14. Realne i postulowane miejsce jednostki w kulturze romantyzmu. Romantyczny styl bycia, 32, Style zachowań w romantyzmie:


40. Postulowane miejsce jednostki w kulturze okresu romantyzmu. Romantyczny styl bycia.

Style zachowań w romantyzmie:

  1. Konspirator-spiskowiec - zależność form walki od form władzy zaborczej. To ujmowanie siły tajność:

  • Więzień - sposoby zachowania:

  • patos, humor, więzień-mnich, pisarz, więzień obrazem kondycji ludzkiej.

    Więzienie fascynowało romantyków. Więzień polityczny był nosicielem romantycznej idei wolności. Mamy wiele spisków, scen i epizodów więziennych w utworach romantycznych (Faust, Zbójcy, Kordian, Nędznicy). Wiezienie jest drastycznym przekroczeniem naturalnych praw ludzkich. Wywołuje ostra reakcję etyczną. Więzień jest bierna ofiarą i męczennikiem tyranii. Więzienia miały izolować „źle myślących” od reszty społeczeństwa, a w rezultacie miały podzielić społeczeństwo na dwie grupy: „dobrych” i „złych”, „burzycieli ładu” i „porządnych obywateli”. Dokonywano wszelkich prowokacji, które czasem były gorsze niż tortury. Przed wiekiem XVII więzienie było raczej „miejscem zatrzymania”, za każde przestępstwo groziła kara. Łamanie kołem, wieszanie, stos, ścięcie, ćwiartowanie, barucja(?), pielęgniarz, grzywna. Więzienie nowoczesne w XIXw. - celem uwięzienia stało się nie to, by ukarać za przestępstwa, ale by wyplenić możliwość złamania norm w psychice delikwenta. Te więzienia nowego typu wyznaczały pewne czynniki:

    więzień zostaje przebrany w strój więzienny, ostrzyżony, opatrzony numerem. Więźniowie często chorowali, były zauważone nieuniknione(?) nerwice więzienne.

    1. Spiskowiec-emisariusz - spiskowiec pojawia się jako bohater „w czarnej odzieży, z twarzą pod kapturem”. Czarna peleryna i kaptur (kapelusz) miały mu ułatwić przemieszczanie się o zmierzchu wśród tłumu - stereotypowy wizerunek literackiego spiskowca. Model spiskowca-emisariusza to „ludzie podziemi”. Tajne towarzystwa stały się składnikiem biografii romantyka (masoneria i węglarstwo, „mafijne działania” - to modele organizacji politycznych - loże i wenty).

    Emisariusz - nieustanna zmiana roli, przebranie. Postać założona w stereotypie tajności misji, anonimowości, staje się równocześnie tez szpiegiem. Dwa porządki egzystencji: jawnie - to np. kochający ojciec, prywatnie - szpieg i łajdak. Spisek wiąże się z tajemnicą w sensie politycznym i metafizycznym. Oczywiście działalność spiskowca nie była tylko czymś polskim (Polska: powstanie styczniowe, okres „masowego spisku”), fala spisków przeszła przez Europę schyłku XVIIIw i I poł. XIXw. wraz z narodzinami ruchów demokratycznych i narodowych. Związki tajne we Włoszech (karbonariusze) i w Grecji (hetene-?)

    Biografia spiskowca:

    1. Emigrant

    Centrum polskości - wolna Polska. Wielka sprawa Wielkiej Emigracji wiązała się nie tylko z uchodźstwem, ale tłumaczyła się tym, że chce uprawiać politykę polską

    motyw emigracji i jej skład socjalno-zawodowy przesądziły o przyszłym charakterze tej zbiorowości i jej losach kolektywnych. Emigracja wojskowa i polityczna. Ta społeczność wyrosła z klęski powstania listopadowego. Emigracja nie mogła mieć instytucji państwowo-administracyjnych, lecz mogła mieć szereg innych własnych instytucji, np. prasa emigracyjna (broszury i druki ulotne). W społeczności emigracyjnej dokonał się podział wg statusu społecznego, podział wedle orientacji światopoglądowych:

    emigrant jako produkt kulturowy samotnych mężczyzn:

    wymiar życia zbiorowego na emigracji:

    emigrant jako „nowa osobowość zbiorowa”

    duchowe (?) czynności integracyjne - emigracja jako wspólnota rodzinna Polaków

    emigracja to „chora społeczność”

    emigracja jako święta przestrzeń w polistopadowej świadomości narodowej i charyzmatyczne jej postaci (poeci, starcy, mieszczanie, profeci)

    postacie emigracyjne w sferach życia: pielgrzym, żołnierz wolności, emisariusz, prorok, wielki starzec, sekciarz, paszkwilant,

    emigrant jako metafora sposobu egzystencji(?)

    1. Umierający (samobójcy romantyczni)

    samobójstwo to akt społeczny i akt egzystencjalny. Śmierć i miłość. Samobójca jako upiór, romantyczny wisielec. Samobójstwo włączane jako najwyższa ofiara patriotyczna do biografii romantycznego bohatera, wzoru zachowań. Wyjście jedyne i konieczne

    po 1831r samobójstwa motywowane względami osobistymi popełniali tylko bohaterowie trzeciorzędni (otaczano je litością lub pogardą)

    styl umierania i styl nieistnienia, zgon jako akt epistemologiczny. Umieranie jako sposób na przeżycie życia. Śmierć rewolucjonisty i śmierć emisariusza. Śmierć zdrajcy i szpiega - wiązały się z egzekucją

    romantyk - romantyczna literatura przypisywała im rolę wyjątkową

    dlaczego romantycy umierali tak młodo?

    Można powiedzieć, że umierali z powodów wynikających z panującego „ducha romantycznego”

    1. Marzyciel

    Marzycielstwo jako synonim romantycznego wywołało ciągnący się od stulecia spór - czy jest to objawem szkodliwej bierności, skłonności do kontemplacji, oderwania i ucieczki, rodzajem niebezpiecznej choroby, nałogu czy obłąkania niszczący organizm zdrowego człowieka. Karykatura romantyka przedstawia kogoś, kto żyje książkami i buja w obłokach. Jednak tym marzeniom romantycy przeciwstawiali rzeczywistość.

    Zachowania romantyków:

    Mesjanizm - marzenie mesjanistyczne o misterium zmartwychwstania Polski. Sposób istnienia narodu w XIXw przez egzystencję w marzeniu. Polska porozbiorowa tonęła w marzeniach. marzenie znajdowało się po stronie wolności.

    Postacie romantycznych marzycieli: młodzieniec , kobieta, dziecko, kochanek, śniący, marzyciel, opiumista, palacz fajki, czytelnik, narkoman

    Materia romantycznych marzeń: dym, obłoki, mgła, woda

    Wędrowiec jako wyraz marzenia

    (?) - to wcielenie marzycielstwa. To marzycielstwo jako wyraz tęsknoty za zewnętrznością, za innością.

    Znaki warunkujące marzyciela:



    Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    Jaką funkcję pełniły w kulturze romantycznej postaci i motywy fantastyczne
    Romantyczna koncepcja jednostki, opracowania, romantyzm
    25 janion - style zachowań romantycznych, kulturoznawstwo
    Rozkład i bibliografia Wiedza o kulturze, romantyzm, wiedza o kulturze
    Rozkład i bibliografia Wiedza o kulturze, romantyzm, wiedza o kulturze
    38 style zachowań w romantyzmie, kulturoznawstwo
    literatura i kultura romantyzmu
    pyt, 14. Tworzenie wizerunku firmy, jednostki administracyjnej, Pytanie 14
    pyt, 14. Tworzenie wizerunku firmy, jednostki administracyjnej, Pytanie 14
    Miejsce psychoanalizy w kulturze wspólczesnej
    14 Integracja, asymilacja, wielokulturowość, szok kulturowy
    14 Podst kult narod Sila kultury polskiej
    14 Podst kult narod Sila kultury polskiej
    14, !Nauka! Studia i nie tylko, Fizyka, Laborki fizyka mostek ćw 32, 32 - Mostek Wheatstone'a, 32-mo
    Kultura i nauka wieków średnich str 32
    Miejsce romantyzmu polskiego w kulturze europejskiej

    więcej podobnych podstron