18.10. 2011
TEE - Całkowity wydatek energetyczny (zawiera BMR + każda aktywność fizyczna)
BMR – podstawowa przemiana materii
Wydatek energetyczny w spoczynku wynosi 1kcal/min
MET – wydatek energetyczny – metaboliczny ekwiwalent wskazuje na wielkość wydatku energetycznego ponad podstawowej przemiany materii
Schodzenie po schodach - 3.5 MET (3.5 razy większy wydatek energetyczny niż podstawowa przemiana materii)
Wychodzenie po schodach 5 MET
Tempo przemiany materii wyrażane jest w kategoriach ciepła wytworzonego podczas reakcji chemicznych.
WYKORZYSTANIE PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH
| Składnik pokarmowy | Energia dostępna fizjologicznie | Tlen zużyty (l/gram) | CO2 | RQ (współczynnik oddechowy) |
|---|---|---|---|---|
| Tłuszcze | 9.0 | 1.94 | 1.39 | 0.71 |
| Węglowodany | 4.0 | 0.83 | 0.83 | 1.0 |
| Białko | 4.0 | 0.97 | 0.78 | 0.8 |
CAŁKOWITY WYDATEK ENERGETYCZNY TEE
- 10% - termiczny efekt odżywiania
- 15-30% - aktywność fizyczna
- 60-75% - BMR
Termiczny efekt odżywiania – same jedzenie przyspiesza metabolizm
Węglowodany, tłuszcze -> wzrost o ok. 7%
Białka -> wzrost o ok. 15%
TEE – 35 kcal/kg/d (2450 kcal/d)
145 kJ/kg/d
Żeby zmierzyć BMR (spoczynkowa przemiana materii)
-osoba po długim okresie wypoczęta (po przebudzeniu, 12 godzin po posiłku, 8 godzin snu)
-spoczynkowa przemiana materii może być większa od BMR o ok. 5-6%
Pomiar BMR - metoda : kalorymetria pośrednia i bezpośrednia
- bezpośrednia wykorzystuje komorę kalorymetryczną. Produkując ciepło w komorze można określić o ile może zmienić się temperatura wody w ścianach komory.
- pośrednia – przez pobieranie tlenu. Ilość pobranego tlenu jest obrazem nasilenia tempa przemiany materii. Po kilkunastu minutach mierzymy średni pobór tlenu.
Znając stosunek zużycia węglowodanów i tłuszczów jesteśmy w stanie określić wielkość wydatku energetycznego potrzebnego do zużycia 1l tlenu (ok. 5 kcal/min potrzeba potrzeba na wykorzystanie 1l tlenu)
BMR zależy od:
- wieku
-stanu zdrowia
-odżywiania
-zmian hormonalnych (przy nadczynności tarczycy zwiększa się przemiana materii)
-zmian klimatycznych
- płci
-beztłuszczowej masy ciała (wyższa daje większą przemianę materii)
BILANS ENERGETYCZNY zmiany masy ciała
Ilość energii dostarczonej = wydatkowana ilość energii
Bilans dodatni: ilość energii dostarczonej > wydatkowana ilość energii
Bilans ujemny: ilość energii dostarczonej < wydatkowana ilość energii
MET to wielokrotność podstawowej przemiany materii. W spoczynku – 3,5 ml O2 kg/min (jest to podstawowy MET)
MET służy do opisywania aktywności fizycznej
10-12 MET - wysiłek maksymalny
Prężność CO2 decyduje o rytmie oddechowym
Przyspieszony rytm oddechowy prowadzi do zmian pCO2 we krwi – HIPERWENTYLACJA (obkurczanie naczyń krwionośnych zmniejsza przepływ krwi)
Wstrzymywanie oddechu prowadzi do gromadzenia CO2 pCO2 zwiększa się, ok. 50mmHg