Ćw. 1 z4. Charakterystyka błędów technologicznych wałków.

Kołowość: owalność, graniastość, spłaszczenie

Walcowość: baryłkowość, siodłowość, stożkowość, wygięcie

Położenie: bicie promieniowe, bicie osiowe.

błędy wymiaru - różnica między wymiarem rzeczywistym a założonym

błędy kształtu - powstaje w skutek niedokładności procesu obróbki, jest to różnica między kształtem rzeczywistym a założonym. Odchyłka kształtu jest to majwiększa odległośc powierzchni lub linii rzeczywistej od powierzchni lub linii przylegającej

Błędy położenia - określa się jako najwiękswzą odległość od zamierzonego usytuowania pkt linii lub powierzchni do rzeczywistego położenia odpowiadających im elementów geometrycznych znajdujących się na dwóch róznych powierzchniach przedmiotu.

Cw1 z4 Zasada pomiaru graniastości wałka.

Graniastość jest to błąd kołowości, w którym następuje odchyłka kształtu od linii okręgu przylegającego w więcej niż 2 pkt. Na obwodzie okręgu. Następuje stopniowe zwiększenie lub zmniejszenie odległości od linii odniesienia. Można przyjąć, że min odległość od okręgu przylegającego do zarysu przedmiotu ma wystąpić więcej niż 2 razy. Pomiaru dokonujemy na czujniku układając wałek na pryzmie i dokonując pomiarów w kilku miejscach na pełnym obwodzie. Należy pamiętać o wyzerowaniu czujnika na płytkach wzorcowych na wymiar nominalny wałka mierzonego.

Metoda odniesieniowa - graniastość parzystokątną można zmierzyć metodądwu pkt przy użyciu czujnika zamocowanego w podstawie stolika. Do graniastości nieparzystokątnej stosuje się metodę trzy pkt.

Odchyłka graniastości delta=deltaW/s - przy pomiarach w pryzmie.

Delta W - wskazanie czujnika s- współczynnik wykrywalności powierzchni zależy od kąta alfa.

Cw7 z4 omówić zasadę oceny dokładności kinematycznej uzębienia .

Bicie promieniowe uzębienia powinno się je sprawdzać elementem będącym częścią wycinka zębatki (pryzma lub klin o nominalnym kącie zarysu alfa) bicie jest równe największej różnicy odległośi takiego elementu - kojarzonego z każdym wrębem lub zębem - od jego osi. Jako elementy pomiarowe można stosować kulkę i wałek.

Bicie uzębienia jest to podwujna mimośrodowość uzębienia względem osi obrotu koła lub różnica między największym inajmniejszym oddaleniem elementu pomiarowego. Bicie jest wynikiem nieprawidłowego zamocowania koła lub narzędzia podczas obróbki koła od pierwszego do ostatniego zęba. Średnice kulki pomiarowej oblicza się ze wzoru dk=(pi*m/2-2*x*m*tg alfa)*cos alfa.

Pomiar wykonuje się mikromierzem talerzykowym obejmując szczękami k zębów koła i przesuwając co 1 ząb na całym obwodzie koła. Odchyłka nierównomierności jest różnicąmiędzy Wmax i Wmin

V=Wmax-Wmin

CW7 z 4 przedstawić przebieg pomiaru grubości zęba suwmiarką modułową.

1. pomiar grubości zęba suwmiarką modułową na okręgu podziałowym jest to pomiar bezpośredni.

1. ustalić wysokość hp

Przed pomiarem grubości zęba ustala się wysokość pomiarową hp odpowiednią dla danej liczby zębów z koła badanego. Wartość pomiarowa hp jest iliczynem wartości h'p ustalonej dla koła o module m=1 i wartości tego modułu hp=h'p*m wartość h'p można dobrać z tabeli lub obliczyć ze wzoru: h'p=[x-y-k+1/2z(1-cos fi)] gdzie fi - kąt środkowy odpowiadającej połowie zęba okręgu koła podziałowego fi=90st(pi+4x*tg alfa)/pi*z.

2. na wysuwie pionowym suwmiarki modułowej ustawić należy wartośc wysokości pomiarowej hp i następnie opierając wysuwkę pionową na głowie zęba odczytać grubość zęba zsuwając szczęki wysuwki poziomej.

2. pomiar grubości zęba suwmiarką modułową na wysokości stałej cięciwy.

Grubość zęba jest mierzona na stałej cięciwie w miejscu przecięcia się boku zęba z linią przyporu.

linii średniej m w przedziale odcinka elementarnego l. Ra=1/l całka od 0 do l y(x)dx lub Ra=1/n suma(yi) y(x)-równanie profilu chropowatości yi-odchylenie i-tego pkt

n- liczba pkt przedziału odcinka elementarnego

Cw8 z4 definicja parametru Ra.

Ra - średnie arytmetyczne odchylenie profilu chropowatości jest to średnia wartość bezwzględnych odchyleń profilu od linii średniej m w przedziale odcinka elementarnego l. Ra=1/l całka od 0 do l y(x)dx lub Ra=1/n suma(yi) y(x)-równanie profilu chropowatości yi-odchylenie i-tego pkt

n- liczba pkt przedziału odcinka elementarnego

Cw8 z4 omówic zasadę pomiaru wysokości chropowatości powierzchni walcowej mikroskopem Schmaltza.

Pomiaru wysokości chropowatości dokonujemy w trzech wybranych miejscach pomiarowych próbki. W tym celu należy:

Umieścić badaną próbkę na stoliku pomiarowym tak aby ślady próbki były prostopadłe do smugi świetlnej. Obrócić głowicę okularową tak aby kreska przesuwna widoczna w polu widzenia okularu zajęła położenie poziome równoległe do ogfólnego kierunku ostrego obrzeża obrazu szczeliny świetlnej. Ustawić przerywaną kresę stycznie do wierzchołków a następnie wgłebień lini profilowej utworzonej przez obraz szczeliny swietlnej i dokonywać odczytów R1 R2 do R10 skali okularu mikroskopu. Obliczyć ze wzoru wysokośc chropowatości Rz przyjmując wartośc działki elementarnej bębna okularu dla pomiaru wysokości chropowatości Wr= Wl/pierwiastek 2. pomiary powtórzyć w 3 miejscach wybranych na powierzchni badanej. Pomiar wysokości chropowatości Rz można przeprowadzić również na profilogramometrze.

Cw9 z4 omówić przebieg sprawdzenia dokładności wskazań suwmiarki uniwersalnej o zakresie pomiarowym 0-140

Błędy wskazań suwmiarki należy wyznaczyć przy pomiarach zew. Wew. Oraz przy pomiarach wysuwką głebokosciomierza. Pomiarów należy dokonywać przynajmniej w 3 pkt. Równomiernie rozłożonych w całym zakresie pomiarowym z uwzględnieniem sprawdzania noniusza. Dobór płytek wzorcowych dla zakresu 0-140. płytki płaskie - 21,3; 71,6; 126,9 krawędziowe- 21,3; 71,6; 126,9 . wskazanie przy pomiarach zew. Sprawdza się przy pomocy płytek wzorcowych. Płytkę umieszcza się między szczękami do pomiarów zew. I odczytuje się wskazanie suwmiarki. Wskazanie przy pomocy wew. Szczęk wyznacza się podobnie z tym że wzorzec długości stanowi stos płytek wzorcowych umieszczony między wkładkami płaso równoległymi zamocowanymi w uchwycie do płytek wzorcowych. Wyznaczanie błędów przy pomiarach głebokościomierzem polega na stwierdzeniu czy przy oparciu czoła prowadnicy i wysuwki głebokościomierza na powierzchni płyty pomiarowej między szczękami płaskimi nie ma szczeliny lub nie przekracza ona dopuszczalnej wartości. Błędy te także można wyznaczyć przy pomocy 2 jednakowych płytek wzorcowych i płyty pomiarowej.

Cw9 z4 podaj przebieg sprawdzania płaskości powierzchni pomiarowych mikromierza.

Płaskość sprawdza się przy pomocy płaskiej płytki interferencyjnej. Umieszcza się ją na sprawdzanej oczyszczonej powierzchni lekko dociskając ją do niej tak aby ukazał się obraz interferencyjny. Jeżeli powierzchnia nie jest płaska to prążki interferencyjne przybierają kształty krzywych zamkniętych lub otwartych. Gdy są otwarte należy płytkę tak pochylić aby otrzymać jak najmniejszą liczbę prążków. Jeżeli powierzchnia jest płaska to prążki są proste równoległe i równo oddalone od siebie. Gdy są zamknięte to odchylenie od płaskości oblicza się: p=m*0,5*lambda p=błąd płaskości m- liczba prążków lambda- długość fali światła. Kierunek odchylenia od płaskości wyznacza się na podstawie obserwacji przesuwania się prążków przy dociskaniu. Na powierzchni wypukłej prążki przesuwają się na zewnątrz, na powierzchni wklęsłej ku środkowi.

Cw10 z4 omówić zasadę pomiaru odległości osi otworów na mikroskopie (uwzględnić dokładność pomiaru).

Są 3 sposoby:

1. polega na pomiarze średnic d1 i d2 oraz odległości l. Odległość osi otworów: x=l+0,5d1+0,5d2. dokładność pomiaru deltax=deltal+0,5(deltad1+deltad2)

2. polega na pomiarze średnicy d1 oraz odległości l1 i l2 x=0,5l1-0,5d1+0,5l2 deltax=0,5*(deltal1+deltad1+deltal2)

3.polega na pomiarze odległości l1 i l2 x=0,5l1+0,5l2 deltax=0,5(deltal1+deltal2)

deltad1=deltad2=deltal1=deltal2=elementarnej działce mikroskopu

Cw10 z4 przedstawić sposób wyznaczania błędu pomiaru w metodzie pośredniej na przykładzie pomiaru promienia łuku mikroskopem warsztatowym.

Wykonuje się go metodą pośrednią poprzez pomiar długości cięciwy l odpowiadającej jej strzałki. Wartość promienia krzywizny oblicza się ze wzoru r=c²/8s+0,5s. Dokładnośc pomiaru można wyznaczyć korzystając z metody różniczki zupełnej różniczkując powyższy wzór sprowadzając zależność do postaci: deltar=|(c/4s)*deltac|+|(-c²/8s²)*deltas|. Deltac=deltas=2a_o gdzie ao-wartość działki elementarnej mikroskopu pomiarowego.

---