Program "Uczelnie wolne od narkotyków"
9.11.2001 roku o godz. 12:00 w Belwederze odbyła się uroczysta inauguracja programu Ogólnopolskiej Akcji Antynarkotykowej Uczelnie Wolne od Narkotyków.
To już czwarty etap Akcji, kierowanej od czterech lat przez Panią Barbarę Labudę, Sekretarza Stanu w Kancelarii Prezydenta RP. Wcześniejsze akcje to: "Narkotyki: zażywasz, przegrywasz", "Narkotyki - nie biorę" i "Szkoła wolna od narkotyków".
Podczas uroczystości studenci ze wszystkich ogólnopolskich i międzyuczelnianych organizacji studenckich podpisali porozumienie o współpracy w zakresie walki z narkomanią na uczelniach oraz ogłosili Akademicką Deklarację Antynarkotykową.
Wśród organizacji są: AIESEC Polska, Akademicki Związek Sportowy, ELSA Poland, Europejskie Stowarzyszenie Studentów Prawa, Kluby Rotaract, należące do Dystryktu nr 2230 Rotary International na Polskę, Białoruś i Ukrainę, Międzyuczelniane Ogólnopolskie Niezależne Stowarzyszenie Studentów Niepaństwowych, Niezależne Zrzeszenie Studentów, stowarzyszenie Obywatele dla Rzeczypospolitej, Ogólnopolska Rada Studentów Niepełnosprawnych, Parlament Studentów Rzeczypospolitej, stowarzyszenie Inicjatywa Młodych, Ruch Obywatelski - Młodzi dla Polski oraz Zrzeszenie Studentów Polskich.
W spotkaniu wzięli także udział parlamentarzyści, przedstawiciele rządu, konferencji rektorów szkół akademickich, członkowie Komitetu Honorowego Akcji, a także studenci, współtwórcy programu "Uczelnie wolne od narkotyków".
Założenia programu i harmonogram działań
1. Analiza problemu
Od kilkunastu lat w Polsce obserwujemy szybko narastający problem narkomanii, który dotyczy już niemal wszystkich pokoleń i grup społecznych.
Narkotyki największe spustoszenie czynią wśród młodych ludzi, którzy pozostawieni samym sobie, szukają łatwego sposobu na dowartościowanie i osiągnięcie sukcesu. Niestety dotychczasowe działania profilaktyczne ograniczały się do młodzieży szkolnej.
Przedstawiciele środowiska akademickiego nie mogli pozostać obojętni na potrzeby swojego środowiska. Niewątpliwie bowiem studenci są jedną z najbardziej zagrożonych grup. Trudy związane z sesją oraz stres wynikający z problemu znalezienia dobrej pracy, skłaniają studentów do coraz powszechniejszego sięgania po narkotyki, które dają im złudne poczucie pewności siebie.
Z uwagi na brak danych, dotyczących skali problemu narkomanii na uczelniach, można opierać się na badaniach przeprowadzonych wśród uczniów szkół średnich, iż większość uczniów, którzy mieli kontakt z narkotykami w szkole średniej będzie je zażywało także na studiach.
Analizując dostępne badania, należy wyciągnąć kilka wniosków, które uwzględniono w programie.
Działania profilaktyczne powinny objąć całą młodzież akademicką.
Konkretne działania, podejmowane na terenie poszczególnych uczelni, powinny być uzgadniane z rektorami.
Konieczne jest dostosowanie działań profilaktycznych do wieku a zwłaszcza do zainteresowań, czyli do kierunku studiów.
W działaniach profilaktycznych należy w dużej mierze oprzeć się na partnerskich relacjach pomiędzy studentami a kadrą profesorską
2. Odbiorcy programu
Odbiorcami programu są studenci zarówno uczelni państwowych jak i prywatnych. Program musi docierać do studentów niezależnie od tego czy są to studia zaoczne, wieczorowe czy dzienne.
Według danych Ministerstwa Edukacji Narodowej w roku 2000 liczba studentów kształtowała się na poziomie ok. 1.480.000.
3. Realizatorzy
Realizatorami programu są ogólnopolskie organizacje studenckie, które podpisały porozumienie o podjęciu wspólnych działań w zakresie zwalczania narkomanii na uczelniach:
AIESEC Polska, Członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Studentów Nauk Ekonomicznych i Handlowych
Akademicki Związek Sportowy
ELSA Poland, Europejskie Stowarzyszenie Studentów Prawa
Kluby Rotaract
Międzyuczelniane Ogólnopolskie Niezależne Stowarzyszenie Studentów Uczelni Niepaństwowych
Niezależne Zrzeszenie Studentów
"Obywatele dla Rzeczypospolitej" Stowarzyszenie
Ogólnopolska Rada Studentów Niepełnosprawnych
Parlament Studentów RP
Stowarzyszenie Inicjatywa Młodych
Stowarzyszenie Ruch Obywatelski - Młodzi dla Polski
Zrzeszenie Studentów Polskich
Dla lepszego dotarcia do środowiska studenckiego realizatorzy powołali Komitet Honorowy Programu składający się z autorytetów świata nauki, kultury i sportu. Osoby zaproszone przez studentów do pracy w Radzie własną osobą będą wspierały realizację programu oraz przekonywały studentów o szkodliwości narkotyków.
4. Partnerzy
Program jest realizowany przy wsparciu:
Kancelarii Prezydenta RP - Pani Minister Barbary Labudy, która objęła program patronatem
Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu
Ministerstwa Zdrowia
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich
Konferencji Rektorów Uczelni Niepaństwowych
Konferencja Rektorów Uczelni Zawodowych
Władz uczelni wyższych w całym kraju.
5. Cele programu
Ograniczenie zjawiska narkomanii na uczelniach
Stworzenie platformy współpracy pomiędzy organizacjami studenckimi a rektorami w zakresie zwalczania narkomanii na uczelniach
Zwiększenie wśród studentów dostępności do informacji i edukacji profilaktycznej, specjalistów z zakresu terapii i leczenia uzależnień.
Przeprowadzenie ogólnopolskich badań, które przyniosą odpowiedź na pytania, w tym: jak duża część studentów zażywających narkotyki zaczęła je brać już w szkole średniej, jaki odsetek studentów korzysta z narkotyków podczas sesji egzaminacyjnych, a jaka część zażywa je przez cały rok. Jakie są główne powody zażywania narkotyków przez studentów i na jakich wydziałach dzieje się to najczęściej.
Przeszkolenie studentów wolontariuszy z ośrodków akademickich w kraju, aby przygotować ich do udzielania profesjonalnej pomocy uzależnionym studentom. Stworzenie "Punktów Pierwszego Kontaktu" dla osób uzależnionych oraz ich przyjaciół.
Zmiany, programów studiów, dostosowujące je do potrzeb zwalczania narkomanii i leczenia osób uzależnionych:
Wydziały prawa - wprowadzenie w katedrach kryminalistyki zajęć z wykrywania narkotyków w celu wykształcenia doświadczonych kadr dla potrzeb organów ochrony prawa
Uczelnie medyczne - zmiany z zakresu wykrywania uzależnień i ich leczenia w celu przygotowania przyszłych lekarzy pierwszego kontaktu do leczenia osób uzależnionych
Wydziały pedagogiczne i psychologiczne - zmiany polegające na zwiększeniu zajęć z pracy z osobami uzależnionymi
Wprowadzenie fakultatywnych zajęć dotyczących profilaktyki antynarkotykowej na wszystkich kierunkach studiów.
Wypracowanie nowych metod zwalczania narkomanii polegających na większym zaangażowaniu młodych ludzi.
Zwrócenie uwagi społeczności akademickiej na narastający problem narkomanii w środowisku akademickim.
6. Etapy realizacji Programu
I Etap: Przygotowanie - do dnia 9 listopada 2001 roku - 9 listopada 2001 r. Inauguracja Akcji przez Panią Barbarę Labudę, Sekretarza Stanu w Kancelarii Prezydenta RP.
II Etap: Działania właściwe - od 10 listopada 2001 roku Realizacja poszczególnych inicjatyw programu
III Etap: Działania wspomagające - lipiec - wrzesień 2002 roku Wykorzystanie studenckich imprez wakacyjnych do działań profilaktycznych