Prawo cywilne

22. ZASTAW - art. 306 i nast. Kc

Jest to ograniczone prawo rzeczowe, którego celem jest zabezpieczenie wierzytelności. Jest prawem akcesoryjnym, zależnym od wierzytelności, którą zabezpiecza.

• w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi - wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne. Można go ustanowić w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.

• PRZEDMIOT ZASTAWU

- rzeczy ruchome, nie wyjęte z obiegu, mające wartość majątkową,

- prawa, gdy są zbywalne ( tu: wymagana forma pisemna z datą pewną chociażby umowa o przeniesienie prawa nie wymagała takiej formy ) -> wierzytelności, prawa z obligacji, akcje.

Zastaw, w przeciwieństwie do hipoteki, może zabezpieczać zarówno wierzytelność pieniężną jak i niepieniężną. Jednakże realizacja z zastawu polega na zaspokojeniu się z sumy uzyskanej ze sprzedaży rzeczy zastawionej, stąd: realizacja do wierzytelności niepieniężnej możliwa jest dopiero wtedy, gdy przekształci się ona w wierzytelność pieniężną np. w chwili gdy wierzyciel zamiast roszczenia niepieniężnego może żądać wobec niewykonania obowiązku przez dłużnika -odszkodowania.

• DO USTANOWIENIA ZASTAWU potrzeba:

1/ w przypadku ustanowienia zastawu na rzeczach ruchomych:

• Umowy między właścicielem a wierzycielem (forma pisemna dla celów dowodowych),

• Wydania rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły (są wyjątki np. zastaw rejestrowy - bankowy).

Gdy rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela wystarcza sama umowa, nie ma potrzeby wydawać rzeczy. Właściciel zachowuje jednak prawo rozporządzania rzeczą. Nie może być tego prawa pozbawiony umową (zastrzeżenie nieważne). Zastawnik nie ma prawa korzystania z rzeczy oddanej mu w zastaw. Jeśli rzecz ta przynosi pożytki, zastawnik powinien, w braku odmiennej umowy, pobierać je i zaliczać na poczet wierzytelności i związanych z nią roszczeń.

2/ w przypadku zastawu na prawie:

• umowa o jego ustanowienie powinna być zawarta na piśmie z datą pewną

• pisemne zawiadomienie dłużnika wierzytelności przez zastawcę, jeżeli ustanowienie zastawu na wierzytelności nie następuje przez wydanie dokumentu ani przez indos

3/ przepisu ustawy; w przypadkach określonych ustawą powstaje ex lege np. przysługuje wynajmującemu na zabezpieczenie czynszu na rzeczach ruchomych najemcy wniesionych do przedmiotu najmu ( 570 KC ).

• PRZEDMIOTEM ZASTAWU NIE MOGĄ BYĆ NIERUCHOMOŚCI

• SPOSÓB ZASPOKOJENIA - zaspokojenie zastawnika z rzeczy następuje wg przepisów o sądowym post. egz. (powództwo o zasądzenie -> tytuł egzekucyjny -> klauzula -> wniosek do komornika).

• Strony nie mogą postanowić, ze sprzedaży rzeczy oddanej w zastaw dokona sam zastawnik albo stanie się on właścicielem rzeczy.

• ZASTAW ZABEZPIECZA RÓWNIEŻ ROSZCZENIA ZWIĄZANE Z WIERZYTELNOŚCIĄ ZABEZPIECZONĄ, w szczególności:

- roszczenie o odsetki nieprzedawnione,

- roszczenie o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania,

- roszczenie o zwrot nakładów na rzecz,

- roszczenie o przyznane koszty zaspokojenia wierzytelności.

• WYGAŚNIĘCIE ZASTAWU

- spłata lub umorzenie kredytu,

- przeniesienie wierzytelności z wyłączeniem zastawu,

- zwrot rzeczy zastawcy

- przejęcie długu

- przejście zastawu na właściciela rzeczy obciążonej

- zrzeczenie się zastawu

- sprzedaż rzeczy obciążonej zastawem w toku postępowania egzekucyjnego.

Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem nie narusza uprawnienia zastawnika do zaspokojenia się z rzeczy obciążonej, nie ma to zastosowania do roszczeń o odsetki lub inne świadczenia uboczne.

Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem pociąga za sobą przeniesienie zastawu. W razie przeniesienia wierzytelności z wyłączeniem zastawu zastaw wygasa.

Zastaw nie może być przeniesiony bez wierzytelności, którą zabezpiecza.

---