Fizjo wykł 5
Zwiększony przepływ krwi przez naczynia skórne sprzyja utracie ciepła.
Skurcz tętniczek przedwłosowatych i przepływ krwi przez anastosomy tętnico-żylne zmniejsza utratę ciepła.
Przeciwprądowy wymiennik ciepła - wymiana ciepła między naczyniem tętniczym a żylnym (część tętnicza i żylna przebiegają blisko siebie i możliwa jest wymiana ciepła między nimi, która chroni kończynę przed oddaniem = utratą ciepła do chłodniejszego otoczenia)
1 Tętnice
2 Żyły głębokie
3 Żyły powierzchniowe
Termogeneza
1 Drzeniowa
- szybkie niezsynchronizowane skurcze pęcherzyków włókien mięśniowych w niektórych mięśniach szkieletowych.
2 Bezdrżeniowa
- pobudzenie układu adrenergicznego, zwiększone uwolnienie noradrenaliny na zakończeniach nerwów współczulnych.
- działanie lipolityczne
- przyśpieszenie wytwarzania wolnych kwasów tłuszczowych
Termoreceptory obwodowe =>ośrodek termoregulacji w podwzgórzu;
temp.otoczenia => termoreceptory skórne =>ośrodek termoregulacji
temp.ciała => termoreceptory ośrodkowe => ośrodek termoregulacji (wytwarzanie ciepła, pocenie się, przepływ krwi)
ZIMNO !
Reakcje behawioralne:
-zwijanie się w kłębki
-wzrost dowolnych aktywnych ruchów
-termogeneza drżeniowa i bezdrżeniowa (dreszcze, wzrost wydzielania NA , A TSH, głód)
-ograniczenie utraty ciepła przez skórę (zwężenie naczyń skórnych, piloerekcja, pteroerekcja => stroszenie sierści, piór
Problemy zwierząt stałocieplnych
1)regulacja temperatury: poprzez skupianie się w grupach
2) Hibernacja - stan odrętwienia połączony ze znacznym spadkiem tempa metabolizmu
- eliminuje wzrost kosztu utrzymania stałej ciepłoty ciała
-zimne tkanki zużywają mniej paliwa
-zasoby energii wystarczają na dłużej
Wzbudzenie ze stanu odrętwienia
- gwałtowne dreszcze
- termogeneza bezdrżeniowa (brunatna tkanka tłuszczowa)
ESTYWACJA - odrętwienie w okresie letnim
Hibernacja - odrętwienie na całe tygodnie
Odrętwienie- na kilka godzin np. kolibra . Głownie dotyczy trybu nocnego drobnych zwierząt
Spada tempo metaboliczne
Mechanizm powstawania gorączki
- normalna temp ciała (temp. „nastawienia” w podwzgórzu =>pirogeny (wirusy i bakterie) powodują wytwarzanie subst.biol.aktywnych, które mają na celu pobudzenie układu immunologicznego, powoduje to spadek przepływu krwi w skórze i drżenie =>gorączka =>wzrost przepływu krwi i pocenie się (pirogeny usunięte) =>normalna temp.
Bilans wodny organizmu
Dostawa (Około 2,5 l/dziennie)
-woda oksydacyjna, pokarm, napoje
Utrata:
-kał, mocz, oddech
Przedziały wodne organizmu
( % całej masy ciała)
|
Przeciętna dorosłego mężczyzny |
Przeciętna dorosłej kobiety |
Płyn wewnkom. |
45 |
35 |
Płyn zewnwnkom. |
15 |
15 |
Płyn śródmiaż |
11 |
10 |
Płyn osocza |
4,5 |
4,3 |
Międzykom. |
1 |
1 |
Całk.woda organizmu |
60 |
50 |
ZASADY POMIARU WODNYCH ORGANIZMU-metoda rozcięczania wskaźnika
1 Wstrzykiwanie wskaźnika- znaczna objętość i stężenie
2 Pomiar stężenia wskaźnika- one nie mogą być przepuszczalne
Substancje wykorzystywane:
1 wykorzystuje wodę znakowane denterem
2 radioaktywny sód
NIEDOBÓR WODY :
-osmolalność osocza ↑
-ciśnienie w przedsionkach serca ↓
-pobudzenie ośrodka pragnienia w podwzgórzu
-wazopresyna pobudza zwrotne wchłanianie wody w nerkach (zmniejszenie wydalania z moczem)
NADMIAR WODY
-osmolalność osocza ↓
-ciśnienie w przedsionkach serca ↑
-zwiększenie wydzielania wody z moczem
NADMIAR SOLI
-objętośc osocza ↑
-hamowanie wydzielania angiotensyny
-hamowanie wydzielania aldosteronu
-zwiększenie wydalania soli
NIDOBÓR:
-spadek obj osocza => informacja płynie do nerki, wytworzenie reniny, która działając jako enzym na angiotensynę I przekształca ją w angiotensynę II => aldosteron, zmniejszenie wydalania soli
Funkcje nerek
-Wydalnicza
-Regulacyjna
-Związana z gospodarką kwasowo - zasadową
-Wewnątrzwydzielnicza
Nefron - jednostka czynnościowa nerki
1 Kłębuszek (powstanie moczu pierwotnego)
2 Kanalik bliższy
3 Pętla nefronu; ramie zstępujące i wstępujące
4 Kanalik dalszy
5 Kanalik łączący
6 Kanalik zbiorczy
TOREBKA KŁĘBUSZKA (Bowmana)
Mocz- przefiltrowane osocze
-kłąb naczyń włosowatych utworzonych po rozgałęzieniu się tętniczki doprowadzającej i odprowadzającej
Filtr kłębuszkowy => komórki śródbłonka naczyń włosowatych, błona podstawna, podocyty)
Substancje przechodzące przez filtr kłębuszka
1 Insulina- egzogenny wielocukier, przepuszczalność 100%
2 Mioglobina- białko mięśni, przepuszczalność 75%
3 Hemoglobina- białko mięśni, 3 %
4 Albuminy - w śladowych ilościach
Prędkość filtracji kłębkowej - 125ml/min, to ok. 180l/dobę
Warunki filtracji => składowe efektywnego ciśnienia filtracyjnego:
-ciśnienie hydrostatyczne w naczyniu kłębuszka 60mmHg
-ciśnienie w torebce Bowmana 20mm Hg
-ciśnienie onkotyczne w naczyniu kłębuszka 28-36mmHg
Kanalik bliższy
-resorpcja (Na+, K+, CL-, glukoza, aminokwasy, woda mocznik)
sekrecja (H+, kwasy organiczne, leki)
Pętla nefronu (Henlego)- ramie zstępujące
- względnie nieprzepuszczalne dla Na+, Cl-
- 10% wody przesączonej w kłębuszku ulega resorpcji
Ramie wstępujące
- względnie nieprzepuszczalne dla wody
-25% NaCl przesączonego w kłębuszku ulega resorpcji
Resorpcja kanalikowa:
- naczynie włosowate
- kom.nabłonkowe kanalika
- światło kanalika
- substancja ze światła kanalika do naczynia włosowatego
Sekrecja kanalikowa:
- substancja z naczynia włosowatego do światła kanalika
1