Faza głowowa wydzielania soku żołądkowego

Odruchy warunkowe - smak - zapach - żucie - połykanie - hipoglikemia

Faza żołądkowa wydzielania soku żołądkowego:

• Nerw błędny i odruchy błędno błędne

Faza jelitowa wydzielania soku żołądkowego

1. Pobudzenie - gastryna, uwalniana w dwunastnicy pod wpływem bodzców mechanicznych i aminokwasów obecnych w treści pokarmowej

2. Hamowanie- wydzielanie soku żołądkowego.

Faza odźwiernikowa:

1. Hamowanie- uwalnianie gastryny pod wpływem kwaśnej treści w okolicy odźwiernikowej żołądka.

2. Hamowanie- wpływa na wydzielanie HCl i pepsyny oraz uwalnianie gastryny przez somastostatynę.

Faza dwunastnicy:

1. Hamowanie wydzielania żołądkowego po zakwaszeniu błony śluzowej dwunastnicy oraz pod wpływem produktów trawienia tłuszczów i roztworów hipertonicznych.

2. działanie hamujące hormonów peptydowych: somatostatyny, sekretyna, neurotensyna, VIP, GIP.

Nerwowa regulacja wydzielania soku trzustkowego:

1. Automatyczny układ nerwowy

• Część przywspółczulna - pobudzenie

• Część współczulna- hamowanie

Faza głowowa i żołądkowa wydzielania soku trzustkowego:

1. Odruchy warunkowe

2. Pojawianie się treści pokarmowej w żołądku

Faza jelitowa wydzielania soku trzustkowego:

1. Stymulowana przez produkty trawienia , pojawiają się w dwunastnicy na drodze humoralnej ( komórki I i S)

Regulacja uwalniania soku trzustkowego

• Sekretyna pobudzenie wydzielania węglowodanów

• Komórki I powstają pod wpływem produktów trawieni: aminokwasów i pepsyny uwalniają CCK

• CCK oddziaływają na komórki śród pęcherzykowe.

Przemiana materii:

Metabolizm-ogół procesów fizjologicznych i chemicznych związanych z wydzielaniem energii.

• Pobierani substancji z zewnątrz.

• Przekształcanie, rozpad

• Częściowe przyswajanie

• Wydalanie substancji zbędnych

Anabolizm- procesy syntezy prowadzone do powstania związków organicznych o dużych cząsteczkach z pierwiastkami i związków drobno cząsteczkowych.

Katabolizm- proces rozpadu związków wielocząsteczkowych.

spalanie

Związek organiczny -----------CO2 + H2O+ Energia

Jedną z form energii w organizmie, która może by7ć siła napędową procesów fizjologicznych jest energia zgromadzona w wiązaniach wysokoenergetycznych( np. ATP) i uwalniana w trakcie ich hydrolizy.

Wykorzystanie energii:

Węglowodany Lipidy białko

----- utlenienie- energia + CO2+ H2O ( + NO3)

ATP reakcje anaboliczne

fosfokreatyna węglowodany, lipidy

białko

Wykorzystanie energii zawartych w pokarmie

Cieplo

Skład pokarmowy----> procesy kataboliczne----> Energia

En zmagazynowana

Bilans energetyczny organizmu

Zyski energii	Straty energii
Pokarm : węglowodany, białka, tłuszcze Substancje zapasowe	Pompa sodowo-potasowa Procesy transportu błonowego Wzrost i regeneracja tkanek Przewodzenie impulsów nerwowych Praca serca Napięcie mięśni Ruch Praca mięśni szkieletowych.

Energia brutto 100%

25-40%

10-30%

4-10%

10-30%

Energia odkładana

Energia metaboliczna

Energia cieplna

En strawna

Energia wydalana z moczem i gazami

Energia nie strawionego pokarmu

Czynniki wpływające na tempo przemiany materii:

• Wielkość ciała im mniejsze zwierze tym wyższe jest tempo przemiany materii:

Mysz- 185 kcal/kg, słoń 45 kcal/kg

• Pobudzenie układu nerwowego i układu wydzielania wewnętrznego

- brak hormonów tarczycy- powoduje spadek BMR do 40-60% wartości fizjologicznej

- pobudzenie współczulne - wzrost BMR

- w czasie snu spadek BMR

BMR- podstawowe tępo przemiany materii

• Swoiste działanie dynamiczne pokarmu

- ilość energii niezbędnej do wykorzystania składników pokarmowych

Pobieranie pokarmu --Wzrost BMR ( 2-3 godz)

Białko 30%

węglowodany: 5-7%

Tłuszcz: 5-10%

WKT: 20-25%

- Proces trawienia: 20%

- Wchłanianie składników pokarmowych i odkładanie w tkankach:20%

- Dezaminacja aminokwasow:60%

• Temperatura otoczenia

• Aktywność fizyczna

• Produkcja zwierzęca

Produkcja zwierzęca a tempo przemiany materii:

• Wydajność przemian wyraża się jako ilość energii metabolicznej

Strategie termiczne w świecie zwierząt

1. Homotermia( stałocieplność)- ptaki i ssaki

2. poihilotermia ( zmiennocieplne)- pozostałe rodzaje zwierza

3. heterotermika ( przemienno cieplne) temperatura ciała zwierząt wysoka i dobrze regulowana w pewnych okresach.

Problemy zwierząt zmiennocieplnych

1. Wysoka temperatura- niebezpieczeństwo śmierci cieplnej:

-denaturacja białek, termiczna inaktywacja enzymów, -niedostateczne zaopatrzenie w tlen, rozprzężenie tempa przemian metabolicznych, zmiana struktury błony komórkowej.

Tolerancja chłód i zamarzanie:

• Obecność glicerolu i skrobi w płynach ustrojowych - owady, niektóre gatunki żab.

• Substancje hrioprotelicyjne - glikoproteiny, białko- u ryb arktycznych

• Czynniki zanieczyszczające- powstawanie lodu w hemolimfie, białko bogate e…….. - bezkręgowce morskie

Termoregulacja - utrzymanie podstawowej temperatury ciała na stałym poziomie pomimo wahań pobierania, wytwarzania i oddawania ciepła.

Trzy podstawowe elementy układu termoregulacji:

1. Termoreceptory termodetektory- rejestrują zmiany temperatury otoczenia lub wnętrza ciała.

2. Ośrodek termoregulacji- integrują i przetwarzają informacje o zmianach temperatury.

3. Efektory układu termoregulacji- układ krążenia, gruczołów potowych, mięśnie szkieletowe, wątroba, tkanka tłuszczowa

Fizjologia zwierząt

Wykład IV 04.11.2005

1

- 1 -

---