Ekonomia egzamin

Pytania problemowe

1.Scharakteryzuj konsumpcję i inwestycje w gospodarce (funkcja konsumpcji i oszczędności, krańcowa skłonność do konsumpcji, struktura inwestycji, ich koszty, decyzje inwestycyjne.

Konsumpcja to największy z poszczególnych składników PNB - około 65%. Wartość konsumpcji zależy przede wszystkim od dochodów. Dochód może być przeznaczony na konsumpcję i oszczędzanie. Zależność między poziomem konsumpcji oraz jej zwierciadlanego odbicia funkcji oszczędzania.

Funkcja konsumpcji umożliwia określenie krańcowej skłonności do konsumpcji(KSK).

KSK - jest to przyrost konsumpcji spowodowany przez przyrost dochodów o 1 złotówkę

KSK=∆ konsumpcji/∆ dochodów

Krańcowa skłonność do oszczędzania jest zwierciadlanym odbiciem KSK: KSO=1-KSK

KSO=∆ oszczędności/∆ dochodów

Wyniki wyznaczające konsumpcję:

1. Dochód rozporządzalny

2. Dochód permanentny i przejściowy

3. Efekt majątkowy

4. Oprocentowanie oszczędności i opodatkowanie dochodów.

Inwestycje to wydatki bardzo niestabilne, ich gwałtowne zmiany mogą wywierać duży wpływ na globalny popyt i w związku z tym na produkcję i zatrudnienie.

Inwestycje prowadzą do akumulacji kapitału i wpływają na dochody. Struktura inwestycji: 70% fabryki i wyposażenie, 25% budynki mieszkalne, 5% zapasy.

3 elementy wpływają na podejmowanie decyzji inwestycyjnych:

a) przychody - osiągane są wtedy, kiedy dzięki nowej inwestycji zwiększymy sprzedaż lub obniżymy koszt. Inwestycje zależą od przychodów generowanych przez ogólny poziom aktywności gospodarczej.

b) koszty - obok ceny dóbr inwestycyjnych jest stopa procentowa banków - polityka pieniężna. Stopy wywierają wpływ na koszt inwestowania i są wyznacznikiem wielkości inwestycji. Innym wyznacznikiem są podatki, szczególnie podatek dochodowy.

c) oczekiwania - oczekiwania dotyczące sytuacji gospodarczej w przyszłości. Inwestycje są chwiejne, bo nieprzewidywalne są ich skutki.

2. Bezrobocie i inflacja - skutki bezrobocia, stopa bezrobocia, typy bezrobocia, bezrobocie dobrowolne i przymusowe (ujęcie graficzne), naturalna stopa bezrobocia, inflacja i jej odmiany, krzywa Philipsa)

Bezrobocie wywołuje negatywne skutki:

1. Ekonomiczne - wysokiemu bezrobociu towarzyszy wysoki poziom produktu, którego wytworzenia zaniechano(marnotractwo). Wysokie bezrobocie powoduje spadek popytu i recesję gospodarczą.

2. Społeczne - Uszczerbek zdrowia psychicznego i fizycznego

Kategorie bezrobotnych:

1. Zatrudnieni - ludzie mający swoje miejsce pracy,

2. Bezrobotni - ludzie, którzy aktualnie nie mają pracy, ale jej poszukują,

3. Nieczynni zawodowo - ci, którzy nie szukają zatrudnienia

Stopa bezrobocia - stosunek bezrobotnych do łącznej liczby zawodowo czynnych. W rzeczywistości bezrobocie jest większe, wskaźnik nie ujmuje zniechęconych, tych którym skrócono czas pracy.

Bezrobocie dobrowolne i przymusowe:

Dobrowolne - płace giętkie: Przymusowe - płace sztywne:

Przyczyny sztywności płac - układy zbiorowe wynegocjowane przez związki zawodowe

Bezrobotni:

- ludzie młodzi przed rozpoczęciem aktywności zawodowej

- niskie wykształcenie

- wieś i małe miasta

- regiony, w których występuje brak przemysłu i niedorozwój usług

Typy bezrobocia:

1. Frykcyjne - w związku z nieustającym ruchem ludności(między regionami z jednej pracy do innej, fazy życia)

2. Strukturalne - różnice w rozwoju różnych dziedzin gospodarki.

3. Cykliczne - gdy łączny popyt na pracę jest niski, gdy obniżają się globalne wydatki i spada produkt.

Naturalna stopa bezrobocia - taka, przy której siły oddziaływujące na wzrost lub spadek cen i płac równoważą się. Gdyby tego nie było dochodziłoby do sytuacji inflacyjnej lub spadku produkcji. Naturalna stopa bezrobocia oznacza maksymalny poziom zatrudnienia dający się utrzymać. Jest ona zawsze wyższa od zera ze względu na mobilność społeczeństwa i zmiany struktury produkcji.

Stopa naturalna - jest to poziom, przy którym stopień inflacji ani nie wzrasta w następstwie nadwyżkowego popytu, ani się nie obniża w następstwie nadwyżkowej podaży.

Inflacja - gdy ogólny poziom cen i kosztów rośnie. Może on być dla różnych dóbr w różnych proporcjach. Mierzy się ją przy pomocy wskaźnika cen.

Wskaźnik cen - CPI. Koszyk 250 dóbr(żywność, odzież, mieszkania, opał, transport, opieka lekarska). Konstruujemy go ważąc każde dobro zgodnie z jego znaczeniem ekonomicznym - udział wydatków nań w całej sumie wydatków konsumpcyjnych.

Odmiany inflacji:

1. Umiarkowana (do 10%) - realna stopa procentowa nie jest niska. Pieniądz krązy wolno, nieefektywności są znikome,

2. Galopująca (10-100%) - zniekształcenia gospodarcze. Indeksacja kontraktów. Trzymanie tylko minimum oszczędności. Rynki finansowe zamierają.

3. Hiperinflacja (pow. 100%)

Rodzaje inflacji:

1. Zrównoważona - wszystkie ceny rosną tak samo

2. Antycypowana(przewidywalna) - stopy procentowe dostosowują się do jej poziomu, nie ma wpływu na produkt realny i podział dochodów

3. Niezrównoważona - szybkie zmiany struktury cen

4. Nieantycypowana - doprowadza do redukcji dochodów i podcina morale

Związki między inflacją, wzrostem płac i stopą bezrobocia:

KRZYWA PHILIPSA

3.Zarzadzanie firmą - definicja i poziomy zarządzania, funkcje zarządzania (planowanie, organizowanie, zatrudnianie, motywowanie, kontrolowanie).

Zarządzanie - polega na bieżącym i strategicznym planowaniu, kształtowaniu odpowiedniej struktury organizacyjnej, rozwiniętym i wyspecjalizowanym motywowaniu, a także niezbędnym minimum kontroli. Jest formą praktyczną działalności związanej z procesem podejmowania decyzji, dotyczących jak najlepszego wykorzystania posiadanych zasobów rzeczowych, kapitałowych i ludzkich, w celu realizacji założonych zadań, zapewniających stały rozwój firmy.

Poziomy zarządzania:

1. Wyższy: Decyzje strategiczne - wyznaczają rozwój firmy w długim okresie(min. 5 lat). Długość tego okresu zależy od otoczenia zewnętrznego(polityczne, ekonomiczne, kulturowe) i wewnętrznego(kwalifikacje kadry, wielkość kapitału itp.). Są to decyzje dotyczące wejścia na nowe rynki, wprowadzenia nowych produktów, podniesienie jakości przy rozbudowie firmy.

2. Średni: Decyzje taktyczne - są związane z funkcjonowaniem firmy od strony technicznej, organizacyjnej, pracowniczej i finansowej w średnim i krótkim okresie(do 1 roku) np. sposoby lepszego wykorzystania maszyn i surowców, obsada stanowisk, określenie normy i czasu pracy itp.

3. Niższy: Decyzje operacyjne - mają zasięg krótkookresowy, dotyczą rodzaju czynności pracy, organizacji dnia pracy, wskaźników wykonania zadań itp.

FUNKCJE ZARZĄDZANIA:

1. Planowanie - poprzez planowanie zmierza się do ustalenia celów działania firmy oraz do wyboru najskuteczniejszych metod i środków realizacji tych celów, w bliższej i dalszej perspektywie.

Zasady konstruowania planu:

- realność planu(ścisły związek postawionych celów i możliwości ich realizacji)

- stały przepływ informacji(możliwość wprowadzenia zmian spowodowanych występowaniem nieprzewidzianych sytuacji)

- zgodność planowanego przedsięwzięcia firmy z potrzebami otoczenia zewnętrznego, którą kształtuje mechanizm prawa podaży i popytu

- dokładne określenie czasu realizacji danego przedsięwzięcia, niezbędnego dla pomiaru stopnia jego realizacji w stosunku do jego zaplanowanego terminu.

Jedną ze współczesnych form planowania jest biznesplan. Przydatny wówczas, gdy firma nie ma dostatecznych środków finansowych na realizację planowanych przedsięwzięć.

2. Organizowanie - składa się z wielu działań takich, jak: grupowanie czynności i pracowników w odpowiednie komórki i zespoły komórek, przydzielanie zadań, narzędzi i materiałów, kształtowanie więzi współpracy, podległości między poszczególnymi komórkami, delegowanie i rozgraniczanie uprawnień oraz dobór i kształtowanie kadr menedżerskich i specjalistycznych.

Typowe schematy organizacyjne:

1. liniowy - charakteryzuje się tym, że do każdej komórki dochodzi tylko jedna linia podporządkowania, co oznacza, że podlega ona tylko jednemu zwierzchnikowi

2. funkcjonalny - jest efektem daleko posuniętej specjalizacji pracy, komórki niższego szczebla mogą podlegać kilku zwierzchnikom, specjalizujących się w poszczególnych funkcjach

3. sztabowy - przewiduje istnienie zespołu doradczego, służącego pomocą kierownikowi. Pomoc ta przejawia się w dostarczaniu fachowych porad w dziedzinie technologii, prawa, ekonomii czy organizacji

4. macierzowy - może być stosowany w firmach doradczych, projektowych, reklamowych, czyli tam, gdzie większość prac zorganizowanych jest na podstawie projektu.

3. Zatrudnianie - realizacja tej funkcji sprowadza się do trzech podstawowych grup czynności, a mianowicie: pozyskania, rozwoju i utrzymaniu odpowiednich kadr.

Działania przy doborze pracowników na określone stanowiska:

1. rekrutacja

2. poradnictwo - bezpośrednia rozmowa z kandydatem, informująca go o zasadach i działaniu firmy

3. selekcja - wybór pracownika z punktu widzenia potrzeb i interesów firmy

4. Motywowanie - określa, w jaki sposób kierownicy kierują podwładnymi i wpływają na nich, doprowadzając do tego by wykonali potrzebne zadania. Funkcja ta polega na powodowaniu by członkowie organizacji postępowali w sposób, który przyczyni się do osiągnięcia ustalonych celów.

5. Kontrolowanie - końcowa faza zarządzania, proces zmierzający do zapewniania, aby rzeczywiste działania były zgodne z planowanymi. Jest to obserwacja i systematyczne wprowadzanie korekt do bieżących działań dla ułatwienia realizacji celów. W sytuacji, gdy jakaś część organizacji nie działa zgodnie z założeniami, zadaniem kierownika jest identyfikacja przyczyny takiej sytuacji oraz natychmiastowe wszczęcie postępowania naprawczego mającego na celu poprawę stanu organizacji. Kontrola niezbędna jest w sytuacjach zmiany otoczenia przedsiębiorstwa, złożoności organizacji, nieuchronności błędów. Spełnia wiele ważnych funkcji:

• porównuje rzeczywiste wyniki z planowanymi,

• koryguje błędy,

• wpływa na kształt przyszłych działań.

Ważnym elementem jest ustalenie zakresu kontrolowanego obszaru (produkcja, finanse, zaopatrzenie, marketing, zasoby ludzkie) w celu usprawnienia funkcjonowania organizacji. Wyniki kontroli stanowią istotne dane wejściowe do kolejnego przebiegu procesu planowania.

4.Teoria popytu i użyteczności - czynniki wpływające na zmianę popytu, substytucyjność i komplementarność, prawo malejącej użyteczności krańcowej, paradoks wartości, poziomy ubóstwa.

Czynniki wpływające na zmianę popytu:

1. Cena

2. Dochody konsumentów - zmiany dochodów kupujących przesuwają popyt rynkowy na większość dóbr. Wzrost dochodów przesuwa krzywą popytu w górę. Oznacza to, że przy danej cenie popyt zgłaszany na dane dobro jest większy. Spadek dochodów przesuwa krzywą popytu rynkowego w dół, czyli że przy danej cenie rozmiary popytu na dane dobro są mniejsze.

3. Gusty i preferencje - każdy z kupujących posiada własne gusty lub preferencje odnoszące się do kupowanych dóbr. Każdy z nas posiada ulubiony kolor i chętniej kupuje tą odzież. Pojawiają się tzw. modne kolory. Wywiera to znaczny wpływ na gusty i preferencje kupujących odzież właśnie w kolorach modnych. W rezultacie popyt rynkowy na modną odzież przesuwa się w górę.

4. Substytuty - dwa dobra są substytutami jeżeli zmiana ceny (wzrost, spadek) na jeden z produktów, przy niezmienionej cenie drugiego, przesuwa popyt konsumentów w kierunku dobra tańszego. Klasycznym przykładem jest masło i margaryna.

5. Dobro komplementarne - dwa dobra są komplementarne jeżeli wzrost (spadek) ceny na dane dobro wywołuje spadek (wzrost) popytu na drugie dobro. Wzrost (spadek) ceny mieszkań wpływa na spadek (wzrost) popytu na meble, sprzęt gos. domowego itp.

6. Przewidywanie cen relatywnych - kupujący może antycypować (wyprzedzać w czasie) zakupy dóbr przewidując znaczące zmiany ich cen. Antycypacja popytu występuje z niezwykłą ostrożnością w okresach długotrwałej i wysokiej inflacji. Kupujący tracą wtedy możliwości zmian cen relatywnych i o ile tylko posiadają jeszcze pewne zdolności dochodowe starają się kupować możliwie jak najszybciej i w zwiększonych często ilościach.

7. Liczba ludności - zmiany liczby ludności przesuwają krzywą popytu wielu produktów. Wzrost liczby ludności przesuwa krzywą w górę, spadek w dół.

8. Efekty naśladownictwa i demonstracji - niekiedy ludzie chcą wyróżniać się spośród innych, chcą być podobni do innych, wyposażając swoje mieszkania w podobny sposób. Typowym przykładem naśladownictwa większości jest moda, naśladowanie określonego stylu konsumpcji, np. stylu amerykańskiego, którego symbolami są coca -cola, spodnie tylu jeans oraz hamburger. Innymi zjawiskami wywierającymi na popyt na niektóre produkty są efekty demonstracji, z których najbardziej znane to efekt snobizmu oraz efekt Veblena. Efekt snobizmu występuje wówczas, gdy wielkość popytu na dane dobro zgłaszana przez konsumenta zmienia się w odwrotny sposób w porównaniu do zmian wielkości popytu pozostałych konsumentów.

Wraz z obniżeniem się dochodu przy stałej cenie Pa będziemy mogli nabyć mniej dobra tylko Q2a, co spowoduje przesunięcie się krzywej popytu w lewo (spadek popytu).

Wraz ze wzrostem dochodu przy stałej cenie Pa będziemy mogli nabyć więcej dobra tylko Q1a, co spowoduje przesunięcie się krzywej popytu w prawo (spadek popytu).

Substytucyjność - przesuwając się z jednego punktu do drugiego punktu na tej samej krzywej obojętności, możemy zwiększyć konsumpcję jednego dobra tylko i wyłącznie kosztem zmniejszenia konsumpcji drugiego dobra. Dwa dobra lub usługi są względem siebie substytucyjne, gdy mają podobne właściwości i mogą zamiennie służyć zaspokajaniu tej samej potrzeby.

Komplementarność - stosunek wzajemnego uzupełniania się dóbr w zastosowaniach konsumpcyjnych lub produkcyjnych. Dobra są względem siebie komplementarne, gdy posiadanie jednego z nich powoduje zapotrzebowanie na drugie (np. samochód - benzyna, magnetowid - kaseta wideo, fajka - tytoń). O wysokim stopniu k. mówi się wówczas, gdy posiadanie jednego dobra jest nieodzownym warunkiem użytkowania drugiego. K. umiarkowana (np. w grupach wysoko dochodowych uwidacznia się wzrost popytu na znane w świecie, drogie gatunki alkoholu; wraz ze wzrostem popytu na domy poza miastem rośnie popyt na "drugi" samochód) oznacza jednokierunkowość zmian popytu na daną grupę dóbr w wyniku np. wzrostu dochodu, co ma praktyczne znaczenie w planowaniu popytu na dane dobra.

Prawo malejącej użyteczności krańcowej - wzrost konsumpcji zwiększa użyteczność całkowitą, ale coraz wolniej, ponieważ użyteczność krańcowa spada. Korzyść krańcowa każdej kolejnej konsumowanej jednostki dobra jest mniejsza od korzyści krańcowej poprzedniej jednostki dobra. Tym samym konsument zwiększając konsumpcję o kolejne jednostki powoduje zwiększenie odnoszonych korzyści, ale przyrost tych korzyści z każdą jednostką dobra jest coraz mniejszy.

Paradoks wartości - wiele dóbr mających podstawowe znaczenie dla życia ma niską wartość "rynkową" (np. woda), natomiast liczne dobra luksusowe (np. brylanty) mające małą wartość "użytkową" są drogie. Inaczej: cena odzwierciedla nie całkowitą użyteczność dobra, lecz jego użyteczność krańcową.

Poziomy ubóstwa:

1. Minimum egzystencjalne - utrzymanie przy życiu i zdrowiu, umożliwiającym pracę

2. Minimum socjalne - odpowiada zaspokojeniu powszechnie dostrzeganych potrzeb

3. Poziom ubóstwa według zaleceń Unii Europejskiej - połowa przeciętnych wydatków gospodarstw domowych

Pytania szczegółowe:

1. Czynniki produkcji i ich wykorzystanie w prawie malejących przychodów.

Czynnik produkcji - jest to dobro lub usługa użytkowane przez przedsiębiorstwo w prowadzonych przez nie procesach wytwórczych. Nakłady są tak konstruowane, aby przynieść wyniki (produkty):

3 grupy nakładów:

- ziemia lub zasoby naturalne - paliwa i surowce

- praca - czas zużywany przez ludzi na produkcję

- kapitał - dobra trwałe wytwarzane przez gospodarkę po to, aby wytwarzać jeszcze inne dobra

Prawo malejących przychodów - fundamentalna prawidłowość ekonomiczna. Dotyczy ona zmniejszania się przyrostów produktu, w miarę dodawania kolejnych jednakowych jednostek nakładu zmiennego(np. praca) do pewnej stałej ilości innego nakładu np. ziemia lub kapitał

Jednakże zmiana wszystkich nakładów (pracy, ziemi, kapitału) prowadzi do podwojenia produktu. Są to tak zwane przychody stałe względem skali.

Prawo malejących przychodów prowadzi do wypukłości krawędzi p.p. Rezygnując z armat przesuwamy pracę do rolnictwa, ale tam trzeba i ziemi. Na stałej ilości pracuje, w miarę przesuwania się pracy, coraz więcej robotników a przychody z ich pracy maleją.

Dlatego rezygnując z tej samej stałej ilości armat uzyskujemy coraz mniej masła. Jest to tzw. Prawo rosnących kosztów względnych.

2. Charakterystyka podstawowych metod ekonomii.

1. Jednym ze sposobów wykrycia praw ekonomii przy złożonej rzeczywistości są kontrolowane eksperymenty. Mają one miejsce wtedy, kiedy wszystkie inne elementy poza badanym pozostają stałe.

2. Błąd założenia - występuje wtedy, gdy to, co prawdziwe w odniesieniu do części jest uznawane za prawdziwe w odniesieniu do całości.

3. Prawa ekonomiczne sprawdzają się jedynie jako pewna przeciętna, a nie jako ścisła i dokładna zależność np. współzależność między ceną a popytem

4. Praktyczne zastosowanie metody naukowej:

- proces obserwacji

- budowanie hipotezy

- weryfikacja hipotezy

- interpretacja

- synteza, czyli uogólnianie

3. Ekonomiczna efektywność a ekonomiczna rzadkość.

Efektywność produkcji - występuje wtedy, gdy społeczeństwo nie może zwiększyć produkcji jednego dobra, nie zmniejszając produkcji drugiego. Gospodarka efektywna znajduje się na krawędzi możliwości produkcyjnych.

Przy pomocy krawędzi możliwości produkcyjnych możemy wyjaśnić co to jest ekonomiczna rzadkość. To skończona ilość zasobów ludzkich i rzeczowych, które można wykorzystać do wytworzenia jedynie ograniczonych ilości dóbr. Pojęcie rzadkości dowodzi, że nasza stopa życiowa jest ograniczona.

4. Co to jest rynek i mechanizm rynkowy?

Rynek - jest to proces, za pośrednictwem, którego wzajemne oddziaływania nabywców i sprzedawców danego dobra prowadzą do określenia jego ceny i ilości(dotyczy to wszystkich dóbr i czynników produkcji).

Mechanizm rynkowy - są to „spotkania” przedsiębiorców i konsumentów na rynkach, aby ustalić ceny i ilości produkcji. Podejmowane są one bez przymusu i zarządzeń. Mechanizm rynkowy przyrównywany jest do „niewidzialnej ręki”, która powoduje, że każdy w egoistycznym dążeniu do własnego dobra, zmuszony jest do realizowania dobra wszystkich.

5. Rola państwa w gospodarce.

Trzy funkcje rządu:

1. Zapewnienie efektywności, walka z monopolem - powstawanie monopolów jest wynikiem walki konkurencyjnej między przedsiębiorstwami bądź też decyzji administracyjnych. Podstawową wadą monopolu jest to, że w celu maksymalizacji zysku może on zmniejszać produkcję, podwyższając tym samym cenę.

2. Programy służące sprawiedliwości i równości - troska o ubogich ubogich upośledzonych

3. Polityka stabilizacji - redukcja wpływów cyklu gospodarczego.

6. Co to jest PNB i jakie są metody jego mierzenia, co się składa na PNB?

PNB - to wynik, który otrzymamy wyrażając w jednostkach pieniężnych całą różnorodność dóbr i usług jakie dane społeczeństwo wytwarza przy użyciu swoich gruntów, siły roboczej, zasobów kapitałowych i technicznego know-how. Jest on równy sumie pieniężnych wartości wszystkich dóbr konsumpcyjnych i inwestycyjnych oraz zakupów dokonywanych przez rząd.

Metody mierzenia PNB:

1. PNB - łączna wartość pieniężna strumienia produktów finalnych, wytworzonych przez dany kraj.

PNB= C + I(Inwestycje krajowe + Eksport - Import) + G

C - konsumpcja

I - inwestycje krajowe

G - wydatki rządowe

2. PNB - suma dochodów czynników wytwórczych (płac, procentów, rent i zysków) będących równocześnie kosztami wytworzenia dóbr końcowych w danym społeczeństwie

Skład PNB:

Inwestycje - polegają na zwiększeniu w danym społeczeństwie zasobu budynków maszyn i urządzeń oraz zapasów. Inwestycje wytworzone w ciągu danego roku, nowe domy i fabryki, ciężarówki i zapasy (nie mylić z lokatami).

Do dochodu narodowego wliczamy inwestycje brutto - nowe zakupione maszyny i obiekty. Od tych inwestycji, co roku musimy odliczać amortyzację uwzględniającą procent ich zużycia. Inwestycje brutto po odjęciu amortyzacji stają się inwestycjami netto, które rok rocznie wliczamy w skład PNB

Wydatki rządowe na dobra i usługi - to np. wydatki na drogi, broń, płace w sferze budżetowej, inne budynki publiczne. Do wydatków tych nie wliczamy transferów (wydatki z innych tytułów nie zaś za pracę, bądź inne bieżące dobra i usługi) np. ubezpieczenia społeczne., zasiłki dla bezrobotnych, świadczenia dla niewidomych itp.

Podatki - podatków nie ujmujemy przy obliczaniu PNB metodą produktów finalnych, natomiast stosując podejście kosztowe musimy je uwzględnić (podatki bezpośrednie - są w płacach i zyskach, podatki pośrednie - od obrotów)

Import i eksport - różnica między wartością importu i eksportu stanowi takzwane inwestycje zagraniczne netto

7. Co to jest mnożnik i na czym polega jego działanie?

Aby zrozumieć działanie mnożnika, należy określić parę założeń:

1. Przyrost inwestycji wywoła wzrost PNB

2. Przyrost inwestycji wywoła wzrost PNB o zwielokrotnioną wartość

3. Wielkość tego zwielokrotnienia uzależniona jest od kształtowania się KSK

Przykład:

Założenie KSK=2/3

Wydatki na inwestycje wzrost PNB

• 1x1000

666,67 2/3x1000

444,44 (2/3)^2x1000

.

_______ ___________

3000

Mnożnik to liczbowa wartość współczynnika mierzącego przyrost produktu wynikający z jednostki przyrostu inwestycji.

8. Na czym polega metoda wartości dodanej?

VAT(Value Added Tax) - podatek od wartości dodanej

Wartość dodana - jest to różnica pomiędzy utargiem danego przedsiębiorstwa a dokonywanymi przez niego zakupami materiałów i usług od innych przedsiębiorstw

Metoda wartości dodanej - aby uniknąć podwójnego liczenia uważamy żeby do produktu narodowego brutto włączać tylko dobra finalne, nie włączać zaś dóbr pośrednich używanych w produkcji dóbr finalnych.

9. Rodzaje pieniądza, charakterystyka bilansu banku.

Rodzaje pieniądza:

1. Pieniądz transakcyjny - monety i gotówka poza kasami banków wraz z rachunkami, na które można wystawiać czeki. Najważniejszy wskaźnik polityki monetarnej. Ograniczenie produkcji pieniądza jest koniecznym warunkiem posiadania przez pieniądz wartości. Władza nad regulowaniem podaży jest zarezerwowana dla NBP.

Rachunek bieżący - depozyty na żądanie, na które można wystawiać czeki

2. Szeroki pieniądz - M2 obejmuje M1 oraz inne aktywa celowe np. rachunki oszczędnościowe, fundusz wspierania inwestycyjnego

3. Kredyt - to, co bank pożycza na inwestycje

Zmiany we wzroście M2 i kredytu sygnalizują zmiany PNB, im więcej pieniądza tym większy rozkwit gospodarki

Instytucje finansowe - przekazują pieniądze od pożyczkodawców do pożyczkobiorców

Bilans banku:

Aktywa np.:

- rezerwy

- pożyczki,

- inwestycje i papiery wartościowe,

- inne aktywa

Pasywa np.:

- rachunki bieżące,

- rachunki oszczędnościowe i terminowe,

- inne pasywa

Rezerwy - są funduszami lub aktywami utrzymywanymi w formie gotówki lub funduszy zdeponowanych w banku centralnym. Przeznaczone w cely sprostania wymaganiom prawa,

Pierwotnie banki były przechowalnią. Potem stwierdzono, że tego samego pieniądza nie trzeba oddawać. Jeżeli klienci wpłacają i wypłacają, rezerwa nie musi być wysoka

Suma bilansowa aktywów i pasywów musi być równa, reszta pieniędzy pracuje. Przejście do rezerw ułamkowych w stosunku do depozytów okazała się rewolucyjna. Obecnie wszystkie instytucje bankowe muszą utrzymywać rezerwy.

Główną funkcją rezerw obowiązkowych jest zapewnienie bezpieczeństwa i płynności depozytów na każde żądanie.

10. Na czym polega cykl koniunkturalny w gospodarce i jakie są jego fazy?

Cykl koniunkturalny - przejawia się okresowymi i w miarę regularnymi wahaniami produkcji i zatrudnienia czynników wytwórczych

Cykl koniunkturalny dzielimy na fazy: szczyt i dno to punkty zwrotne cyklu, główne fazy to recesja i ekspansja. Gospodarka wchodzi w recesję, jeżeli realny PNB obniżał się przez dwa kolejne kwartały. Recesja kończy się dnem, czyli depresją. Następnie poprawa czyli ożywinie szczyt.

Cechy wspólne kryzysów:

1. Likwidacja zapasów we wczesnej fazie - spadek inwestycji

2. Spadek popytu na pracę - wzrost bezrobocia

3. Ceny towarów zaczynają spadać

4. Gwałtownie spadają zyski przedsiębiorstw

5. Cykle gospodarcze są nieregularne

Czynniki wpływające na wzrost gospodarczy:

1. Czynniki zewnętrzne

2. Czynniki wewnętrzne - inwestycje(przyczyna i skutek)

Książka:

Fazy cyklu koniunkturalnego:

Depresja - jest to ta część cyklu koniunkturalnego, koniunkturalnego której gospodarka osiąga najniższe poziomy produkcji.

Ożywienie - jest to faza cyklu koniunkturalnego, koniunkturalnego czasie której wielkość produkcji rośnie

Boom - jest to ta część cyklu koniunkturalnego, koniunkturalnego której gospodarka osiąga najwyższy poziom produkcji

Recesja - jest to faza cyklu koniunkturalnego, koniunkturalnego czasie której wielkość produkcji spada.

Trend - pokazuje ścieżkę wzrostu gospodarki i jest on stale rosnący, gdyż zwiększa się potencjał produkcyjny gospodarki.

11. Co rozumiemy po pojęciem polityki fiskalnej?

Pod pojęciem polityki fiskalnej nazywamy proces kształtowania podatków oraz wydatków publicznych po to, aby:

1. pomóc w złagodzeniu wahań cyklu koniunkturalnego oraz

2. przyczynić się do utrzymania tendencji wzrostowej gospodarki, wysokim zatrudnieniu, wolnej, wysokiej i zmiennej inflacji

Różne rodzaje polityki fiskalnej we współdziałaniu ze środkami polityki pieniężnej, stawiają sobie za cel szybki wzrost gospodarki (poprzez obniżenie stawek podatkowych oraz zmniejszanie wydatków publicznych) publicznych wysokim zatrudnieniem i stabilnymi cenami. Instrumenty polityki fiskalnej nazywamy stabilizatorami, które dzielimy na automatyczne i dyskrecjonalne.

Automatyczne:

1. zmiany we wpływach podatkowych (wpływy podatkowe mają tendencję wzrostową w czasach inflacji i spadkową w czasach depresji) - czynnik stabilizujący gospodarki

2. zasiłki dla bezrobotnych, gdy zaczynają pracować opłaty ustalają, zapobiegają zbyt dużemu osłabieniu popytu

Dyskrecjonalne:

1. roboty publiczne i inne rodzaje wydatków

2. zmienność stawek podatkowych, zmniejszanie podatków

3. programy zatrudnienia publicznego

12. Co to jest przedsiębiorstwo i z jakich elementów się składa?

Przedsiębiorstwo - wyodrębniona prawnie, organizacyjnie i ekonomicznie jednostka prowadząca działalność gospodarczą w celu osiągnięcia zysku. W jej skład wchodzą mniej lub bardziej odrębne jednostki gospodarcze, nazywane zakładami. Posiada własną nazwę i decyduje o zatrudnieniu określonych czynników wytwórczych, wytwórczych sposobach wytwarzania swoich produktów i o wszelkich aspektach prowadzonej działalności.

13. Rodzaje przedsiębiorstw - charakterystyka korporacji.

Przedsiębiorstwa możemy podzielić na:

1. Przedsiębiorstwa własności indywidualnej - PWI

2. Spółki

3. Korporacje

Korporacja jest spółką akcyjną. W Polsce najwięcej korporacji powstaje z przekształceń przedsiębiorstw państwowych(PP), które ulegają prywatyzacji. Proces przekształcania PP w korporacje odbywa się dwuetapowo. W I etapie następuje przekształcenie PP w jednoosobową spółkę skarbu państwa - właściciel Minister Skarbu, jego zadaniem jest wycena majątku przedsiębiorstwa oraz emisja i sprzedaż akcji. Wycena PP zależy nie tylko od wartości księgowej jego majątku, ale także od marki produkowanych przez nie wyrobów, stosowanych technologii oraz rozwiązań organizacyjnych. Ma ona zawsze charakter subiektywny. Po dokonaniu wyceny następuje emisja i wycena akcji. Zadaniem Ministra Skarbu jest wyszukanie tak zwanego inwestora strategicznego, który zdecyduje się kupić duży pakiet akcji. Inwestor taki winien mieć doświadczenie w prowadzeniu przedsiębiorstw oraz niezbędny kapitał umożliwiający podejmowanie działalności inwestycyjnej. Sprzedaż akcji następuje za pośrednictwem banku i może być gwarantowana lub nie gwarantowana. W przypadku sprzedaży gwarantowanej bank zobowiązuje się do kupna nie sprzedanych ilości akcji.

Zalety korporacji:

1. przekształcanie w korporację i sprzedaż akcji powoduje gwałtowny napływ pieniądza do firmy

2. handel akcjami odbywa się na wolnym rynku

3. odpowiedzialność akcjonariuszy ograniczona jest do wartości akcji

4. w korporacji ma miejsce podwójne opodatkowanie

14. Co to jest koszt krańcowy i jak się on kształtuje w przedsiębiorstwie?

Koszt krańcowy - przy dowolnym poziomie produkcji q jest to dodatkowy koszt wytworzenia jednej dodatkowej jednostki więcej. Obliczamy go odejmując od siebie łączne koszty w wyrażeniu pieniężnym, związane z wytwarzaniem sąsiadujących ze sobą ilości produkcji

KK=∆C/∆Q= (C1-C0)/(Q1-Q0)

Prawo:

Z tendencją do przejawiających się malejących przychodów z czynników zmiennych stosowanych w krótkim okresie w połączeniu z czynnikami stałymi, wynika tendencja do wzrostu kosztu krańcowego.

15. Narysuj i opisz punkt minimum kosztu przeciętnego

Punkt minimum kosztu przeciętnego:

Krzywa KP jest zawsze przecięta w punkcie minimum przy krzywej KK

Dopóki KK(Koszt Krańcowy) jest niższy od KP(Koszt Przeciętny), wywiera presję, która spycha w dół KP. Kiedy KK staje się dokładnie równy KP, ten ani nie rośnie ani nie maleje i znajduje się dokładnie na swym minimalnym poziomie. Ilekroć KK jest większy od KP wywiera presję na jego wzrost, wtedy produkcja przestaje być optymalna.

16. Na czym polega konkurencja niedoskonała?

Konkurencja niedoskonała - występuje w takiej gałęzi lub grupie gałęzi, której pojedynczy sprzedawcy stoją wobec opadającej krzywej popytu na swój produkt i tym samym mają pewien stopień kontroli z ceną. Źródłem niedoskonałości rynku są warunki kosztowe oraz bariery dla konkurencji. Przy dużych korzyściach skali duzi wypierają małych. Następuje koncentracja kapitału i tylko niewiele firm może dostarczać dany produkt po bieżącej cenie. Korzyści skali uzależnione są od stopnia koncentracji rynku.

Konkurencja niedoskonała: Korzyści skali:

17. W jaki sposób wyznaczony jest punkt maksymalnego zysku u monopolisty?

Zysk całkowity równa się utargowi całkowitemu pomniejszonemu o koszty całkowite

Utarg krańcowy - jest to przyrost(+,-) utargu całkowitego wynikający ze zwiększenia Q o jednostkę, jest on dodatni dopóki popyt jest elastyczny, ujemny, gdy popyt jest nieelastyczny,

Aby maksymalizować zyski przedsiębiorstwo musi znaleźć wielkość równowagi P i ilość równowagi Q, dające największą różnicę między UC, a KC. Ten maksymalny zysk występuje tylko wtedy, gdy utarg krańcowy będzie zrównoważony z kosztem krańcowym. Z ta też, gdy UK<KK, dodatkowy zysk można osiągnąć zmniejszając produkcję.

18. Jakie są elementy rozwoju gospodarczego - wymień i krótko scharakteryzuj

1. Zasoby ludzkie - (wykształcenie, dyscyplina, motywacja oraz podaż pracy)

2. Zasoby naturalne - (ziemia, minerały, zasoby energetyczne, klimat)

3. Akumulacja kapitału - (maszyny, fabryki, infrastruktura) - problemem są zbyt małe oszczędności i zbyt małe inwestycje w produkcję, niezbędne są inwestycje krajowe jak i zagraniczne.

4. Technologie - (nauka, technika, przedsiębiorczość)

LUB

1. Liczba ludności wzrasta w stopniu znacznie mniejszym aniżeli zasoby kapitału - proces „pogłębiania” kapitału

2. Wznoszący się trend płac realnych

3. Niewielki wzrost udziału płac w stosunku do zysków

4. Stopa zysku i stopa procentowa wahają się w zależności od koniunktury. Nie ma tendencji wzrostowej lub spadkowej

5. Występuje spadek kapitałochłonności na skutek wzrostu wydajności - postęp techniczny

6. Stały wzrost dochodu narodowego (oprócz wahań koniunkturalnych)

19. Na czym polega socjalna i liberalna polityka gospodarcza?

liberalna - ingerencja państwa w gospodarkę powinna być minimalna żeby zostawić sprawy rynkowi;

socjalna- państwo powinno ingerować w rozwój gospodarki

Polityka liberalna - polityka, wg której im mniej państwo ingeruje w gospodarkę tym lepiej

Neoliberalna gospodarka rynkowa - mały zakres interwencji państwa, głównym regulatorem są systemy rynkowe

Socjalna gospodarka rynkowa - państwo oferuje obywatelom szeroki zakres świadczeń społecznych. Taka rola państwa nie może szkodzić mechanizmom rynkowym i nie powinna zmniejszać motywacji obywateli do indywidualnej aktywności

20. Rynek kapitałowy i jego uczestnicy. Co to jest pierwotny i wtórny rynek papierów wartościowych?

Rynek kapitałowy - jest częścią rynku finansowego, obejmującego całokształt powiązań i zależności między uczestnikami transakcji gospodarczych.

UCZESTNICY RYNKU KAPITAŁOWEGO:

1. Przedsiębiorstwa - emitują akcje i obligacje, w celu pozyskania funduszy na rozwój. Same też chętnie kupują tego rodzaju walory.

2. Osoby fizyczne dostarczają funduszy na rynek kapitałowy, dokonując lokat na rachunkach długoterminowych oraz zakupując (jak przedsiębiorstwa) akcje i obligacje.

3. Osoby prywatne zaciągają na tym rynku kredyty hipoteczne i konsumpcyjne.

4. Rządy centralne i władze lokalne zaciągają kredyty długoterminowe na finansowanie inwestycji w sferze nieprodukcyjnej.

5. Na rynku kapitałowym operują również banki i instytucje finansowe. Udzielają one kredytów hipotecznych, zarządzają zasobami finansowymi funduszy emerytalnych, walorami długoterminowymi ludności.

Rynek pierwotny - remitenci nowych emisji akcji lub obligacji sprzedają je za pośrednictwem instytucji finansowych. Są to firmy potrzebujące kapitału na rozpoczęcie lub rozszerzenie działalności

Rynek wtórny - po rozprowadzeniu akcji na rynku pierwotnym, powyższe aktywa finansowe (akcje i obligacje) mogą być przedmiotami obrotu na rynku wtórnym (giełdzie) giełdzie za pośrednictwem maklerów

21. Zasady gospodarowania w Unii Europejskiej

Swoboda przepływu towarów, usług, ludzi i kapitału.

---