6.10.2011 wykład 1. TEORIA PIELĘGNIARSTWA (egzamin testowy)

Temat: Pielęgniarstwo, jako dyscyplina naukowa.

1. NAUKA- to system uzasadnionych twierdzeń i hipotez oddających wiernie obraz danego obszaru rzeczywistości przyrodniczej, społecznej, czy technicznej, o sposobie poznawania
   i użytecznego przekształcania.

Charakterystyczne etapy dla nauk praktycznych:

- opis stanu rzeczy wraz z jego oceną,

- opis i ocena zamierzonych skutków,

- opis i ocena proponowanych projektów,

- ocena dotycząca opłacalności zmiany istniejącego stanu rzeczy z oceną realizacji,

- opis i ocena skutków.

2. PIELĘGNIARSTWO - to dyscyplina praktyczna, wykorzystuje systematyczne podejście do oceny wstępnej, planowania, interwencji i analizy faktów opieki. Wymaga myślenia analitycznego i krytycznego oraz umiejętności interpersonalnych i psychometrycznych.

Jest dziedziną naukową, ponieważ ma:

- określony przedmiot badań,

- uporządkowaną wiedzę o sposobach badania naukowego,

- sformułowane zasady gromadzenia i upowszechniania wiedzy naukowej
o zjawiskach i prawidłowościach swojej dziedziny (ABN/AVN - baza wiedzy pielęgniarek).

3. Pielęgniarstwo, jako naukę należy rozpatrywać w znaczeniu:

- TREŚCIOWYM - rozumiany, jako system pojęć uzasadnionych hipotez i twierdzeń,

- FUNKCJONALNYM - określanym, jako czynności, składające się na działalność badawczą,

- INSTYTUCJONALNĄ - ma własną kadrę naukowców i jest przedmiotem studiów na poziomie akademickim.

4. PARADYGMAT - synonim zbiorowości naukowców danej dyscypliny, wskazującej co jest wspólne dla jej członków.

Wspólne jest: wykształcenie, wiedza, filozofia, metodologia badań oraz przedmiot literatury…

Ukierunkowuje działalność naukową danej dyscypliny.

założenia teorio twórcze

środowisko społeczno-przyrodnicze

pielęgniarka, lekarz

pacjent

zdrowie, choroba

teoria opieki pielęgniarskiej

rola pielęgniarki, proces pielęgnowania, rola podopiecznego

5. METAPARADYGMAT - zasób pojęć danej nauki, które podlegają analizie. Tzw. struktura pojęciowa. Np. osoba, środowisko, zdrowie, pielęgniarka, pielęgniarstwo, opieka.

6. TEORIA (wg Kerlinger, 1973) - to zestawienie powiązanych ze sobą pojęć, definicji i propozycji.

Teorie składają się z pojęć, grupy twierdzeń i logicznie spójnego systemu wnioskowania.

„Praktyka bez teorii jest jedynie rutyną, tylko teoria może przynieść i rozwinąć ducha inwencji.” L. Pasteur

Znaczenie teorii:

- wyjaśniają, opisują i pozwalają przewidzieć zjawiska opieki

- dostarczają podstaw do praktyki pielęgniarskiej

- przyczyniają się do generowania wiedzy

- wskazują kierunek rozwoju pielęgniarstwa w przyszłości

- wyraźnie opisują pielęgniarstwo i jego zasięg

- wskazują na korzyści wynikające ze stosowania ich w praktyce

- wyznaczają status zawodowy pielęgniarki

- wytyczają kierunek badań naukowych

- wytyczają granice zawodowe i wzmacniają ich utrzymanie

Inne zalety:

- nawiązują do teorii podstaw pielęgnowania

- umożliwiają dostrzeżenie nowych faktów i ich powiązań (np. zwiększenie poziomu zdrowia)

- są przewodnikami we wprowadzaniu zmian do praktyki

- służą rozwojowi diagnozowania prze pielęgniarki, jako podstawy do interwencji i systematycznej opieki

Funkcje teorii:

- opis

- wyjaśnienie

-przewidywanie

- kontrola

Przewidywany na dzisiaj kierunek rozwoju pielęgniarstwa:

- zdrowie człowieka

- troskliwość (komfort, odpoczynek, sen, zaufanie, cierpienie, harmonia, samo opieka)

- interdyscyplinarność

- rola pielęgniarki w POZ

1. Podział teorii względem poziomu USTRUKTURALIZOWANIA:

1. FILOZOFIE

2. TEORIE - są bardzo rzetelne i sprawdzone

3. MODELE KONCEPCYJNE - są mniej zbadane empirycznie i nie zawsze do wykorzystania, ale zawierają wartości, wyjaśnienia, tradycje i cele, które umożliwiają formułowanie badań

2. Podział względem poziomu STOSOWANIA W PRAKTYCE:

1. WIELKIE MODELE KONCEPCYJNE

2. TEORIE POZIOMU ŚREDNIEGO - przewodnik w podejmowaniu działań o dość szerokim zasięgu

3. TEORIE POZIOMU PRAKTYKI - np. D. Orem

4. dodatkowo: TEORIE REGULACJI

3. Klasyfikacja teorii PIELĘGNIARSTWA ze względu na genezę wiodących treści:

1. Środowiskowe - F.Nightingale

2. Potrzeb - V.Henderson, D.Orem, N.Rober

3. Systemów - L. von Bertalanffy (organizm to system komórek o charakterze dynamicznym, równowaga wewn.)

4. Interakcji międzyludzkich - H.Peplau, Siscae, Travelbee, E.Wiedenbach

5. Teoria pola energetycznego - W.Sedlak, M.Rogers (homo elektronikus)

6. Filozofia humanizmu personalistycznego - J.Watson (uwzględnia rozwój osobniczy, troskliwość)

7. Model opieki trans kulturowej „model wschodzącego słońca” - Leininger (wszystko jest ze sobą powiązane, jak promienie)

Proponowana literatura:

- wybrane modele pielęgniarstwa UJ 2001

- Ślusarska podstawy pielęgniarstwa Czelej 2004

- Wrońska Rola społeczno-zawodowa pielęgniarki 1997

- Górajek-Jóźwik Filozofie i teorie pielęgniarstwa 2007

13.10.2011 wykład 2. TEORIA PIELĘGNOWANIA

Temat: Model pielęgniarstwa trans kulturowego Madelaine Leininger

- model „wschodzącego słońca”.

1. Historia Leininger:

1948 - dyplom pielęgniarki Denver

1950 - bakałarz Kolegium Benedyktyńskiego

1954 - magister pielęgniarstwa na Uniwersytecie Katolickim w Waszyngtonie

1965 - doktor filozofii w zakresie antropologii w Waszyngtonie-Seattle

2. Motto przewodnie do dzisiejszych zajęć:

„Pielęgniarkom w zapewnieniu opiekuńczej troskliwości potrzebna jest wiedza o KULTURZE pacjenta.”

3. W 1966 roku na Uniwersytecie w Colorado wprowadzono do kształcenia przedmiot: pielęgniarstwo trans kulturowe.

4. Ludzka troskliwość stanowi naturę pielęgniarstwa, jest w nim podjęciem nadrzędnym - jest esencją pielęgniarstwa.

Tak założyła właśnie Leininger.

5. Uważa się, że ludzie żyją (i chorują/umierają) zgodnie z systemem swoich wierzeń i praktyk kulturowych.

W swoim wzrastaniu i przyjmowaniu ludzie są zależni również od ludzkiej troskliwości.

Fenomeny troskliwości mogą być odkrywane przez badanie struktur socjalnych.

Uwzględnia się także język i poglądy na świat różnych struktur kulturowych.

6. Podstawowe pojęcia modelu trans kulturowego Leininger (jest ich 18): [nie na pamięć ]

- KULTURA - wyuczone przebywanie i podzielanie wartości, norm i praktyk życiowych, które
są przewodnikiem myślenia, decyzji oraz aktywności,

- TROSKLIWOŚĆ - fenomeny asystowania, wspierania lub ułatwiania zachowań innemu człowiekowi lub podejmowanie
ich za kogoś, kto przejawia potrzeby,

- TROSZCZYĆ SIĘ - akcja skierowana na asystowanie, wspieranie i ułatwianie innemu człowiekowi przejawiającemu potrzeby,

- TROSKLIWOŚĆ KULTUROWA - tych poważnych wartości, wierzeń i ekspozycji, które ułatwiają, asystują i wspierają człowieka
w zachowaniu dobrostanu/poprawienia kondycji i sposobu życia oraz radzeniu sobie
ze stresem,

- RÓŻNORODNOŚĆ KULTUROWA TROSKLIWOŚCI - zmienność znaczenia wzorców i rzetelności, które zostały wytworzone
w ludzkiej kulturze dla zachowania dobrostanu, itd. …

- UNIWERSALIZM KULTUROWY TROSKLIWOŚCI - wspólne określenia wprowadzone przez ludzi z kultury do zachowania
ich dobrostanu (w różnych kulturach ludzie mogą w ten sam sposób dbać o swoje zdrowie),

- ŚWIATOPOGLĄD - sposób patrzenia na świat, które umożliwia ukształtowanie jego obrazu lub postawy w stosunku
do wartości, jaką stanowi własne życie oraz świat je otaczający,

- STRUKTURA SPOŁECZNO-KULTUROWA - określenie dynamicznej natury i czynników strukturalnych, albo organizacyjnych danej kultury lub społeczności,

- KONTEKST ETNO-HISTORYCZNY - określenie tych faktów/sytuacji/przypadków/doświadczeń jednostek/grup/kultur/instytucji, które są pierwszoplanowe i zogniskowane wokół ludzi,
i które opisują/wyjaśniają/interpretują ludzkie sposoby życia w określonym kontekście kulturowym,

- KONTEKST ŚRODOWISKOWY - określa w sposób całościowy zdarzenia/sytuacje/pojedyncze doświadczenia, które nadają znaczenie ludzkim ekspresjom przez włączenie poszczególnych interakcji społecznych z ich złożonymi wymiarami fizycznymi, ekologicznymi, emocjonalnymi i kulturowymi,

- SYSTEM ZDROWIA (dobrostanu) ludowego - tradycje i praktyki troszczenia się o zdrowie, którym przypisywane jest socjalne znaczenie, które także podejmowane są ogólnie dla przywrócenia zdrowia, albo dla asystowania ludziom. Prowadzone są w domach rodzinnych i Ew. w środowisku społecznym (np. u nas na przeziębienie czosnek,
a w innej kulturze coś innego),

- ZDROWIE - poziom dobrostanu, który jest zdefiniowany w danej kulturze i jest wysoko wartościowy oraz praktykowany,
a równocześnie możliwy do osiągnięcia przez jednostki/grupy w podejmowanych przez nie codziennych aktywnościach, zgodnie z ich rolą i w sposób kulturowo satysfakcjonujący,

- PROFESJONALNY SYSTEM ZDROWIA - określenie tych służb profesjonalnej troskliwości, albo leczenia, które są świadczone przez przygotowany personel w zminimalizowany sposób, w ramach formalnych programów zapewniających studia profesjonalne, odbywane w specjalnych instytucjach edukacyjnych,

- ZACHOWANIE LUB UTRZYMANIE TROSKLIWOŚCI KULTUROWEJ - akcje i decyzje, które zapewniają pomoc ludziom określonej kultury w zachowaniu/utrzymaniu stanu zdrowia lub przywróceniu zdrowia, a także w radzeniu sobie ze śmiercią,

- PRZYSTOSOWANIE =NEGOCJOWANIE TROSKLIWOŚCI KULTUROWEJ - akcje i decyzje dotyczące asystowania, wspierania lub ułatwiania, które pomagają ludziom określonej kultury w przystosowaniu się, albo w negocjowaniu korzystnego albo satysfakcjonującego stanu zdrowia,

- WPROWADZANIE ZMIAN DO WZORCÓW =RESTRUKTURALIZACJA TROSKLIWOŚCI KULTUROWEJ - profesjonalne akcje i decyzje dotyczące asystowania, wspierania i ułatwiania, które ludziom w zmianie ich dotychczasowego sposobu życia przez wprowadzanie nowego/zmiany/różnych…

- PIELĘGNIARSKA PROFESJA NAUKOWA - wyuczona skonstruowana na ludzkim fenomenie troskliwości kulturowej i aktywnościach, asystowaniu, wspieraniu i ułatwianiu lub umożliwieniu jednostkom/grupom utrzymania/uzyskania dobrostanu, a także w pomaganiu sobie i radzeniu w sposób, który jest akceptowalny kulturowo i przynosi korzyści,

7. Braki w zapewnieniu troskliwości i opiekuńczości zgodnymi z kulturą, wywołują stres i kulturowe konflikty i/albo trudności etyczne oraz zaburzenia współdziałania.

8. Klucz do badań troskliwości - bycie przyjaznym w stosunku do ludzi i wspólnie z nimi odkrywanie ich dawnych i współczesnych wierzeń, wartości i idei ludzkiej troskliwości, zdrowia i dobrostanu.

9. Podstawowe konstrukty pielęgniarskiej troskliwości:

- akceptacja

- rozliczanie

- autentyczność

- świadomość innych

- delikatność

- pomoc

- rozumienie

- zaufanie

- harmonia

- wzajemność

- współdziałanie z rodziną

- asystowanie.

10. Model „wschodzącego słońca”

Jest teoretycznym obrazem podstawowych pojęć i ich wzajemnych powiązań. Służy jako przewodnik do podejmowania badań i gromadzenia koniecznych danych do rozwijania wiedzy pielęgniarskiej w tym zakresie:

Wymiar struktury kulturowej

Wartości, styl życia

czynniki Kontekst, środowisko czynniki

społeczne Język, ethnohistoria, wpływ polityczne

więzi Ekspresji opieki, modele

role I praktyka, zdrowie czynniki

czynniki W ujęciu ekonomiczne

filozoficzne Holistycznym,

religia dobrostan

czynniki

czynniki edukacyjne

technologiczne

Jednostki, grupy,

Instytucje…

W systemach opieki

Zdrowotnej

System Opieka System

Ludowy pielęgniarska Zdrowia

decyzje i działania związane z opieką pielęgniarską

ochrona dostosowywanie restrukturyzacja

podtrzymanie w opiece negocjacje przemodelowanie

kulturowej w opiece kulturowej

Temat 2: Różnice kulturowe.

1. Działania pielęgniarskie:

- rozpoznanie występowania wielu subkultur i przynależności do nich,

- zbudowanie więzi terapeutycznej opartej na zaufaniu

- znaki - wyjaśnienie komunikacji i unikanie pozasłownych wzorców
i zachowań

- elastyczność, unikanie sztywności

- umożliwienie stosowania medycyny niekonwencjonalnej/alternatywnej

- unikanie bliskości i kontaktu wzrokowego z azjatami

- najlepiej, gdy pielęgniarz/rka jest tej płci co pacjent

- wyjaśnianie odpowiedzi i oczekiwań, aby opieka była jasna

- zapewnienie kontaktu z rodziną i wyjaśnienie rodzinie sytuacji chorego

* Finlandczycy mają około 30 charakterystycznych chorób genetycznych

* Amisze - chorują często na zespół Ellisa von Crevelda (niskorosłość, wady serca, kośćca, deformacje układu moczowego, zębów, wąska klatka piersiowa, polidaktylia)

2. AFROAMERYKANIE:

- inna komunikacja i inne słowa: slang

- kiwanie głową≠zgoda

- inna orientacja w czasie: mogą się spóźniać, np. jakiś przypadek ważniejszy, niż spotkanie

- inne poczucie przestrzeni osobistej: lepiej się czują, jak są z bliskimi

- okazują duży szacunek osobom starszym

- ważna jest dla nich religia i przynależność do kościoła

- zapobieganie chorobom przez: jedzenie, posiłki, odpoczynek i czystość

- jedzenie: smażone, wieprzowina, warzywa, ryż

- charakterystyczne choroby:

* malaria -> anemia sierpowata

* nadciśnienie

* przerosty i choroby serca

* nowotwory

* nietolerancja laktozy

* cukrzyca

* niewydolność nerek.

3. ŻYDZI (=aszkenezyjczycy)

- charakterystyczne choroby:

* dystonia torsyjna - mimowolne skurcze mięśni

* rak piersi - mutacja genu BRCA 1 i 2

* Tay-Sachsa - neurodegeneracyjna - niszczenie osłonki mielinowej -> utrata zdolności poruszania się

* mukowiscydoza

4. AZJACI

- milczenie=wartość

- nieodpowiedni jest bezpośredni kontakt wzrokowy - nieodpowiedni

- nie wyrażają odmiennego zdania/krytyki słownie

- kiwanie głową≠nie

- słowo nie może być przejawem braku szacunku

- przeszłość jest bardzo ważna

- priorytetem są rodzina i przyjaciele

- unikanie dotyku - nieuprzedzenie o nim jest niedopuszczalne

- głowa=świętość - dotykamy zawsze po przyzwoleniu

- ważna jest: tradycja, honor, więzi, rodzina, hierarchia (finanse, płeć, praca), edukacja

- religia: buddyzm, islam, chrześcijańska

- potrzeby powinny być zaspokajane natychmiast

- wiara w to, że stan fizyczny i duchowy są w równowadze oraz,
że są połączone z naturą: YING ziemne i YANG ciepłe. Zdrowie, to dar
od przodków. Choroba jest zaburzeniem równowagi.

- choroby:

* nadciśnienie

* serca

* układu moczowego

* nowotwory

* nietolerancja laktozy

* talasemie - zaburzenia ilościowe syntezy hemoglobiny

- preferencje dietetyczne: soja, ryby, ryż

5. LATYNOAMERYKANIE - c.d. nastąpi…

Teoria pielęgnowania 20.10.2011
Temat 1 Pochodzenie latynoamerykańskie.

1) komunikacja:
- języki - hiszpański, portugalski, rzadziej angielski, lub też urzędowy danego kraju,
- duża ekspresja słowna, lecz pomimo tego zwracanie uwagi na poufność,
- unikanie bezpośredniego kontaktu wzrokowego z osobą będącą autorytetem jest oznaką szacunku,
- bezpośrednia konfrontacja odczytywana jest jako oznaka braku szacunku. Wyrażanie negatywnych odczuć może zostać odczytane, jako niegrzeczne,
- dramatyczna mowa "języka ciała" w postaci gestów, mimiki twarzy - używana dla wyrażania emocji i bólu,

2) orientacja w czasie i przestrzeń osobista:
- zorientowanie sie bardziej na teraźniejszość,
- mogą sie spóźniać na spotkania, ponieważ związki międzyludzkie i rożnego rodzaju wypadki mogą uważać za ważniejsze, niz. bycie na czas,
- czują sie komfortowo w otoczeniu bliskich, przyjaciół, znajomych,
- są sensory tykami - dotyk, objęcia i uściśniecie dłoni są bardzo istotne,
- zasadnicza cecha - skromność,

3) role społeczne:
- rodzina nuklearna
- rozbudowane więzi rodzinne - rodzina jako wartość,
- potrzeby rodziny maja pierwszeństwo nad potrzebami indywidualnymi (pacjenta),
- mężczyzna w zależności od wieku to 'chlebodawca', a kobieta sprawuje opiekę nad domem i rodziną,
- religie - katolicyzm, ewangelicy, świadkowie Jehowy, mormoni - silna przynależność do kościoła,
- tworzenie wspólnoty społecznej jest dość istotne.

4) zdrowie i choroba:

- zdrowie to nagroda od Boga, albo wynik szczęścia,
- zdrowie zależy od działania sił zimna i ciepła, a także sił wilgoci i suchości,
- choroba postrzegana jest jako wynik kary boskiej za grzechy,
- mogą nalegać na stosowanie tradycyjnej medycyny ludowej,
- najczęstsze choroby:
   *nietolerancja laktozy,
   *cukrzyca,
   *pasożyty,
   *nadciśnienie i choroby serca.

5) preferencje dietetyczne: fasola, tortilla,

6) działania pielęgniarskie:
- przedyskutować wszystko z rodzina - warunki stosowanej terapii,

- bardzo chronią swoja prywatność,

- możliwość odwiedzenia przedstawiciela religijnego,

- badanie dziecka przy rodzicach,

- elastyczność odnośnie umówienia sie na spotkanie - czasu,

- unikanie sztywnego planowania opieki,

- możliwe stosowanie medycyny alternatywnej tj. ziołolecznictwa, konsultacji
z uzdrowicielem, przywrócenie równowagi za pomocą gorących i zimnych posiłków, modlitwy, amuletów…

Temat 2.: Zjawisko śmierci.

1. Hiszpanie - wszystkie decyzje są podejmowane wspólnie w gronie rodziny, kobietom w ciąży nie wolno opiekować się osobami umierającymi, ani uczestniczyć w pogrzebach, przy łóżku umierającego może znajdować sie wiele osób, odmawia sie autopsji i przeszczepiania organów, najlepsza śmierć w domu.
2. Afroamerykanie - rozmawiają o śmierci z osobami starszymi w rodzinie, w domu, oddawanie narządów źle traktowane,
3. Chińczycy - śmierć w domu uważana za nieszczęście, rodzina może chcieć utajnić fakt choroby terminalnej przed pacjentem,
4. Chrześcijanie - ksiądz wykonuje ostatnie namaszczenie, inne sakramenty - komunia święta i pojednanie wcześniej,
5. Muzułmanie - głowa powinna być uniesiona powyżej ciała, dyskusja na tematy związane ze śmiercią nie jest mile widziana, zatrzymanie nawet uporczywej terapii jest wbrew woli Allacha, żałoba może być wyrażana poprzez poklepywanie i uderzanie ciała, tylko muzułmanin tej samej płci powinien zajmować sie ciałem po śmierci, osoba nie będąca muzułmaninem powinna dotykać ciało tylko i wyłącznie w rękawiczkach,
6. Żydzi - podtrzymywanie życia jest bardzo ważne, nawet kosztem uporczywej terapii 7. Jehowie - nie wieżą w sakramenty, zostaną wyklęci za otrzymanie transfuzji krwi,
8. Buddyści - ołtarz Buddy przy chorym, uszanować medytacje, nie musi brać leków zmieniających stan świadomości, mnich może odmawiać godzinną modlitwę przy zmarłym,
9. Hinduizm - nitka wokół karku i nadgarstku umierającego, spryskanie osoby specjalną wodą, liść bazylii na języku, ciała nie należy po śmierci myć.

1. Muzułmanie - wartość świata jest niewielka, 5 razy dziennie modlitwa w kierunku mekki, Ramadan - post, wierzą w połączenie duszy i ciała, kobiecie matce należy sie szacunek.

2. Islam - kobieta ma prawo odejść od męża, który sie nie modli, możliwość poligamii, stroje zakrywające ciało, zwłaszcza nogi i ramiona nawet podczas kąpieli w szpitalu, noszenie medalionów i ozdób o znaczeniu religijnym - nie może ich zdejmować, po każdym wykorzystaniu ubikacji - mycie rak, krocza, odbytu, mycie rąk przed modlitwą, lewa ręka uważana jest za rękę brudną,
   dieta - halal - wieprzowina zakazana, nawet gdy coś stało obok niej, to się tego nie je i są też inne zakazane składniki, pożywienie je się tylko prawa ręką, podajemy posiłek prawa ręką.

3. Hinduizm - półwysep indyjski, trzecia religia na świecie pod względem ilości wyznawców, wiara w reinkarnację, obowiązek założenia rodziny, obowiązek wychowania dzieci, odbycie pod koniec życia wycieczki nad Ganges lub
   w inne święte miejsce, ogromna ilość kultów.

4. Mormoni - rzadziej zapadają na raka, lepiej sobie radzą z nowotworami, szybciej powracają do zdrowia, powstrzymują sie od tytoniu, alkoholu, kawy, herbaty
   i narkotyków...

5. Adwentyści dnia siódmego - nie spożywają alkoholu, wieprzowiny i tytoniu
   zdrowa populacja.

6. Judaizm - 3 razy dziennie modlitwa, posiłki koszerne, osiem dni po urodzeniu obrzezanie, szabas - piątek po zachodzie słońca, pożywienie - nie jedzą wieprzowiny - inne rodzaje mięs tylko z uboju rytualnego - handel,

Temat 3.: Teoria of Human Caring Jean Watson - University of Colorado.
„MODEL HUMANISTYCZNEJ TROSKLIWOŚCI”

Jean Watson urodziła się w 1940 roku. Ukończyła pielęgniarstwo, jest bakałarzem
i potem została mgr nauk pielęgniarskich i psychologii.

Podstawowe założenia jej teorii:
- odkrywanie i określanie złożonych problemów pielęgniarstwa,
- poszukiwanie nowych koncepcji i odchodzenie od tych, które były dotychczas akceptowane,
- potrzebne jest odkrywanie piękna dyscypliny, sztuki, humanizmu i naukowości,
- odejście od tradycji medycznych,
- rozwijanie własnego dziedzictwa - poznawanie i integrowanie ciała, umysłu i duszy człowieka w celu osiągnięcia przez niego harmonii wewnętrznej, a także harmonii międzyludzkiej.

Uzasadnienie wprowadzanych przez nią zmian:
- etiologia zachorowań przesuwa sie z infekcji bakteryjnych na etiologię stresu,
- distres doprowadza zarówno do rożnych chorób natury psychicznej (depresja, alkoholizm, narkomania lek, zaburzenia relacji międzyludzkich), jak i fizycznej (choroba nadciśnieniowa, wrzody żołądka, choroby nerek, alergie i nowotwory),
- stres doprowadza ludzi do poczucia bycia nieszczęśliwymi, o niskiej wartości, bezradnymi, a nawet do przeciwstawiania sie śmierci.

Założenia modelu:
1) troskliwość i miłość są najbardziej uniwersalnymi i najbardziej tajemniczymi siłami kosmosu - jednoczą one najważniejszą i najbardziej uniwersalną energię psychiczną,
2) potrzeby miłości i troskliwości są często niedostrzegane. Jeżeli mamy zachować ludzka godność - koniecznie jest, abyśmy stawali sie coraz bardziej troskliwi i kochający, zarówno po to, aby tę godność zachować, jak i po to, aby rozwijać ludzka cywilizację,
3) pielęgniarstwo jest profesją troskliwości - zachowanie w nim troskliwości zapewni jego wpływ na rozwój cywilizacji i będzie determinować jego wkład do ludzkich społeczności,
4) zacząć trzeba przede wszystkim od nakazania troskliwości i miłości w stosunku do samego siebie,
5) pielęgniarstwo cechowała zawsze humanistyczna troskliwość, wyrażana świadczeniem opiekuńczej pomocy ludziom w ich trudnościach związanych
z zachowaniem zdrowia i w chorobie,
6) troskliwość jest esencją pielęgniarstwa,
7) humanistycznej troskliwości przyznawane jest coraz mniejsze znaczenie w systemie opieki nad zdrowiem i w jej zapewnieniu, zarówno w odniesieniu do poszczególnych osób, jak i do grup,
8) jakość troskliwości ulega wg autorki dewaluacji przez nową technologię medyczną oraz przez hamulce biurokratycznego zarządzania - spychana jest na coraz dalszy plan. Wprowadza sie coraz bardziej radykalne techniki postępowania leczniczego pomijając i nie licząc sie z olbrzymimi kosztami,
9) zachowanie i podnoszenie na coraz wyższy poziom humanistycznej troskliwości tak w teorii, jak i praktyce ma podstawowe znaczenie zarówno aktualnie, jak
i w przyszłości,
10) humanistyczna troskliwość w sposób efektywny może być okazywana
i praktykowana jedynie w relacjach międzyludzkich,
11) socjalny, moralny i naukowy wkład pielęgniarstwa na rzecz ludzkości, występujący w teorii, praktyce i badaniach naukowych, jest wkładem do idei humanistycznej troskliwości.

Filozoficzne wyjaśnienie modelu:
- umyśl i emocje są oknami duszy człowieka,
- troskliwość ma charakter fizyczny, proceduralny i obiektywny,
- ciało człowieka jest powiązane z czasem i przestrzenią, umysłem i duszą,
- pielęgniarka może docierać do umysłu, emocji i wnętrza człowieka,
- esencja duchowa człowieka powiązana jest z ludzką zdolnością  bycia wolnym
i warunkuje proces ewolucyjny ludzkiego rozwoju,
- ludzka potrzeba związana jest z roszczeniem się i miłością,
- człowiek może chorować w ukryciu, przed naszym wzrokiem,
- pole fenomenologiczne - jako całość doświadczeń życia człowieka.

Czynniki karatowe - dla pielęgniarskiej troskliwości:
1) ukształtowanie własnego humanistycznego altruistycznego systemu wartości,
2) wrażliwość w stosunku do siebie i innych,
3) kształtowanie ludzkich relacji - troskliwości i zaufania,
4) promowanie i akceptowanie wyrażania uczuć zarówno pozytywnych, jak
i negatywnych,
5) wiara i nadzieja,
6) w podejmowanie decyzji systematycznie posługujemy sie naukową metodą rozwiązywania problemów,
7) promowanie międzyludzkiego nauczania - uczenia się,
8) promowanie środowiska człowieka jako: wspierającego, chroniącego i/lub korygującego pod względem umysłowym, fizycznym, socjokulturowym i duchowym,
9) asystowanie i zaspokajanie ludzkich potrzeb.

   Potrzeby: (przykłady) przeżycia - biofizyczne, jedzenia i płynów, wydalania
i wentylacji, funkcjonalne - psychofizyczne, aktywności, odpoczynku i seksualne
     Integrujące psychosocjalne… umożliwiania wzrostu…

10) uwzględnianie sił egzystencjonalno-fenomenologicznych.

Aby pielęgniarka mogła zapewnie pacjentowi odpowiednią pomoc, musi najpierw sama zmierzyć się z własnymi trudnościami egzystencjonalnymi.

Osoba - siedlisko ludzkiej egzystencji, jako całościowy, wspaniały byt psychiczny, fizyczny i duchowy, którego esencją jest dusza.

Proces rozwoju - przebiega w sposób konfliktowy.

Zapewnienie opieki nad jego zdrowiem wymaga systematycznej obserwacji konfliktów (pielęgniarka rozumie go jak jest zdrowy i chory)...
Środowisko - wpływa na jego zdrowie, pielęgniarka wpływa na środowisko
i dostosowuje je dla pacjenta, aby było wspierające i tez na czynniki wewnętrzne

Zdrowie - harmonia 3 jaźni człowieka, miedzy moim ja, a ja innych osób a także moim ja a środowiskiem.

Pielęgniarstwo - od 1988, koncepcja filozoficzna sugerująca troskliwość i delikatność.
W najogólniejszym znaczeniu obejmuje ono wiedzę, myślenie i doświadczenie..

to nauka o ludzkiej naturze osoby, o ludzkich doświadczeniach z zakresie zdrowia i choroby, na które wywierają wpływ transakcje międzyludzkie.

Współczesnemu pielęgniarstwu potrzebna jest świadomości, że powinno być zgodne z własną tradycją. Korzysta z metafizyki ...

Badania w pielęgniarstwie - ich celem powinno być udowodnienie, że pielęgniarka
z troskliwością jest skuteczniejszy, niż technologia medyczna i przynosi nawet większe korzyści. Ma wpływ na procesy zachorowań i zdrowienia człowieka. Do tego
są niezbędne badania opisowe o charakterze jakościowo-fenomenologicznych.

---