Pozabudżetowe źródła finansowania działalności sektora publicznego
III Sektor
Trzeci sektor to nazwa, której używa się wobec ogółu organizacji pozarządowych.
Określenie to odnosi się do podziału dzielącego aktywność społeczno-gospodarczą na trzy sektory.
administracja publiczna, określana też niekiedy jako sektor państwowy.
sfera biznesu, czyli wszelkie instytucje i organizacje, których działalność jest nastawiona na zysk, nazywany też sektorem prywatnym.
ogół prywatnych organizacji, działających społecznie i nie dla zysku, czyli organizacje pozarządowe (organizacje non-profit). Organizacje te określa się też czasem jako wolontarystyczne , gdyż ich działalność jest w znacznym stopniu oparta na działaniu ochotników czyli wolontariacie.
Inna nazwa stosowana wobec tych organizacji to organizacje społeczne lub organizacje użyteczności publicznej . Te sformułowania podkreślają, że aktywność tych organizacji jest najwyraźniejsza w dziedzinie ochrony zdrowia, szeroko rozumianej pomocy społecznej, akcji charytatywnych i edukacji, czyli krótko mówiąc w działaniu dla dobra publicznego.
Co to jest NGO?
Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z 2003 roku wprowadziła pojęcie organizacji pożytku publicznego w odniesieniu do organizacji, które prowadzą działalność społecznie użyteczną w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie.
Coraz popularniejsza staje się nazwa NGO (non-governmental organization)
W Polsce podstawowymi formami prawnymi prowadzenia działalności społecznej są stowarzyszenia i fundacje.
Branże III sektora 2004
Sektor pozarządowy to środowisko bardzo wewnętrznie zróżnicowane. Tworzą je zarówno małe, pozbawione budżetu czy wyrazistej struktury lokalne inicjatywy, jak i wielkie, silne organizacje, zatrudniające setki pracowników i dysponujące milionami złotych.
Branże sektora pozarządowego tworzą grupy organizacji o zbliżonym profilu działalności. Można wyodrębnić 6 głównych grup:
- organizacje kulturalne
- organizacje sportowe i rekreacyjne
- organizacje edukacyjne
- organizacje pomocy społecznej i usług socjalnych
- organizacje ochrony zdrowia
- organizacje prowadzących działania bezpośrednio związane z promowaniem wartości lub struktur społeczeństwa obywatelskiego.
POLSKI SEKTOR POZARZĄDOWY W LICZBACH 2006
8 212 fundacji,
GDZIE JEST NAJWIĘCEJ, A GDZIE NAJMNIEJ ORGANIZACJI?
Województwa, w których liczba zarejestrowanych organizacji w stosunku do liczby mieszkańców jest największa, to: mazowieckie (19 organizacje na 10 tys. mieszkańców), pomorskie (18), lubuskie (17), warmińsko-mazurskie (16) i dolnośląskim (16), zaś najmniej zarejestrowanych organizacji (biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców) jest w województwie, świętokrzyskim (11), opolskim (12), śląskim (13), kujawsko-pomorskim (13) i lubelskim (13).
Na podstawie danych REGON można stwierdzić, że na obszarach wiejskich zlokalizowanych jest blisko 20% wszystkich zarejestrowanych w Polsce organizacji pozarządowych (11 170), podczas gdy 70% ma siedzibę w miastach bądź miasteczkach.
Co roku przybywa średnio nieco ponad 4 tysięcy stowarzyszeń i ok. 500 fundacji. Jednocześnie każdego roku pewna liczba organizacji kończy działalność.
Najwięcej jest w Polsce organizacji pozarządowych działających w obszarze „sportu, turystyki, rekreacji i hobby” (39,2% organizacji wskazuje ten obszar jako najważniejsze pole swoich działań). Inne obszary działań wskazywane najczęściej przez organizacje jako ich główne pola działań to: „kultura i sztuka” (12,8% organizacji), „edukacja i wychowanie” (10,3% organizacji) oraz „usługi socjalne i pomoc społeczna” (9,9% organizacji) i „ochrona zdrowia” (8%).
ILE OSÓB PRACUJE W SEKTORZE POZARZĄDOWYM?
W sektorze pozarządowym w Polsce znajduje zatrudnienie ok. 120 tys. osób.
W przeliczeniu na pełne etaty, daje to 65 tys. miejsc pracy.
Organizacje są głównym miejscem pracy dla ok. 75 - 80 tys. osób (bez względu na formę zatrudnienia).
SKĄD ORGANIZACJE MAJĄ PIENIADZE?
Źródła przychodów, z których w 2005 roku korzystał największy procent organizacji to: składki członkowskie (59,5%), źródła samorządowe (43,3%) i rządowe (19,3%), darowizny od osób fizycznych (35,5%) oraz darowizny od instytucji i firm (34,5%).
W całkowitej sumie środków zasilających sektor pozarządowy najwięcej pochodzi z krajowych źródeł publicznych (łącznie samorządowych i rządowych) - niemal 35%. To o ok. 5% więcej niż w roku 2003, który jest spowodowany wzrostem skali finansowania ze strony administracji rządowej. W ciągu ostatnich 2 lat udział środków pochodzących od administracji centralnej wzrósł z 13% do 22% całości przychodów sektora, przy jednoczesnym zmniejszeniu się udziału środków pochodzących od administracji samorządowej (z 16,5% do 13,5%).
Z JAKIMI PARTNERAMI NAJCZĘŚCIEJ WSPÓŁPRACUJĄ ORGANIZACJE?
samorząd lokalny na poziomie gminy lub powiatu
Instytucje użyteczności publicznej, takie jak szkoły, szpitale czy muzea, są drugim ważnym partnerem,
media lokalne
inne organizacje pozarządowe