OPAKOWANIA METALOWE

Materiały do produkcji opakowań metalowych

Metale i ich stopy mają szerokie zastosowanie w produkcji opakowań. Używane są w postaci blachy,
folii i powłok ochronnych. Opakowania metalowe to w większości przypadków opakowania
tradycyjne, poza puszkami konserwowymi zastępowane są w coraz większym stopniu przez
opakowania z tworzyw sztucznych i laminatów. Do podstawowych zalet opakowań metalowych
można zaliczyć:

-trwałość konstrukcji i stabilność wymiarową,

-łatwość formowania na maszynach pakujących,

-dobre właściwości barierowe, ochrona przed światłem, wilgocią i obcymi zapachami,

-możliwość łączenia z innymi materiałami w postaci laminatów,

-dostępność surowca,

-podatność do recyklingu.

Do czynników ograniczających stosowanie opakowań metalowych należą podatność na korozję oraz
możliwość migrowania do produktu spożywczego jonów metali Cu, Sn, Pb, Zn, przyczyniająca się do
rozkładu witamin, degradacji antocyjanów oraz zmian cech organoleptycznych. Do produkcji
opakowań metalowych stosuje się różne rodzaje blach i folii metalowych.

Blacha stalowa czarna jest to rozwalcowany wyrób ze stali węglowej konstrukcyjnej, nie mający
powłoki ochronnej z innego metalu. Właściwości blachy zależą od procesu jej produkcji oraz składu
chemicznego stali. Stal powinna być odtleniona, odgazowana, pozbawiona pęcherzy i odpowiednio
plastyczna. Blachy te wyrabia się ze stali walcowanej na zimno, która w porównaniu z blachą
walcowaną na gorąco odznacza się lepszą tłocznością i większą odpornością na korozję ze względu na
mniejszą wartość zanieczyszczeń niemetalicznych. Domieszki niemetaliczne wpływają w znacznej
mierze na właściwości mechaniczne stali, np. węgiel zwiększa twardość blachy, a fosfor i mangan jej
sztywność. Do produkcji opakowań stosuje się blachy niskiej zawartości węgla (maks. 0,07%), o
grubości do 4,5 mm.

Blacha czarna łatwo ulega procesowi korozji i dlatego jej powierzchnię najczęściej pokrywa się innymi
metalami lub lakierami. Pomimo wymienionych wad z blachy czarnej wyrabia się opakowania
artykułów przemysłowych.

Blacha stalowa ocynowana, tzw. Biała wyrabiana jest z blachy czarnej przez obustronne powlekanie
cyną rafinowaną o czystości 99,9%, w której zanieczyszczenie ołowiem nie może przekraczać 0,04%.
Powlekanie może być przeprowadzane na gorąco, tzw. metodą ogniową, lub częściej stosowaną
metodą elektrolityczną. Cynowanie elektrolityczne polega na galwanicznym powlekaniu powierzchni
blachy (katoda) zanurzonej w elektrolicie, przez cynę metaliczną (anoda). Metoda ta umożliwia
dokładne regulowanie grubości powłoki cynowej, którą określa się w liczbie gramów cyny na 1 m2
powierzchni blachy.

Blacha biała znalazła szerokie zastosowanie do produkcji puszek konserwowych przede wszystkim ze
względu na takie właściwości cyny, jak: nietoksyczność, łatwość lutowania elementów puszki oraz
skuteczna ochrona żelaza przed korozją. Ponieważ powłoki cynowe są bardzo cienkie, opakowania
takie zwykle zabezpieczane są dodatkowo przez lakierowanie w celu zapobiegania reakcjom cyny i
żelaza, np. piwo mętnieje przy zetknięciu z cyną lub żelazem.

Zdecydowana większość puszek metalowych produkowana jest z blachy cynowanej elektrolitycznie, a
jedynie puszki przeznaczone do produktów silnie agresywnych - z blachy cynowanej na gorąco, w
której wytworzona jest trzykrotnie grubsza warstwa międzykrystaliczna FeSn2, gwarantująca
zwiększoną odporność na korozję.

Blacha aluminiowa jest to wyrób w postaci taśmy lub arkuszy uzyskany przez walcowanie czystego
aluminium lub odpowiedniego stopu aluminiowego. Najbardziej rozpowszechnione są stopy
magnezowo-aluminiowe lub magnezowo-manganowo-aluminiowe. Dodatek Mg oraz Mn w łącznej
ilości około 1% wpływa na zwiększenie twardości aluminium, jego lepszą tłoczność oraz odporność na
korozję. Blacha aluminiowa jest stosowana do wyrobu opakowań tłoczonych, głównie puszek i
pudelek, oraz konwi do mleka i beczek do piwa. Opakowania te są lekkie, estetyczne i łatwe do
otwierania, lecz o małej wytrzymałości mechanicznej.

Blacha ocynkowana otrzymywana jest przez powlekanie cynkiem niskowęglowej blachy czarnej.
Działanie ochronne powłoki cynkowej jest wynikiem właściwości elektrochemicznych (ujemnego
potencjału w stosunku do żelaza) oraz wytwarzania naturalnej warstwy ochronnej (wodorotlenku -
wytwarzanego w wodzie, zasadowego węglanu cynku - wytwarzanego w warunkach
atmosferycznych). Zastosowanie cynku jako pokrycia ochronnego ograniczone jest właściwościami
toksycznymi jego związków. Ciecze zawierające C02 lub kwasy rozpuszczają cynk. Z tego względu
opakowań tych nie należy stosować do przechowywania produktów spożywczych, a przede
wszystkim napojów gazowanych i mlecznych. Z blachy ocynkowanej produkowane są głównie
opakowania do niespożywczych produktów płynnych, stałych i sypkich, które nie działają szkodliwie
na powierzchnię ocynkowaną, takie jak: bębny, hoboki itp.

Blachy glinowane, chromowane lub niklowane otrzymywane są z blachy czarnej przez zanurzenie w
gorących kąpielach metali, rozpylenie lub galwanizację. Działanie ochronne wynika z właściwości
pasywacji, czyli pokrywania się warstwą związków, najczęściej tlenków, chroniących przed
szkodliwymi czynnikami. Na przykład blachy chromowane są odporne na siarczki, ścieranie i
starzenie, odznaczają się także dużą przyczepnością do lakierów. Produkuje się je w trzech
odmianach: z połyskiem, matową i chropowatą. Są to blachy stosunkowo tanie, jednak są bardzo
twarde, a ponadto nie można ich lutować, lecz trzeba je spawać lub sklejać specjalnym cementem.
Blachy chromowane nie nadają się do sterylizacji, można je stosować do produkcji konserw do
produktów o odczynie zasadowym lub lekko kwaśnym.

Folie metalowe otrzymywane są w wyniku wielokrotnego rozwalcowania blach. Do pakowania
zastosowanie znalazła folia cynowa, ale przede wszystkim folia aluminiowa.

Folia cynowa jest obecnie bardzo rzadko stosowana do pakowania produktów spożywczych ze
względu na wysoką cenę cyny. Folia ta jest nietrwała, a w niskich temperaturach przechodzi w
odmianę alotropową i rozsypuje się w wyniku zjawiska zwanego „zarazą cynową”. Dlatego powlekana
jest innymi metalami w celu poprawy właściwości wytrzymałościowych.

Folia aluminiowa jest to cienko walcowany arkusz z czystego lub stopowego aluminium o grubości
0,004-0,09 mm, powstający w wyniku dalszego walcowania blachy aluminiowej. Występuje w postaci
nieuszlachetnionej lub uszlachetnionej. Stanowi najważniejszy produkt wytwarzany z aluminium na
świecie. Folia nieuszlachetniona otrzymywana jest bezpośrednio z walcarki, bez zastosowania
operacji uszlachetniających, jest ona rzadziej stosowana, głównie do produkcji opakowań do
wyrobów cukierniczych. Folia uszlachetniona jest to folia o podwyższonych lub nowych
właściwościach uzyskanych przez poddanie folii nieuszlachetnionej jednej lub kilku operacjom
uszlachetniania, takim jak: drukowanie, lakierowanie, laminowanie, powlekanie, wygniatanie czy też
szczotkowanie. Zabiegi te prowadzą przede wszystkim do zwiększenia wytrzymałości mechanicznej,

zmniejszenia przenikalności pary wodnej i tlenu, polepszenia wyglądu zewnętrznego oraz
umożliwienia łączenia jej przez zgrzewanie. Dobrymi właściwościami ochronnymi charakteryzuje się
folia aluminiowa pokryta warstwą PCWD oraz folia połączona z folią PE. Folia aluminiowa stosowana
jest do produkcji laminatów oraz opakowań typu owinięć i tacek. Na szeroką skalę stosuje się także
metalizowane materiały opakowaniowe, głównie folie z tworzyw sztucznych i papiery, które
wymagają ponad 300 razy mniejszego zużycia aluminium niż w wypadku stosowania folii.

Metalizowane materiały opakowaniowe

Metalizacja jest szczególnym procesem nakładania powłoki, który polega na osadzaniu na
powierzchni folii lub papieru cienkiej warstwy aluminium, uprzednio przeprowadzonego w stan pary.
Proces odbywa się w urządzeniu nazwanym metalizerem. Metalizacja jest procesem nieciągłym,
zachodzi w komorze, do której załadowuje się zwój folii lub papieru, a po zakończeniu procesu
odbiera.

Do metalizacji używa się takich materiałów podłożowych, jak: papier, tektura, folia poliestrowa (PET),
orientowana folia polipropylenowa (OPP), folia poliamidowa (PA), folia polietylenowa (PE) oraz
celofan (RCF).

Do zalet folii metalizowanych należą przede wszystkim:
-dobra barierowość w stosunku do tlenu, pary wodnej oraz substancji zapachowych dla większości
produktów spożywczych,
-dobra podatność do przetwórstwa maszynowego,
-ochrona przed przenikaniem promieni UV,
-mała wrażliwość na zgniecenie w przeciwieństwie do materiałów z udziałem folii Al,
-dekoracyjność i wysokie walory promocyjne dzięki metalicznemu połyskowi,
-niższa cena w stosunku do laminatów z folią Al.

Podstawowe wymagania jakościowe stawiane blachom metalowym dotyczą przede wszystkim:
-ich składu chemicznego,
-jakości powierzchni,
-wymiarów oraz właściwości mechanicznych i technologicznych, takich jak twardość i tłoczność.

W celu zabezpieczenia opakowań metalowych przed działaniem korozyjnym stosuje się lakiery
ochronne. Mają one na celu ochronę:
-zewnętrznej powierzchni opakowań przed działaniem warunków klimatycznych,
-wewnętrznej powierzchni opakowań przed korozyjnym działaniem zawartości,
-niektórych produktów znajdujących się w opakowaniu przed zmianą barwy lub innymi objawami
spowodowanymi działaniem cyny.

Dobór lakieru zależy od takich czynników, jak:
-rodzaj stosowanej blachy,
-sposób nanoszenia powłoki cynowej,
-projektowana zawartość opakowania,
-jego konstrukcja oraz sposób i okres przechowywania.

Lakiery te powinny charakteryzować się przede wszystkim:
-dobrą przyczepnością do podłoża,
-twardością,
-elastycznością,
-zdolnością do tworzenia powłok tłocznych,

-nietoksycznością,
-odpornością na działanie zawartości opakowań oraz wytrzymałością na podwyższone temperatury
występujące w procesie pakowania.

Powłoka lakierowa nie może zmieniać cech organoleptycznych pakowanych produktów i w zależności
od przeznaczenia musi być odporna na działanie odpowiednich roztworów wzorcowych, takich jak
np. 3% roztwór chlorku sodu lub 3% roztwór kwasu octowego.

Zwykle stosowane są lakiery: winylowe, fenolowe i epoksydowe. Lakier winylowy charakteryzuje się
dobrymi właściwościami mechanicznymi (twardością, elastycznością), adhezyjnymi oraz
bezwonnością. Nie stosuje się go do puszek przeznaczonych na konserwy apertyzowane, gdyż nie jest
odporny na temperatury powyżej 368 K (95°C). Wykorzystywany jest do lakierowania puszek do
piwa. Lakier fenolowy jest mało elastyczny, ale odporny na działanie związków siarkowych z tego
względu stosowany jest do lakierowania puszek przeznaczonych na konserwy mięsne, rybne i
przetworów warzywnych. Najczęściej stosowany jest lakier fenolowo-epoksydowy, ze względu na
dobre właściwości mechaniczne, elastyczność i dobrą adhezję do metalu. Do blach ocynowanych
stosowane są lakiery na bazie żywic epoksydowych. Lakiery nanoszone są na blachę za pomocą
walców lub natrysku, a powłoka lakierowa powinna być odpowiednio wypalona, bez zacieków,
pęcherzy, zanieczyszczeń mechanicznych, a przede wszystkim równomiernie rozprowadzona.

Rodzaje opakowań metalowych i możliwości ich stosowania

Tworzywa metalowe wykorzystywane są do produkcji zarówno opakowań jednostkowych, jak i
transportowych, które w zależności od grubości blachy można podzielić na lekkie i ciężkie.
Opakowania lekkie mają grubość blachy mniejszą od 0,5 mm, a ciężkie większą lub równą 0,5 mm.

Do najczęściej stosowanych metalowych opakowań jednostkowych należą; puszki, pudełka, tuby,
tacki oraz opakowania aerozolowe.

Puszki

Są to sztywne opakowania wykonane z cienkiej blachy ocynowanej lub aluminiowej o maksymalnej
grubości nominalnej 0,49 mm, które po napełnieniu zamykane są wieczkiem na podwójną zakładkę.
Ze względu na przeznaczenie wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje puszek, a mianowicie:
konserwowe, do napojów, z membraną oraz z wieczkiem łatwo otwieralnym do produktów
spożywczych i napojów. Puszki konserwowe nie przepuszczają gazów i cieczy, a po obróbce
termicznej zabezpieczają zawartość przed skażeniem mikrobiologicznym. Puszki do napojów
przeznaczone są do ciekłych produktów, do których dodawany jest gaz w procesie napełniania.
Puszki, które mają w górnej części pierścień z membraną zamknięty na podwójną zakładkę i wieczko
dopasowane do tego pierścienia, są to puszki z membraną. Natomiast puszki z wieczkiem łatwo
otwieralnym mają jedno wieczko z nacięciem wyznaczającym powierzchnię zrywania i są wyposażone
w uchwyt przymocowany do zrywanej powierzchni dla ułatwienia otwierania wieczka (89J.

Biorąc pod uwagę przekrój poprzeczny można wyróżnić puszki okrągłe i nieokrągłe (prostokątne,
owalne, eliptyczne i trapezoidalne), które mogą mieć kształt cylindryczny lub stożkowy, a ponadto
jako cechy specjalne mogą mieć przewężenia, rozszerzenia oraz żłobienia wewnętrzne lub
zewnętrzne występujące w puszkach żebrowanych. W zależności od konstrukcji puszki dzieli się na
trzyczęściowe, gdy wykonane są z pobocznicy, wieczka i denka, oraz dwuczęściowe, składające się z
dwóch elementów, a mianowicie pobocznicy i denka stanowiących jedną całość i wieczka. Puszki
metalowe stanowią podstawowe opakowanie do żywności utrwalanej termicznie. Obecna pozycja na

rynku opakowań metalowych w znacznym stopniu jest wynikiem wzrostu znaczenia puszek do
napojów, które skutecznie rywalizują z opakowaniami szklanymi i z tworzyw sztucznych.

Pudełka

Są to opakowania sztywne wykonane z cienkiej blachy o maksymalnej nominalnej grubości 0,49 mm,
które po napełnieniu zamykane są wieczkiem, które może być wykonane z innego materiału, i nie
wymagają zamykania na zakładkę. Do ich produkcji może być stosowana blacha stalowa
elektrolitycznie ocynowana, chromowana lub cienka do głębokiego tłoczenia oraz blacha aluminiowa.
Wykorzystywane są przede wszystkim do pakowania produktów przemysłowych i odznaczają się dużą
różnorodnością.

W zależności od kształtu denka rozróżnia się pudełka o przekroju okrągłym, prostokątnym, owalnym,
eliptycznym i trapezoidalnym, a biorąc pod uwagę kształt pobocznicy mogą być cylindryczne i
stożkowe. Uwzględniając sposób zamknięcia można wyróżnić pudełka: z wieczkiem wciskanym, z
wieczkiem wciskanym i z pierścieniem zaciskającym, z wieczkiem wciskanym w pierścień, z wieczkiem
nakładanym, z zaciskaną pokrywką, z wieczkiem płaskim oraz stożkowym. Ponadto pudełka mogą
mieć jeden lub dwa uchwyty ułatwiające czynności manipulacyjne.

Technologia produkcji pudełek jest bardzo zbliżona do technologii produkcji puszek, a w zależności
od sposobu wytwarzania rozróżnia się dwa typy pudełek a mianowicie:
-pudełka dwuczęściowe, złożone z korpusu wykonanego z jednego wylc^ blachy oraz wieczka;
znajdują zastosowanie do pakowania artykułów farmaceutycznych i kosmetycznych, jak również
używek, orzeszków i cukierków,
-pudełka trzyczęściowe, o przekroju kołowym lub kwadratowym z wieczkiem wciskanym; stosowane
są do pakowania produktów spożywczych takich np. kawa, ciastka, herbata.

Tuby

Są to opakowania o kształcie cylindrycznym, zamykane z jednej strony nagwintowaną zakrętką, a z
drugiej, po napełnieniu produktem, zależnie od materiału, z którego zostały wykonane, mogą być
zamykane przez zagięcie lub zgrzewanie. Do ich produkcji stosuje się głównie krążki stopu
aluminiowego. Tuby aluminiowe stosuje się do pakowania artykułów kosmetycznych i
farmaceutycznych oraz produktów spożywczych takich, jak np. pasty śledziowe, mleko zagęszczone.
Tuby są od wewnątrz lakierowane. Tuby wytwarzane są w różnych pojemnościach, o różnych
wymiarach szyjek i średnicy otworu, która zależy od konsystencji pakowanego produktu.

Tacki

Tacki należą do opakowań metalowych półsztywnych. Do ich produkcji używa się folii aluminiowej o
grubości 0,08-0,1 mm. Mają kształt prostokątny lub owalny. Stosowane są do pakowania żywności
głęboko mrożonej w postaci przetworów mięsnych, garmażeryjnych przeznaczonych do pieczenia,
gotowych dań obiadowych oraz ciast i deserów.

Opakowania aerozolowe

Jest to opakowanie, w którym zawartość znajduje się pod ciśnieniem i po uruchomieniu
odpowiedniego mechanizmu (zaworu) wydobywa się na zewnątrz.

W zależności od sposobu stosowania opakowania aerozolowe dzieli się na:
-natryskowe, np. do farb, środków pielęgnacji włosów,
-rozpryskowe, np. do środków owadobójczych.
-pianowe, np. kremy do golenia.

Opakowania te składają się z takich podstawowych elementów, jak: pojemnik aerozolowy, tzw.
monoblok, zawór i gaz pędny.

Najważniejszym elementem opakowania aerozolowego jest zawór, mający wewnątrz dyszę (otwór) o
zróżnicowanej średnicy, która pozwala na rozprowadzenie wydobywającej się zawartości w postaci
mgły, piany lub kropli o różnym stopniu rozdrobnienia. Pojemniki aerozolowe wykonane są z blachy
aluminiowej, białej lub czarnej. Mają kształt cylindryczny ze szwem bocznym spawanym lub lutowym
oraz bez szwa (blacha aluminiowa). Wewnętrzna część pokryta jest lakierem ochronnym, pojemniki
powinny wytrzymywać ciśnienie 0,1 MPa. Gaz pędny (propelent) jest składnikiem zapewniającym
właściwe dozowanie produktu. Powinien być tak dobrany, aby pod względem chemicznym był
obojętny, nietoksyczny oraz nie miał właściwości wybuchowych lub palnych. Temperatura wrzenia
gazu musi być niższa od temperatury pokojowej. Jako gaz pędny stosuje się przede wszystkim: azot,
dwutlenek węgla, podtlenek azotu, chlorek metylenu oraz fluoro-chloropochodne metanu i etanu,
tzw. freony. Zasada działania opakowania aerozolowego polega na wypieraniu przez gaz pędny
zawartości w wyniku naciśnięcia zaworu.

Do zalet opakowań ciśnieniowych należy zaliczyć:
-całkowite odizolowanie zawartości od wpływu powietrza, światła i mikro-organizmów,
-możliwość precyzyjnego dozowania zawartości,
-szybkość i wygoda użytkowania.

Stosowanie opakowań ciśnieniowych wiąże się także z trudnościami, takimi jak: właściwy dobór gazu
pędnego, zwiększone wymagania jakościowe w stosunku do samego opakowania i zabezpieczenia go
przed korozyjnym działaniem gazu, a ponadto niekorzystne oddziaływanie gazów pędnych,
szczególnie freonów na środowisko naturalne.

Wymagania dotyczące jednostkowych opakowań metalowych

Ogólne wymagania jakościowe stawiane jednostkowym opakowaniom metalowym dotyczą przede
wszystkim ich kształtu i formy konstrukcyjnej, wymiarów, pojemności, masy, jakości powierzchni,
powłok ochronnych, trwałości litografii, jakości materiałów, jakości wykonania opakowania i jego
odporności mechanicznej, jak również odporności powłoki lakierowej. Zakres wymagań
szczegółowych w odniesieniu do każdego rodzaju opakowania w zależności od jego zastosowania do
artykułów spożywczych, farmaceutycznych lub kosmetycznych zawarty jest w odpowiednich
normach przedmiotowych. Blachy metalowe stosowane są także do produkcji opakowań
transportowych. Do najbardziej popularnych form konstrukcyjnych metalowych opakowań
transportowych należą: beczki, butle do gazów i skrzynki. Natomiast do opakowań pełniących funkcje
opakowań jednostkowych i transportowych - bębny, hobotó oraz kanistry.

Beczki

Beczki mają kształt elipsoidy ściętej, dostosowany do toczenia. Produkuje się je z blachy aluminiowej
lub blachy ze stopów aluminiowych. Korpus wykonuje się spawając dwie wytłoczone z blachy części.
Beczki mają dwa otwory wlewowe. Beczki te mają pojemność 50 dm3 i stosowane są jako
opakowania wielokrotnego użycia do transportu i przechowywania piwa.

Butle do gazów

Butle stalowe są używane do przechowywania i transportu gazów sprężonych, skroplonych i
rozpuszczonych. Konstrukcja butli powinna zapewnić jej wytrzymałość na wysokie wewnętrzne

ciśnienie gazów. Butle wykonywane są najczęściej ze stali węglowej bez szwu, o kształtach
cylindrycznych.

Każda butla zaopatrzona jest w dolnej części w czworokątną podstawę, umożliwiającą ustawienie jej
w pozycji pionowej w magazynach lub w miejscach użytkowania. W górnej części butla ma
gwintowany otwór do umieszczania zaworu. W zależności od rodzaju gazu wypełniającego butla
może być pomalowana na różne kolory. Każda butla powinna mieć wybitą cechę fabryczną, numer
cm oznaczenia wartości ciśnienia próbnego i roboczego, a także datę odbioru. Wykonane są z blachy
stalowej czarnej lub białej oraz drutu. Mogą być stosowane do pakowania produktów spożywczych,
pieczywa, ryb, owoców i warzyw, oraz produktów przemysłowych, takich jak drobne wyroby
metalowe.

Bębny

Są to cylindryczne opakowania, przeznaczone do pakowania, przemieszczania i składowania
produktów płynnych, półpłynnych, mazistych, sypkich i granulowanych. Mogą być wykonane z blachy
czarnej, białej, ocynkowanej lub czarnej lakierowanej lakierami na bazie żywic fenolowych lub
winylowych.

Wyróżnia się trzy podstawowe grupy bębnów, a mianowicie:
-ciężkie z obręczami toczonymi nakładanymi,
-ciężkie z obręczami toczonymi wytłaczanymi,
-lekkie z obręczami toczonymi i pierścieniami wzmacniającymi wytłoczonymi.

Bębny ciężkie produkowane są z blachy stalowej o grubości większej od 1,0 mm, a bębny lekkie z
blachy stalowej nie przekraczającej 1,0 mm. W zależności od konstrukcji występują bębny z wiekiem
stałym, stosowane do produktów płynnych, lub z wiekiem zdejmowanym, stosowane do produktów
sypkich i mazistych. Bębny z wiekiem stałym mają otwory nalewowe usytuowane w wieku lub w
pobocznicy. Otwory zamykane są metalowymi korkami gwintowanymi i muszą charakteryzować się
szczelnością zamknięcia.

Bębny ciężkie mają pojemność 200 dm3 i stosowane są jako opakowania wielokrotnego użycia do
paliw płynnych i smarów, żywic, klejów, preparatów owadobójczych, płynnych produktów
chemicznych itp.

Bębny lekkie natomiast mogą mieć pojemność 10-100 dm3. Wykorzystywane są jako opakowania
jednorazowego użycia do sproszkowanych produktów chemicznych, asfaltu, lepiku, kalafonii i innych
produktów wlewanych na gorąco i zastygających w opakowaniu oraz jako opakowania wielokrotnego
użycia do sproszkowanych preparatów chemicznych i barwników.

Hoboki

Są to cylindryczne opakowania z wiekiem zdejmowanym, wyposażone w dwa uchwyty,
przytwierdzone trwale do pobocznicy hoboka, ułatwiające wykonywanie ręcznych prac
magazynowych i przeładunkowych. Przeznaczone są do pakowania produktów zarówno spożywczych
jak i przemysłowych o konsystencji stałej, półstałej i płynnej. Wykonuje się je z blachy stalowej
czarnej lub ocynkowanej o grubości 0,7 mm. W zależności od przeznaczenia hoboki są lakierowane
lub ocynkowane. Rozróżnia się wiele rodzajów hoboków w zależności od przeznaczenia, materiału i
konstrukcji.

Kanistry

Kanistry stosowane do pakowania płynnych produktów spożywczych wykona¬ne są w całości z
blachy białej, a do paliw i olejów napędowych - z blachy stalowej czarnej o grubości 0,6-1,0 mm.
Korpus kanistra wykonuje się przez spawanie dwu wytłoczonych uprzednio części, a powierzchnie
wewnętrzne i zewnętrzne są lakierowane. Pojemność kanistrów wynosi do 20 dm3.

Wymagania dotyczące transportowych opakowań metalowych

Podstawowe wymagania jakościowe w zakresie metalowych opakowań transportowych dotyczą
przede wszystkim ich kształtu i formy konstrukcyjnej, wymiarów, pojemności, masy, jakości
powierzchni, przyczepności powłok ochronnych, jakości materiałów, jakości wykonania opakowania i
jego odporności na uderzenia przy swobodnym spadku, nacisk statyczny, uderzenia, zderzenia i
wstrząsy. Zakres wymagań szczegółowych w odniesieniu do każdego rodzaju opakowania w
zależności od ich zastosowania określony jest w odpowiednich normach przedmiotowych. W
wypadku skrzynek i kanistrów wymagania jakościowe dotyczą także odporności na roztwory
związków organicznych i nieorganicznych, a gdy są stosowane do artykułów spożywczych,
farmaceutycznych lub kosmetycznych, ponadto oddziaływania na smak, zapach, zdrowotność i
klarowność zawartości.