Wergiliusz - 70-19 p.n.e.
-Dzieła neoterycze: Dodatek do dzieł Wergiliusza (epigramaty w „Drobiazgach”, epyllion „Komar”
-„Bukoliki” lub „Eklogi” 42-39 p.n.e. (wzorowane na „Sielankach” Teokryta)
-Poemat dydaktyczny „Georgiki”
-Epopeja „Eneida” 29-19 p.n.e.
A. „Bukoliki” - 10 wybranych eklog, od 63 do 111 heksametrów
-od Teokryta przejął tematykę, greckie imiona pasterzy, elementy gr. krajobrazu, jednak tłem większości utworów jest wieś
-Tłem w eklogach VII i X jest czarowna i nierealna Arkadia
-Budowa: pasterze wiodą agon poetycki bądź w krótkich (nawet 2-wersowych) zaczepach (stychomytia), bądź kolejno odśpiewują piosenki, często przerywane refrenem
-Wergiliusz w „Bukolikach” występuje pod imieniem Tytyrus lub Menalkas
-Nowatorskie typy sielanki A.filozoficznej - epikurejski wykład atomistycznej kosmologii, włożony w usta Sylena. Bukolika VI - katalog twórczości Korneliusza Gallusa. B.alegorycznej - eklogi I,IX oraz IV, która w duchu mesjanistycznym zapowiada odrodzenie świta,powrót złotego wieku ze związanym z nim pokojem i powszechną szczęśliwością (narodziny cudownego dziecka)
Bukoliki i eklogi Wergiliusza wypłynęły na lit.nowoż. od renesansku (D.Alighieri,F.Perterka-alegorczny „Admet”,G.Boccacio,Mantuanus)aż po epokę romantyzmu. Wergiliańsko-teokrytejskie eklogi I.Sannazara nabrały rodzinnego charakteru(por.sielanki Szymonowica),a utw.”Arkadia” w prosi metrum zapoczątkował rozwój romansu pasterskiego („Diana”J.Montemayora, „Astrea” G.d'Urfe'a, „Pastor Fido”G.Guariniego).W PL przekładali i parafrazowali je m.in. Szymonowic, Klonowic, Gawiński, Zimorowic, Kniaźnin. Odrębny gat.tworzyła sielanka dramatyczna (np.”Dafnis drzewem bobkowym zamieniona”S.Twardowskiego)i sielanka religijna o nar.J.Chr.(„Ecloga denativitate domini).
B. „Georgiki” 37-30
-4 księgi: o uprawie roli, pielęgnacji drzew, hodowli bydła, pszczelarstwie
-Ukazanie ogromnej wartości zawodu rolnika i obudzenie miłości do ziemi
C. „Edeida” 29-19
-Jej celem było uświetnienie dawnych dziejów państwa rzymskiego i uzasadnienie prawa Rzymu do panowania nad światem. Hołd boskiej (poch.od Wenery) dynacji julijskiej, ze znakomitym przedstawicielem - Oktawianem Augustem.
-Eneasz, syn Anchizesa i Wenery to, obok Hektora, obrońca Troi. Uszedł z ojcem i towarzyszami z płonącego miasta i dzięki bogom dotarł do Italii. Eneasz na rozkaz bogów miał powrócić do dawnej siedziby (praojciec Troi pochodził z Italii). Junona utrudniała ten powrót. Eneasz za przyczyną bogów zakłada nową Troję - Rzym.
-Pierwsze 6 ksiąg wzorowanych na „Odysei” : Cyklopi, Scylla, Charybda, Kirke, zejście do podziemia (katabaza), dłuższy pobyt w Kartaginie (romans z Dydoną)
-Druga cz. poematu wzorowana na „Iliadzie”. Eneasz ma założyć nową dynastię i ożenić się z Lawinią. Junona podburza króla Rutulów, Turnusa. Z powodu Lawinii wybucha wojna Latynów i Rutulów. Kończy ją pojedynek Eneasza z Turnusem (jak Achilles z Hektorem). Eneasz ma zbroję wykutą przez Wulkana (Achilles - Hefajstosa).
-Przesycenie wiarą w stoicką opatrzność bogów, którzy przed wiekami zadecydowali o powstaniu rzymskiego imperium. Syn Askaniusz Julus założył nową dynastię.