Integracja ekonomiczna Europy

Joanna Wolszczak-Derlacz

Etapy integracji gospodarczej - wyk

ł

ad 3

1. Preferencyjne umowy handlowe

to zasady okreś

lania ekonomicznej przynależ

noś

ci towaru do

konkretnego kraju lub regionu .

Reguł

y pochodzenia towarów

Krajem pochodzenia towaru moż

e byćkraj, w którym

okreś

lony produkt został

"cał

kowicie uzyskany", lub w którym

został

poddany obróbce lub przetworzeniu wedł

ug okreś

lonych

reguł

pochodzenia. Nie musi wię

c nim byćani kraj, w którym

towar został

zakupiony, ani teżten z którego został

przywieziony.

WAŻNE BO: stawki celne sązróż

nicowane w zależ

noś

ci od kraju

pochodzenia

2. Strefa wolnego handlu – free trade area

Zniesione c

ł

a i ogranicze

ńilościowych dla importu z krajów

cz

ł

onkowskich, kraje cz

ł

onkowskie utrzymuj

ąwł

asne c

ł

a i

ograniczenia ilo

ściowe wobec krajów trzecich

Brak integracji pozytywnej

3. Unia celna – custom union

Efekt kreacji handlu

to powstanie nowych strumieni handlu. Nast

ępuje, gdy

mniej efektywna produkcja krajowa zostaje zast

ąpiona dostawami z bardziej

efektywnego kraju cz

ł

onkowskiego, co prowadzi do bardziej efektywnej alokacji

zasobów i zwi

ększenia podział

u pracy (efekt produkcyjny) oraz do wzrostu

konsumpcji produktu w wyniku obni

żenia ceny do poziomu ceny unii celnej

(efekt konsumpcyjny).

Przesunięcie handlu

wyst

ępuje w wypadku, gdy tańszy import z bardziej

efektywnej reszty

świata jest zastąpiony droższymi dostawami z kraju

partnerskiego. Producenci z obszaru zintegrowanego na skutek braku op

ł

at

celnych pomimo wy

ższych kosztów wytworzenia mogąsprzedaćtowar po cenie

ni

ższej, a wiec dochodzi do gorszej alokacji zasobów.

90

120

Cena +
c

ł

o 50%

120

160

Cena +
c

ł

o 100%

60

80

100

Cena
jednostki
dobra

World

Partner

Home

Kraj

4. Wspólny rynek – common market

•Unia celna przy równoczesnym zniesieniu ogranicze

ńw

przep

ł

ywie czynników produkcji

•4 wolno

ści: przepł

ywu towarów, us

ł

ug, osób kapita

ł

ów

Mię

dzynarodowy przepł

yw czynników produkcji

1. Przepł

yw kapitał

u

2. Przepł

yw sił

y roboczej

3. Przepł

yw technologii

Przepł

yw kapitał

u - rodzaje ze wzglę

du na:

-motywy przepł

ywu

-Okres

-kierunek

-Podmioty sprawcze

-charakter

Korzyś

ci z przywozu kapitał

u

Kraj A: kapitał

AO >Kapitał

w kraju B: OB., rb>ra

Kraj A oddaje kapitał

: 1O, strata 1OCE

Kraj B przyjmuje kapitał

, zysk 1ODE

O

A

B

ra

rb

1

E

C

D

Efekt
netto
+EDC

Zagraniczne inwestycje
bezpoś

rednie (ZIB)

Polega na uzyskaniu przez rezydenta
jednego kraju kontroli nad
przedsię

biorstwem zlokalizowanym

w innym kraju poprzez:

-nabycie pakietu akcji dają

ce prawo

do kierowania istnieją

cym

przedsię

biorstwem (10%)

-Cał

kowite przeję

cie firmy

-Zbudowanie przedsię

biorstwa od

podstaw

Zagraniczne inwestycje
portfelowe (ZIP)
to transfer kapitał

u

finansowego w postaci akcji
lub kredytów z jednego kraju
do innego.
To dł

ugookresowe lokaty w

zagraniczne papiery
wartoś

ciowe a zwł

aszcza w

obligacje i akcje

Dlaczego przedsię

biorstwo podejmuje ZIB ?

Elektyczna teoria (J. Dunning)

Walory firmy
moż

liwe do

spoż

ytkowania

zagranicą

Korzyś

ci z

internalizacji

Korzyś

ci i

zagroż

enia

lokalizacyjne

2. Przepł

yw sił

y roboczej

-od zamierzeńemigrantów (poszukiwanie pracy/wykształ

ceni)

-Ze wzglę

du na kierunek

-Ze wzglę

du na przyczyny (ekonomiczne, polityczne)

-Ze wzglę

du na odległ

oś

ć

-Ze wzglę

du na czas

Kraj wysył

ają

cy

Skutki pozytywne:

-spadek bezrobocia

-Transfer dewiz do
kraju

-Efekty kulturowe i
cywilizacyjne

-Efekt inwestycyjny

Skutki negatywne

-deformacja na rynku
pracy (brain drain)

-Zmiany demograficzne

-Drenażfiskalny

-Strata GDP

Kraj przyjmują

cy

Skutki pozytywne:

-transfer wiedzy

-Efekt fiskalny

-Efekt kulturowy i
cywilizacyjny

-Zmiana piramidy
demograficznej

-Wzrost GDP

Skutki negatywne:

-korzystanie z publicznego
systemu oś

wiaty

-Koszty emerytur, zasił

ków

-Transfery dochodów
zagranice

-Pogorszenie sytuacji na
rynku pracy

-Niepokoje społ

eczne

-Wzrost cen mieszkań

-Spadek pł

ac

3. Mię

dzynarodowy przepł

yw wiedzy technicznej

Technologia obejmuje:

-Technologia produkcyjna – nowe produkty i nowe procesy
produkcyjne

-Organizacja dział

alnoś

ci

-Wiedza tkwią

ca w ludziach p. umieję

tnoś

ci badawcze, menedż

erskie i

marketingowe

- aktywa nieuchwytne (niematerialne): patenty, licencje

• Tworzenie technologii skoncentrowane w krajach rozwinię

tych

•Tworzenie technologii skoncentrowane na poziomie
przedsię

biorstw

Umię

dzynarodowienie B+R przez przedsię

biorstwa wielonarodowe:

-Wykorzystanie wiedzy i doś

wiadczenia z róż

nych krajów

-Niż

sze koszty zatrudnienia badaczy za granicą

- wysoko wykwalifikowani pracownicy w krajach rozwijają

cych

-Dostę

p do miejscowych innowacji

internalizacja

eksternalizacja

3

3

3

3

POLAND

Source: World Development Indicators database

32

32

34

34

United States

31

33

32

30

United Kingdom

21

20

19

19

Switzerland

7

8

8

8

Spain

7

8

6

5

Portugal

22

19

17

16

Norway

28

32

35

33

Netherlands

32

30

35

32

Korea, Rep.

24

26

28

26

Japan

9

9

9

8

Italy

41

47

48

47

Ireland

17

18

18

16

Germany

21

23

24

23

France

24

24

27

24

Finland

22

20

21

19

Denmark

14

17

19

15

Canada

16

15

15

11

Australia

2002

2001

2000

1999

Countries

Udział

eksportu produktów high-tech w cał

ym eksporcie

5. Unia gospodarcza i walutowa – economic and monetary
union

Wspólny rynek + harmonizacja narodowych polityk ekonomicznych +
unifikacja polityki monetarnej i fiskalnej

Wprowadzenie integracji pozytywnej

Etapy integracji europejskiej

1951 (1952) – Traktat o EWWiS

1957 (1958) – Traktat o EWG i Euratom

---------------------------------------------------------------------1968 – unia celna

1973 – wej

ście Danii, Irlandii i Wielkiej Brytanii

1979 – Europejski System Monetarny

1981 – wej

ście Grecji

1986 – wej

ście Hiszpanii i Portugalii

1987 – Jednolity Akt europejski

1992 – podpisanie Traktatu o UE

--------------------------------------------------------------------1993 wspólny rynek

1995 wej

ście Austrii, Finlandii i Szwecji

1997 – traktat Amsterdamski

---------------------------------------------------------------------1999 unia monetarna

Program Europejskiego Rynku Wewn

ętrznego

Swoboda przep

ł

ywu dóbr:

-Usuwanie granic i formalno

ści

celnych
-Techniczna harmonizacja i
normalizacja

Swoboda przep

ł

ywu osób:

-usuwanie barier fizycznych i
technicznych w przep

ł

ywie

pracowników i innych,
ubezpiecze

ńosób migrujących i

ich rodzin

Swoboda przep

ł

ywu us

ł

ug:

-swoboda zak

ł

adania

przedsi

ębiorstw, liberalizacja,

uznawanie kwalifikacji

Swoboda przep

ł

ywu kapita

ł

ów:

-transfery d

ł

ugo i krótkookresowe

Polityki wspieraj

ące (handlowa,

przemys

ł

owa, naukowa,

transportowa, podatkowa)

Polityki os

ł

onowe (konkurencji,

spo

ł

eczna, spójno

ści

spo

ł

eczno-ekonomiczej)

Wolno

ści uzupeł

niaj

ące: swoboda przedsiębiorczości i dostępu do zamówień

publicznych