BANKOWOŚĆ I FINANSE

I. Organizacja bankowości w Polsce.

II. Narodowy Bank Polski.

1. Zadania NBP

2. Organizacja NBP (organy NBP)

III. Komisja Nadzoru Bankowego.

IV. Fundusze własne NBP.

V. Drugi szczebel bankowości - banki komercyjne.

1. Czynności banków komercyjnych

2. Grupy rodzajowe produktów kredytowych

3. Rodzaje kredytów pod względem płynności

4. Podział kredytów ze względu na przedmiot kredytowania

5. Kryterium podmiotowe kredytów

6. Kryterium według klas ryzyka kredytowego

7. Podział kredytów ze względu na sposób ich zabezpieczenia

8. Kryterium według waluty

9. Pożyczki pieniężne i lombardowe

10. Awale kredytowe czyli gwarancje i poręczenia

11. Weksle

12. Faktoring

13. Forfaiting

14. Leasing

VI. Co to jest ?

1. Nadzór bankowy, jak funkcjonuje w Polsce.

2. Rezerwy obowiązkowe (do jakiej kwoty i co w zamian banki komercyjne muszą

3. zrobić)

I. Organizacja bankowości w Polsce.

Reforma rozpoczęła się w 1987 roku wyodrębnieniem z NBP - PKO BP. Faktycznie

reforma rozpoczęła się w 1989 roku, gdy zaczęły działalność operacyjną wyłonione

z NBP banki komercyjne. Banki te były początkowo bankami państwowymi, później

przekształciły się w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, a następnie w spółki

prywatne. Np. BSK, Bank Zachodni, Bank Gdański, Bank Wielkopolski, Bank

Gospodarczy w Warszawie, Bank Pomorski w Szczecinie.

W 1989 roku struktura banków kształtowała się następująco:

1. NBP

2. 9 banków komercyjnych

3. Bank Handlowy, BGŻ, PKO BP

4. 1663 Banki Spółdzielcze (aktualnie pozostało ok. 1200)

Po reformie oddzielono funkcje banku centralnego od funkcji banków komercyjnych.

NBP zaprzestał kredytować podmioty gospodarcze i pozostawił następujące funkcje:

1. banku emisyjnego

2. banku państwa (prowadzi rachunek skarbowy)

3. banku banków (ustala rezerwy obowiązkowe, refinansowanie banków, udziela

4. kredytów: redyskontowy, refinansowy, lombardowy)

5. operacje otwartego rynku

II. Narodowy Bank Polski.

NBP posiada osobowość prawną, nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw

państwowych, działalność prowadzi na obszarze RP, siedziba - Warszawa, prezes

Hanna Gronkiewicz - Waltz.

Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy

jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu o ile nie ogranicza to

podstawowego celu.

Zadania NBP:

1. organizowanie rozliczeń pieniężnych

2. prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi

3. prowadzenie działalności dewizowej w granicach mieszczących się w ustawach (Prawo dewizowe z 12/98)

4. prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa

5. regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie

6. kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego w Polsce (np. tworzenie bankowego funduszu gwarancyjnego)

7. opracowanie sprawozdawczego bilansu płatniczego oraz bilansów należności i zobowiązań zagranicznych państwa

NBP ma wyłączne prawo emisji znaków pieniężnych RP, może być członkiem

międzynarodowych instytucji finansowych i bankowych, nie może być udziałowcem

lub akcjonariuszem innych osób prawnych z wyjątkiem osób prawnych prowadzących

działalność usługową wyłącznie a rzecz instytucji finansowych i Skarbu Państwa.

Organizacja NBP (organy NBP):

1. Prezes NBP

2. Rada Polityki Pieniężnej

3. Zarząd

Ad a) Powoływany jest przez Sejm na wniosek Prezydenta na okres 6 lat. Jedna

osoba nie może być dłużej niż 2 kadencje. Kadencja prezesa wygasa w razie

śmierci, złożenia rezygnacji, odwołania, braku możliwości pełnienia swoich

obowiązków (choroba, przestępstwo).

Prezesa zastępuje v-ce prezes (jest ich dwóch). V-ce prezesa i członków Zarządu

powołuje i odwołuje Prezydent na wniosek Prezesa.

Ad b) Skład 10 osób:

Przewodniczący Rady (jest nim Prezes NBP)

9 członków : 3 powouje Prezydent, 3 powołuje Sejm, 3 powołuje Senat

Członkowie są powoływani na okres 6 lat.

Zadania:

1. ustala wysokość stóp % NBP

2. ustala zasady i stopy rezerw obowiązkowych banków

3. określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych

4. zatwierdza plan finansowy NBP

5. zatwierdza sprawozdanie z działalności NBP

6. przyjmuje roczne sprawozdania finansowe NBP

7. ustala zasady operacji otwartego rynku

Posiedzenia Rady odbywają się minimum jeden raz w miesiącu.

Ad c) Kieruje działalnością NBP. Skład Zarządu:

prezes NBP (przewodniczący)

członkowie 6-8 osób (w tym 2-ch wiceprezesów NBP)

Zadania:

1. realizuje uchwały Rady Polityki Pieniężnej

2. podejmuje uchwały nie zastrzeżone ustawowo do wyłącznej kompetencji innych organów NBP

3. realizuje zadania z zakresu polityki kursowej

4. ocenia obieg pieniężny, rozliczenia pieniądza oraz obrót dewizowy

5. nadzoruje operacje otwartego rynku

6. ocenia funkcjonowanie systemu bankowego

7. uchwala plan działalności i plan finansowy NBP

8. uchwala prowizje i opłaty bankowe stosowane przez NBP oraz ustala ich wysokość

9. określa zasady gospodarowania funduszami NBP

10. określa zasady polityki kadrowej i płacowej NBP

11. sporządza bilans oraz rachunek zysków i strat NBP

12. opracowuje bilans obrotów płatniczych z zagranicą

III. Komisja Nadzoru Bankowego.

Nadzór finansowy nad działalnością banków w Polsce sprawuje Komisja Nadzoru

Bankowego. Decyzje i zadania KNB wykonuje Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego.

Zadania KNP:

1. określenie zasad działania banków zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych w nich zgromadzonych

2. nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania ustaw, statutu i innych przepisów prawnych

3. dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomiczno - finansowego banku

4. opiniowanie zasad organizacji nadzoru bankowego i ustalanie trybu jego wykonania

Skład KNB:

1. przewodniczący (prezes NBP)

2. z-ca przewodniczącego (minister finansów)

3. przedstawiciel prezydenta

4. prezes zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego

5. przewodniczący komisji papierów wartościowych i giełdy

6. przedstawiciel ministra finansów

7. Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego

IV. Fundusze własne NBP:

Podstawowe:

1. statutowy - 400 mln zł

2. rezerwowy - na pokrycie strat finansowych tworzony z odpisu rocznego (2%)

Specjalne:

1. premiowy

2. nagród

V. Drugi szczebel bankowości - banki komercyjne.

Zasady działania banków komercyjnych:

1. komercjalizm

2. uniwersalizm

3. konkurencyjność

4. samodzielność

5. samofinansowanie

Ad a) Bank nastawiony jest na maksymalizację zysku.

Ad b) Banki mają prawo wykonywania wszystkich czynności bankowych zapisanych w

ustawie i obsługiwania wszystkich sektorów gospodarczych.

Ad c)

1. ekonomiczna - banki konkurują między sobą wysokością kredytów, prowizji, odsetek od wkładów

2. pozaekonomiczna - szybkość obsługi, jakość usług, gama oferowanych usług, warunki lokalowe (parking, bankomaty)

Ad d) Bank samodzielnie podejmuje wszystkie decyzje w granicach obowiązującego

prawa

Ad e) Ze swoich dochodów musi pokryć wszystkie swoje wydatki

Czynności banków komercyjnych:

1. Czynności typowo bankowe:

1. Przyjmowanie wkładów pieniężnych oraz prowadzenie rachunków tych wkładów

2. Udzielanie kredytów i prowadzenie rachunków kredytowych

3. Udzielanie gwarancji bankowych

4. Emitowanie bankowych papierów wartościowych

5. Przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych

2. Czynności, które mogą być czynnościami bankowymi, jeżeli bank chce je wykonywać (mogą być wykonywane również przez inne grupy, instytucje):

1. Udzielanie pożyczek pieniężnych

2. Operacje czekowe i wekslowe

3. Wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu

4. Terminowe operacje finansowe

5. Nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych

6. Przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych

7. Wykonywanie czynności obrotu dewizowego

8. Udzielanie poręczeń

9. Czynności związane z emisją papierów wartościowych

Operacje bankowe mogą być czynne, bierne i pośredniczące.

Operacje czynne to szeroko rozumiane kredytowanie.

Operacje bierne (pasywne) polegają na gromadzeniu środków pieniężnych różnych

klientów, aby łącznie z własnymi zasobami banku lokować je w zyskownych

operacjach czynnych, czyli udzielanych kredytach, nabywanych papierach

wartościowych, korzystnych lokatach w innych bankach itp. Żródłem środków

gromadzonych w ramach biernych operacji banku mogą być:

1. wkłady oszczędnościowe ludności

2. pieniądz transakcyjny i lokaty terminowe jednostek gospodarczych przechowywane na rachunkach bankowych

3. środki pieniężne sfery budżetowej, różnych instytucji i organizacji przechowywane na rachunkach bankowych

4. lokaty przyjmowane od innych banków

5. kredyt refinansowy zaciągany w banku centralnym (NBP)

Do operacji biernych możemy zaliczyć emitowane przez bank własnych obligacji i

powiększenie kapitału przez emitowanie akcji. Bierną operacją w banku emisyjnym

jest emitowanie znaków pieniężnych.

Grupy rodzajowe produktów kredytowych:

1.(kredyty w ścisłym rozumieniu tego słowa):

1. inwestycyjne

2. rozwojowe

3. obrotowe

4. płatnicze

5. dla ludności (ratalne, mieszkaniowe, hipoteczne, budowlane).

Kredyty dla ludności - są to kredyty z których korzystać mogą osoby fizyczne,

które nie prowadzą działalności gospodarczej, kredyty te wynikają z sytuacji (

np. kredyty świąteczne, kredyty wakacyjne).

Formy zabezpieczenia kredytów są dostosowane do rodzajów kredytów i odpowiednio

zróżnicowane zależnie od ich wielkości.

Formy zabezpieczenia kredytów dla ludności:

poręczenie osób trzecich

zastaw (jest pewniejszy bo wpisuje się go do rejestru)

rzadziej przewłaszczenie

hipoteka (w przypadku kredytów budowlanych, mieszkaniowych)

cesja polisy ubezpieczeniowej.

2. pożyczki pieniężne i lombardowe

3. awale kredytowe czyli gwarancje bankowe i poręczenie

4. kredyty wekslowe:

1. kredyt dyskontowy

2. akceptacyjny

3. akceptacyjno - remborsowy

4. kredyt A FORFAIT.

5. nowe formy kredytowania:

1. leasing

2. faktoring

3. forfaiting

4. karty kredytowe.

Rodzaje kredytów pod względem płynności:

1. kredyty krótkoterminowe - udzielane na okres do 1 roku

2. kredyty średnioterminowe - z terminem spłaty od 1 roku do 5 lat

3. kredyty długoterminowe - z terminem spłaty powyżej 5 lat.

Kredyty średnioterminowe i długoterminowe to kredyty inwestycyjne;

Kredyty krótkoterminowe przeznaczone na bieżące finansowania.

Podział kredytów ze względu na przedmiot kredytowania:

obrotowe - finansujące działalność eksploatacyjną

Kredyty obrotowe przeznaczone na finansowanie potrzeb bieżących przedsiębiorstw.

Z czego wynika potrzeba zaciągania kredytów obrotowych ? Wyróżniamy następujące

powody :

1. sezonowość w zaopatrzeniu, produkcji, sprzedaży

2. zaczamowania w zbycie produktów

3. zachamowania płatności za sprzedane produkty, usługi

4. przerwy w produkcji (awarie, strajk).

Kredyt obrotowy powinien występować tylko przejściowo, czyli w tym czasie kiedy

jest potrzebny przedsiębiorstwu do dojścia do stanu normalnego.

inwestycyjne - finansujące określone zamierzenia inwestycyjne.

Kredyty inwestycyjne i rozwojowe (są to dwa różne kredyty):

kredyty inwestycyjne - składając dokumenty o kredyt bank powinien abstrahować,

bank bada tylko samo przedsięwzięcie

kredyty rozwojowe - składając dokumenty o kredyt bank bada przedsięwzięcie

oraz kondycję ekonomiczną i finansową kredytobiorcy.

W Polsce banki przeważnie oferują kredyty rozwojowe.

Cele rozwojowe przedsiębiorstw:

1. wprowadzenie nowej technologii

2. modernizacja firmy

3. rozbudowa

4. projekty rozwojowe.

Kryterium podmiotowe kredytów:

1. kredyty dla przedsiębiorstw państwowych,

2. kredyty dla prywatnych,

3. kredyty dla ludności.

Kryterium według klas ryzyka kredytowego ( od 6/99 jest pięć klas):

1. normalne ( gdzie nie tworzy się rezerwy)

2. pod obserwacją( 0,5% rezerwy)

3. powyżej standardu ( 20% , kredyty o obniżonej jakości)

4. wątpliwe( 50%)

5. stracone (100%).

Podział kredytów ze względu na sposób ich zabezpieczenia:

1. zabezpieczenia prawne - jest jedną z metod minimalizacji ryzyka kredytowego(trzeba mieć jakiś majątek żeby go w razie czego można było upłynnić),

2. zabezpieczenia rzeczowe - za spłatę kredytu odpowiada się konkretną rzeczą (np. przewłaszczenie rzeczy na bank, hipoteka, kaucja)

3. zabezpieczenia osobiste - poręczyciel - kredytobiorca odpowiada za spłatę kredytu całym swoim majątkiem.

Kryterium według waluty:

1. złotowe

2. dewizowe.

Pożyczki pieniężne i lombardowe(pożyczka to umowa na bank uregulowana przepisami kodeksu cywilnego)

1. nie są popularne, gdyż mogą być nieodpłatne

2. umowa pożyczki nie musi być zawarta na piśmie

3. cel nie jest określony

4. zabezpieczenie prawne.

Awale kredytowe czyli gwarancje i poręczenia.

Poręczenie bankowe - polega na zobowiązaniu się banku do przejęcia finansowego

zobowiązania swego klienta wobec strony trzeciej, jeżeli klient nie wywiąże się

z niego. Poręczenie dotyczy zawsze konkretnego zobowiązania pieniężnego.

Może mieć formę odrębnego dokumentu, wtedy mówi się o poręczeniu według prawa

cywilnego, lub mieć formę podpisu na wekslu lub czekach. Taki podpis nazywany

jest AWALEM.

Gwarancja jest zobowiązaniem banku wobec beneficjenta do wyrównania szkody i

wypłaty odpowiedniego wynagrodzenia, jeżeli klient banku nie wypełni zobowiązań

określonych w dokumencie gwarancji. Gwarancja nie odnosi się do odpowiedniego

zobowiązania pieniężnego lecz do odpowiedniego warunku zawartego w kontrakcie.

Rodzaje gwarancji:

1. bankowe gwarancje spłaty kredytu

2. bankowe gwarancje zapłaty za zakupione towary

3. bankowe gwarancje przetargowe tzw. Wadialne

4. gwarancje analizowania weksla

5. gwarancje dobrego wykonania kontraktu

6. gwarancje otwarcia kredytywy

7. gwarancje zwrotu zaliczki

8. gwarancje konosamentowe (rewersowe) - umożliwia przewoźnikowi rozładowanie towaru w przypadku gdzie odbiorca nie posiada oryginalnego konosamentu lub utracił oryginał. Jest to możliwe ponieważ dokumenty oraz ładunek wysyła się zazwyczaj różnymi środkami transportu. Bank odbiorcy przesyłki udziela przewoźnikowi gwarancji, że wymagane dokumenty zostaną skompletowane.

Gwarancje bankowe mogą być odwołalne lub nieodwołalne (w praktyce przeważają

gwarancje nieodwołalne). Mogą być warunkowe lub bezwarunkowe (przeważają

bezwarunkowe).

Warunkowe to takie gwarancje, których roszczenia są płatne dopiero po

udokumentowaniu przez beneficjenta.

Banki również udzielają regwarancji. REGWARANCJA - wierzyciel ma tu dość duże

możliwości, wyst. 2 banki.

Większym ryzykiem dla banku jest udzielanie gwarancji.

Różnice między gwarancją a poręczeniem:

Poręczenie: nie jest umową samoistną, zależy od dłużnika, bank odpowiada obok

dłużnika za zobowiązania, poręczyciel może podnieść przeciwko wierzycielom

wszelkie zarzuty, które przysługują wierzycielowi.

Gwarancja: jest umową samoistną, gwarant jest jedynym dłużnikiem, gwarantowi nie

przysługują żadne zarzuty osoby trzeciej wobec wierzyciela.

Weksle

Operacje wekslowe

Typy weksli;- własny (w którym wystawca zobowiązuje się do zapłaty)

trasowany - zwany też ciągnionym - w którym wystawca zleca wskazanej na wekslu

osobie zapłacenie określonej kwoty.

Wierzyciel wekslowy - remitent.

Domicyliat - ten który płaci

Wystawca weksla, akceptant, poręczyciele (awaliści), indosanci - dłużnicy

wekslowi.

Indosanci ( pierwszym indosantem jest remitent)

Indosatariusz (nabywca weksla), indos umieszcza się na odwrocie weksla.

Kredyt dyskontowy

Odsetki dyskontowe

Jeżeli bank komercyjny dyskontuje weksel i sam ma trudności, to może weksel

redyskontować w banku centralnym. Bank centralny dyskontuje tylko te weksle,

które nie przekraczają 90 dni.

BANK KOMERCYJNYBANK CENTRALNY

D- kwota z tytułu dyskonta

W- suma wekslowa

%- stopa dyskontowa w skali roku

t- liczba dni jakie pozostały od dnia dyskonta weksla do terminu jego

płatności

W = 2000

% = 32%

t = 90 dniD- kwota z tytułu dyskonta

W- suma wekslowa

%- stopa dyskontowa w skali roku

t- liczba dni jakie pozostały od dnia dyskonta weksla do terminu jego

płatności

W = 2000

% = 32%

t = 89dni

Kredyt akceptacyjny - występuje w doraźnych transakcjach lub w postaci linii

kredytu akceptacyjnego.

Linie kredytu akceptacyjnego jest limitem kredytowym przyznanym kredytobiorcy.

Podstawę uzyskania akceptu bankowego weksla trasowanego na bank i ewentualnego

korzystania z kredytu akceptacyjnego stanowi umowa, w której klient zleca

bankowi akceptowanie weksli a bank przyjmuje zlecenie. Bank zobowiązuje się przy

tym, że w przypadku niedostarczenia przez klienta środków na wykup weksla,

udzieli mu kredytu akceptacyjnego. Banki akceptują weksle złożone przez wystawcę

będącego stałym klientem, których termin płatności nie przekracza 6 miesięcy, a

kwota nie przewyższa sumy wymienionej w umowie o kredyt akceptacyjny.

Faktoring

Faktoring - oznacza wykup wierzytelności.

F- faktorant czyli przedsiębiorstwo

D - dłużnik, odbiorca

B - faktor bank

stosunki zachodzące w faktoringu:

1. umowa dostawcy

2. umowa faktoringu

3. roszczenie zapłaty.

4. przebieg cyklu rozliczeniowego

5. wystawienie faktury przez faktoranta i dostawa towaru bądź usługi

6. złożenie faktur w banku do wykupu

7. zapłata przez bank za nabyte faktury około ….%)

8. spłaty dokonywane przez dłużników

9. zapłata faktorantowi (pozostałej części faktury)

10. spłaty otrzymane od dłużników z tytułu naliczonych % za opóżnienie w płatności danej faktury.

Faktoring to również świadczenie przez bank dodatkowych usług na rzecz faktora,

np. rozliczenie podatku, badanie stanu wypłacalności dłużników.

Typy faktoringu:

1. faktoring właściwy czyli pełny

2. faktoring niewłaściwy czyli niepełny

Forfaiting

Forfaiting - polega na zakupie przez instytucję forfaitingową np. przez bank

należności terminowych jej klientów powstałych w następstwie realizacji

kontraktu eksportowego bez prawa regresu w stosunku do zbywcy czyli w stosunku

do eksportera pod warunkiem że wierzytelności te przyjmą postać akceptoralnego z

punktu widzenia nabywcy instrumentu finansowego np. Poręczenie najczęściej w

postaci awalu. Awalu udziela pierwszorzędny bank w kraju importera na wekslu

własnym importera lub zaakceptowanym przez niego wekslu ciągnionym przez

eksportera.

Leasing

Leasing - polega na dostarczeniu przez leasingodawcę leasingobiorcy ustalonego

umownie wyposażenia, urządzeń, budynków itp. leasingobiorca zobowiązuje się do

płacenia określonej opłaty leasingowej rozłożonej na raty. Właścicielem

przedmiotu umowy leasingowej jest leasingodawca, ale strony mogą przewidzieć w

umowie przeniesienie własności na leasingobiorcę. Wówczas raty leasingowe, obok

opłaty leasingowej, obejmują także część spłaty za nabywany obiekt.

Leasingodawcą może być wyspecjalizowana firma leasingowa, producent, którego

wyroby będą przedmiotem leasingu, a także bank.

Transakcje leasingowe mogą występować w różnych firmach przy różnym

zaangażowaniu banku. W leasingu bezpośrednim producent bezpośrednio oddaje swoje

wyroby w użytkowanie przedsiębiorstwom. Leasing posredni polega na tym, że

między producentem, a uzytkownikiem pojawia się pośrednik w postaci

przedsiębiorstwa leasingowego, który finansuje przekazanie użytkownikowi

przedmiotu leasingu.

Zależnie od treści umowy leasingowej rozróżnia się:

1. leasing operacyjny (operating lease)

2. leasing finansowy (financial lease)

Umowy leasingu finansowego są zawierane azzwyczaj na okres kilku lat, a po jego

upływie przedmiot leasingu przechodzi na własność leasingobiorcy. Natomiast

umowy leasingu operacyjnego zawierane są na krótsze okresy, a przedmiot leasingu

nie przechodzi po upływie umownego okresu na własność leasingobiorcy.

Co to jest :

1. Nadzór bankowy, jak funkcjonuje w Polsce.

2. Rezerwy obowiązkowe (do jakiej kwoty i co w zamian banki komercyjne muszą zrobić)

Ad.1. Instytucja nadzoru bankowego została wymuszona przez wielki kryzys

gospodarczy lat 1930 - 1934. Spowodował on zamrożenie aktywów wielu banków i ich

niewypłacalność oraz upadłość, co naraziło klientów banków na poważne straty.

Czynności podejmowane w ramach nadzoru bankowego polegają w szczególności na:

1. badaniu wypłacalności, płynności płatniczej i wyników ekonomicznych osiąganych przez banki,

2. badaniu zgodności udzielanych kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń z obowiązującymi w tym zakresie przepisami,

3. badaniu zabezpieczenia i terminowości spłaty kredytów i pożyczek pieniężnych,

4. badaniu stosownego oprocentowania kredytów i pożyczek oraz rachunków bankowych,

5. dokonywania oceny sytuacji finansowej banków.

Komisja Nadzoru Bankowego może w ramach nadzoru zlecić bankowi w szczególności:

1. podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności płatniczej lub osiągnięcia i przestrzegania norm dopuszczalnego ryzyka,

2. zwiększenie funduszy własnych,

3. zaniechanie określonych form reklamy.

KNB wydaje zezwolenie na utworzenie banku, w którym określa: nazwę banku, jego

siedzibę, nazwy (nazwiska) założycieli i obejmowane przez nich akcje, wysokość

kapitału założycielskiego, oraz warunki po których spełnieniu KNB zezwoli na

rozpoczęcie przez bank działalności, także zatwierdza projekt statutu banku,

który powinien być zgodny z zezwoleniem na utworzenie banku.

Działalność banków oraz oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych

podlega nadzorowi sprawowanemu przez KNB.

Do zadań Komisji należy w szczególności:

1. określenie zasad działania banków zapewniających bezpieczeństwo środków

pieniężnych zgromadzonych przez klientów w bankach,

2. nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania ustaw, statutu oraz innych

przepisów prawa oraz obowiązujących je norm finansowych,

dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego banków i przedstawienie ich

Radzie oraz wpływu polityki pieniężnej, podatkowej i nadzorczej na ich rozwój,

opiniowanie zasad organizacji i nadzoru bankowego i ustalanie trybu jego

wykonywania.

W myśl polskiego prawa bankowego w razie powstania straty bilansowej bądź groźby

jego wystąpienia albo powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności, zarząd banku

niezwłocznie zawiadamia KNB oraz przedstawia program postępowania naprawczego

zapewniając jego realizację.

KNB może wyznaczyć bankowi termin na opracowanie programu naprawczego.

Bank w którym powstała strata może połączyć się z innym bankiem tylko po

uzyskaniu zezwolenia KNB.

Ad.2. Jednym z bezpośrednich środków kontroli kredytu o charakterze ilościowym

jest system bankowych rezerw obowiązkowych. System rezerw obowiązkowych stanowi

instrument do przeprowadzania zmian w potencjale kredytowym banków handlowych.

W polskim systemie bankowym sposób regulacji systemu rezerw obowiązkowych

określony jest w ustawie o NBP, a konkretyzacja należy do banku centralnego.

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo Bankowe określa system rezerw

obowiązkowych.

W celu kształtowania podaży pieniądza i działalności kredytowej NBP gromadzi

rezerwy obowiązkowe banków.

Zasady ustalania rezerwy obowiązkowej określa Rada Polityki Pieniężnej

Rezerwę obowiązkową banków stanowi wyrażona w złotych część środków pieniężnych

w złotych i walutach obcych zgromadzonych na rachunkach bankowych, środków

uzyskanych ze sprzedaży papierów wartościowych, oraz innych środków przejętych

przez bank podlegających zwrotowi, z wyjątkiem środków przyjętych od innego

banku krajowego, a także od banku zagranicznego na podstawie umów zawartych

przed dniem wejścia w życie ustawy, lub środków pozyskanych z zagranicy na co

najmniej 2 lata.

Stopa rezerwy obowiązkowej banków może być zróżnicowana ze względu na umowny

okres przechowywania środków pieniężnych oraz rodzaj waluty.

Suma rezerw obowiązkowych nie może przekroczyć:

1. 30% sumy środków pieniężnych od wkładów na żądanie,

2. 20% sumy środków pieniężnych od wkładów terminowych.

Stopa ta jest ustalana od stanów śródmiesięcznych. Kwota rezerwy obowiązkowej

nie podlega oprocentowaniu.

Zarząd NBP ustala zasady i tryb naliczania i utrzymywania rezerw obowiązkowych w

NBP, w tym rodzaje rachunków bankowych, których nie dotyczy obowiązek

utrzymywania rezerw, a ponadto może określać wysokość zapasu gotówki w złotych

którego utrzymanie w kasach bankowych będzie równoznaczne z utrzymywaniem rezerw

NBP.

W przypadku gdy bank naruszy obowiązek utrzymywania rezerw, jest on obwiązany do

uiszczenia na rzecz NBP odsetek od różnicy pomiędzy kwotą, która podlega

utrzymaniu na rachunkach, a kwotą faktycznie na tych rachunkach utrzymywaną.

Banki muszą utrzymywać rezerwę obowiązkową w wysokości 20% dla wkładów złotowych

a vista, 11% dla depozytów złotowych terminowych i 5% dla wszystkich wkładów

dewizowych.

---