzurę, by ograniczyć wolność słowa i druku, a także rozbudowano policję i objęto nadzorem szkolnictwo.
Cesarz Austrii Franciszek I powiedział "Nie potrzeba mi uczonych, potrzebni mi są tylko dobrzy uczciwi poddani"
Traktat wersalski - główny układ pokojowy kończący pierwszą wojnę światową, podpisany przez Niemcy i państwa ententy 28 czerwca 1919 roku. Został ratyfikowany 10 stycznia 1920 roku i z tą datą wszedł w życie. Traktat ustalił wiele granic międzypaństwowych w Europie oraz wprowadził nowy ład polityczny.
Traktat wersalski został zawarty podczas paryskiej konferencji pokojowej, trwającej od 18 stycznia 1919 roku do 21 stycznia 1920 roku. Brało w niej udział 27 zwycięskich państw. Polska była reprezentowana przez Ignacego Paderewskiego i Romana Dmowskiego. Państwa pokonane w I wojnie światowej (Niemcy, Austro-Węgry, Turcja, Bułgaria) nie zostały dopuszczone do konferencji. Przedstawiono im tylko traktaty do podpisania. Rosja Radziecka nie została zaproszona, gdyż mocarstwa Ententy nie uznawały rządu bolszewickiego, który podpisał separatystyczny pokój z Niemcami w marcu 1918 (Traktat brzeski).
Po zawarciu traktatu z Niemcami nastąpiło zawarcie dalszych porozumień pokojowych z państwami pokonanymi:
10 września 1919 z Austrią w Saint-Germain-en-Laye (traktat pokojowy z Austrią)
27 listopada 1919 z Bułgarią w Neuilly-sur-Seine (traktat pokojowy z Bułgarią)
4 czerwca 1920 z Węgrami w Trianon (traktat w Trianon)
10 sierpnia 1920 z Turcją w Sèvres (Traktat pokojowy w Sèvres 1920)
W pierwszej części traktatu (artykuły 1-26), liczącego łącznie 440 artykułów zapisano powołanie Ligi Narodów.
Postanowienia traktatu wersalskiego:
uznanie Niemiec za winne wybuchu wojny i w związku z tym obciążenie ich obowiązkiem płacenia olbrzymich kontrybucji
zakaz wprowadzenia obowiązku powszechnej służby wojskowej, przy możliwości utrzymywania 100 tys. żołnierzy zawodowych, oraz zakaz budowy czołgów, samolotów i łodzi podwodnych
odebrano Niemcom wszystkie kolonie (przejęły je głównie Wielka Brytania i Francja bezpośrednio lub jako mandaty Ligi Narodów)
Francja otrzymywała Alzację i Lotaryngię oraz Zagłębie Saary na okres 15 lat
demilitaryzacja 50 kilometrowego pasa ziemi na wschodnim brzegu Renu
przyznanie części terytoriów Polsce (bezpośrednio Wielkopolska, Pomorze; w drodze plebiscytu Górny Śląsk, Warmia i Mazury) oraz utworzenie Wolnego Miasta Gdańska
Prusy Książęce, Księstwo Pruskie - państwo utworzone po likwidacji państwa krzyżackiego, na podstawie traktatu krakowskiego 1525, zawartego między Zygmuntem I Starym a Albrechtem Hohenzollernem, wasalne wobec Polski, ze stolicą w Królewcu. Ostatni mistrz krzyżacki, a od tej pory pierwszy książę pruski Albrecht Hohenzollern podzielił je na trzy wielkie okręgi: królewiecki, natangijski i oberlandzki.
Od 1618 w unii personalnej z Brandenburgią, za zgodą Zygmunta III Wazy. Za panowania Jana II Kazimierza, w 1657 uzyskały niezależność od Rzeczypospolitej, za cenę porzucenia przez Brandenburgię sojuszu ze Szwecją w czasie potopu (traktaty welawsko-bydgoskie).
W 1701 wraz z Brandenburgią utworzyły Królestwo Pruskie.
Droga św. Jakuba, nazywana często także po hiszpańsku Camino de Santiago - szlak pielgrzymkowy do katedry w Santiago de Compostela w Galicji w północno-zachodniej Hiszpanii. W katedrze tej, według przekonań pielgrzymów, znajduje się ciało św. Jakuba Większego Apostoła. Nie ma jednej trasy pielgrzymki, a uczestnicy mogą dotrzeć do celu jednym z wielu szlaków.
Droga oznaczona jest muszlą św. Jakuba, która jest także symbolem pielgrzymów, oraz żółtymi strzałkami.
Istniejąca od ponad 1000 lat, Droga św. Jakuba jest jednym z najważniejszych chrześcijańskich szlaków pielgrzymkowych, obok szlaków do Rzymu i Jerozolimy. Według legendy, ciało św. Jakuba zostało przewiezione łodzią do północnej Hiszpanii, gdzie zostało pochowane w miejscu, gdzie dziś istnieje miasto Santiago de Compostela.
Santiago de Compostela, miasto w północno-zachodniej Hiszpanii, w prowincji A Coruña, stolica regionu Galicia. Położone na zachodnim pogórzu Gór Kantabryjskich, ok. 15-20 km od wybrzeża Oceanu Atlantyckiego. Liczba mieszkańców: 93 tys. (2003). Przemysł lekki i rzemiosło artystyczne, ośrodek handlowy i turystyczny. Od średniowiecza znany ośrodek kultu i cel pielgrzymek. Do Santiago de Compostela, które było w tamtym czasie jednym z trzech głównych celów średniowiecznego pątnictwa, wyruszali ludzie wszystkich stanów płci obojga. Pielgrzymka do Santiago de Compostela bywała też traktowana jako element resocjalizacji, czy to zadany sobie samodzielnie, czy to nakazany wyrokiem sądowym. Na szlakach do Composteli, zwanych Drogą św. Jakuba, liczne były schroniska, prowadzone głównie przez bractwa pątnicze św. Jakuba Apostoła. Przed katedrą w Santiago de Compostela kupić można pamiątkę, talizman i znak rozpoznawczy celu podróży - muszlę pielgrzymią, symbol św. Jakuba. Pierwotnie, po muszlę taką udawano się na pobliskie wybrzeże, skąd była zabierana jako dowód i pamiątka pielgrzymki. Obecnie muszla taka stanowi raczej znak rozpoznawczy pielgrzymów w drodze do Santiago.
W mieście znajduje się stacja kolejowa Santiago de Compostela.
region od X wieku p.n.e. zasiedlony przez Celtów (Galaicos), którzy wznosili osady na planie koła na szczytach wzgórz
W II-I w. p.n.e. ziemie podbite przez Rzymian
W 813 odkryto grób uznany za miejsce pochówku Jakuba Apostoła (Świętego Jakuba - Sant Iago, Santiago) co dało początek słynnym pielgrzymkom z całej Europy. Miasto powstało i rozwinęło się wokół sanktuarium zbudowanym przez Alfonsa II - króla Asturii, w miejscu odkrycia grobu.
W IX w. utworzenie biskupstwa.
Od XI w. związane z Asturią, w 1065-71 samodzielne królestwo; staje się jednym z najważniejszych miejsc pielgrzymkowych chrześcijaństwa - obok Rzymu i Jerozolimy.
Od 1120 arcybiskupstwo
W 1161 do ochrony pielgrzymów powołano zakon rycerski Santiago de Compostela
Od XVI w. główny ośrodek kulturalny Galicii; założenie uniwersytetu w 1501
W 1936 ludność Galicii w referendum opowiedziała się za autonomią, nie wprowadzoną z powodu wybuchu hiszpańskiej wojny domowej
Hołd pruski odbył się 10 kwietnia 1525 w Krakowie po wcześniejszym zawarciu traktatu między królem Zygmuntem I Starym a Albrechtem Hohenzollernem w dniu 8 kwietnia 1525. W wyniku tego aktu Prusy Zakonne zostały przekształcone w Księstwo Pruskie jako lenno Polski.
Ostatni w Prusach[1] wielki mistrz Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (krzyżackiego) sprawujący władzę świecką nad państwem zakonnym Albrecht Hohenzollern, przyjął wyznanie luterańskie i przekształcił państwo zakonu krzyżackiego w świeckie państwo (Prusy Książęce), stając się jego władcą (księciem). Jednocześnie złożył hołd lenny swojemu wujowi Zygmuntowi Staremu, królowi Polski.
W wyniku zawartego traktatu prawo do dziedziczenia Prus Książęcych otrzymali męscy potomkowie Albrechta, a w razie jego bezpotomnej śmierci - jego bracia Jerzy, Kazimierz i Jan z potomstwem męskim.
W czasie składania hołdu na rynku krakowskim Albrechtowi towarzyszyła delegacja stanów pruskich. Albrecht odebrał z rąk króla proporzec z herbem Prus Książęcych jako symbolem lenna. Oznakę zależności od króla i Korony symbolizowała umieszczona na piersi czarnego pruskiego orła litera S (Sigismundus) oraz korona na jego szyi.
Miejsce hołdu upamiętnione jest na krakowskim rynku specjalną tablicą. Wydarzenie to stało się tematem jednego z najbardziej znanych obrazów Jana Matejki (eksponowanego w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, będącej oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie).
W Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie znajduje się rycerska zbroja turniejowa z roku ok. 1560. W tę to zbroje Jan Matejko "ubrał" na swoim obrazie Albrechta Hohenzollerna.
Czarnogóra (czarnogórski Црна Гора / Crna Gora, języki niesłowiańskie: Montenegro, do października 2007 r. - Republika Czarnogóry)[2] - państwo w Europie Południowej. Leży na wybrzeżu Morza Adriatyckiego i graniczy z Serbią, Kosowem, Chorwacją, Bośnią i Hercegowiną oraz Albanią.
W wyniku przeprowadzonego 21 maja 2006 referendum niepodległościowego zadeklarowano zerwanie dotychczas istniejącej federacji z Serbią (Serbia i Czarnogóra). Ostatecznie parlament kraju proklamował niepodległość 3 czerwca 2006. Zgodnie z umową związkową sukcesorem dotychczas istniejącego państwa Serbii i Czarnogóry została Serbia, natomiast Czarnogóra od nowa rozpoczęła procesy akcesyjne do organizacji międzynarodowych. 28 czerwca 2006 roku Czarnogóra została przyjęta do Organizacji Narodów Zjednoczonych, jako 192. członek tej organizacji, a od 11 maja 2007 roku jest 47. państwem członkowskim Rady Europy[3].
Historia
Ziemie Czarnogóry wchodziły w skład imperium rzymskiego; po podziale cesarstwa w 395 Czarnogóra znalazła się w jego wschodniej części (późniejsze Bizancjum). Zamieszkana była przez plemiona iliryjskie
od 1170 w składzie państwa serbskiego
w latach 1498-1499 Turcy Osmańscy podbili prawie całą Czarnogórę, z wyjątkiem trudno dostępnych, wysokogórskich terenów, gdzie powstało autonomiczne państewko pod władzą władyków, a później od XVII wieku prawosławnych, dziedzicznych biskupów z rodu Petrović-Njegoš
za rządów Petara I Njegosza (1782 - 1830) Czarnogóra została uznana przez Turcję i powiększyła dwukrotnie swe terytorium
w 1851 Daniło II Petrović-Njegoš za zgodą Rosji i Austrii został świeckim księciem Czarnogóry i rozpoczął walkę o wolną i niepodległą Czarnogórę (rozważał ścisły związek z Serbią). Stolicą było miasteczko Cetynia.
1852 D. Petrović-Njegoš zaangażował się w nieudane powstanie w Hercegowinie, ale to go nie zniechęciło i przyłączył się do kolejnego (zwycięstwo w roku 1858 w bitwie w Grahov)
w 1855 powstała pierwsza konstytucja Czarnogóry
w 1860 po próbach ustalenia granic państwa i reformy jego praw, Daniło Petrović-Njegoš został zamordowany przez członka opozycji
nowym władcą został Mikołaj I Petrowić-Niegosz
w wyniku pokoju w San Stefano w 1878 do księstwa Czarnogóry przyłączono część ziem Wielkiej Bułgarii
w 1918 weszła w skład Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców
w 1929 po przekształceniu Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców w Królestwo Jugosławii tereny Czarnogóry stały się częścią nowej prowincji Zeta
podczas II wojny światowej (1941-1944) okupowana najpierw przez Włochy a następnie przez Niemcy (Niezależne Państwo Czarnogórskie)
w wyniku głosowania w 1949 roku weszła w skład Federacyjnej Republiki Jugosławii
w 1989 wystąpienia proniepodległościowe
w 1992 referendum niepodległościowe, 95.96% głosujących opowiedziało się za pozostaniem w związku z Serbią, z którą to Czarnogóra utworzyła wówczas nową Związkową Republikę Jugosławii
w 2002 marka niemiecka została zastąpiona przez euro
w 2003 Związkowa Republika Jugosławii przekształcona została w luźniejszy związek pod nazwą Serbia i Czarnogóra. Ustalono że po trzech latach każda z republik związkowych będzie miała prawo rozpisać referendum w sprawie niepodległości.
21 maja 2006 odbyło się referendum niepodległościowe. Według Państwowej Komisji Wyborczej, 55,5% głosujących opowiedziało się za niepodległością Czarnogóry. Liczba głosów za secesją spełniła tym samym podwyższone wymogi stawiane przez Unię Europejską, konieczne dla uznania niepodległości państwa (próg 55%).
23 maja 2006 prezydent i premier Serbii uznali wynik referendum niepodległościowego. W kolejnych dniach akceptację deklaracji niepodległości zapowiedziały w specjalnych oświadczeniach Unia Europejska oraz m.in. Albania, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Macedonia, Rosja i Stany Zjednoczone.
3 czerwca 2006 parlament kraju proklamował niepodległość
28 czerwca 2006 Czarnogóra stała się 192 członkiem ONZ
Czechosłowacja - państwo w Europie Środkowej istniejące w latach 1918-1992. 1 stycznia 1993 w miejscu Czechosłowacji powstały dwa nowe państwa - Czechy i Słowacja. Kraj graniczył z Niemcami (1945-90: NRD i RFN), Polską, ZSRR (1991: Ukrainą), Rumunią (do 1939), Węgrami i Austrią. Stolicą Czechosłowacji była Praga.
Historia
Czechosłowacja powstała w roku 1918 po zakończeniu I wojny światowej z części ziem Cesarstwa Austro-Węgierskiego: Bohemii, Moraw, czeskiej części Śląska, Górnych Węgier (obecnej Słowacji) i Rusi Zakarpackiej. Pierwszym prezydentem kraju został filozof Tomáš Masaryk. Pozostałymi ojcami niepodległej Czechosłowacji byli: Czech Edvard Beneš i Słowak Milan Rastislav Štefánik.
Jednak już po dwudziestu latach naruszono integralność terytorialną Czechosłowacji - na skutek Układu Monachijskiego Wielka Brytania i Francja oddały 29 września 1938 Hitlerowi Kraj Sudecki. W następnych miesiącach Polska zajęła Zaolzie, a Węgry południową Słowację i Ruś Zakarpacką. Wówczas to powołano do życia Drugą Republikę, która nie przetrwała jednak nawet pół roku - 16 marca 1939 III Rzesza przekształciła Bohemię i Morawy w Protektorat Czech i Moraw, na terenie Słowacji niepodległość proklamowała prohitlerowska Pierwsza Republika Słowacka, a na Zakarpaciu powstała efemeryczna Karpato-Ukraina.
Po II wojnie światowej powrócono do formy jednego czesko-słowackiego państwa. W 1948 władzę ostatecznie przejęli komuniści. rezygnacja ze stanowiska dotychczasowego prezydenta Beneša symbolicznie zakończyła krótki okres III republiki. W 1960 roku czechosłowackie władze oktrojowały nową konstytucję, która oficjalnie przekształcała Republikę Czechosłowacką w kraj komunistyczny, dodając do nazwy państwa człon Socjalistyczna. Okres stalinowski zakończył się w Czechosłowacji dopiero w roku 1960, rozpoczynając delikatną odwilż, którą zakończyła Praska wiosna. Reformy tego okresu spowodowały interwencję wojsk Układu Warszawskiego w roku 1968 i przywrócenie władzy tzw. twardogłowych. Jedyną niewycofaną reformą okresu praskiej wiosny było wprowadzenie reformy administracyjnej, która dzieliła kraj na dwie republiki - Czeską i Słowacką Republikę Socjalistyczną.
Pod koniec lat siedemdziesiątych powstała w Czechosłowacji organizacja opozycyjna Karta 77, do której należeli między innymi Václav Havel, Pavel Kohout, Jiří Dienstbier i ks. Václav Malý. Ugrupowanie to przyczyniło się w dużej mierze do obalenia władzy komunistycznej w Czechosłowacji w roku 1989. Wtedy to usunięto ze stanowiska prezydenta Gustáva Husáka, który sprawował władzę od 1960, a na jego miejsce powołano członka Karty - pisarza Václava Havla. W okresie jego rządów kraj przekształcono w republikę federalną, a ostatecznie zatwierdzono rozpad Czechosłowacji i powołanie do życia z dniem 1 stycznia 1993 dwa oddzielne państwa - Czechy i Słowację.
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich - historyczne, państwo komunistyczne w Europie północnej i wschodniej oraz Azji północnej i środkowej. W 1991 roku ZSRR rozpadł się na 15 niepodległych państw (największe z nich to Rosja), z których część próbowała kontynuować współpracę w ramach Wspólnoty Niepodległych Państw.
Państwo to obejmowało obszar 22 mln km² od Morza Bałtyckiego i Czarnego do Pacyfiku, istniało od 30 grudnia 1922 do 26 grudnia 1991. Graniczyło z: Norwegią, Finlandią, Polską, Czechosłowacją, Węgrami, Rumunią, Turcją, Iranem, Afganistanem, Chinami, Mongolią, Koreą Północną i Japonią.
1924 do ZSRR przyłączono Mołdawską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką (od 1940, po odebraniu Rumunii Besarabii, jako Mołdawską SRR, Mołdawia), Tadżycką Autonomiczną Republikę Radziecką (Tadżykistan), Turkmeńską SRR (Turkmenistan) i Uzbecką SRR (Uzbekistan).
1940 na mocy paktu Ribbentrop - Mołotow siłą włączono do ZSRR republiki nadbałtyckie: Estońską SRR (Estonia), Litewską SRR (Litwa) oraz Łotewską SRR (Łotwa). Po wojnie radziecko-fińskiej (1939-1940) utworzono Karelofińską SRR, włączoną 1956 w skład Rosyjskiej Federacyjnej SRR. ZSRR stanowił federację 15 (w latach 1940-1956 - 16) republik związkowych, po wystąpieniu 1990 z federacji 3 republik nadbałtyckich, aż do grudnia 1991 zrzeszał 12 republik.
Był bezpośrednią kontynuacją utworzonej po przewrocie bolszewickim (rewolucja październikowa w Rosji 1917) Rosji Radzieckiej, przekształconej 1918 w Rosyjską Federacyjną SRR. Od 1918 nieprzerwanie do 1991 władzę w ZSRR sprawowała Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego (KPZR). Bolszewicy zainicjowali przebudowę państwa rosyjskiego opierając się na doktrynie materializmu dialektycznego (marksizm) i własnych, praktycznych koncepcjach (bolszewickie rozwinięcie i interpretacja marksizmu złożyły się na powstanie doktryn leninizmu i stalinizmu).
Polska
Pierwszym szerzej udokumentowanym historycznie władcą Polski był Mieszko I (wcześniej kroniki wymieniają książęta Polan, z dynastii Piastów), który przyjął chrzest w 966, co w konsekwencji wiązało się z rozpoczęciem zwalczania wierzeń etnicznych Słowian i procesem zapoczątkowanym przez tzw. Chrzest Polski.
Pierwszym władcą, który został koronowany, był syn Mieszka I - Bolesław Chrobry.
Po śmierci księcia Bolesława III Krzywoustego Polska została podzielona na dzielnice między jego potomków. Mazowsze otrzymał Bolesław Kędzierzawy, ziemię Sandomierską Henryk Sandomierski, Wielkopolskę Mieszko Stary, Śląsk Władysław Wygnaniec. Pierwszym seniorem został Władysław.
W XIII wieku Henrykowie Śląscy (Henryk I Brodaty i Henryk II Pobożny) zjednoczyli dwie dzielnice - Śląsk i Małopolskę, lecz po najazdach Mongołów, zakończonych klęskami w bitwie pod Chmielnikiem oraz bitwie pod Legnicą w 1241, ich państwo ponownie się rozpadło.
Zjednoczenie dwóch głównych dzielnic - Wielkopolski i Małopolski udało się dopiero Władysławowi Łokietkowi, który w roku 1320 koronował się na króla Polski.
Jego syn - Kazimierz III Wielki skutecznie umocnił i rozszerzył pozycję Polski w regionie - poszerzył terytorium Polski m.in. o Ruś Halicko-Wołyńską i Podole, zawarł wiele kompromisowych ustaleń z Luksemburgami i Andegawenami, co zapewniło na wiele lat pokój i możliwości rozwoju gospodarczego. Znany jest szczególnie jako wielki budowniczy.
I Rzeczpospolita
Współczesna nazwa państwa zwanego dawniej Rzecząpospolitą, obejmującego Koronę Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie, a więc tereny dzisiejszej Białorusi, Litwy, Polski, większej części Ukrainy oraz częściowo Łotwy i Rosji, stosowana dla okresu od połowy XV wieku, czyli od ukształtowania się ustroju tzw. demokracji szlacheckiej do III rozbioru w 1795. Za początek demokracji szlacheckiej najczęściej przyjmuje się rok 1454, w którym na mocy przywilejów nieszawskich szerokie kompetencje zdobyły sejmiki szlacheckie.
Polska najszybciej rozwijała się w czasach dynastii Jagiellonów. Po śmierci ostatniego króla z tego rodu w Polsce wprowadzano wolną elekcję. Pierwszym królem elekcyjnym Polski został Henryk Walezy. Wśród kolejnych władców wybieralnych należy wymienić, przede wszystkim wybitną postać jaką był Stefan Batory. Ówczesna Rzeczpospolita była nazywana "azylem heretyków", ściągali do niej prześladowani w Europie Zachodniej mennonici, antytrynitarze (znani pod nazwą braci polskich), Żydzi, wypędzani z Hiszpanii przez Inkwizycję czy też hugenoci z Francji. Także wśród szlachty polskiej do czasów wojny ze Szwecją 25% stanowili kalwiniści, a w posiadających silny element niemiecki miastach dominował luteranizm. Kalwinistami wywodzącymi się ze szlachty byli Mikołaj Rej, Biernat z Lublina czy Jan Łaski, którego pomnik znajduje się w Genewie jako jednego z najważniejszych reformatorów europejskich. Wymienione postacie są uznawane za twórców polskiego języka literackiego, a pierwsze tłumaczenie z oryginału Biblii na polski tzw. Biblia Brzeska było dokonane właśnie przez kalwinistów; pewne jest również, że z ideami protestantyzmu zetknął się Jan Kochanowski, nigdy go jednak oficjalnie nie przyjął. Z kolei brat polski Grzegorz Paweł z Brzezin był autorem pierwszych prac teologicznych w języku polskim. Na uwagę zasługuje tzw. konfederacja warszawska, podpisana w 1573 i gwarantująca wolność religijną całej szlachcie; był to dokument w owym czasie w Europie unikalny, podczas gdy we Francji miejsce miała tzw. Noc św. Bartłomieja, podczas której zabito mnóstwo protestantów, a także na terenie dzisiejszych Niemiec nieco później tzw. wojna trzydziestoletnia, która miała podłoże religijne i podczas której zginęło 1/3 ludności. Inwazja na Rosję na początku XVII wieku wraz z podbiciem Moskwy, czyni z niej praktycznie największe państwo świata. Król Władysław IV zostaje uznany carem (1610-1613). W XVII wieku Rzeczpospolita uwikłała się w konflikty ze Szwecją, Rosją i Wysoką Portą. Nieudolne rządy Wazów i wyczerpujące wojny doprowadziły do upadku kultury kompromisu i tolerancji czego efektem były dwie wojny domowe i wygnanie w 1658 braci polskich. Jan III Sobieski, zwycięzca spod Wiednia powstrzymał na krótko upadek kraju, lecz nie był w stanie odwrócić negatywnych tendencji. Na początku XVIII wieku August II Mocny wypowiedział bardzo silnej wtedy Szwecji wojnę, która była częścią trzeciej wojny północnej, na której najwięcej zyskała Rosja.
Pod koniec istnienia Rzeczypospolitej szczególne znaczenie zyskały loże masońskie. Masonami byli król Stanisław August Poniatowski, Józef Poniatowski, Tadeusz Kościuszko i 25% posłów Sejmu Wielkiego.
Czasy rozbiorów - XIX wiek do I wojny światowej
Księstwo Warszawskie
Księstwo Warszawskie - istniejące w latach 1807-1815 państwo polskie, formalnie niepodległe, jednak w rzeczywistości, jak wszystkie państwa zachodniej i środkowej Europy, podporządkowane napoleońskiej Francji. Zostało stworzone przez Napoleona I na mocy traktatów pokojowych podpisanych 7 i 9 lipca 1807 w Tylży z ziem drugiego, trzeciego i części pierwszego zaboru pruskiego, w 1809 powiększone o ziemie zaboru austriackiego. Formalnie według dzisiejszej oceny historii utworzenie Księstwa Warszawskiego zakończyło trwające 12 lat rozbiory Polski. Główne miasta: Warszawa, Kraków, Poznań, Lublin, Kalisz i Toruń.
Od 1813 pod okupacją rosyjską; zarządzane przez Radę Najwyższą Tymczasową Księstwa Warszawskiego.
3 maja 1815 na kongresie w Wiedniu Rosja podpisała z Prusami i z Austrią konwencje bilateralne o podziale Księstwa Warszawskiego i trójstronną konwencję o utworzeniu Wolnego Miasta Krakowa. Zadecydowano, iż Księstwo zostanie podzielone na 4 części:
Prusy - zachodnią część księstwa - Poznańskie
Rosja - wschodnią część księstwa - Kongresówka
Kraków - wraz z najbliższą okolicą - Wolne Miasto Kraków
Królestwo Polskie
Królestwo Polskie utworzone zostało na obszarze Księstwa Warszawskiego z wyłączeniem zachodniej części Wielkopolski (Poznańskiego) oraz Bydgoszczy i Torunia (na tym obszarze utworzono Wielkie Księstwo Poznańskie, będące autonomiczną częścią Królestwa Prus, zaś Toruń włączono bezpośrednio do Królestwa Prus). W lewobrzeżnej części Krakowa utworzono Wolne Miasto Kraków, nad którym kontrolę sprawować mieli wszyscy trzej zaborcy. Dotychczasowy monarcha Księstwa Warszawskiego Fryderyk August Wettin został zmuszony do zrzeczenia się wszelkich praw do Księstwa i zwolnienia wojska ze złożonej przysięgi. W Królestwie Polskim wybuchły dwa powstania narodowe: powstanie listopadowe (1830-31) i powstanie styczniowe (1863-64).
Królestwo Galicji i Lodomerii
Określenie Galicja i Lodomeria, potocznie skracane do samej tylko Galicji, do szerszego użycia weszło po I rozbiorze Polski. Wówczas to Austrii przypadły ziemie obejmujące m.in. Województwo ruskie ze Lwowem, Przemyślem, Rzeszowem, Sanokiem i Bełzem, południową Małopolskę z Oświęcimiem, Tarnowem, Jaworznem, Nowym Targiem i Nowym Sączem oraz zachodni fragment Podola (Tarnopol, Zbaraż) i fragment ziemi chełmskiej z Zamościem. Tereny te uzyskały status kraju koronnego Austrii o oficjalnej nazwie Królestwo Galicji i Lodomerii (niem. Königreich Galizien und Lodomerien). Nawiązując do tytułu Rex Galiciæ et Lodomeriæ, dyplomacja austriacka starała się uzasadnić prawo monarchów austriackich - jako spadkobierców korony węgierskiej - do zajętych ziem.
W 1861 Galicja uzyskała autonomię z sejmem krajowym i rządem w stołecznym Lwowie. W 1867, w związku z ustanowieniem monarchii dualistycznej (Królestwo Galicji i Lodomerii pozostało w składzie Cesarstwa Austrii), autonomię prowincji poszerzono. Rząd austriacki zagwarantował, że namiestnicy będą powoływani spośród miejscowych Polaków. Sejm miał prawo uchwalać ustawy dotyczące gospodarki krajowej, komunikacji, szkolnictwa i zdrowia. Dzięki temu Galicja stała się ośrodkiem polskiego ruchu niepodległościowego. Działały tu polskie partie polityczne i organizacje paramilitarne - Sokół, Strzelec, Drużyny Bartoszowe, które stanowiły bazę sformowanych na początku XX wieku Legionów.
Rzeczpospolita Krakowska.
Rzeczpospolita Krakowska powstała w 1815 w wyniku uchwały kongresu wiedeńskiego. Inicjatorem jej utworzenia był car Aleksander I, który w toku pertraktacji między trzema mocarstwami rozbiorowymi zaproponował przekształcenie Krakowa i Torunia w wolne miasta. Toruń ostatecznie został przekazany Prusom, zaś Kraków z okolicami przekształcono w "wolne, niepodległe i ściśle neutralne" państwo pod opieką Rosji, Austrii i Prus.
Nowemu państwu nie przyznano prawa prowadzenia własnej polityki zagranicznej - jego interesy miały reprezentować trzy mocarstwa opiekuńcze. Państwa te zobowiązały się do wieczystego szanowania neutralności Wolnego Miasta i niewprowadzania na jego teren swych wojsk pod żadnym pozorem. W zamian Kraków miał wydawać szpiegów i dezerterów zbiegłych na jego terytorium. Formalną datą ogłoszenia państwa był 18 października 1815, który obchodzono odtąd jako święto państwowe. W 1846 zostało zlikwidowane.
Wielkie Księstwo Poznańskie
Było to autonomiczne księstwo wchodzące w skład Prus (pozostające poza Związkiem Niemieckim) powstałe na mocy kongresu wiedeńskiego, mające zaspokoić narodowe ambicje Polaków.
Po powstaniu listopadowym w Królestwie Polskim, popartym przez Poznaniaków, autonomia Księstwa została ograniczona w 1831, a po powstaniach wielkopolskich z 1846 i 1848 całkowicie zniesiona.
Administracja pruska zmieniła nazwę na Prowincja Poznańska (Provinz Posen), ale w użyciu społeczeństwa nadal pozostawała nazwa Wielkie Księstwo Poznańskie (choć polskie elity polityczne również używały nowej nazwy), nazwa ta pozostała w pełnej tytulaturze królów Prus a następnie cesarzy niemieckich aż do abdykacji Wilhelma II.
II Rzeczpospolita
Popularna nazwa państwa polskiego o oficjalnej nazwie "Rzeczpospolita Polska", które istniało w latach 1918-1939. Urzędowym językiem II Rzeczypospolitej był polski, a walutą złoty polski.
II Rzeczpospolita była suwerenną republiką demokratyczną z wielopartyjnym ustrojem parlamentarno-gabinetowym. Ustrój ten uległ poważnej modyfikacji na skutek przewrotu majowego, który miał miejsce 12-15 maja 1926, kiedy to został przekształcony w system prezydencko-autorytarny.
Za jej formalny początek przyjmuje się 11 listopada 1918, kiedy to władzę wojskową w Warszawie objął Józef Piłsudski. Za jej koniec można uznać przekazanie władzy przez prezydenta Ignacego Mościckiego Polskiemu Rządowi na Uchodźstwie, które miało miejsce 25 września 1939, lub też przekroczenie granicy kraju przez Rząd Rzeczypospolitej 17 września 1939.
W roku 1921 w następstwie trzech powstań śląskich do Polski przyłączono część dotychczas niemieckiego Górnego Śląska, ustanawiając Autonomiczne Województwo Śląskie z własnym parlamentem (Sejm Śląski) i stolicą w Katowicach.
W latach 1939-1945 terytorium dawnej II Rzeczypospolitej Polskiej było okupowane przez Związek Radziecki (do 1941) i III Rzeszę. Po zakończeniu II wojny światowej, powstała Polska Rzeczpospolita Ludowa, która objęła tylko zachodnią część terytorium II Rzeczypospolitej oraz wschodnie, zaodrzańskie tereny dawnej III Rzeszy.
Analfabetyzm w II Rzeczypospolitej wynosił w 1920 33%, przy czym dotyczył on głównie mniejszości narodowych na wschodzie, podczas gdy w tym samym czasie w Portugalii wynosił on 77%.
Granice Polski
Granice współczesnej Polski ukształtowały się w 1945, po zakończeniu działań wojennych. W stosunku do 1939 granice państwa zostały przesunięte na zachód, kosztem obszarów położonych na wschodzie. Po 1945 dokonano kilku korekt terytorialnych, m.in.:
15 lutego 1951 - z Ukraińską SRR 480 km². Za miasta: Bełz, Krystonopol i Sokal ze złożami węgla, Polska otrzymała Ustrzyki Dolne i Lutowiska[11].
1 stycznia 1959 - z Czechosłowacką Republiką Socjalistyczną. Za osadę Tkacze koło Szklarskiej Poręby, stację i linię kolejową, Polska otrzymała fragment obszaru leśnego.
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Oficjalna nazwa państwa polskiego w okresie od 1952 do 1989. Zwana jest też potocznie Polską Ludową. Za rzeczywisty początek Polski Ludowej przyjmuje się jednak rok 1944, kiedy to wschodnia część obecnego obszaru Polski została wyzwolona spod okupacji hitlerowskiej (wschodnie tereny przedwojennej Polski zostały zajęte przez Armię Czerwoną na jesieni 1943) i został na niej utworzony pierwszy organ władzy wywodzący się z Krajowej Rady Narodowej - Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Polska stała się wówczas państwem zależnym od Związku Radzieckiego, ale dysponującym ograniczoną suwerennością, o ustroju niedemokratycznym, który z czasem przybrał postać tzw. socjalizmu realnego. Kwestia określenia ustroju PRL jest jednak sporna, oficjalnie było to państwo socjalistyczne, a według Konstytucji, państwo demokracji ludowej; przez przeciwników jednak ustrój ten określany był jako komunizm, aczkolwiek nie osiągnął teoretycznego stadium komunizmu; w Polsce bowiem nie skolektywizowano w pełni rolnictwa, większość ziemi pozostała w rękach prywatnych i zawsze istniały elementy wolności gospodarczej, podczas gdy w wielu innych krajach zakazano na przykład prywatnego handlu detalicznego. Rozwój ekonomiczny utrudniały charakterystyczne cechy systemu gospodarczo-politycznego PRL - niesprawny mechanizm sporządzania i realizacji planów, związany z ograniczeniami rozwoju indywidualnej inicjatywy ekonomicznej (spowodowanymi barierami doktrynalnymi), marnotrawny sposób zarządzania, nieracjonalny dobór proporcji i kierunków inwestowania w gospodarce (wynikający z narzuconych priorytetów polityczno-propagandowych, np. nadmierne rozwijanie przemysłu zbrojeniowego kosztem innych gałęzi gospodarki), niewystarczające kwalifikacje kadr kierowniczych i dowolność w stosowaniu doraźnych bodźców gospodarczych[12]. Czynniki te spowodowały iż polska gospodarka, która pod względem wypracowanego PKB do 1960 znajdowała się na poziomie porównywalnym do Hiszpanii czy Grecji[13], stopniowo traciła dynamikę rozwojową i pogłębiała zacofanie gospodarcze (w 1982 PKB Hiszpanii było prawie o 200% wyższe niż w PRL[14]).
Obrady Okrągłego Stołu w 1989, podczas których podjęto decyzję o rozpisaniu wolnych wyborów, które utorowały drogę przemianom demokratycznym w Polsce i Europie
W okresie 1989-1991 jako efekt działań politycznych, państwo to uległo przekształceniu w demokratyczną Rzeczpospolitą Polską, określaną jako III Rzeczpospolita. Udział w tym procesie miała też elekcja papieża Jana Pawła II.
III Rzeczpospolita
Nieformalne określenie państwa polskiego po zasadniczych przemianach politycznych, jakie zaszły po 1989, stosowane do chwili obecnej (2009). Oficjalna nazwa państwa to Rzeczpospolita Polska. Wymową tego określenia jest zerwanie z ustrojem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (tzw. demokracja ludowa) i nawiązanie bezpośrednio do tradycji II Rzeczypospolitej. Symbolem III Rzeczypospolitej jest m.in. przywrócenie w godle Polski orła w koronie. Określenie Trzecia Rzeczpospolita pojawia się w preambule do Konstytucji.
Po śmierci Kleopatry VII, ostatniej przedstawicielki dynastii Lagidów, Oktawian August przyłączył de facto Egipt do imperium rzymskiego. W zasadzie odbyło się to bez większych oporów, pomijając pewne reakcje o wąskim zasięgu na południu kraju. Egipt rządzony był przez bezpośredniego przedstawiciela cesarza, namiestnika ekwickiego w najwyższej randze prefekta. W początkowym okresie rządów rzymskich zaznaczył się pewien wzrost prosperity, wynikający z usprawnienia administracji pod okiem rzymskich urzędników, a także w wyniku podjętych działań na rzecz zwiększenia wydajności zbiorów (m.in. przez oczyszczenie kanałów). Kraj zachował podział na nomy, ale rola nomarchów (zresztą już od czasów ptolemejskich) została znacznie ograniczona na rzecz powoływanych przez prefekta strategów. Status Egiptu niewątpliwie wyróżniał się spośród innych prowincji cesarskich (m.in. poprzez sposób administracji), co skłania większość badaczy do tezy o tym, że była to osobista domena cesarska, stanowiąca jego zaplecze polityczno-gospodarcze. Egipt pełnił ogromnie ważną rolę ekonomiczną z uwagi na dostawy zboża dla stolicy imperium - Rzymu. Zakłócenie regularności dostaw mogło się odbić szerokimi reperkusjami politycznymi, gdyż mogło wzbudzić niezadowolenie kilkusettysięcznej liczby najuboższych mieszkańców Rzymu, będących odbiorcami darmowego rozdawnictwa zboża, a to z kolei doprowadzić do poważnych zamieszek, które mogłyby być wykorzystane przez ewentualnych uzurpatorów.
Z czasem zaczęły się pojawiać poważne problemy wynikające z nadmiernego obciążenia podatkami i chociaż niektórzy cesarze (Hadrian) darzyli Egipt szczególną przychylnością, to jednak nie wpływało to na poprawę sytuacji miejscowej ludności - zarówno Greków, zamieszkujących większe ośrodki miejskie, jaki Egipcjan.
Egipt zasłynął jako ośrodek różnych kultów, które zaczęły się szeroko rozprzestrzeniać w imperium, a zwłaszcza w samym Rzymie, gdzie wzbudzały niezadowolenie cesarskie niektórych władców, powodując nawet posunięcia prawne w celu zlikwidowania kultów egipskich.
Religia egipska z czasów faraonów wciąż była żywa, chociaż była na wskroś przesycona wpływami panteonu greckiego, czego przykładem może być Serapis - będącym synkretycznym połączeniem cech i atrybutów Apisa i Ozyrysa z cechami bogów greckich (Zeusa, Dionizosa i Asklepiosa).
Kres cywilizacji starożytnego Egiptu (w jej klasycznym wymiarze i zabarwionym jeszcze grecką kulturą w późniejszym okresie) położył nie Rzym, ale chrześcijaństwo[potrzebne źródło], które w zasadniczy sposób przeobraziło kulturę Egiptu, chociaż wpływ starożytnych kultów egipskich sięgnął i tutaj, czego przykładem jest według niektórych[potrzebne źródło] podobieństwo - choć tylko czysto zewnętrzne - Dziewicy Maryi z Dzieciątkiem do Izydy i małego Horusa.
Umowną i symboliczną datą zakończenia epoki starożytnego Egiptu jest rok 395 (oczywiście nie wszyscy badacze się z tą datą zgadzają), a więc data podziału państwa rzymskiego przez Teodozjusza na dwie części. Do uznania tej daty jako cezury skłoniło również uczonych datowanie najpóźniejszej znanej nam inskrypcji hieroglificznej z wcześniejszego roku - 394, co w jakimś stopniu ma również swój symboliczny charakter. Po roku 395 Egipt, w znacznym już stopniu chrześcijański, wszedł w orbitę dziejów części wschodniej - Bizancjum, otwierając nowy rozdział swych dziejów.
Kosowo (alb.: Kosova / Kosovë, serb.: Косово / Kosovo) - terytorium sporne w południowej Europie ze stolicą w Prisztinie.
Kosowo jednostronnie ogłosiło swoją niepodległość 17 lutego 2008 jako Republika Kosowa[5] (alb.: Republika e Kosovës, serb.: Република Косова / Republika Kosova). Krok ten został uznany przez kilkadziesiąt państw świata, w tym Polskę.
Władze Serbii, które nadal uważają Kosowo za prawną część terytorium Serbii i są w tej kwestii popierane przez część państw, stosują nazwę Prowincja Autonomiczna Kosowo i Metochia Od 1999 (zakończenia wojny w Kosowie) jest to protektorat administrowany przez ONZ (Tymczasowa Misja Administracyjna Narodów Zjednoczonych w Kosowie, szeroko znana pod angielskim skrótowcem UNMIK) przy pomocy wojsk NATO (KFOR)[6].
Kosowo leży w południowo-zachodniej części Serbii, względnie na południowy-zachód od niej. Region zamieszkany jest obecnie w przeważającej części przez Albańczyków, jednak od XII wieku związany jest z władzą Serbów. Wg antropologów, Serbowie przybyli na nizinne obecnie zasiedlone przez nich tereny w VI-VIII wieku, po czym stopniowo wyparli Ilirijczyków w okoliczne tereny górskie (obecnie rzekomi potomkowie Ilirijczyków, Albańczycy, zamieszkują głównie Albanię, Kosowo, Macedonię, Czarnogórę, a w znacznie mniejszych liczbach Serbię, Chorwację, Bośnię i Hercegowinę, oraz Grecję i Włochy)[7].
Kosowo stanowi punkt sporu pomiędzy ludnościami serbską i albańską, zamieszkującymi jej teren.
Z punktu widzenia prawa międzynarodowego i zgodnie z rezolucjami ONZ Kosowo jest postrzegane przez jedne państwa jako część Serbii, a przez inne jako osobne państwo[8][9]. Kwestię zgodności niepodległości Kosowa z prawem międzynarodowym ma jednoznacznie ustalić Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze, którego opinia prawna, pomimo sprzecznych wstępnych doniesień z Serbii, zostanie rozważana w trybie normalnym (proces ten może trwać nawet szereg lat)[10][11].
Decyzji odnośnie ewentualnej zmiany statusu Kosowa nie udało się uzgodnić na forum ONZ i w wyniku międzynarodowej mediacji. Na przeprowadzonej 17 lutego 2008 sesji parlamentu Kosowa w Prisztinie zadeklarowano zerwanie dotychczas istniejących związków z Serbią i ogłoszono niepodległość kraju. Obecnie (stan na 5 grudnia 2008) na arenie międzynarodowej Kosowo zostało uznane ze wzajemnością przez 53 państwa, w tym przez Polskę[12].
Przed przedstawieniem 17 lutego 2008 nowej, Kosowo nie posiadało własnej flagi. Do 1992 władze Jugosławii używały w Kosowie flagi Albanii z żółtą gwiazdą w lewym, górnym rogu.
Rozpad Jugosławii - proces zapoczątkowany w 1980 roku przez śmierć byłego przywódcy Jugosławii Josipa Broz Tito, w wyniku którego stale od 1991 roku dochodzi do rozpadu Federalnej Republiki Jugosławii.
Socjalistyczna Federalna Republika Jugosławii obejmowała sześć republik i dwie prowincje autonomiczne:
Prezydentem Jugosławii od 1953 roku był przywódca Komunistycznej Partii Jugosławii Josip Broz Tito. Po jego śmierci w maju 1980 roku, kraj pogrążył się w narodowościowym, politycznym i ekonomicznym kryzysie. Rosły nacjonalistyczne i etniczne napięcia, z którymi następcy prezydenta nie potrafili sobie poradzić.
W 1991 r. trzy z sześciu republik tworzących Jugosławię jednostronnie ogłosiły niepodległość po przeprowadzonych wcześniej referendach:
5 kwietnia 1992 roku suwerenność ogłosiła również Republika Bośni i Hercegowiny. Po tym rozpad Jugosławii stał się faktem. 4 lutego 2003 w miejsce Jugosławii powstało nowe państwo - Serbia i Czarnogóra, które istniało do 3 czerwca 2006, kiedy to kraj podzielono na 2 państwa:
Bośnia i Hercegowina (BiH, bośniacki i chorwacki: Bosna i Hercegovina, serbski: Босна и Херцеговина) - państwo w południowo-wschodniej Europie, na Bałkanach, powstałe po rozpadzie Jugosławii. Graniczy od zachodu i północy z Chorwacją, Serbią oraz z Czarnogórą od wschodu. Składa się z dwóch organizmów: Bośniacko-Chorwackiej Federacji Bośni i Hercegowiny oraz Republiki Serbskiej. Największe znaczenie w gospodarce Bośni i Hercegowiny mają: leśnictwo, górnictwo i energetyka. Na terenie Bośni i Hercegowiny znajdują się eksploatowane złoża: rudy żelaza, węgla brunatnego, soli kamiennej, rud cynku i ołowiu oraz azbestu. Komunikacja jest słabo rozwinięta, a największe znaczenie ma kolej.
Macedonia - państwo na Półwyspie Bałkańskim, powstałe po rozpadzie Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii.
Historia:
Macedonia jest państwem stosunkowo młodym powstałym na mocy referendum po rozpadzie Jugosławii, 8 września 1991 roku.Parlament tego samego roku uchwalił decyzję że państwo będzie republiką oraz uchwalił konstytucję państwa na mocy której prezydent jest wybierany na 5 lat, władza ustawodawcza należy do jednoizbowego parlamentu o 4 letniej kadencji, władzę wykonawczą sprawuje rząd na czele jego stoi premier,władzę sądowniczą niezawisłe sądy, oraz na mocy konstytucji został powołany Sąd Najwyższy Republiki Macedonii.
Stolicą nowego państwa zostało Skopie, które było dawną stolicą Socjalistycznej Republiki Macedonii wchodzącej w skład Socjalistycznej Federalnej Republiki Jugosławii od 31 stycznia 1946 roku do 8 września 1991 roku,kiedy republika odzyskała niepodległość i stała się niezależna. 5 września 1992 roku pierwszym prezydentem niepodległego państwa został Branko Crvenkovski.W 1993 roku na teren republiki przybyły wojska ONZ, które miały tutaj stacjonować z powodu sporu z Grecją. Bowiem Grecy nie uznawali nazwy nowo utworzonego państwa, które odwołuje się nazwą do starożytnej Macedonii Filipa i jego syna Aleksandra Macedońskiego.
Mimo tego sporu Macedonia od 1993 roku zyskuje uznanie dyplomatyczne, bowiem zostaje włączona do struktur Organizacji Narodów Zjednoczonych. W 1995 roku aby złagodzić stosunki z południowym sąsiadem Grecją, Macedonia zmieniła flagę narodową. Po wyborach w 1998 roku powstał rząd L. Georgievskiego z partii nacjonalistycznej, który opowiadał się za integracją z Zachodem. Głównym problemem Macedonii są Albańczycy którzy po wojnie w Kosowie w 1999 roku schronili się w tym pańśtwie, stali się przyczyną lokalnych starć wojska z emigrantami. W lokalnym konflikcie została udzielona pomoc przez Zachód. Wprowadzono poprawki w konstytucji, które zwiększyły autonomię Albańczyków w tym kraju.
Chorwacja (Republika Chorwacka) - państwo w Europie Południowej, nad Morzem Adriatyckim, graniczy od południa z Bośnią i Hercegowiną i Czarnogórą, od wschodu z Serbią oraz Węgrami i Słowenią od północy. Od południowego zachodu posiada dostęp do Morza Adriatyckiego. Niepodległość uzyskała w 1991 roku, odłączając się od Jugosławii.
Historia
Do I wieku n.e. na terenie Chorwacji znajdowała się rzymska prowincja Iliria (łac. Illyricum).
Od I wieku n.e. prowincje rzymskie Dalmacja i Panonia.
W 803 tereny Chorwacji Dalmatyńskiej zostały podbite i włączone do imperium Karola Wielkiego.
VII - VIII wiek - najazdy Ostrogotów, Awarów i plemion Słowian.
Do 1102 rządy chorwackich książąt i królów.
W 1102 unia personalna z Węgrami.
XIV wiek - pod koniec panowania Andegawenów na Węgrzech (1308-95) okres walk wewnętrznych.
Po bitwie pod Mohaczem w 1526 Chorwacja dostała się pod panowanie Habsburgów.
Część ziem pod panowaniem Turków osmańskich, stopniowy ich napór spowodował zajmowanie praktycznie całego terytorium.
W XVIII wieku zmniejszanie wpływów tureckich i w latach 1809-1813 powstały Prowincje Ilyrijskie Napoleona.
W XIX wieku w Cesarstwie Austriackim, a później w strefie wpływów Węgier (po 1867 w Krajach Korony Świętego Stefana, czyli węgierskiej części państwa), cieszyła się tam jednakże autonomią (własny sejm). Austriacy starali się wyzyskiwać konflikty węgiersko-chorwackie dla umocnienia dynastii habsburskiej (np. Chorwaci pomogli w stłumieniu powstania węgierskiego w 1848).
Także w XIX wieku tendencje niepodległościowe (1848).
W 1918 Chorwacja weszła w skład Królestwa SHS (Serbów, Chorwatów i Słoweńców), od 1929 w Jugosławii.
W roku 1941 faszystowskie ugrupowanie ustaszy na czele z Ante Paveliciem przejęło władzę, ogłosiło niepodległość i powstało Niezależne Państwo Chorwackie (NDH). Terytorium Chorwacji sprzymierzonej wówczas z Niemcami obejmowało Chorwację właściwą (choć nie całą, część terytorium przyłączono do Włoch) oraz tereny dzisiejszej Bośni.
W maju 1945 likwidacja przez armię jugosłowiańską Niezależnego Państwa Chorwackiego.
Od 1945 po zakończeniu II wojny światowej Chorwacja została włączona do Jugosławii Josipa Broz-Tity (który sam był z pochodzenia Chorwatem).
W 1991 proklamowano niepodległość; rozpoczęła się wojna z Jugosławią (de facto z Serbią) (Wojna w Chorwacji).
Od kwietnia 1992 siły pokojowe ONZ.
Konflikt rozwiązany w 1995 - układ z Dayton.
Chorwacja zabiega o członkostwo w Unii Europejskiej i NATO.
Od początku lat 90. rządy nacjonalistów Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ) pod wodzą Franja Tudjmana (aż do jego śmierci w 1999).
Wygrana w wyborach 2000 sił umiarkowanych: Stjepan Mesić, dawny antykomunistyczny opozycjonista zostaje prezydentem państwa; rząd tworzy koalicja zreformowanych postkomunistów z ludowcami, chadekami i partią liberalną. Na jego czele staje Ivica Račan. Gabinet pragnie zbliżenia Chorwacji do struktur europejskich.
Przegrana w wyborach 2003, powrót do władzy Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ).
3 października 2005 roku Chorwacja rozpoczęła negocjacje w sprawie przyjęcia do Unii Europejskiej.
lipiec-sierpień 2007 roku - wielkie pożary pustoszą wybrzeża południowo-środkowej części Chorwacji
Serbia, Republika Serbii - państwo w południowej Europie, powstałe 5 czerwca 2006 roku po rozpadzie państwa Serbii i Czarnogóry. Stolicą jest Belgrad. Serbia graniczy z Węgrami na północy, Rumunią i Bułgarią na wschodzie, Macedonią i Albanią[1] na południu oraz z Czarnogórą, Chorwacją i Bośnią i Hercegowiną na zachodzie.
Korzenie państwa serbskiego sięgają VII wieku, do dynastii Vlastimiroviciów. Królestwo Serbskie (Duklja) zostało założone w XI wieku. Przetrwało do wieku XII.
Odnowienie średniowiecznego państwa serbskiego w regionie Raszka odbyło się w drugiej połowie XII wieku dzięki Stefanowi Nemanji, wielkiemu żupanowi panującemu w latach ok. 1167 - 1196. Nemanja przekazał tron swemu drugiemu synowi, Stefanowi Pierwokoronowanemu, by pod imieniem zakonnym Symeon osiąść na górze Athos w ślad za swym najmłodszym synem, Sawą (ochrzczony jako Rastko). Symeon i Sawa uzyskali w 1198 od cesarza Aleksego III zgodę na odrestaurowanie zrujnowanego monasteru Hilandar w obrębie Athos i zorganizowali tam prężny ośrodek serbskiej kultury prawosławnej. Stefan Pierwokoronowany zwyciężył w tym czasie w zmaganiach wewnętrznych starszego brata Vukana, katolickiego władcę Zety. Wynik tej konfrontacji sprawił jednocześnie, że w Serbii prawosławie wzięło górę nad katolicyzmem. W roku 1217 Stefan przyjął koronę królewską z rąk papieża Honoriusza III. Po nim średniowieczną Serbią rządziło jeszcze dziesięciu innych władców noszących królewskie imię Stefan, które przyjęło się jako nieodłączny atrybut monarchy, w tym sześciu królów i dwóch carów. W 1346 Stefan Dušan koronował się w Skopje (ówczesna stolica Serbii) na cara Serbów i Greków. Imperium upadło pod naporem Turków osmańskich, pokonane na Kosowym Polu w 1389. Jego północna część (Despotat Serbski) przetrwała do roku 1459, kiedy upadło Smederevo. Kilka lat później upadła również Bośnia, a następnie Hercegowina. W latach 1459-1804 Serbia pozostawała pod kontrolą Turków, mimo trzech inwazji austriackich i licznych rewolt. Wielu Serbów przyjęło islam. Nazwano ich muslimani (muzułmanie), a później Bośniacy. Mieszkali oni głównie w Sandżaku, Kosowie, oraz w Bośni.
Zabójstwo arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie 28 czerwca 1914 przez Gawriło Principa stało się pretekstem dla Austro-Węgier do wypowiedzenia wojny Serbii. Wywołało to łańcuch kolejnych wydarzeń - mobilizacja oddziałów rosyjskich dla obrony i wsparcia Serbii, następnie wypowiedzenie wojny Rosji przez Niemcy, Niemcom przez Wielką Brytanię i Francji - które doprowadziły do wybuchu I wojny światowej. Armia Serbii odnosiła wiele znaczących sukcesów, ale została ostatecznie rozbita przez połączone wojska Niemiec, Austro-Węgier i Bułgarii. W I wojnie światowej Serbia poniosła znaczne straty - zginęło około 1 264 000 osób - 28% ówczesnej serbskiej populacji, 58% wszystkich zamieszkujących kraj mężczyzn.
Po 1918, Serbia i Czarnogóra były członkami-założycielami Królestwa SHS, później przemianowanego na Królestwo Jugosławii. Podczas II wojny światowej Serbia była okupowana przez Niemców na zasadzie państwa marionetkowego, znanego pod nazwą Serbia Nedicia. Części obecnego terytorium Serbii były również okupowane przez Chorwatów, Węgrów, Bułgarów, Albańczyków oraz Włochów. Okupanci dokonywali wielu morderstw i innych przestępstw przeciwko ludności cywilnej, głównie przeciw Serbom i Żydom.
W 1945 roku, po II wojnie światowej, Serbia stała się jedną z części nowego państwa - Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii (SFR Jugosławia, SFRJ), rządzonej przez Josipa Broza Tito.
Od 1992, po upadku SFR Jugosławii, do 2003, Serbia tworzyła wraz z Czarnogórą Federalną Republikę Jugosławii. Mimo wojen domowych w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie, kraj pozostał pokojowo nastawiony do 1998 roku, aczkolwiek część jego instytucji i organów rządowych popierała bośniackich i chorwackich Serbów walczących w tych wojnach przez wyposażanie i szkolenie ich oddziałów.
Między 1998 i 1999 roku powtarzające się nieporozumienia i konflikty w Kosowie między serbsko-jugosłowiańskimi siłami ochronnymi a UÇK doprowadziły do natowskich bombardowań, trwających 78 dni. Ataki zakończyły się wraz z nawiązaniem porozumienia, w którym prezydent Jugosławii, Slobodan Milošević zgodził się na usunięcie wszystkich sił obronnych państwa, łącznie z wojskiem i policją i zastąpienie ich siłami międzynarodowymi (KFOR). (zobacz: wojna w Kosowie)
Od 2003 do 2006 roku, Serbia była częścią Serbii i Czarnogóry, w którą przekształcono Federalną Republikę Jugosławii. 21 maja 2006 roku w Czarnogórze odbyło się referendum, w którym podjęto decyzję o zakończeniu unii z Serbią. 55,4% głosów było za wystąpieniem z konfederacji - niewiele ponad wymagany przez Unię Europejską próg 55%. Unia została rozwiązana 3 czerwca 2006, gdy parlament Czarnogóry zadeklarował niepodległość tej małej republiki. W miejsce Serbii i Czarnogóry powstały dwa oddzielne państwa. 5 czerwca 2006 parlament Serbii oficjalnie ogłosił niepodległość. 17 lutego 2008 roku Kosowo jednostronnie proklamowało niepodległość i odłączenie się od Serbii, jednak nie zostało uznane przez znaczną większość państw świata.
Niemiecka Republika Demokratyczna w skrócie NRD, obecnie nie istnieje.
Jej powierzchnia liczyła 108 300 kilometrów kwadratowych i była zamieszkana przez 17 milionów ludzi, w latach 1949-1990 liczba ludności nie zmieniła się w znaczący sposób. Stolicą NRD był Berlin a konkretnie jego część zwana Berlinem Wschodnim (oddzielona od Berlina Zachodniego tak zwanym Murem Berlińskim). Berlin jako całość, podzielony na cztery sektory, podlegał okupacji czterech zwycięskich mocarstw, a Berlin Wschodni był częścią strefy sowieckiej.
Jednostką podziału administracyjnego (przeprowadzonego w 1952 roku, do tego roku istniały kraje związkowe (landy)) stały się okręgi (Bezirk), których było łącznie czternaście (ich stolicami były Chociebuż, Drezno, Erfurt, Frankfurt nad Odrą, Gera, Halle, Karl-Marx-Stadt, Lipsk, Magdeburg, Neubrandenburg, Poczdam, Rostock, Schwerin oraz Suhl). Państwo to powstało z inicjatywy komunistycznej partii o nazwie Niemiecka Socjalistyczna Partia Jedności i pod auspicjami Związku Radzieckiego. W latach 1946-1948 SED ugruntowała swoją pozycję polityczną i zdominowała organy władzy w strefie okupacyjnej. Partia ta w marcu 1948 roku powołała Niemiecką Radę Ludową, która 7 października 1949 roku przekształciła się w Tymczasową Izbę Ludową, przyjęła konstytucję i proklamowała powstanie nowego państwa. Władzę objęła oczywiście SED. Jej kierownictwo było zdominowane przez działaczy prokomunistycznych, będących wcześniej członkami Komitetu Narodowego "Wolne Niemcy". Pierwszymi przywódcami partii byli Otto Grotewohl oraz Wilhelm Pieck, którzy pełnili funkcje współprzewodniczących. Pierwszym prezydentem NRD został Johannes Dieckmann, który swój urząd pełnił przez cztery dni, po czym został zastąpiony przez Wilhelma Piecka (w zamian za to W. Dieckmann objął urząd przewodniczącego Izby Ludowej). 12 października na urząd premiera wybrano Otto Grotewohla; tego samego dnia Izba Ludowa przyjęła konstytucję.
Konstytucja gwarantowała SED kierowniczą rolę w państwie, wprowadzała gospodarkę planową.
SED przy pomocy Sowieckiej Administracji Wojskowej w Niemczech (SMAD) przeprowadziła m.in. częściowo reformę rolną, nacjonalizację przemysłu, środków transportu, banków, częściową denazyfikację i demilitaryzację. 11 października 1949 rozwiązano SMAD.
Państwo było rządzone autorytarnie, a SED sprawowała kontrolę nad większością dziedzin życia. Wyjątkowo rozbudowany był aparat policji politycznej Stasi.
Polityka gospodarcza była wzorowana na radzieckiej. Na terenie całego kraju znajdowały się liczne jednostki wojsk radzieckich.
NRD od roku 1950 była członkiem RWPG. Rząd ZSRR przyznał NRD 20 września 1955 pełną suwerenność i jeszcze w tym samym roku przyjął wschodnioniemieckie państwo do Układu Warszawskiego.
III Zjazd SED (rok 1950) przyjął uchwałę o pierwszym planie rozwoju gospodarki. W następstwie zjazdu podjęto likwidację sektora prywatnego gospodarki i rozpoczęto rozbudowę przemysłu państwowego.
W roku 1953 w Berlinie i innych miastach wybuchło krwawo stłumione powstanie robotnicze.
W latach 1960-1961 doszło do ponownego kryzysu wewnętrznego, nasiliły się ucieczki z NRD. W nocy z 12 na 13 sierpnia 1961 odizolowano Berlin Zachodni murem berlińskim.
9 maja 1968 uchwalono nową konstytucję, która za najważniejsze zadanie uznała rozwój wszechstronnej współpracy i trwałej przyjaźni z ZSRR.
Droga ku zjednoczeniu Niemiec
Jesienią 1989 roku w NRD nasiliły się żądania reform i demokratyzacji życia, powstały organizacje opozycyjne i nowe partie. 18 października 1989 Erich Honecker został zwolniony z funkcji partyjnych i stanowisk państwowych, a 9 listopada obalono mur berliński. 13-14 lutego 1990 w Bonn odbyło się wspólne posiedzenie rządów NRD i RFN. 1 lipca 1990 wszedł w życie układ o unii walutowej, gospodarczej i socjalnej między NRD i RFN. 20 września 1990 Izba Ludowa i Bundestag przyjęły podpisany w Berlinie układ między RFN a NRD o przywróceniu jedności Niemiec, 3 października 1990 NRD przystąpiła do RFN.