Rząd

Pokrój

Typ rozgałęzień

Ułożenie elementów na łodydze

Budowa anatomiczna

Wyrostki

Położenie zarodni

Zróżnicowanie zarodników

Inne cechy

Przedstawiciele

Ważne pojęcia

Płonne (liście)

Zarodnionośne (sporangiofory)

Hyeniales (praskrzypowce)

- kłącze + pędy nadziemne (Hyenia) - drzewiasty (Calamophyton, Ibyka)

- dychotomiczne (Hyenia, Calamophyton) - monopodialne (Ibyka)

- spiralne (prawie okółkowe - Hyenia, Ibyka) - okółkowe (Calamophyton)

- wiązki taśmowate (Calamophyton) - aktynostela (Ibyka)

- klinowate, wcięte na szczycie (Hyenia) - obłe, dychotomicznie podzielone w różnych płaszczyznach (Calamophyton) - obłe, nitkowate, dychotomicznie podzielone (Ibyka)

dychotomicznie rozgałęzione trzoneczki

- anatropowo-terminalne; na sporangioforach (Hyenia, Calamophyton) - terminalne na sporangioforach (Ibyka)

?

- wiązki przewodzące w kształcie liter V, U, W, J, C, I - u Calamophyton - wg nowszych badań rząd Hyeniales powinien znajdować się w podgromadzie Polypodiophytina - środkowy dewon

- Hyenia elegans - Calamophyton primaevum - Ibyka amphikoma

Anatropowo-terminalne położenie zarodni

Sphenophyllales (klinolisty)

pęd + liście

?

okółkowe

protostela

klinowata, zwykle nie podzielona blaszka

- zebrane w strobil - strobil składał się ze sporangioforów i liści okrywających

anatropowo-terminalne

-

- słaby przyrost na grubość - liście wspierające sporangiofory zrośnięte ze sobą i tworzące kubeczkowatą osłonę - największy rozkwit w górnym karbonie; wymarcie na początku paleozoiku

Sphenophyllum dawsonii

strobil

Equisetales (skrzypowce)

kłącze + wzniesiony pęd

monopodialne

okółkowe

- eustela (Equisetaceae, Calamitaceae) - syfonostela (Archaeocalamitaceae)

- drobne - tworzą pochwę wokół węzłów

- tarczowate liście zarodnionośne - zebrane w strobil

na spodzie tarczowatego sporofila

-

- rodzina Equisetaceae: jedyny żyjący rodzaj - Equisetum pęd (także kłącze) zróżnicowany na węzły i międzywęźla z węzłów kłącza wyrastają liście i korzenie, a z węzłów pędu wzniesionego - liście i odgałęzienia centralny kanał zastępuje miękiszowy rdzeń (kanał rdzeniowy); mniejsze kanaliki tworzą się w obrębie kory (kanały walekularne) i drewna (rozerwane elementy protoksylemu - kanały karenalne) bardzo słaby przyrost na grubość lub brak wielowiciowe plemniki zarodnie o ścianach wtórnie jednowarstwowych (degeneracja ścian wewnętrznych) zarodniki z hapterami (4) zarodniki wypadają grupowo, połączone wstęgami episporium jednakozarodnikowe (jednak zróżnicowane płciowo!) - rodzina Archaeocalamitaceae : pokrój drzewiasty słaby przyrost na grubość sporofile przypominały tarczowate sporofile strobil z liśćmi wspierającymi liście dychotomicznie podzielone - rodzina Calamitaceae : wielkie byliny silny przyrost wtórny dzięki działalności merystemów stelarnego i korowego liście zwykle niepodzielone, często zrośnięte w pochewkę strobil z liśćmi wspierającymi i tarczowatymi sporofilami jednako- i różnozarodnikowe zdarzała się redukcja liczby makrospor do 1 zarodniki z hapterami

- Equisetum - Calamocarpon - Annularia - Calamostachys

- kanał rdzeniowy - kanały karynalne - kanały walekularne - tarczowaty sporofil - strobil - haptery - pęd letni - pęd wiosenny - episporium

GROMADA: EQUISETOPHYTA

---