„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Małgorzata Karbowiak

Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn do robót ciesielskich
712[02].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
Recenzenci:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

mgr inż. Jolanta Skoczylas
mgr inż. Bogusław Staniszewski

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Karbowiak

Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 712[02].Z1.01.
„Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn do robót ciesielskich”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu cieśla.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Narzędzia, sprzęt i maszyny do piłowania drewna

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Narzędzia, sprzęt i maszyny do strugania drewna

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Narzędzia, sprzęt i maszyny do dłutowania

17

5.3.1. Ćwiczenia

17

5.4. Narzędzia, sprzęt i maszyny do frezowania

19

5.4.1. Ćwiczenia

19

5.5. Narzędzia, sprzęt i maszyny do szlifowania

21

5.5.1. Ćwiczenia

21

5.6. Narzędzia i sprzęt do łączenia drewna

23

5.6.1. Ćwiczenia

23

5.7. Narzędzia do ciosania

25

5.7.1. Ćwiczenia

25

5.8. Przygotowanie narzędzi, sprzętu i maszyn do pracy

27

5.8.1. Ćwiczenia

27

5.9. Konserwacja narzędzi, sprzętu i maszyn

29

5.9.1. Ćwiczenia

29

5.10. Przeglądy maszyn i urządzeń

31

5.10.1. Ćwiczenia

31

5.11.Zasady BHP przy użytkowaniu narzędzi, urządzeń mechanicznych

i elektrycznych

33

5.11.1. Ćwiczenia

33

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

35

7. Literatura

50

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie cieśla 712[02].

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne,

–

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

–

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:
–

pokazu z objaśnieniem,

–

tekstu przewodniego,

–

metody projektów,

–

ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może

posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym różnego
rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań i uczenia się,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

zestaw zadań testowych.

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,
Jednostka modułowa 712[02].Z1.01 stanowi integralną część modułu „Technologia robót

ciesielskich” i jest zaznaczona na załączonym schemacie na stronie 4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

712[02].Z1

Technologia robót ciesielskich

Schemat układu jednostek modułowych

712[02].Z1.01

Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn

do robót ciesielskich

712[02].Z1.02

Wykonywanie podstawowych pomiarów

w robotach ciesie lskich

712[02].Z1.03

Ręczna obróbka drewna

712[02].Z1.04

Mechaniczna obróbka drewna

712[02].Z1.05

Wykonywanie połączeń i złącz y ciesielskich

712[02].Z1.17

Zabezpieczenie drewna

przed szkodliwymi

czynnika mi zewnętrznymi

712[02].Z1.16

Wykonywanie napra w

konstrukcji ciesielskich

712[02].Z1.18

Rozliczanie

robót ciesielskic h

712[02].Z1.06

Wykonywanie i demontaż rusztowań drewnianych

712[02].Z1.07

Wykonywanie drewnianych ścian i szkieletowych

712[02].Z1.08

Wykonywanie ścian wieńcowych

712[02].Z1.09

Wykonywanie stropów drewnianych

712[02].Z1.10

Wykonywanie wiązań dźwigarów dachowych

712[02].Z1.15

Zabezpieczanie ścian wykopów

712[02].Z1.14

Deskowanie schodów

712[02].Z1.13

Deskowanie stropów

712[02].Z1.12

Deskowanie ścia n i słupów

712[02].Z1.11

Deskowanie fundamentów i stóp fundamentowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,

−

wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,

−

rozróżniać narzędzia i sprzęt do robót ciesielskich,

−

rozróżniać maszyny do robót ciesielskich,

−

rozróżniać narzędzia i sprzęt do łączenia drewna,

−

przygotowywać narzędzia, sprzęt i maszyny do pracy,

−

wykonywać konserwację oraz drobne naprawy narzędzi i sprzętu,

−

dobierać narzędzia i sprzęt do określonych robót ciesielskich, zgodnie z zasadami bhp,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić narzędzia, sprzęt i maszyny do piłowania drewna,

−

rozróżnić narzędzia, sprzęt i maszyny do strugania drewna,

−

rozróżnić narzędzia, sprzęt i maszyny do dłutowania,

−

rozróżnić narzędzia, sprzęt i maszyny do frezowania,

−

rozróżnić narzędzia, sprzęt i maszyny do szlifowania,

−

rozróżnić narzędzia i sprzęt do łączenia drewna,

−

rozróżnić narzędzia do ciosania drewna,

−

przygotować narzędzia, sprzęt i maszyny do pracy,

−

wykonać konserwację narzędzi i sprzętu,

−

wykonać drobne naprawy,

−

przechować narzędzia, sprzęt i maszyny,

−

dobrać narzędzia i sprzęt do określonych robót ciesielskich, zgodnie z zasadami bhp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Cieśla 712[02]
Moduł: Technologia robót ciesielskich 712[02].Z1
Jednostka modułowa: Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn do robót

ciesielskich712[02].Z1.01

Temat: Charakterystyka pił do obróbki ręcznej drewna.

Cel ogólny: zapoznanie uczniów z narzędziami i sprzętem do piłowania drewna.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

wymienić rodzaje pił do obróbki ręcznej drewna,

−

dobrać odpowiednie rodzaje pił do określonych robót,

−

zorganizować stanowisko do wykonywania pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,

−

wykonać szkic techniczny obrabianego materiału.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna i grupowa.

Czas: 1 godzina 30 minut

Środki dydaktyczne:

−

plansze i rysunki urządzeń,

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości (H, HB, B),

−

przybory kreślarskie, gumka.

Przebieg zajęć:

1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:

−

nauczyciel przedstawia kolejno plansze ze zdjęciami i opisami piły poprzecznej,

płatnicy, grzbietnicy, otwornicy i piły ramowej. Zwraca szczególną uwagę na
odpowiednie przygotowanie narzędzi do pracy oraz na zachowanie zasad i przepisów
bhp podczas ich użytkowania,

−

nauczyciel omawia zastosowanie poszczególnych pił w robotach ciesielskich,

−

nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe zespoły,

−

każdemu zespołowi rozdaje kartki z ilustracjami pił oraz kartki z nazwami różnego

rodzaju robót,

−

zespoły dopasowują kartki z ilustracjami pił do kartek z rodzajami robót,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

−

nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w rozwiązaniu zadań. Sugeruje najlepsze

rozwiązania.

4. Nauczyciel analizuje prace poszczególnych zespołów uczniowskich.
5. Uczniowie prezentują swoje prace na dużych arkuszach papieru w kolejności

wykonywania.

6. Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Podaj kilka (przynajmniej 5) zastosowań poszczególnych pił do konkretnych rodzajów robót.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Cieśla 712[02]
Moduł: Technologia robót ciesielskich 712[02].Z1
Jednostka modułowa: Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn do robót

ciesielskich712[02].Z1.01

Temat: Sposoby ciosania drewna.

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności posługiwania się narzędziami i sprzętem do ciosania

drewna.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

−

dobrać narzędzia i sprzęt do ciosania drewna,

−

zorganizować stanowisko do wykonywania pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,

−

zdefiniować pojęcie: ciosanie drewna,

−

wymienić rodzaje narzędzi i sprzętu do ciosania drewna,

−

określić kolejność wykonywanych prac związanych z ciosaniem drewna,

−

omówić zastosowanie ciosania drewna w ciesielstwie,

−

wykonać szkic techniczny obrabianego materiału.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

grupowa.

Czas: 1 godzina 30 minut

Strategia: uczenie się przez doświadczenie

Środki dydaktyczne:

−

blok rysunkowy formatu A4,

−

ołówki różnej twardości (H, HB, B),

−

przybory kreślarskie,

−

gumka,

−

zestaw narzędzi do ciosania drewna.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia
Przedmiotem zadania jest ociosanie okrąglaka.

FAZA WSTĘPNA

Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów

z pracą metodą przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
1. Na czym polega ociosywanie drewna?
2. Jakie rozróżniamy narzędzia do ociosywania drewna?
3. W jakich robotach budowlanych ma zastosowanie ociosywanie drewna?
4. Czy potrafisz zgromadzić odpowiednie narzędzia do ociosywania drewna?


PLANOWANIE
1. Ustal, jaki kształt okrąglaka chcesz osiągnąć przez jego ociosanie.
2. Ustal, jakie wykonasz pomiary okrąglaka w celu wykonania zadania.
3. Zaplanuj kolejność czynności wykonania ociosywania okrąglaka.
4. Ustal format kartki papieru i skalę wykonania rysunku.

UZGODNIENIE
1. Omów z nauczycielem wszystkie punkty z fazy planowania.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Dokonaj pomiarów długości, szerokości i średnicy otrzymanego okrąglaka.
2. Zapisz pomiary w bloku rysunkowym.
3. Wykonaj zgodnie z zaplanowanymi czynnościami rysunek szkicowy ociosanego

okrąglaka.

4. Sprawdź sprawność działania narzędzi do wykonania zadania.
5. Wykonaj zadane i zaplanowane ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp.
6. Zwróć uwagę na estetykę i dokładność swojej pracy.
7. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1. Czy poprawnie zostały wykonane pomiary okrąglaka?
2. Czy prawidłowo został wykonany rysunek szkicowy ociosanego okrąglaka?
3. Czy rysunek jest czytelny i estetyczny?
4. Czy wszystkie cechy charakterystyczne (detale) ociosanego okrąglaka zostały zaznaczone

na szkicu?

ANALIZA

Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel

podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje jakie nowe, ważne umiejętności zostały wykształcone,
jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości.

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Jakie rodzaje drewna można ociosywać za pomocą topora i siekiery? Jakie występują fazy

obróbki w ociosywaniu elementów drewnianych?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności podczas
realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Narzędzia, sprzęt i maszyny do piłowania drewna

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z zestawu narzędzi do piłowania wybierz piłę płatnicę i scharakteryzuj ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) spośród narzędzi wybrać piłę płatnicę,
2) opisać budowę piły płatnicy,
3) opisać zastosowanie piły płatnicy,
4) opisać sposób użytkowania piły płatnicy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy narzędzi i sprzętu do piłowania drewna,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Zademonstruj sposób piłowania długich listewek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami bhp,
2) ustawić stojaki i jarzmo na stanowisku pracy,
3) umieścić listewki w jarzmie,
4) dobrać odpowiedni rodzaj piły do cięcia listewek,
5) zademonstrować sposób piłowania listewek,
6) uporządkować stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy narzędzi i sprzętu do piłowania drewna,

−

listewki drewniane,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wybierz z plansz przedstawiających różne przykłady pilarek, tę, która ma obrotowym

ruch piły i scharakteryzuj ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać spośród plansz pilarkę o obrotowym ruchu piły,
2) omówić zasadę działania pilarek o obrotowym ruchu piły.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

plansze obrazujące różne rodzaje pilarek,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Scharakteryzuj dwie z pięciu pił tarczowych znajdujących się na stole.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) obejrzeć dokładnie leżące na stole piły,
3) omówić rodzaje pił pod względem materiału, z którego wykonane są zęby,
4) omówić parametry głównej krawędzi tnącej,
5) omówić zależność parametrów głównej krawędzi tnącej z zastosowaniem piły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

różne rodzaje pił tarczowych,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Narzędzia, sprzęt i maszyny do strugania drewna

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z zestawu narzędzi do strugania wybierz zdzierak i scharakteryzuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać zdzierak, spośród narzędzi do strugania,
2) opisać budowę zdzieraka,
3) opisać zastosowanie zdzieraka,
4) opisać sposób użytkowania zdzieraka.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy narzędzi i sprzętu do strugania drewna,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Zademonstruj sposób ręczny strugania deski.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami bhp,
2) dobrać odpowiedni rodzaj narzędzi,
3) usunąć za pomocą zdzieraka większe nierówności z deski,
4) wyrównać za pomocą równiaka powierzchnię deski,
5) uporządkować stanowisko pracy po zakończeniu ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Środki dydaktyczne:

−

zestawy narzędzi i sprzętu do strugania drewna,

−

deska do wykonania zadania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Na planszach pokazano różne urządzenia i maszyny stolarskie. Na podstawie uzyskanych

wiadomości wybierz plansze obrazujące urządzenia do strugania drewna.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) wybrać z przedstawionych plansz te, które obrazują urządzenia do strugania drewna.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekst przewodni,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze obrazujące urządzenia do strugania drewna,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 4

Zademonstruj sposób obróbki deski na strugarce wyrówniarce tak aby jej grubość

wyniosła 20 mm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami bhp,
2) dobrać odpowiedni rodzaj narzędzi do wykonania zadania,
3) wykonać pomiar grubości deski,
4) obliczyć potrzebną ilość przejść,
5) wykonać pierwsze struganie,
6) sprawdzić grubość deski,
7) powtarzać czynności pomiaru i strugania, aż do uzyskania wymiaru grubości 20 mm,
8) uporządkować stanowisko pracy po zakończeniu ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekst przewodni,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

strugarka wyrówniarka,

−

deska długości 50 cm,

−

przyrząd pomiarowy (suwmiarka),

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

5.3. Narzędzia, sprzęt i maszyny do dłutowania

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z zestawu narzędzi do dłutowania wybierz nacinak i scharakteryzuj go.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać nacinak, spośród narzędzi do dłutowania,
2) opisać budowę nacinaka,
3) opisać zastosowanie nacinaka,
4) opisać sposób użytkowania nacinaka.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy narzędzi i sprzętu do dłutowania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Za pomocą dłuta i wzornika wykonaj w desce drewnianej, gniazdo o głębokości 5-8mm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) dobrać odpowiedni rodzaj narzędzi,
3) unieruchomić element dłutowany,
4) wytrasować za pomocą wzornika na powierzchni drewna gniazdo,
5) naciąć obrys gniazda do głębokości 5

÷

8 mm,

6) zestrugać pochylonym dłutem odciętą warstwę drewna,
7) powtórzyć tę czynność, aż do uzyskania gniazda potrzebnej głębokości,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) dokonać oceny ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy narzędzi i sprzętu do dłutowania,

−

deska, w której ma być wycięte gniazdo,

−

wzornik do trasowania gniazda,

−

strugnica do unieruchomienia elementu dłutowanego,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.4. Narzędzia, sprzęt i maszyny do frezowania

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj na frezarce profil zdobniczy w formie ćwierćwałka.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) wybrać odpowiedni frez spośród narzędzi do frezowania,
3) zamocować narzędzie we frezarce,
4) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
5) przeprowadzić frezowanie listwy aż do uzyskania oczekiwanego kształtu,
6) sprawdzić jakość uzyskanego profilu,
7) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy narzędzi i sprzętu do frezowania,

−

listwa drewniana,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Na planszach zostały pokazane różne rodzaje frezów. Ułóż osobno plansze z frezami

nasadzanymi, a osobno z frezami trzpieniowymi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) obejrzeć dokładnie plansze z rysunkami frezów,
3) ułożyć osobno plansze z frezami nasadzanymi a osobno z frezami trzpieniowymi,
4) zaprezentować plansze z frezami nasadzanymi, oraz z frezami trzpieniowymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw plansz z rysunkami frezów,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

5.5. Narzędzia, sprzęt i maszyny do szlifowania

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ułóż leżące na stole fragmenty ściernic, zaczynając od najmniejszej granulacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) obejrzeć dokładnie ściernice,
3) ułożyć ściernice, zaczynając od najdrobniejszej granulacji,
4) zaprezentować wykonane zadanie.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ściernic o różnych granulacjach,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj ręcznie szlifowanie płaszczyzny klepki parkietowej, poddanej jedynie procesowi

strugania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przygotować stanowisko pracy,
3) przygotować ściernice o różnych granulacjach,
4) zamocować element przeznaczony do obróbki,
5) oszlifować wstępnie element ściernicą o grubych ziarnach,
6) oszlifować powierzchnię elementu ściernicą o drobniejszych ziarnach,
7) oszlifować powierzchnię elementu ściernicą o drobnych ziarnach,
8) sprawdzić gładkość uzyskanej powierzchni,
9) uporządkować stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

zestaw ściernic o różnych granulacjach,

−

stanowisko z imadłem do zamocowania elementu,

−

klepka parkietowa z drewna sosnowego,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.6. Narzędzia i sprzęt do łączenia drewna

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Z leżących na stole narzędzi wybierz ręczne narzędzia, przydatne podczas wykonywania

złączy ciesielskich i podaj ich nazwę.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) wybrać spośród różnych narzędzi leżących na stole to, które służy do wykonywania złączy

ciesielskich,

3) napisać na kartkach samoprzylepnych nazwy wybranych narzędzi,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

stół z narzędziami ręcznymi i mechanicznymi do wykonywania złączy ciesielskich,

−

kartki samoprzylepne,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Na przedstawionych planszach zilustrowano 5 rodzajów połączeń ciesielskich. Dobierz

odpowiedni rodzaj narzędzi do ich wykonania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
2) obejrzeć dokładnie plansze z połączeniami ciesielskimi,
3) obejrzeć dokładnie narzędzia znajdujące się na stanowisku pracy,
4) dobrać odpowiedni rodzaj narzędzi do rodzaju połączenia ciesielskiego,
5) zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

plansze obrazujące różne połączenia ciesielskie,

−

narzędzia do wykonywania połączeń ciesielskich,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.7. Narzędzia do ciosania

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaostrz za pomocą siekiery pal drewniany, będący elementem deskowania ściany

oporowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1) przeczytać zadania,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,
3) ociosać końcówkę pala drewnianego,
4) sprawdzić poprawność wykonanej pracy,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

siekiera,

−

pal drewniany,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Ociosaj toporem okrąglak sosnowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przygotować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bhp,
3) położyć okrąglaka na płaskiej powierzchni,
4) odmierzyć na czole okrąglaka żądaną płaszczyznę,
5) zaciąć ociosywaną powierzchnię,
6) zdjąć zbędne drewno,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

7) wyrównać ociosywaną powierzchnię,
8) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
9) zaprezentować efekty swojej pracy,
10) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

topór,

−

okrąglak sosnowy,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

5.8. Przygotowanie narzędzi, sprzętu i maszyn do pracy

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj prostowanie piły tarczowej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) przygotować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami bhp,
3) sprawdzić za pomocą liniału stan odkształcenia piły,
4) położyć piłę na kowadle,
5) uderzać młotkiem aż do uzyskania odpowiedniej płaszczyzny,
6) sprawdzić liniałem wyniki pracy,
7) powtórzyć czynność w razie potrzeby,
8) sprawdzić jakość wykonanej pracy,
9) zaprezentować efekty swojej pracy,
10) uporządkować stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

piła tarczowa,

−

liniał warsztatowy,

−

kowadło stalowe,

−

młotek,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Dokonaj oględzin narzędzi ręcznych, oceń ich stan techniczny i omów ewentualne wady.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) przygotować stanowisko pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

3) obejrzeć dokładnie narzędzia,
4) odłożyć te, które nie spełniają odpowiednich warunków stanu technicznego,
5) omówić kolejno zauważone wady.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

różne narzędzia stolarskie (młotki, dłuta, strugi, ściski, przymiary, kątowniki, piły itp.),

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

5.9. Konserwacja narzędzi, sprzętu i maszyn

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sprawdź w otrzymanej instrukcji obsługi frezarki dolnowrzecionowej rodzaj smaru,

koniecznego do okresowej konserwacji maszyny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) przeczytać otrzymaną instrukcję obsługi frezarki,
3) znaleźć i odczytać rodzaj smaru, zalecanego przez producenta sprzętu.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja użytkowania frezarki dolnowrzecionowej,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Znajdź w otrzymanej instrukcji obsługi pilarki poprzecznej, następujące informacje:

−

miejsca, które powinno się smarować,

−

częstotliwość smarowania części maszyny,

−

rodzaj zalecanego smaru.

Następnie, wykonaj smarowanie koniecznych miejsc.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) przeczytać dokładnie otrzymaną instrukcję,
3) ustalić miejsca smarowania i rodzaj smaru,
4) sprawdzić i ewentualnie oczyścić miejsca przeznaczone do smarowania,
5) wykonać smarowanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi obrabiarki,

−

obrabiarka,

−

smar odpowiedni dla danej obrabiarki,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

5.10. Przeglądy maszyn i urządzeń

5.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj przegląd techniczny codzienny pilarki poprzecznej. Wykaż ewentualne

nieprawidłowości.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) przeczytać instrukcję obsługi pilarki,
3) obejrzeć dokładnie maszynę,
4) wymienić zauważone nieprawidłowości w wyposażeniu i stanie technicznym maszyny.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

pilarka poprzeczna,

−

instrukcja obsługi pilarki,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Wykonaj plan obsługi technicznej strugarki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przeczytać instrukcję obsługi strugarki,
3) wypisać czynności obsługowe,
4) zaprezentować wykonanie ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekst przewodni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja obsługi strugarki obrotowej,

−

kilka kartek papieru,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

5.11. Zasady BHP przy użytkowaniu narzędzi, urządzeń

mechanicznych i elektrycznych

5.11.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Obejrzyj dokładnie strugarkę i oceń jej stan zabezpieczeń ochronnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią zadania,
2) przeczytać instrukcję obsługi strugarki,
3) obejrzeć dokładnie strugarkę,
4) wymienić zauważone nieprawidłowości w wyposażeniu i stanie zabezpieczeń ochronnych.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

strugarka obrotowa ze zdemontowanymi częściowo zabezpieczeniami,

−

instrukcja obsługi strugarki obrotowej,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Zilustruj na planszy najważniejsze zasady, których należy przestrzegać podczas pracy na

obrabiarkach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść zadania,
2) zapisać na otrzymanej planszy najważniejsze zasady BHP obowiązujące podczas

maszynowej obróbki drewna,

3) sprawdzić dokładność wykonanej pracy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania-uczenia się:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

tekst przewodni.

Środki dydaktyczne:

−

plansza z cienkiego PCV,

−

linijka,

−

ołówek,

−

kilka zestawów liter z folii samoprzylepnej w dwóch rozmiarach,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie narzędzi, sprzętu
i maszyn do robót ciesielskich”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania: 1

÷

19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania: 20

÷

25 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 17 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi:1. d, 2. c, 3. c, 4. b, 5. a, 6. c, 7. b, 8. a, 9. a, 10. d, 11. a, 12.
a, 13. a, 14. b, 15. a, 16. a, 17. a, 18. a, 19. a, 20. c, 21. a, 22. c, 23. c, 24. c, 25.
a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia
ucznia)

Kategoria celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Nazwać szczelinę w materiale wyciętą
przez piłę w czasie jej pracy.

A

P

d

2

Nazwać drewno skrawane i usuwane
przez piłę ze szczeliny.

A

P

c

3

Ustalić kąt skrawania piły
przeznaczonej do piłowania
podłużnego.

C

P

c

4

Określić zastosowanie piły płatnicy.

C

P

b

5

Zdefiniować pojęcie brzeszczotu.

A

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

6

Rozpoznać przedstawioną na rysunku
piłę.

A

P

c

7

Ustalić narzędzie stosowane do
wyrównywania powierzchni.

C

P

b

8

Określić, w jakim celu wykonujemy
struganie drewna.

C

P

a

9

Określić zastosowanie dziubaka.

C

P

a

10

Ustalić rodzaj dłuta służącego do
żłobienia wpustów.

C

P

d

11

Określić rodzaj narzędzia służącego
do pobijania dłuta.

C

P

a

12

Określić zastosowanie frezarki.

A

P

a

13

Określić zastosowanie ściernic.

A

P

a

14

Ustalić, czym łączy się elementy z
drewna.

C

P

b

15

Wskazać cel poszerzania uzębienia
piły.

C

P

a

16

Ustalić skutki posługiwania się
niesprawnymi narzędziami.

C

P

a

17

Określić cel wyważania noży.

C

P

a

18

Rozpoznać i nazwać piłę
zamieszczoną na rysunku.

A

P

a

19

Wskazać rodzaj szkolenia
pracowników rozpoczynających pracę
na danym stanowisku.

A

P

a

20

Ustalić dopuszczalną ilość noży
strugarki wyrówniarki.

C

PP

c

21

Ustalić, o czym decyduje ilość noży
w strugarce.

C

PP

a

22

Określić kąt ostrza dłuta ciesielskiego.

C

PP

c

23

Określić rodzaj elementów
poddawanych obróbce na szlifierce
taśmowej.

C

PP

c

24

Wskazać nazwę szlifierki stosowanej
do obróbki brył.

C

PP

c

25

Ustalić termin obsługi technicznej
okresowej maszyny.

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
9. dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 25 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania typu wielokrotnego

wyboru.

5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane są
7. cztery możliwe odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz ją

i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

8. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeśli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
9. odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.
10. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego, natomiast

w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci trudności,

11. gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od 20 do 25).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

12. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na

13. później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
14. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

15. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Szczelina w materiale wycięta przez piłę w czasie jej pracy to:

a) wypiłowanie.
b) rozpiłowanie.
c) kłoda.
d) rzaz.

2. Drewno skrawane i usuwane przez piłę ze szczeliny to:

a) trociny.
b) tarcica.
c) wióry.
d) wręby.

3. Do piłowania podłużnego służą piły o kącie skrawania mniejszym od:

a) 110º.
b) B. 100º.
c) C. 90º.
d) D. 80º.

4. Piła płatnica służy do:

a) wyrzynania zarysów krzywoliniowych.
b) piłowania mniejszych elementów.
c) nacinania małych elementów.
d) wyrzynania otworów.

5. Brzeszczot to:

a) uzębiona taśma stalowa.
b) rękojeść.
c) oprawa.
d) dłuto.

6. Rysunek przedstawia piłę:
a) poprzeczną.

b) grzbietnicę.
c) płatnicę.
d) ramową.


7. Do wyrównania powierzchni po obróbce zdzierakiem służy:

a) pilarka.
b) równiak.
c) strugarka.
d) strug.

8. Struganie drewna wykonujemy, aby:

a)

wyrównać i wygładzić jego powierzchnię.

b)

podzielić go na asortymenty.

c)

dociąć go pod kątem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

d)

rozpiłować kłody.

9. Dziubak służy do:

a)

wybierania małych gniazd.

b)

ociosywania.

c)

szlifowania.

d)

piłowania.

10. Do żłobienia wpustów służą:

a)

dłuta gniazdowe.

b)

dłuta płaskie.

c)

grzbietaki.

d)

żłobaki.

11. Dłuto pobija się:

a)

młotkiem drewnianym.

b)

młotkiem gumowym.

c)

siekierką.

d)

toporem.

12. Frezarka służy do:

a)

wybierania wąskich podłużnych gniazd.

b)

przycinania elementów drewnianych.

c)

ociosywania drewna.

d)

piłowania drewna.

13. Ściernice to narzędzia do

a)

szlifowania.

b)

dłutowania.

c)

piłowania.

d)

strugania.

14. Do łączenia elementów drewnianych służą:

a)

siekiery.

b)

skowy.

c)

młotki.

d)

piły.

15. Poszerzenie uzębienia piły wykonujemy w celu:

a)

uniknięcia nadmiernego ocierania brzeszczotu piły o powierzchnię rzazu.

b)

sprawdzenia ostrości i naostrzenia piły.

c)

uniknięcia odkształcenia piły.

d)

prostowania piły.

16. Posługiwanie się pilarką z niesprawnym wyłącznikiem może spowodować:

a)

zagrożenie zdrowia i życia pracownika.

b)

znaczne skrócenie okresu używalności pilarki.

c)

obniżenie jakości robót.

d)

większe zużycie prądu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

17. Wyważanie noży wykonujemy, aby sprawdzić:

a)

czy ma na całej długości taką samą szerokość.

b)

czy ma równe odstępy między zębami.

c)

elastyczność noża.

d)

ostrość noża.

18. Na rysunku przedstawiona jest piła:
a) poprzeczna.
b) otwornica.
c) ramowa.
d) płatnica.



19. Pracownik rozpoczynający pracę na danym stanowisku powinien przejść szkolenie:

a)

stanowiskowe.

b)

kontrolne.

c)

wstępne.

d)

czasowe.

20. Strugarka wyrówniarka posiada:

a)

od 4 do 5 noży.

b)

od 3 do 5 noży.

c)

od 2 do 4 noży.

d)

od 1 do 2 noży.

21. Ilość noży w strugarce decyduje o:

a)

jakości otrzymanej powierzchni.

b)

szybkości strugania.

c)

budowie strugarki.

d)

grubości deski.

22. Kąt ostrza dłuta ciesielskiego wynosi:

a)

60º.

b)

50º.

c)

40º.

d)

30º.

23. Szlifierką taśmową szlifujemy elementy

a)

krzywoliniowe.

b)

profilowane.

c)

płaskie.

d)

gładkie.

24. Bryły szlifujemy szlifierką

a)

jednowalcową.

b)

walcową.

c)

tarczową.

d)

taśmową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

25. Obsługę techniczną okresową maszyny wykonuje się

a)

po przepracowaniu określonej przez producenta liczbie godzin.

b)

po awarii technicznej maszyny.

c)

co tydzień.

d)

co dwa dni.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.................

Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn do robót ciesielskich.

Zakreśl poprawną odpowiedź , wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

22.

a

b

c

d

23.

a

b

c

d

24.

a

b

c

d

25.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie narzędzi, sprzętu
i maszyn do robót ciesielskich”

Test składa się z 25 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania: 1

÷

19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania: 20

÷

25 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 17 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 23 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

klucz odpowiedzi : 1. a, 2. a, 3. b, 4. d, 5. b, 6. d, 7. a, 8. c, 9. d, 10. d, 11. c,
12. d, 13. b, 14. a, 15. a, 16. b, 17. c, 18. a, 19. a, 20. a, 21. a, 22. a, 23. d, 24. d,
25. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia
ucznia)

Kategoria celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wymienić elementy budowy piły
ręcznej.

A

P

a

2

Określić zastosowanie piły
poprzecznej.

B

P

a

3

Określić zastosowanie piły otwornicy.

B

P

b

4

Ustalić sposób naciągania piły
ramowej.

C

P

d

5

Wskazać zastosowanie imaków.

B

P

b

6

Wskazać potoczną nazwę pilarek
ramowych.

A

P

d

7

Ustalić wykorzystanie pilarek
tarczowych.

C

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

8

Rozróżnić podstawowy element
budowy pilarki.

B

P

c

9

Wskazać rodzaj narzędzi do strugania
ręcznego.

A

P

d

10

Ustalić kąt skrawania podczas
strugania do uzyskania gładkiej
powierzchni.

C

P

d

11

Rozróżnić narzędzie do wykonywania
w drewnie gniazd, bruzd lub otworów.

B

P

c

12

Określić cel szlifowania.

B

P

d

13

Wskazać element ścierny w szlifierce
taśmowej.

B

P

b

14

Wskazać narzędzia do ciosania
drewna.

A

P

a

15

Określić rodzaj prac związanych
z przygotowaniem narzędzi do pracy.

B

P

a

16

Ustalić czynności decydujące o
przydatności piły do pracy.

C

P

b

17

Wskazać rodzaj materiału do
smarowania części maszyn.

A

P

c

18

Wskazać cel wykonywania obsługi
technicznej maszyny.

B

P

a

19

Ustalić rodzaj szkolenia, które
powinien przejść pracownik przed
przystąpieniem do obsługi maszyn i
urządzeń.

A

P

a

20

Ustalić zastosowanie piły grzbietnicy.

C

PP

a

21

Określić terimn-przecieranie drewna.

C

PP

a

22

Określić rodzaj materiału do
wykonania zębów w pile niejednolitej.

C

PP

a

23

Ustalić parametr techniczny piły.

C

PP

d

24

Określić część maszyny wykonującej
ruch obrotowy.

C

PP

d

25

Ustalić rodzaj mocowania frezów
trzpieniowych.

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, jakie

będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na

udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 25 zadańo różnym stopniu trudności. Są to zadaniatypu wielokrotnego

wyboru.

5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeśli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8

Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 20 do 25). 9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał
satysfakcję z wykonanego zadania.

10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudności, wtedy odłóż jego rozwiązanie

napóźniej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Piła ręczna składa się z:

a)

brzeszczotu oraz oprawy.

b)

pilnika i rękojeści.

c)

noży widiowych.

d)

zębów.

2. Piła poprzeczna służy do przecinania:

a)

elementów o dużym przekroju.

b)

bali wzdłuż włókien.

c)

metali miękkich.

d)

listewek.

3. Piła otwornica ma zastosowanie przy:

a) piłowaniu elementów o dużym przekroju.
b) wykonywaniu zarysów krzywoliniowych.
c) wykonywaniu otworów zamiast wiertła.
d) piłowaniu parkietu.

4. Piłę ramową naciąga się za pomocą:

a) ścisków stolarskich.
b) śrub naciągających.
c) linki stalowej.
d) sznura.

5. Imaki stanowią wyposażenie:

a)

szlifierki automatycznej.

b)

strugnicy stolarskiej.

c)

piły poprzecznej.

d)

imadła.

6. Pilarki ramowe nazywane są:

a)

grubościówkami.

b)

przecinarkami.

c)

strugarkami.

d)

trakami.

7. Pilarki tarczowe poprzeczne wykorzystuje się, gdy:

a)

ważne jest uzyskanie elementu o dokładnych wymiarach.

b)

trzeba przeciąć wzdłuż element o znacznej długości.

c)

drewno jest mokre.

d)

drewno jest twarde.

8. Podstawowym elementem pilarki jest:

a)

brzeszczot.

b)

wiertło.

c)

piła.

d)

nóż.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

47

9. Do strugania ręcznego służą:

a)

strugarki elektryczne.

b)

pilarki wzdłużne.

c)

dłuta.

d)

strugi.

10. Gładszą powierzchnię podczas strugania uzyskujemy, gdy kąt skrawania jest:

a) równy 90

º.

b) równy 0

º.

c) mały.
d) duży.

11. Do wykonywania w drewnie gniazd, bruzd lub otworów o różnym kształcie,

wykorzystywane są:
a) wiertła.
b) strugi.
c) dłuta.
d) piły.

12. Szlifowanie ma na celu:

a) uzyskanie elementów o szorstkiej powierzchni.
b) przygotowanie powierzchni drewna do strugania.
c) usunięcie nierówności po przecięciu drewna.
d) uzyskanie gładkiej powierzchni elementu.

13. Elementem ściernym w szlifierce taśmowej jest:

a) piła z zębami z węglików spiekanych.
b) taśma o podłożu papierowym.
c) frez o drobnych zębach.
d) tarcza szlifierska.

14. Do ciosania drewna służą:

a) siekiery i topory.
b) ciosaki.
c) dłuta.
d) strugi.

15. Przed przystąpieniem do pracy należy:

a) sprawdzić stan techniczny narzędzi pod względem BHP.
b) wypisać kolejność wykonywanych czynności.
c) przewidzieć czas pracy.
d) umyć ręce.

16. Do czynności mających na celu przygotowanie piły do pracy zaliczamy:

a) mocowanie węglików spiekanych.
b) prostowanie i ostruganie piły.
c) hartowanie piły.
d) kalibrację piły.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

48

17. Smarowanie części maszyn wykonuje się za pomocą:

a)

benzyny ekstrakcyjnej.

b)

płynów.

c)

smarów.

d)

olejów.

18. Codzienna obsługa techniczna maszyn ma na celu:

a)

utrzymanie maszyny w pełnej sprawności.

b)

montaż ochron zabezpieczających.

c)

utrzymanie maszyny w czystości.

d)

smarowanie części ruchomych.

19. Pracownik obsługujący maszynę powinien przejść szkolenie BHP:

a)

stanowiskowe i okresowe.

b)

w razie potrzeby.

c)

jednorazowe.

d)

ogólne.

20. Piła grzbietnica ma zastosowanie przy:

a)

precyzyjnym piłowaniu małych elementów.

b)

przecinaniu bali drewnianych.

c)

wykonywaniu wrębów.

d)

piłowaniu desek.

21. Przecieranie drewna to:

a)

rozpiłowywanie.

b)

rozłupywanie.

c)

korowanie.

d)

ścinanie.

22. Piły niejednolite mają zęby:

a)

wykonane z węglików spiekanych

.

b)

wykonane z miękkiej stali

.

c)

wykonane z twardej stali.

d)

skośne.

23. Kąt natarcia jest parametrem technicznym:

a)

cykliniarki.

b)

szlifierki.

c)

pilarki.

d)

piły.

24. Podczas frezowania ruch obrotowy wykonuje:

a)

frezowany materiał.

b)

wałek roboczy.

c)

stół obrotowy.

d)

frez.

25. Frezy trzpieniowe mocowane są:

a)

na wałku silnika elektrycznego.

b)

w gnieździe mocującym.

c)

w imadle maszyny.

d)

na frezach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

49

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.................

Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn do robót ciesielskich

Zakreśl poprawną odpowiedź , wpisz brakujące części zdania lub wykonaj rysunek

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

21.

a

b

c

d

22.

a

b

c

d

23.

a

b

c

d

24.

a

b

c

d

25.

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

50

7. LITERATURA

1. Bajkowski J.: Maszyny i urządzenia do obróbki drewna. Cz. 1.WSiP, Warszawa 1997
2. Lenkiewicz W., Zdziarska-Wis I.: Technologia. Ciesielstwo. WSiP, Warszawa 1998
3. Nowak H.: Stolarstwo. WSiP, Warszawa 2000
4. Panas J.: Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2005
5. Tauszyński K.: Budownictwo z technologią. Cz. 1.WSiP, Warszawa 1998
6. www.rema-sa.pl- 2006.03.15