1

KOLOKWIUM

PEDAGOGIKA PORÓWNAWCZA

1. RAPORTY EDUKACYJNE UNESCO

a) „Uczyć się aby być” – Edgar Faure 1972r.

Ten tytuł z perspektywy następnych raportów powinien być interpretowany jako pełnia
osobowa – całkowite stawanie się człowiekiem, wykorzystanie potencjału człowieka.
Faur podkreśla zalety wychowania ogólnego. Rozwój od najwcześniejszych lat.
Zlikwidowanie barier w edukacji (do lat 70’ wiele systemów posiadało „ślepe uliczki” np.
osoba, która poszła do zawodówki musiała po niej iść do pracy a jak ktoś chciał dalej się
uczyć to musiał się „cofnąć” w edukacji.

b) „Uczyć się bez granic” – Klub Rzymski 1979r.

Klub Rzymski to nie do końca sformalizowane towarzystwo działaczy społecznych i
naukowców, które pod koniec lat 70’ awansowało na stanowisko wyroczni edukacyjnej.
Jest to uczenie się funkcjonowania nie tylko w szkołach. Uczenie to wiąże się z
doświadczeniem z przeszłości. Eksperci z klubu Rzymskiego twierdzą „jeżeli będziemy się
uczyli tylko w ten sposób to światu grozi zagłada”. Musimy się zacząć uczyć inaczej i nie
polegać tylko na informacjach które już zostały zgromadzone ponieważ nie ma
możliwości, żeby dzisiejsze informacje przekazywane uczniom w szkole były dla nich
potrzebne i przydatne za 20lat. Powinniśmy się uczyć jak się uczyć. We współczesnym
systemie edukacyjnym obciąża się nauczycieli a tym samym pomija się ucznia polegając
tylko na zdolnościach nauczyciela do nauczania. Ucznia nie uczy się jak się powinien
uczyć. Klucze do uczenia się nie jest nauczanie a samodzielne uczenie się. Trzeba nauczyć
ludzi jak się uczyć ponieważ nie można nauczyć niczego kogoś kto sam nie chce się uczyć.
Raport rozpoczyna się od katastroficznej wizji jak będzie wyglądał świat jeżeli niczego nie
zmienimy i jakby wyglądał gdybyśmy zmienili swoje zachowanie.

c) „Edukacja – jest w niej ukryty skarb” – Jacques Delors 1996r.

Ten raport pojawił się w zupełnie innej rzeczywistości. W dobie komputeryzacji i
informatyzacji. W połowie lat 90’ nie ma miejsca na romantyzm edukacyjny. Ten raport
ma w sobie dużo realizmu

2. CZTERY FILARY EDUKACJI

a) „Uczyć się aby wiedzieć”

 Wiedza = wartość
 Zdobywanie wiedzy
 Umiejętność uczenia się
 Umiejętność rozwijania wiedzy

b) „Uczyć się aby działać”

 Stosowanie wiedzy w praktyce
 Kompetencje
 Kwalifikacje
 Aktywna postawa

2

c) „Uczyć się aby żyć wspólnie”

 Współdziałanie
 Poznanie innego i inności
 Różnorodność
 Współzależność
 Integracja

d) „ Uczyć się aby być”

 Człowiek = jednostka twórcza
 Uczyć się bycia człowiekiem wartościowym
 Samokształcenie (edukacja ustawiczna)

3. SPECJALISTA OD PEDAGOGIKI PORÓWNAWCZEJ

Witold Rabczuk

4. MIĘDZYNARODOWA STANDARDOWA KLASYFIKACJA WYKSZTAŁCENIA (ISCED – UOE, 1997)



ISCED 0: Edukacja przedszkolna

Edukację przedszkolną określa się jako wstępny etap zorganizowanego kształcenia.
Jest ona prowadzona w placówkach takich jak szkoły/przedszkola lub inne ośrodki i
przewidziana dla dzieci w wieku od 3 lat.



ISCED 1: Szkolnictwo podstawowe

Kształcenie na tym poziomie rozpoczyna się w wieku od 5 do 7 lat, jest obowiązkowe
we wszystkich krajach i na ogół trwa od czterech do sześciu lat.



ISCED 2: Szkolnictwo średnie I stopnia

Kształcenie na tym poziomie stanowi kontynuację kształcenia na poziomie
podstawowym, ale jest wyraźniej skoncentrowane na poszczególnych przedmiotach
nauczania. Na ogół ukończenie nauki na tym poziomie zbiega się w czasie z
ukończeniem kształcenia obowiązkowego.



ISCED 3: Szkolnictwo średnie II stopnia

Kształcenie na tym poziomie rozpoczyna się na ogół po ukończeniu kształcenia
obowiązkowego, tj. w wieku 15 lub 16 lat. Warunkiem przyjęcia jest zwykle
posiadanie odpowiedniego świadectwa (potwierdzającego ukończenie kształcenia
obowiązkowego) i spełnienie innych minimalnych wymogów. Kształcenie jest często
wyraźniej ukierunkowane na poszczególne przedmioty niż na poziomie ISCED 2.
Kształcenie na poziomie ISCED 3 trwa na ogół od dwóch do pięciu lat.



ISCED 4: Szkolnictwo policealne

Kształcenie na tym poziomie znajduje się niejako na granicy szkolnictwa średniego i
wyższego. Programy oferowane na tym poziomie służą poszerzeniu wiedzy
absolwentów szkół średnich. Typowym przykładem kształcenia na tym poziomie są
programy mające na celu przygotowanie uczniów do studiów na poziomie ISCED 5 lub
bezpośrednie przygotowanie do wejścia na rynek pracy.



ISCED 5: Szkolnictwo wyższe (pierwszy etap)

3

Przyjęcie na ten poziom wymaga na ogół ukończenia kształcenia na poziomie ISCED 3
lub 4. Poziom ISCED 5 obejmuje studia wyższe o profilu akademickim, które mają w
dużej mierze charakter teoretyczny (ISCED 5A), i studia wyższe o profilu zawodowym,
które są zwykle krótsze i przygotowują do wejścia na rynek pracy (ISCED 5B).

Szczegółowe informacje na temat studiów doktoranckich (ISCED 6), jak i studiów na
poziomie ISCED 5 można znaleźć w następujących publikacjach:



Higher Education in Europe 2009: Developments in the Bologna Process, Brussels: Eurydice,
2009. (Szkolnictwo wyższe w Europie 2009: postęp w realizacji założeń procesu bolońskiego)



Focus on the structure of tertiary education in Europe 2006/07: National trends in the
Bologna Process, Brussels: Eurydice, 2007 (Struktury systemów szkolnictwa wyższego w
Europie. Wkład poszczególnych państw w realizację procesu bolońskiego. Wydanie 2006/07)

5. PORÓWNANIE SZKÓŁ

Na Węgrzech zastały 8letnie szkoły podstawowe ale oczywiści istnieją gimnazja lecz są one
prywatne i można do nich iść po 6latach można zmienić szkołę podstawową na gimnazjum
(na Węgrzech 8lat a w Czechach 9lat). Po kształceniu początkowym następuje kształcenie
średnie podobne do polskiego. Można wybrać naukę w liceum ogólnokształcącym (które
ewentualnie nazywa się gimnazjum) albo można iść do szkoły która przygotowuje do zawodu
(polskie technika) lub też można kształcić się w pracy (szkoła zintegrowana z pracą zawodową
– za przykładem Niemiec). Minusem tego sposobu kształcenia jest to, że zakład pracy nie jest
w stanie zatrudnić wszystkich ludzi którzy mieli status ucznia.

Finowie zajmują najwyższy wynik zdawalności testów kompetencyjnych natomiast
Norwegowie wypadli gorzej niż Polacy.