SOFTWARE

TEMAT NUMERU

38

PC

Format

2/2007

Wyłączenie wszystkich kanałów IDE i SATA oczy-

wiście nie wchodzi w grę, bo na jednym z nich

pracuje dysk twardy, na drugim napęd optyczny.

Ale na którym?



W BIOS-ie Award można to sprawdzić w sekcji

. Na poniższym przykładzie

na pierwszym kanale IDE pracuje dysk twardy



,

a na drugim napęd optyczny



.



W BIOS-ie Phoenix informacje o napędach znaj-

dują się w sekcji

. Na poniższym przykładzie

na drugim kanale IDE pracuje napęd optyczny



,

a na pierwszym kanale SATA dysk twardy



.

Pozostałe kanały są zbędne.



Wyłączanie portów i kontrolerów

BIOS bez tajemnic

Korzystanie z urządzeń

Płyty główne są urządzeniami

bardzo skomplikowanymi, a po-

wodem tego jest integracja niemal

wszystkich komponentów – układu

dźwiękowego, sieciowego, modemu,

wszelkich portów, grafiki itd. Jeszcze

kilka lat temu część z tych podze-

społów czy interfejsów występowała

jedynie w postaci kart rozszerzeń

PCI. Obecnie BIOS musi zawierać

wszystkie funkcje i ustawienia zwią-

zane z tymi komponentami.

Bogate wyposażenie jest cechą

wszystkich płyt głównych, nawet

tych najtańszych. Jednak nie wszyst-

kie funkcje są potrzebne, a czasem

warto z nich zrezygnować np. z po-

wodu słabej jakości (układ dźwięko-

wy) lub wydajności (układ graficz-

ny). Niektóre są przestarzałe (porty

szeregowe i równoległe), inne po

prostu niepotrzebne (np. interfejs

sieciowy, gdy wykorzystujemy mo-

dem). Pokażemy zatem, jak zarzą-

dzać sprzętem z poziomu BIOS-u.

Dodajmy również, że urządzenia

takie najlepiej konfigurować lub wy-

łączać jeszcze przed instalacją sys-

temu. Dzięki temu nie będziemy

musieli instalować wielu sterowni-

ków, co czasem bardzo pozytywnie

wpływa na stabilność systemu.

Do standardowych portów komputera zalicza

się: porty szeregowe, równoległe, kontroler sta-

cji dyskietek, a także złącza IDE i SATA. Dziś

niektóre z nich nie są już prawie wykorzystywa-

ne, a nadal obecne na płytach głównych. Jednak

bez obawy można „pozbyć się” ich z komputera.

Może to poprawić stabilność i wydajność sprzę-

tu, a także skrócić czas uruchamiania peceta.

Standardowe porty

Ponieważ standardowe porty wejścia/wyjścia są

w każdym komputerze, można je również kon-

figurować w każdym BIOS-ie. W przypadku

Awarda i Phoeniksa mają podobne nazwy, po-

służymy się zatem tylko przykładem tego dru-

giego BIOS-u.

Warto wiedzieć, że w Awardzie kon-

figuracja portów znajduje się w sekcji

. Natomiast w przy-

padku BIOS-u Phoeniksa trzeba przejść do sek-

cji

, a następnie wejść do ustawień

.

1

Jeśli nie używasz portów szeregowych, od-

szukaj opcję

i ustaw

wartość portu na

. Z drugim portem

szeregowym postępuj tak samo.

2

Portu równoległego używa się tylko do

podłączania drukarki starego typu. Jeśli

w ogóle nie masz drukarki lub masz drukarkę

USB, z powodzeniem możesz wyłączyć ten port.

Przejdź więc do opcji

i zmień jej wartość na

.

, możesz ustawić je na war-

tość

.

4

Jednym z portów wielu płyt głównych jest

FireWire (IEEE 1394). Prawdopodobnie

jednak z niego nie korzystasz, więc wartość

możesz ustawić na

.

5

Ponieważ wiele nowych komputerów nie

ma stacji dyskietek, a zamiast niej np. czyt-

nik kart pamięci, kontroler stacji dyskietek jest

zbędnym elementem. BIOS-y Phoenix najczęściej

nie pozwalają na wyłączenie tego kontrolera,

natomiast w BIOS-ie Award jest to ustawienie

– należy je zmienić na

.

Dyski twarde

w BIOS-ie Award

Posiadacze nowych komputerów mogą wyłączyć

nieużywane kanały IDE lub SATA. To jeden ze

sposobów przyspieszania startu komputera, bo

BIOS nie szuka żadnych napędów na wyłączo-

nych kanałach.

1

Jeśli pierwszy kanał IDE nie jest używany,

odszukaj funkcję

i ustaw jej wartość na

. Podobnie mo-

żesz postąpić z

.

2

Nowsze BIOS-y dają też możliwość konfi-

guracji kanałów IDE i SATA. Umożliwia

to parametr

. Domyślnie jest

on ustawiony na

, co oznacza, że do-

stępne są zarówno porty IDE, jak i SATA.

3

Wartość

pozwala wykorzystać

jeden kanał IDE i jeden SATA, przy czym za

pomocą opcji

lub

można wybrać, czy port IDE będzie główny, czy

podrzędny.

4

Ustawienie opcji

na

wartości

udostępnia tylko

dwa szeregowe kanały SATA. Natomiast usta-

wienie

wyłącza całkiem kontroler

SATA, pozostawiając do dyspozycji tylko rów-

noległe porty IDE.

Dyski twarde

w BIOS-ie Phoenix

Również BIOS Phoenix daje możliwość konfi-

guracji kanałów IDE i SATA.

1

Jeśli pierwszy kanał IDE jest nieużywa-

ny, odszukaj funkcję

i ustaw jej wartość na

. Podobnie mo-

żesz postąpić z

.

2

Z kolei w komputerze, w którym są tylko

napędy IDE, a nie ma żadnych dysków

Serial ATA, można pozbyć się portów SATA.

W zależności od liczby portów może pojawić

się opcja

, którą należy ustawić

na

.

3

Niektóre BIOS-y dają możliwość łatwego

wyłączenia całego kontrolera SATA. Służy

do tego opcja

. Jeśli nie masz dys-

ków szeregowych, ustaw ją na

.

Jeśli masz drukarkę podłączoną do portu równole-

głego, sprawdź, czy port ten pracuje w odpowiednim

trybie. Określa to parametr

.

Domyślnie ma on zwykle ustawioną wartość

,

tymczasem największą szybkość osiąga przy usta-

wieniu

.

Ustawienie portu równoległego

Na którym kanale pracują napędy

3

Niektóre płyty główne mają również

port gier i port midi, obecnie już prak-

tycznie niewykorzystywane. Jeśli znajdziesz

w BIOS-ie ustawienia

lub

Temat numeru_3.indd 38

2006-12-22 14:02:40

Certyfikacja PitStop - Wydawnictwo BAUER

TEMAT NUMERU



Niektóre BIOS-y umożliwiają usta-

wienie trybu, w jakim będą pracować

interfejsy IDE. Przy ustawieniach do-

myślnych jest to zazwyczaj tryb

,

który pozwala zachować zgodność ze

starszymi i współczesnymi programami.

Umożliwia m.in. instalację Windows XP

bez konieczności wgrywania nowych

sterowników.



Znacznie większe możliwości oferuje

jednak tryb

, czyli Advanced

Host Controller Interface. Udostępnia

on wszystkie funkcje, jakimi dyspo-

nują współczesne dyski Serial ATA.

Obsługuje więc kolejkowanie komend

NCQ

2

37>04

oraz pozwala podłączać

i odłączać dyski SATA w czasie pracy

systemu (oczywiście z wyjątkiem dysku

systemowego).



Zwykle kontroler ma także trzeci

tryb

, który należy włączać tyl-

ko w przypadku instalowania macierzy

składającej się z dwóch lub więcej

dysków twardych.

BIOS bez tajemnic



BIOS w konfiguracji fabrycznej

jest zazwyczaj tak ustawiony, by

umożliwić korzystanie ze wszyst-

kich urządzeń bez żadnej ingerencji

użytkownika. Jednak pewne opcje

można wyłączyć, bo niepotrzebnie

obciążają cały system. Inne zaś mu-

szą pozostać koniecznie włączone,

bo bez nich komputer nie będzie

działać.

Urządzenia USB

Portami USB są powoli zastępowane

wszystkie inne interfejsy: równole-

gły, szeregowy, a nawet PS/2 (służą-

cy do podłączenia klawiatury i my-

szy). Stąd specjalne sekcje dotyczące

USB w każdym BIOS-ie. Nazywają

się one podobnie lub tak samo, ale

opcje dotyczące USB pokażemy na

przykładzie BIOS-u Award, który

ma ich nieco więcej.



Aby porty USB działały, opcja

oczywiście musi być

włączona (ustawiona na

).



Aby umożliwić przesyłanie da-

nych przez porty USB z szybkością

480 Mb/s, należy również włączyć

obsługę standardu USB 2.0, czyli

.



Jeżeli masz klawiaturę i mysz

USB, koniecznie włącz także dwie

dodatkowe opcje:



Inne urządzenia peryferyjne

oraz

. Natomiast

w BIOS-ie Phoenix jest to najczę-

ściej dostępne w postaci jednego

parametru

, który

trzeba ustawić na

. Para-

metr ten umożliwia też współpracę

komputera z pamięciami USB flash

lub z dyskami przenośnymi (urucha-

mianie systemu z USB).

Opcje te nie mają znaczenia np.

podczas normalnej pracy Windows

XP, który sam wykrywa urządzenia

USB. Są za to ważne w innych sys-

temach, czy nawet w trybie awa-

ryjnym Windows XP. Jeśli są wyłą-

czone, system może nie „widzieć”

klawiatury ani myszy.

Układy dźwiękowe

Każda płyta główna ma zintegro-

wany układ dźwiękowy zgodny

ze standardem AC’97 lub HD Au-

dio. Jednak często lepszą jakość

dźwięku daje jakikolwiek Sound-

Blaster zainstalowany w slocie PCI.

Jeśli więc masz dodatkową kartę

dźwiękową, układy zintegrowane

z płytą główną można wyłączyć.

W BIOS-ach Award pojawia się opcja

, pozwala-

jąca na wybór układu. Jeśli nie ko-

rzystasz ze zintegrowanego układu

dźwiękowego, należy ustawić war-

tość

. Natomiast w star-

szych płytach głównych, które mają

tylko układ zgodny z AC’97, pojawia

się tylko opcja

.

Z kolei nowsze płyty dają wy-

bór pomiędzy dźwiękiem w stan-

dardzie HD Audio (inaczej Azalia)

i AC’97, lepiej wybrać oczywiście

ten pierwszy standard. W BIOS-ie

Award układ ten nosi często nazwę

, a w BIOS-ie Phoenix

może nazywać się

lub po prostu

Interfejsy sieciowe

Standardowym wyposażeniem każ-

dej płyty głównej jest również układ

sieciowy, czasem nawet dwa. Bardzo

często można go wyłączyć, co za-

oszczędzi instalacji niepotrzebnych

sterowników w systemie.

W BIOS-ie Award układ siecio-

wy może być widoczny pod ogólną

nazwą

albo pod

konkretną nazwą układu (np. Real-

tek). Przy ustawieniach domyśl-

nych zawsze jest włączony, a jeśli

chcesz go wyłączyć, ustaw wartość

tego parametru na

. Pa-

rametr

służy do

uruchamiania komputera z dysku

sieciowego i zazwyczaj może pozo-

stać wyłączony. W BIOS-ie Phoenix

ustawienia dotyczące układów sie-

ciowych są identyczne.

Tryb pracy kontrolera IDE

REKLAMA

Temat numeru_3.indd 39

2006-12-22 14:02:53

Certyfikacja PitStop - Wydawnictwo BAUER