Hrynczyszyn Grzegorz 13.11.1996r.
Niepsuj Andrzej
ĆWICZENIE 54
BADANIE ZJAWISKA REZONANSU
ELEKTROMAGNETYCZNEGO
1. Wstęp teoretyczny.
Rezonansem elektromagnetycznym szeregowym nazywamy występowanie maksymalnej amplitudy natężenia prądu dla określonej pulsacji siły elektromotorycznej , wymuszającej przepływ prądu w obwodzie. Rezonans elektromagnetyczny szeregowy zachodzi w szeregowo połączonych elementach R,L,C zasilanych napięciem sinusoidalnym zmiennym. Cechą charakterystyczną rezonansu szeregowego ( napięć ) jest całkowite kompensowanie się napięć na cewce i kondensatorze. Częstotliwość przy której następuje rezonans nazywamy częstotliwością rezonansową . Tłumiąca rola rezystancji w obwodzie RLC jest związana z rozproszeniem energii w postaci ciepła Joule'a. Dobroć obliczamy z zależności ;
Pulsacja przy której występuje rezonans , nazywa się pulsacją rezonansową.
2. Układ pomiarowy.
a. woltomierz elektroniczny V 621
b. multimetr cyfrowy V 562
c. generator akustyczny
d. obwód RLC
3. Tabele pomiarowe.
a. tabele i wykresy dla różnych wartości rezystancji R,a dla tej samej pojemności C.
Uwg |
f |
IR1 |
IR2 |
UC dla R1 |
UC dlaR2 |
V |
kHz |
mA |
mA |
V |
V |
2 |
7.3 |
4.6 |
4.6 |
|
|
2 |
7.5 |
4.7 |
4.6 |
|
|
2 |
7.7 |
4.7 |
4.6 |
|
|
2 |
7.9 |
5.0 |
5.1 |
|
|
2 |
8.1 |
6.0 |
6.2 |
|
|
2 |
8.3 |
8.4 |
8.6 |
|
|
2 |
8.5 |
12.9 |
14.8 |
|
|
2 |
8.6 |
17.1 |
23.1 |
|
|
2 |
8.7 |
21.0 |
34.1 |
38 |
60 |
2 |
8.8 |
20.6 |
30.9 |
|
|
2 |
8.9 |
17.6 |
22.0 |
|
|
2 |
9.1 |
12.0 |
13.1 |
|
|
2 |
9.3 |
9.0 |
9.4 |
|
|
2 |
9.5 |
7.3 |
7.5 |
|
|
2 |
9.7 |
6.5 |
6.5 |
|
|
2 |
9.9 |
5.8 |
5.9 |
|
|
2 |
10.1 |
5.2 |
5.3 |
|
|
2 |
10.3 |
4.9 |
4.9 |
|
|
2 |
10.5 |
4.7 |
4.7 |
|
|
I |
f |
Uc |
Cv |
Uc |
Q |
|
uwagi |
mA |
kHz |
dz |
V/dz |
mV |
|
|
R1 i C1 |
2.0 |
10.00 |
25 |
0,001 |
0.025 |
1,2E-06 |
62832 |
|
2.6 |
6.00 |
26 |
0,01 |
0.26 |
0,00013 |
37700 |
|
4.3 |
4.50 |
21 |
0,1 |
2.1 |
0,001 |
28275 |
|
7.2 |
3.90 |
13 |
0,1 |
1.3 |
0,00065 |
24505 |
|
8.2 |
3.80 |
16 |
0,1 |
1.6 |
0,0008 |
23877 |
|
9.6 |
3.70 |
19 |
0,1 |
1.9 |
0,00096 |
23248 |
|
11.6 |
3.60 |
24 |
0,1 |
2.4 |
0,0012 |
22620 |
|
14.8 |
3.50 |
10 |
1 |
10.0 |
0,005 |
21992 |
|
16.2 |
3.45 |
11 |
1 |
11.0 |
0,0055 |
21677 |
|
19.4 |
3.40 |
14 |
1 |
14.0 |
0,007 |
21363 |
|
20.8 |
3.35 |
15 |
1 |
15.0 |
0,0075 |
21049 |
|
22.8 |
3.30 |
17 |
1 |
17.0 |
0,0085 |
20735 |
|
23.4 |
3.25 |
18 |
1 |
18.0 |
0,009 |
20421 |
fo |
22.1 |
3.20 |
17 |
1 |
17.0 |
0,0085 |
20107 |
|
19.1 |
3.15 |
15 |
1 |
15.0 |
0,0075 |
19793 |
|
16.1 |
3.10 |
13 |
1 |
13.0 |
0,0065 |
19478 |
|
13.8 |
3.05 |
11 |
1 |
11.0 |
0,0055 |
19164 |
|
11.7 |
3.00 |
10 |
1 |
10.0 |
0,005 |
18850 |
|
9.5 |
2.90 |
27 |
0,1 |
2.7 |
0,0013 |
18222 |
|
7.2 |
2.80 |
21 |
0,1 |
2.1 |
0,00105 |
17593 |
|
6.1 |
2.70 |
19 |
0,1 |
1.9 |
0,00096 |
16965 |
|
5.1 |
2.60 |
16 |
0,1 |
1.6 |
0,0008 |
16337 |
|
2.2 |
2.00 |
30 |
0,1 |
3.0 |
0,0015 |
12567 |
|
1.2 |
1.50 |
24 |
0,1 |
2.4 |
0,0012 |
9425 |
|
0.7 |
1.00 |
21 |
0,1 |
2.1 |
0,00105 |
6284 |
|
0.3 |
0.50 |
19 |
0,1 |
1.9 |
0,00095 |
3142 |
|
1.3 |
1.50 |
25 |
0.1 |
2.5 |
0.0012 |
9425 |
|
0.7 |
1.00 |
21 |
0.1 |
2.1 |
0.0010 |
6284 |
|
0.3 |
0.50 |
19 |
0.1 |
1.9 |
0.0009 |
3142 |
|
* wykres dla R3 i C1
b. tabele pomiarów i wykresy dla różnych pojemności C , a takiej samej rezystancji R.
I |
f |
Uc |
Cv |
Uc |
Q |
|
uwagi |
mA |
kHz |
dz |
V/dz |
mV |
|
|
|
2.4 |
15.0 |
44 |
0.01 |
0.44 |
0.0002 |
94248 |
R1 i C2 |
2.5 |
10.0 |
12 |
0.1 |
1.2 |
0.0006 |
62832 |
|
6.1 |
7.0 |
68 |
0.1 |
6.8 |
0.0034 |
43983 |
|
11.3 |
6.5 |
4 |
1 |
4.0 |
0.0020 |
40841 |
|
14.7 |
6.4 |
20 |
1 |
20.0 |
0.0100 |
40213 |
|
18.6 |
6.3 |
26 |
1 |
26.0 |
0.0130 |
39585 |
|
20.9 |
6.2 |
30 |
1 |
30.0 |
0.0150 |
38956 |
fo |
18.9 |
6.1 |
28 |
1 |
28.0 |
0.0140 |
38328 |
|
14.9 |
6.0 |
23 |
1 |
23.0 |
0.0135 |
37700 |
|
11.1 |
5.9 |
18 |
1 |
18.0 |
0.0090 |
37071 |
|
8.9 |
5.8 |
15 |
1 |
15.0 |
0.0075 |
36443 |
|
4.9 |
5.5 |
92 |
0.1 |
9.2 |
0.0046 |
34558 |
|
2.4 |
5.0 |
56 |
0.1 |
5.6 |
0.0028 |
31416 |
|
1.0 |
4.0 |
33 |
0.1 |
3.3 |
0.0016 |
25133 |
|
0.4 |
3.0 |
25 |
0.1 |
2.5 |
0.0012 |
18850 |
|
0.2 |
2.0 |
22 |
0.1 |
2.2 |
0.0011 |
12567 |
|
* wykres dla R1 i C2
I |
f |
Uc |
Cv |
Uc |
Q |
|
uwagi |
mA |
kHz |
dz |
V/dz |
mV |
|
|
|
2.7 |
15.0 |
10 |
0.1 |
1.0 |
0.0005 |
94248 |
R1 i C3 |
4.0 |
10.0 |
50 |
0.1 |
5.0 |
0.0025 |
62832 |
|
8.1 |
9.0 |
13 |
1 |
13.0 |
0.0065 |
56549 |
|
13.4 |
8.7 |
25 |
1 |
25.0 |
0.0125 |
54664 |
|
16.7 |
8.6 |
30 |
1 |
30.0 |
0.0150 |
54036 |
|
19.0 |
8.5 |
37 |
1 |
37.0 |
0.0185 |
53408 |
|
19.4 |
8.4 |
40 |
1 |
40.0 |
0.0200 |
52779 |
fo |
17.0 |
8.3 |
36 |
1 |
36.0 |
0.0180 |
52151 |
|
13.7 |
8.2 |
30 |
1 |
30.0 |
0.0150 |
51523 |
|
10.1 |
8.1 |
24 |
1 |
24.0 |
0.0120 |
50894 |
|
7.5 |
8.0 |
18 |
1 |
18.0 |
0.0090 |
50266 |
|
3.9 |
7.5 |
94 |
0.1 |
9.4 |
0.0047 |
47124 |
|
1.7 |
7.0 |
64 |
0.1 |
6.4 |
0.0032 |
43983 |
|
* wykres dla R1 i C3
4. Obliczenia.
a. obliczanie dobroci
b. wyznaczenie częstotliwości rezonansowych
dla R1 , R2 ,R3 i C1 fo = 3250 Hz
dla C2 i R1 fo = 6200 Hz
dla C3 i R1 fo = 8400 Hz
c. obliczanie indukcyjności cewki ( przy znanej częstotliwości fo = 3250 Hz oraz znanej pojemności C1= 69 nF )
5. Wykres krzywej rezonansowej.
maximum record size = 132
record size = 262144
6. Wnioski.
O rezonansie decydują oprócz częstotliwości napięcia zasilającego tylko parametry L i C obwodu , rezonans można osiągnąć przez zmianę tych parametrów . Rezystancja nie wpływa na fakt powstawania rezonansu ma znaczenie tylko jako czynnik ograniczający wartość prądu i wpływa na kształt charakterystyki prądowej . Im mniejsza jest rezystancja R tym większy jest prąd rezonansowy . W czasie rezonansu reaktancja zastępcza obwodu X jest równa zero. Dobroć jest największa podczas rezonansu i zmniejsza się w miarę " oddalania " się od częstotliwości rezonansowej .