PYTANIA I ZADANIA KONTROLNE

Prof. Tadeusz Dudycz

Temat: Analiza koszt - produkcja - zysk

PYTANIA KONTROLNE

1. Co to jest wykres progu rentowności?

2. Jakie informacje są potrzebne, aby skonstruować wykres progu rentowności?

3. Co oznacza pojęcie „próg rentowności”?

4. Jakie założenia przyjmuje się zwykle przy sporządzaniu wykresu progu rentowności odnośnie do:

1. „zachowania się” kosztów?

2. związku pomiędzy ilością produkcji i sprzedaży?

3. jednostkowej ceny sprzedaży?

5. W jaki sposób można odczytać wartość oczekiwanego zysku lub straty z wykresu progu rentowności dla określonego poziomu sprzedaży

6. Co to jest strefa bezpieczeństwa (względna odległość od progu rentowności, współczynnik bezpieczeństwa)?

7. Jak można skalkulować poziom zysku, znając strefę bezpieczeństwa i jednostkową marżę brutto?

8. W przypadku progu rentowności:

1. czemu równają się łączne koszty zmienne?

2. czemu równają się koszty stałe?

3. czemu równają się łączne przychody ze sprzedaży?

9. Jaki jest próg rentowności dla firmy, której koszty są:

1. wyłącznie stałe?

2. wyłącznie zmienne?

10. W jaki sposób i dlaczego zmieni się próg rentowności:

1. jeżeli jednostkowe koszty zmienne wzrosną?

2. jeżeli koszty stałe zmniejszą się?

3. jeżeli przychody ze sprzedaży wzrosną?

4. jeżeli jednostkowa cena sprzedaży wzrośnie?

5. jeżeli jednostkowa marża zmniejszy się?

11. Wymień cztery upraszczające założenia, przyjmowane zwykle w analizie progu rentowności.

ZADANIA

1. Koszty stałe spółki Biggin SA wynoszą 300 000 zł rocznie. Jednostkowa marża wynosi 10 zł. Jednostkowa cena sprzedaży wynosi 25zł. Czy mógłbyś powiedzieć, jaki jest próg rentowności?

1. Jeżeli mógłbyś, oszacuj, ile wynosi próg rentowności?

2. Jeżeli nie mógłbyś, określ, jakich dodatkowych informacji potrzebowałbyś i dlaczego?

2. Roczne przychody ze sprzedaży wynoszą 840 000zł. Jednostkowe koszty zmienne są na poziomie 10zł. Koszty stałe wynoszą 350 000zł w skali roku. Aktualny wolumen sprzedaży kształtuje się na poziomie 30 000 sztuk.

1. Opracuj wykres progu rentowności. Jaki jest poziom progu rentowności?

2. Jak zmieni się próg rentowności, jeżeli (traktując oddzielnie):

1. koszty stałe zmniejszyły się do 300 000zł rocznie?

2. jednostkowe koszty zmienne zmniejszyły się do 8zł

3. jednostkowa cena sprzedaży wzrosła o 5zł?

3. Jak zmieni się próg rentowności, jeżeli wszystkie trzy zmiany opisane w (a) zdarzą się równocześnie?

3. Spółka Juxton SA poniosła koszty ogólne 100 000 zł w ciągu roku. Koszty bezpośrednie i zmienne koszty pośrednie wynoszą razem 2zł na jednostkę produktu, natomiast roczne zdolności wytwórcze zakładu wynoszą 50 000sztuk. Wyrób gotowy sprzedawany jest za 6zł.

1. Opracuj wykres progu rentowności pokazujący aktualną sytuację spółki.

2. Ile wynosi próg rentowności według ilości?

3. Jaka jest strefa bezpieczeństwa przy poziomie produkcji wynoszącym 45 000 sztuk rocznie?

4. Ile wyniósłby zysk przy założeniu 90% wykorzystania zdolności wytwórczych?

4. W spółce Niebo SA próg rentowności według ilości wynosi 45 000 sztuk rocznie. gdyby wolumen sprzedaży był wyższy od progu rentowności o 20%, wówczas zysk wyniósłby 36 000zł. jednostkowe koszty zmienne stanowią jedną trzecią ceny sprzedaży. Opracuj wykres progu rentowności, pokazujący sytuację finansową spółki. Jaki jest próg rentowności?

5. Koszty stałe sklepu wynoszą 6 000 zł miesięcznie. Ile procent marży liczonej od wartości zakupionego towaru musi stosować sklep, aby przy obrocie miesięcznym 50 000 zł zysk miesięczny wynosił 2 000 zł.

6. Przedsiębiorstwo produkuje trzy wyroby A, B, C; każdy z nich ma inną cenę oraz inny koszt jednostkowy zmienny. Koszty stałe są ponoszone w skali całego przedsiębiorstwa, więc nie są przypisane do żadnego z wyrobów.

Wyszczególnienie	A	B	C
cena [zł/szt]	130	125	95
Jednostkowy koszt zmienny [zł/szt]	95	80	70
Udział w sprzedaży	30%	50%	20%
Koszty stałe [zł]	35 000

1. Ile sztuk poszczególnych wyrobów musi produkować przedsiębiorstwo, aby osiągnąć zysk w wysokości 15 000 zł.

2. Jak zmieni się próg rentowności, jeżeli przedsiębiorstwo zwiększy o 5 punktów procentowych udział w sprzedaży wyrobu C kosztem wyrobu A.

7. Przedsiębiorstwo produkuje i sprzedaje na rynku nr I i osiąga zysk. Posiada jednak jeszcze wolne moce produkcyjne, tzn. może zwiększyć produkcję bez nowych inwestycji, a więc i bez zwiększania kosztów stałych. W związku z tym zamierza wejść na rynek II. jednak warunki panujące na tym rynku zmuszają przedsiębiorstwo do obniżenia ceny na nim. Do jakiego poziomu może przedsiębiorstwo obniżyć cenę na rynku nr II, aby realizowana tam sprzedaż zwiększała zysk przedsiębiorstwa?. Koszty dystrybucji na rynku nr II ponosi dystrybutor.

8. Przedsiębiorstwo FLIS SA przewiduje utrzymywanie kosztów stały na poziomie 400 000 zł oraz jednostkowych kosztów zmiennych na poziomie 11 zł na sztukę. Przedsiębiorstwo planuje zrealizować sprzedaż 80 000 sztuk wyrobów po 16 złotych za sztukę. Zdolność produkcyjna przedsiębiorstwa wynosi 95 000 sztuk.

1. Określ wielkość progu rentowności: w złotych, w sztukach oraz jako cześć zdolności produkcyjnych.

2. Narysuj wykres koszt-sprzedaż-zysk zaznaczając próg rentowności w jednostkach pieniężnych.

3. Narysuj wykres zysk-sprzedaż i zaznacz próg rentowności jako część zdolności produkcyjnych.

4. Ile wynosi oczekiwany współczynnik bezpieczeństwa? Procentowo oraz wartościowo.

5. Ile wynosi stopa marży?

9. Jednostkowe koszty zmienne w spółce Dahrea SA wynoszą 6zł. Ilość sprzedaży wynosi obecnie 40 000 sztuk. koszty stałe są na poziomie 100 000zł.

1. Czy mógłbyś zarekomendować poprawę jakości produktu, która spowodowałaby wzrost jednostkowych kosztów zmiennych do poziomu 8zł, a zarazem umożliwiłaby spółce sprzedanie o 15% więcej produktów po obecnej cenie wynoszącej 15zł.

2. Opracuj wykres progu rentowności, pokazujący zarówno obecna sytuację spółki, jak też sytuację po zmianie opisanej powyżej (a). Określ zwłaszcza stary i nowy próg rentowności według ilości.

10. Koszty stałe wynoszą 300 000 zł w skali roku. Jednostkowa cena sprzedaży jest równa 18 zł. Koszty zmienne w ciągu roku stanowią 240 000 zł. roczna sprzedaż wynosi aktualnie 40 000 sztuk.

1. Ile wynosi próg rentowności według ilości przy powyższych założeniach?

2. Jak zmieni się próg rentowności według ilości jeżeli (odrębnie):

1. koszty stałe wzrosną do 400 000 zł rocznie,

2. koszty zmienne wzrosną o 2 zł na sztuce,

3. jednostkowa cena sprzedaży zmniejszy się do 16 zł?

3. Jaki byłby próg rentowności według ilości, jeżeli inflacja spowodowałaby wzrost kosztów o jedną trzecią, natomiast ceny sprzedaży mogłyby wzrosnąć jedynie do 20 zł za sztukę?

11. Koszty stałe spółki Portland wynoszą 400 000 zł rocznie. Przychody ze sprzedaży są na poziomie 1,2 miliona zł rocznie. Koszty zmienne, w kwocie 8 zł za sztukę, wynoszą łącznie 480 000 zł w skali roku. Jak zmieniłaby się strefa bezpieczeństwa, gdyby zainstalowano pracooszczędne wyposażenie, redukujące koszty zmienne o 2 zł na sztuce, ale zwiększające równocześnie koszty stałe o 100 000 zł rocznie?

Opracowano na podstawie: D. Myddelton, Rachunkowość i decyzje finansowe, PWE, Warszawa 1996;

P. E. Fess, C. S. Warren, Accounting Principles, South_Western Publishing Co., Cincinnati 1987; T. Dudycz, Analiza finansowa, Wyd AE we Wrocławiu, Wrocław 1999.

---