Szkoła Policji w Katowicach

Interwencje policyjne

(analiza przypadków)

Cz. II

Opracowanie:

podinsp. Andrzej Kłosek

Zakład Służby Prewencyjnej

S

Z

K

OŁ

A POL

IC

JI

Wydawnictwo
Szkoły Policji w Katowicach
2010

2

Wszelkie prawa zastrzeżone – Szkoła Policji w Katowicach 2010

Książki nie wolno reprodukować (adaptować) ani w całości, ani w części, niezależnie od zastosowanej
techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody Wydawcy.

Druk i oprawa: Szkoła Policji w Katowicach

3

Spis treści

Wstęp

5

1. Przeszukanie i czynności zbliżone do przeszukania

7

2. Zatrzymanie osoby

17

3. Zatrzymanie nieletniego

22

Literatura

26

4

5

Wstęp

Opracowanie niniejsze powstało na podstawie publikacji prasowych

umieszczanych w Internecie. Są to opisy interwencji przeprowadzanych przez

policjantów z różnym, nieraz negatywnym skutkiem. W dalszej kolejności dokonałem

analizy postępowania policjantów w świetle obowiązujących uregulowań prawnych.

Przedstawiłem decyzje, jakie – w mojej ocenie – powinni podjąć policjanci w związku

z otrzymanymi zgłoszeniami i jakie argumenty przemawiały za takim

przeprowadzeniem interwencji. Podałem również przykłady działań potwierdzających

profesjonalizm policjantów.

Publikacja ta skierowana jest do policjantów, a jej celem jest pokazanie,

że wykonując czynności służbowe mogą korzystać z szeregu rozwiązań prawnych.

Powinni jednak pamiętać, że podejmując decyzję o sposobie przeprowadzenia

interwencji, muszą kierować się obowiązującymi przepisami prawa.

Prawidłowe przeprowadzenie interwencji wiąże się z podjęciem przez

policjantów szeregu decyzji. Dotyczą one aspektów bezpieczeństwa, w tym wyboru

miejsca, zastosowanych środków, podjęcia decyzji o sposobie zakończenia

interwencji. Celem tej pracy nie jest wywołanie u policjantów obawy przed

podejmowaniem trudnych decyzji. Przykłady pozytywne pokazują, że podjęcie tych

samych decyzji w oparciu o przepisy prawne i istniejące przesłanki świadczy o bardzo

dobrym opanowaniu rzemiosła policyjnego przez interweniujących funkcjonariuszy

i spotyka się to co najmniej ze społeczną akceptacją. Mam nadzieję, że po tej lekturze

decyzje dotyczące przeprowadzenia i zakończenia interwencji będą podejmowane

z należytą rozwagą.

6

7

1. Przeszukanie i czynności zbliżone do przeszukania

„Słupsk: Prokuratorskie zarzuty za osobistą rewizję w hipermarkecie

Policjantka i b. zastępca kierownika ochrony jednego z hipermarketów

w Słupsku (Pomorskie) usłyszeli zarzuty w śledztwie dotyczącym nieprawidłowości

przy osobistej rewizji klientki sklepu, podejrzewanej o kradzież błyszczyku do ust.

Jak poinformowała w piątek PAP Prokurator Rejonowa w Słupsku Maria

Pawłyna, policjantce Bogusławie L. postawiono zarzut przekroczenia uprawnień,

natomiast byłemu asystentowi kierownika ochrony Mariuszowi G. ścigane z Kodeksu

karnego ujawnienie tajemnicy zawodowej oraz karane z ustawy o ochronie osób

i mienia naruszenie dóbr osobistych rewidowanej kobiety.

Według prokuratury Bogusława L. miała świadomie poddać młodą kobietę

osobistej rewizji w nieprzystosowanym do tego celu pomieszczeniu. Natomiast Mariusz

G. naruszył tajemnicę zawodową, kopiując z systemu monitoringu nagranie

z rewizją na płytę CD, którą następnie dostarczył dziennikarzom. Policjantce grozi

do 3 lat więzienia, b. asystentowi kierownika ochrony hipermarketu do 5 lat.

„Podejrzani nie przyznali się do zarzutów. Policjantka w czasie przesłuchania

skorzystała z prawa do odmowy składania wyjaśnień. W najbliższy poniedziałek oboje

mają zaznajomić się z zebranymi w śledztwie materiałami. Planujemy, że jeszcze

w czerwcu prześlemy do sądu akt oskarżenia w tej sprawie” – powiedziała PAP

Pawłyna. Ustalenia prokuratury diametralnie różnią się od wyników wewnętrznego

postępowania policji dotyczącego zachowania Bogusławy L. w czasie rewizji. Policja

nie stwierdziła wówczas, by funkcjonariuszka naruszyła przepisy. „Sprawa nie jest

jednak ostatecznie zamknięta, jeżeli otrzymamy z prokuratury oficjalną informację o

zarzutach, wewnętrzne postępowanie zostanie wznowione” – powiedział w piątek PAP

rzecznik słupskiej komendy policji Jacek Bujarski.

Bogusława L. rewidowała klientkę hipermarketu, gdy ta była słuchaczką

Szkoły Policji w Słupsku. Obecnie pracuje w jednej z komend na Dolnym Śląsku.

W trakcie rewizji przy przeszukiwanej dziewczynie znaleziono skradziony błyszczyk.

8

Kobieta została za to skazana przez sąd na 40 godzin prac społecznych.

Była to jej 9. kara za sklepową kradzież.

Śledztwo w sprawie przeszukania wszczęto w marcu br. po publikacji

dziennika „Polska The Times”, który opisał jak 6 lutego 2007 r. wyglądała osobista

rewizja podejrzewanej o kradzież 20- letniej Pauliny R.

Na podstawie dostarczonego przez Mariusza G. nagrania gazeta napisała,

że młoda kobieta musiała rozebrać się do majtek w pomieszczeniu z przemysłową

kamerą i odgrodzonym od zaplecza hipermarketu jedynie przyciemnionymi szybami.

„Na nagraniu wyraźnie widać, że dziewczyna prosi policjantkę, by zasłoniła

ją kurtką. Paulina R. jest przekonana, że widać ją przez przyciemnianą szybę pokoju,

w którym jest rewidowana. Za szybą ciągle przechodzą ludzie. Do pokoju można

wejść, bo nie jest zamknięty. W trakcie przeszukania kilka razy otwierają się drzwi

i zaglądają nieproszeni goście. Dziewczyna wstydzi się, zakrywa się kurtką, zdjętymi

spodniami oraz koszulką. Pomaga jej w tym koleżanka, która jest razem

z nią, a na koniec również policjantka. W pewnym momencie Paulina orientuje się,

że jest nagrywana” - napisała „Polska The Times” (PAP)

1

.

„Z góry chciałbym nadmienić, że jestem świadom iż podobny temat był już

zakładany aczkolwiek w żadnym z nich nie znalazłem wszystkich odpowiedzi na

pytania, które mam zamiar zadać więc postanowiłem założyć własny temacik w nadziei

wyjaśnienia paru spraw. Postaram się teraz nakreślić sytuację. Godzina około 17 po

zajęciach stoimy ze znajomym na parkingu koło naszej uczelni. Rozmawiamy koło

samochodu kolegi. Podjeżdża do nas samochód

–

tzw. tajniaków. Wysiada 2

policjantów a następnie:

chcą nas wylegitymować - chcą nasze dowody osobiste etc.

każą nam wyjąć wszystko z kieszeni

przeszukują nas (wszystkie kieszenie etc.)

przeszukują nasze portfele, torby, wszystkie rzeczy które mieliśmy ze sobą

przeszukują samochód kolegi (wszystkie schowki, bagażnik etc.)

1

<http://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/slupsk;prokuratorskie;zarzuty;za;osobista

;rewizje;w;hipermarkecie,128,0,350336.html>.

9

sprawdzają czy nie mamy kradzionych telefonów

sprawdzają nas w bazie danych czy nie jesteśmy karani

i teraz moje pytanie brzmi - czy policja może od tak sobie zgarnąć 2 osoby z ulicy

i przeszukać je nie podając konkretnych zarzutów? dokonać kompletnej rewizji

osobistej? czy nie jest to jakieś nadużycie z ich strony?

zaznaczam że byliśmy trzeźwi nie wykazywaliśmy żadnych oznak wandalizmu

etc. jeśli było to nadużycie to byłbym bardzo wdzięczny za podanie kodeksów

paragrafów etc. w których mogę znaleźć takie informacje. Z góry dziękuję za pomoc.

Pozdrawiam”

2

.

Jak wynika z moich obserwacji, policjanci, a także osoby postronne mają

problemy w zróżnicowaniu takich czynności, jak przeszukanie osoby, kontrola

osobista, sprawdzenie osoby. Dla osób patrzących z zewnątrz przebieg tych czynności

jest bardzo podobny, lecz są to całkowicie odmienne instytucje, podlegające zupełnie

innej procedurze i umocowane na podstawie różnych przepisów prawa.

Sprawdzenie osoby jako czynność wykonywana przez policjantów została

wymieniona w wielu przepisach wykonawczych, regulujących postępowanie

policjantów. Spośród tych aktów można wymienić rozporządzenie Rady Ministrów

z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie sposobu postępowania przy wykonywaniu niektórych

uprawnień policjantów, zarządzenie nr 1426 Komendanta Głównego Policji z dnia

23 grudnia 2004 r. w sprawie metodyki wykonywania czynności dochodzeniowo-

śledczych przez służby policyjne wyznaczone do wykrywania przestępstw i ścigania ich

sprawców (Dz. Urz. KGP z 2005 r. Nr 1, poz. 1), zarządzenie nr 360 Komendanta

Głównego Policji z dnia 26 marca 2009 r. w sprawie metod i form wykonywania przez

policjantów konwojów i doprowadzeń (Dz. Urz. KGP z 2009 r. Nr 6, poz. 29),

zarządzenie nr 1471 Komendanta Głównego Policji z dnia 3 grudnia 2009 r.

zmieniające zarządzenie w sprawie metod i form wykonywania przez policjantów

konwojów i doprowadzeń (Dz. Urz. KGP z 2009 r. Nr 16, poz. 83), zarządzenie

nr 1061 Komendanta Głównego Policji z dnia 2 września 2009 r. w sprawie metod

i form wykonywania zadań w pomieszczeniach przeznaczonych dla osób zatrzymanych

lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia (Dz. Urz. KGP Nr 12, poz. 56).

2

<http://forumprawne.org/prawo-wykroczen/35591-rewizja-osobista-kilka-pytan.html>.

10

Czynność sprawdzenia osoby jest podejmowana przez policjantów przede

wszystkim podczas zatrzymywania osób. Jej celem jest odebranie osobie

zatrzymywanej broni palnej i innych niebezpiecznych narzędzi. Oczywiste jest,

że policjant dokonujący sprawdzenia pod kątem posiadania przez osobę zatrzymywaną

niebezpiecznych przedmiotów ma prawo, a wręcz obowiązek rozpinania odzieży,

sprawdzania, czy w okolicach miejsc intymnych osoba zatrzymywana nie ukryła

niebezpiecznych przedmiotów. Takie działanie wynika z doświadczeń wskazujących

na fakt, iż osoby zatrzymywane ukrywają niebezpieczne przedmioty w postaci żyletek,

odłamanych ostrzy noża, kawałków szkła tylko po to, aby wykorzystując nieuwagę

policjantów, dokonać samookaleczenia. W tej sytuacji policjant musi dokładnie

sprawdzić osobę i jej odzież. Przebieg sprawdzenia osoby podczas zatrzymania

nie został określony, nie ma również przepisów prawnych ograniczających

tę czynność. Przez analogię do kontroli osobistej wykonywanej w sytuacji zagrożenia

życia, zdrowia i mienia można przyjąć, że podczas sprawdzenia osoby nie istnieje

wymóg, aby czynność tę wykonał policjant tej samej płci co osoba sprawdzana,

w miejscu niedostępnym dla osób postronnych na czas wykonania czynności.

Sprawdzenie osoby podczas jej zatrzymywania jest niewątpliwie sytuacją stwarzającą

zagrożenie dla życia i zdrowia, tak dla policjantów dokonujących zatrzymania, jak

i osoby zatrzymywanej. Klasycznym tego przykładem jest sprawa zatrzymania pani

Barbary Blidy.

Kolejną sytuacją, kiedy spotykamy się ze sprawdzeniem osoby,

jest konwojowanie osoby. Również w tym przypadku celem sprawdzenia

jest odebranie osobie konwojowanej przedmiotów mogących spowodować zagrożenie

dla życia i zdrowia oraz bezpieczeństwa konwoju. W zarządzeniu nr 360 KGP

wymieniono sytuacje, gdy policjant ma obowiązek dokonania sprawdzenia osoby

konwojowanej. Z uwagi na znaczenie tej czynności dla bezpieczeństwa konwoju,

jak i osoby konwojowanej, sprawdzenie następuje każdorazowo, gdy konwojent traci

kontakt wzrokowy z konwojowanym, oraz gdy osoba konwojowana miała kontakt

z innymi osobami

3

. Obowiązek sprawdzenia osoby nałożono również na policjantów

3

§ 9 ust. 1 pkt 5 zarządzenia nr 360 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 marca 2009 r. w sprawie metod

i form wykonywania przez policjantów konwojów i doprowadzeń (Dz. Urz. KGP Nr 6, poz. 29, z późn. zm.)

11

wykonujących doprowadzenie osoby. W tym przypadku celem jest odebranie

przedmiotów mogących stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia człowieka. Również

w przypadku sprawdzenia osób konwojowanych i doprowadzanych nie określono

procedury przeprowadzenia czynności. Należy jednak przyjąć, że skoro konwoje

i doprowadzenia wykonywane są na podstawie pisemnych poleceń uprawnionych

organów przesyłanych do jednostek Policji z pewnym wyprzedzeniem, to oczywiste

jest, że planując konwój, należy uwzględnić konieczność zapewnienia udziału

w nim policjanta odpowiedniej płci.

Ze sprawdzeniem osoby mamy również do czynienia podczas umieszczania

osób w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych celem

wytrzeźwienia. W tej sytuacji zakres sprawdzenia jest szerszy i obejmuje odebranie

przedmiotów, których posiadanie w pomieszczeniu jest zabronione. Zarządzenie

nr 1061 KGP wymienia sytuacje, gdy czynność taka musi być wykonana, określa

również sposób jej przeprowadzenia

4

. W przypadku PDOZ sprawdzenia dokonuje

policjant tej samej płci co osoba poddana czynności.

Fakt przeprowadzenia sprawdzenia osoby powinien zostać odnotowany przez

policjantów w notatnikach służbowych. W sytuacji PDOZ sprawdzenie osoby

odnotowuje się w książce przebiegu służby.

Podsumowując, można stwierdzić, że sprawdzenie osoby jest czynnością

służbową podejmowaną przez policjanta w związku z zatrzymaniem osoby,

konwojowaniem, doprowadzaniem i przebywaniem jej w PDOZ, w wyniku której

policjant odbiera osobie poddanej czynności broń palną, niebezpieczne przedmioty.

O ile sprawdzenie osoby wynika jedynie z przepisów wykonawczych,

to prawo dokonania przez policjantów kontroli osobistej wpisane zostało do ustawy

o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277,

z późn. zm.). Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 5 ustawy, policjanci mają prawo

dokonywania kontroli osobistej w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia

popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary. Jak wynika z zapisów ustawowych

4

§ 28 Zarządzenia nr 1061 Komendanta Głównego Policji z dnia 2 września 2009 r. w sprawie metod i form

wykonywania zadań w pomieszczeniach przeznaczonych dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu
wytrzeźwienia (Dz. Urz. KGP Nr 12, poz. 56).

12

kontrola osobista przeprowadzana jest wobec osoby, w stosunku do której istnieje

uzasadnione podejrzenie popełnienia czynu zagrożonego pod groźbą kary. Podejrzenie

to może wynikać ze wskazania osoby jako potencjalnego sprawcy, ale również

z szeregu przesłanek, które mogą sugerować, że osoba może mieć związek

z przestępstwem lub wykroczeniem. Przesłanką taką może być przebywanie osoby

w miejscu gdzie dochodzi często do popełniania czynów zabronionych, zachowanie

się osoby sugerujące, że może mieć związek z przestępstwem, na przykład próba

ukrycia podręcznego bagażu, czy też pospieszne oddalanie się na widok policjantów.

Nierzadko taką przesłanką będą spostrzeżenia poczynione przez policjantów podczas

patrolu, poparte wieloletnim doświadczeniem.

Sposób przeprowadzenia kontroli osobistej został określony w Rozdziale

V „Kontrola osobista, przeglądanie zawartości bagaży i sprawdzanie ładunków

w portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego

i wodnego” rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r.

5

Polega

ona na sprawdzeniu zawartości odzieży osoby, wobec której wykonywana

jest czynność, sprawdzeniu zawartości posiadanego przez nią podręcznego bagażu

oraz innych przedmiotów, które ta osoba przy sobie posiada. Celem kontroli osobistej

jest odebranie osobie poddanej czynności broni palnej, niebezpiecznych przedmiotów

mogących służyć do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, przedmiotów

mogących stanowić dowód w postępowaniu lub podlegających przepadkowi

6

.

Aby zapewnić właściwy przebieg tej czynności, określono trzy warunki:

podczas kontroli osobistej nie wolno odsłaniać przykrytej odzieżą powierzchni

ciała,

kontrolę osobistą powinien przeprowadzić policjant tej samej płci co osoba

poddana czynności,

kontrola osobista powinna być przeprowadzona w miejscu niedostępnym na czas

kontroli dla osób postronnych.

W sytuacji gdy zwłoka w przeprowadzeniu kontroli osobistej może stanowić

zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego lub mienia, czynność może wykonać

5

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie sposobu postępowania przy wykonywaniu

niektórych uprawnień policjantów (Dz. U. Nr 141, poz. 1186).

6

Tamże, § 16.

13

policjant odmiennej płci, bez uwzględnienia warunku konieczności zapewnienia

miejsca niedostępnego na czas kontroli.

Fakt dokonania kontroli osobistej odnotowuje się w notatniku służbowym,

a na żądanie osoby poddanej czynności sporządzany jest „Protokół kontroli osobistej”.

Przeszukanie osoby jest czynnością procesową. Jej przeprowadzenie wynika

z przepisów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego

7

lub też ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach

o wykroczenia

8

, w zależności od charakteru zdarzenia. Celem przeszukania osoby jest

znalezienie rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu.

Czynność ta sprowadza się do przeszukania osoby, jej odzieży oraz podręcznych

przedmiotów. Kodeks postępowania karnego określając sposób przeprowadzenia

przeszukania, wskazuje, że czynność ta powinna być przeprowadzona zgodnie z jej

celem, przy poszanowaniu godności osób, których ona dotyczy, bez niepotrzebnych

szkód i dolegliwości, z zachowaniem umiaru. Z przeprowadzenia przeszukania

policjant sporządza każdorazowo protokół, niezależnie od wyników czynności. Można

dodać, że zarządzenie nr 1426 KGP z dnia 23 grudnia 2004 r. nie reguluje sposobu

przeprowadzenia przeszukania osoby, nie wprowadzając żadnych obostrzeń w tym

zakresie.

Reasumując, sprawdzenie osoby i kontrola osobista są czynnościami

administracyjnymi. Sprawdzenie osoby wykonywane jest wobec osoby zatrzymanej,

konwojowanej, doprowadzanej, umieszczonej w PDOZ. Kontrola osobista

przeprowadzana jest w sytuacji, gdy istnieje podejrzenie, że osoba mogła dopuścić

się czynu zagrożonego pod groźbą kary, ale w sprawie tej nie są wykonywane

czynności procesowe. Przeszukanie osoby jest czynnością procesową prowadzoną

w ramach czynności w niezbędnym zakresie w trybie art. 308 kpk, lub też jako

czynność procesowa na podstawie art. 219 kpk i odpowiednio art. 44 kpow.

Sprawdzenie osoby dokumentuje się w formie zapisu w notatniku służbowym lub też

zapisu w książce przebiegu służby (dot. PDOZ), kontrolę osobistą dokumentuje się

7

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.).

8

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r., Nr 133,

poz. 848, z późn. zm.).

14

w formie zapisu w notatniku służbowym, notatce urzędowej lub w „Protokole kontroli

osobistej”, jeżeli zostało zgłoszone żądanie sporządzenia takiego protokołu.

Przeszukanie każdorazowo wymaga sporządzenia protokołu przeszukania osoby.

Od przeszukania i sprawdzenia osoby, kontrola różni się tym, że podczas tej czynności

nie wolno odkrywać zakrytych odzieżą części ciała.

Dokonując analizy przedstawionych na wstępie zdarzeń, chciałbym

podkreślić, że w żaden sposób nie zamierzam ferować wyroków w którejkolwiek

ze spraw. Nie jest też moim zamiarem wchodzić w kompetencje sądu lub prokuratury.

Analizy oparłem na podstawie danych dostępnych w Internecie oraz publikacji jakie

ukazały się, zwłaszcza w sprawie wykonania czynności przez policjantkę

w hipermarkecie Leclerc w Słupsku. Sprawa ta jest o tyle przykra, że dotyczy

funkcjonariuszki, która wykonywała czynności będąc słuchaczem kursu

podstawowego Szkoły Policji w Słupsku, a więc na etapie nauki zawodu.

W pierwszej sytuacji należy stwierdzić, że istnieje trudność w nazwaniu

czynności, jaką policjantka wykonała. W mediach czynność ta nazywana była rewizją

(jak wiemy pojęcie takie nie funkcjonuje w słowniku prawniczym), kontrolą osobistą,

przeszukaniem. Przytoczona w mediach wypowiedź prokuratora Dariusza Kloca

wskazuje na przeprowadzenie kontroli osobistej i w tym aspekcie sytuacja zostanie

oceniona. Policjanci podjęli czynności zawodowe w związku ze zgłoszeniem

kradzieży. W takiej sytuacji mogą wykonać jedną z dwóch czynności – kontrolę

osobistą lub przeszukanie osoby. Jeżeli policjantka przeprowadziła kontrolę osobistą,

to czynność ta została przeprowadzona w sposób niezgodny z uregulowaniami

zawartymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r., gdzie

jednoznacznie stwierdza się, że podczas kontroli osobistej nie można odsłaniać

przykrytej odzieżą części ciała. W opisanej sytuacji kobietę podejrzewaną o dokonanie

kradzieży rozebrano do bielizny. W mojej ocenie mniejszy problem w tej sprawie

stanowi wybór miejsca dokonania tej czynności. Był to pokój zamknięty, odizolowany

od części sklepowej. Jeżeli nawet miały do niego dostęp osoby postronne, to zadaniem

policjanta stojącego na zewnątrz było nie dopuścić do wejścia tych osób do środka

.

Policjant przeprowadzający kontrolę osobistą w tym wypadku nie miał już na to

wpływu. Należy również pamiętać, że pojęcia „miejsca nieodstępnego w czasie

15

kontroli dla osób postronnych ” nie należy utożsamiać z pojęciem „pomieszczenia”.

Trudno sobie wyobrazić, aby policjant pełniący służbę patrolową pieszo, podejmując

decyzję o wykonaniu kontroli osobistej, rozpoczął poszukiwanie takiego

„pomieszczenia”. Miejsce powinno być niedostępne dla osób postronnych, aby nie

utrudniały one wykonywania kontroli osobistej. Jednocześnie miejsce to powinno

gwarantować intymność przeprowadzenia czynności, tak aby była zachowana zasada

poszanowania godności osoby kontrolowanej i aby nie spotkać się z zarzutem

nieludzkiego bądź poniżającego traktowania. Wybierając miejsce kontroli należy

również uwzględnić aspekt bezpiecznego wykonania czynności, który dotyczy

zarówno policjanta, jak i osób objętych kontrolą i uczestniczących w niej.

Wydaje się, że w sprawie tej podjęto błędną decyzję w zakresie sposobu

ujawnienia skradzionego artykułu. Ponieważ poszukiwany był błyszczyk do ust,

a więc rzecz o bardzo małych wymiarach oczywiste jest, że przy obostrzeniach

dotyczących kontroli osobistej trudno tak mały przedmiot ujawnić. Jeżeli nie było

żadnych wątpliwości co do sprawcy kradzieży, a istniała konieczność ujawnienia

skradzionego przedmiotu, to jedynym właściwym działaniem było przeprowadzenie

przeszukania osoby. Czynność tę można było wykonać w sklepie, ale również

w jednostce Policji. W tym drugim przypadku osoba podejrzewana o dokonanie

kradzieży powinna zostać doprowadzona do jednostki Policji, gdzie przeprowadzono

by niezbędne czynności. Podczas przeszukania nie ma żadnych przeciwwskazań do

bardzo wnikliwego sprawdzenia osoby, jej odzieży, podręcznego bagażu. W takiej

sytuacji konieczne jest jednak sporządzenie „Protokołu przeszukania osoby”

i zatwierdzenie tej czynności przez Prokuratora Rejonowego.

Druga sytuacja dotyczy przeprowadzenia kontroli osobistej przez policjantów

pionu kryminalnego. Na podstawie wypowiedzi osoby, wobec której wykonano

kontrolę osobistą, mogę stwierdzić, że decyzja o jej przeprowadzeniu

była jak najbardziej zasadna, a sposób przeprowadzenia zgodny z uregulowaniami

prawnymi. Dwie młode osoby przebywające w godzinach popołudniowych

na parkingu, gdzie mogą mieć miejsca włamania do pojazdów, handel narkotykami,

powinny wzbudzić zainteresowanie policjantów i takie zainteresowanie wzbudziły.

Podczas czynności policjanci ustalają tożsamość osób, przystępują do kontroli

16

osobistej, sprawdzają zawartość odzieży osób, podręcznego bagażu, dokonują

sprawdzenia skrytek w samochodzie, dokonują sprawdzeń osób pod kątem

poszukiwań. Zarówno podstawa przeprowadzenia kontroli – spostrzeżenia własne

podczas patrolu, jak i sposób wykonania tej czynności są jak najbardziej prawidłowe.

17

2. Zatrzymanie osoby

„On wygrał proces z policją! Dostał odszkodowanie za 48 godzin za kratkami

Szczepan Wróblewski

Białostoczanin domagał się zadośćuczynienia w sądzie za to, że zatrzymała go

policja.

Wczoraj sąd przyznał mu rację.

Zdarzenie miało miejsce pod koniec marca tego roku. Wspomniany

białostoczanin był w tym czasie w mieszkaniu swojej dziewczyny wraz

z nią i z jej ojcem. W pewnym momencie między mężczyznami doszło do szarpaniny

i ojciec został pobity. Po całym zajściu młodszy mężczyzna opuścił mieszkanie.

Poszkodowany ojciec dziewczyny zgłosił na policję pobicie. Funkcjonariusze znaleźli

poszukiwanego na terenie Galerii Białej.

Nie stawiał oporu. W czasie rozprawy obecny był jedynie policjant, który

uczestniczył w zatrzymywaniu poszukiwanego. Mężczyzna oskarżający policję nie

chciał się stawić w sądzie. Jak zeznał funkcjonariusz policji, białostoczanin został

rozpoznany w momencie, gdy stał niedaleko jednego ze sklepów z elektroniką.

Policjanci, ubrani po cywilnemu, podeszli do niego, wylegitymowali się i dokonali

zatrzymania. Mężczyzna był spokojny i nie stawiał oporu. Został zakuty w kajdanki,

bo jak stwierdzono był dobrze zbudowany i wyższy od zatrzymujących go policjantów.

– Funkcjonariusze obawiali się też, że mężczyzna może w pewnym momencie

próbować im uciec, opierać się lub niespodziewanie na nich napaść – mówił wczoraj

jeden z policjantów. W tym czasie w centrum handlowym były tłumy klientów.

Policjantom udało się wyprowadzić zatrzymanego spokojnie, nie wzbudzając sensacji

wśród ludzi na zewnątrz galerii i umieścić w radiowozie. Potem został on przewieziony

na komisariat policji, gdzie spędził 48 godzin.

Sprawa umorzona, zatrzymanie niepotrzebne. W tym czasie przygotowywana

była sprawa karna wobec zatrzymanego. Jednak już na etapie postępowania

przygotowawczego została ona umorzona przez prokuraturę. Zatrzymanie

przez funkcjonariuszy policji okazało się więc bezpodstawne. W takim wypadku

18

mężczyzna wniósł sprawę na drogę sądową. Miał bowiem podstawy do domagania się

odszkodowania.

Sąd stanął po jego stronie i przyznał mu odszkodowanie w wysokości

200 złotych za poniesioną szkodę. Kwota ta uwzględnia czas, jaki spędził

on zatrzymany przez białostocką policję na komisariacie. Wyrok nie jest

prawomocny”

9

.

„Inowrocławscy policjanci zatrzymali czterech mężczyzn podejrzewanych o pobicie

33-latka

Do zdarzenia doszło wczoraj (11.02) około 21:20.

Policjanci patrolujący miasto zauważyli na ul. Stare Miasto dziwnie

zachowujących się czterech mężczyzn, którzy na widok nadjeżdżającego radiowozu

usiłowali uciec. Po krótkim pościgu zostali zatrzymani przez mundurowych.

Po wylegitymowaniu okazało się, że to mieszkańcy Inowrocławia w wieku

od 18 do 21 lat. Powód ich ucieczki stał się jasny, gdy do patrolu policji podszedł

33 – letni inowrocławianin i oświadczył, że chwilę wcześniej został przez nich pobity.

Jak ustalili policjanci napastnicy bili i kopali 33 – latka. Na szczęście pokrzywdzony

nie doznał poważniejszych obrażeń. Mężczyźni zostali zatrzymani do dyspozycji

prokuratora. Trwa wyjaśnianie okoliczności tej sprawy. Za pobicie kodeks karny

przewiduje do 3 lat pozbawienia wolności”

10

.

Zatrzymanie osoby podejrzewanej o dokonanie przestępstwa następuje

na podstawie art. 244 kpk. Zgodnie z wolą ustawodawcy policjant może zatrzymać

osobę, jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo.

Samo

sformułowanie

przypuszczenie

nie

oznacza

wysokiego

stopnia

prawdopodobieństwa, a jest to raczej rodzaj domysłu, który może być obarczony

błędem. Przypuszczenie może opierać się na posiadaniu przez sprawcę przedmiotów

służących do dokonania przestępstwa, posiadaniu cech fizycznych ustalonego rysopisu

sprawcy.

Samo jednak przypuszczenie jest niewystarczające. Przyczyną zatrzymania

jest zawsze wystąpienie co najmniej jednej z pięciu przesłanek, a mianowicie obawa

9

<http://www.wspolczesna.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20091125/REG00/726219053>.

10

<http://www.pomorska.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20100212/INOWROCLAW01/287126878>.

19

ucieczki sprawcy, ukrycia się, zatarcia śladów, niemożność ustalenia tożsamości,

lub też zachodzą przesłanki do przeprowadzenia przeciwko tej osobie postępowania

w trybie przyspieszonym. Przesłanki zatrzymania nie mogą mieć abstrakcyjnego

charakteru, lecz muszą wynikać z dokonanych ustaleń. Ze względu na grożący

sprawcy wymiar kary zachodzi podejrzenie, że sprawca będzie się ukrywał, jest on

osobą nieposiadającą miejsca zamieszania, ukrył, zniszczył lub zatarł dowody

przestępstwa, podjął udaremnioną przez Policję próbę ucieczki.

Podejmując decyzję o zatrzymaniu osoby, należy mieć zawsze na względzie

cel tej czynności, którym jest zapewnienie prawidłowego toku prowadzenia

postępowania przygotowawczego. W tym pojęciu mieści się ustalenie sprawcy

przestępstwa, zgromadzenie dowodów jego winy oraz przedstawienie tych dowodów

przed sądem.

W pierwszym z przedstawionych materiałów mamy do czynienia

z zatrzymaniem sprawcy przestępstwa, spowodowania obrażeń ciała. Pomiędzy

znającymi się mężczyznami doszło do sprzeczki zakończonej rękoczynami.

Pokrzywdzony powiadomił Policję o zdarzeniu. W dalszej kolejności policjanci

zatrzymali wskazanego sprawcę, który podczas czynności nie stawiał oporu. Sprawa

spowodowania obrażeń ciała została umorzona na etapie postępowania

przygotowawczego, co może wskazywać, że charakter doznanych obrażeń ciała przez

pokrzywdzonego mieścił się w pojęciu co najwyżej lekkich, a tym samym

przestępstwo to podlegało ściganiu z oskarżenia prywatnego.

Pomijając jednak aspekt kwalifikacji prawnej czynu, należy zadać sobie

pytanie, jakie przesłanki przemawiały za zatrzymaniem osoby. Osoba zatrzymywana

nie podjęła próby ucieczki, trudno wykazać, aby miała zamiar się ukrywać,

jej tożsamość była znana, zacieranie śladów również nie wchodziło w rachubę,

podobnie jak i tryb przyśpieszony do sądu. W sprawie tej należało ustalić charakter

doznanych w wyniku uderzeń obrażeń ciała u zgłaszającego na podstawie

oświadczenia lekarza pogotowia. Jeżeli obrażenia zagrażałyby w sposób realny życiu

lub zdrowiu pokrzywdzonego, można by założyć, że sprawca ze względu na grożący

mu wymiar kary podejmie próbę ukrycia się. Równocześnie należało podjąć próby

ustalenia miejsca pobytu sprawcy, a następnie gdy to zostało zrobione, doprowadzić

20

osobę do jednostki Policji celem wyjaśnienia sprawy. Czynności w kierunku ustalenia

miejsca pobytu sprawcy zostały przeprowadzone prawidłowo. Po zlokalizowaniu

miejsca pobytu sprawcy, który spowodował obrażenia ciała, policjanci podjęli decyzję

o jego zatrzymaniu. Sprawca w kontakcie z policjantami zachowywał się spokojnie,

okazał dowód osobisty, nie stawiał oporu. Pomimo tego, policjanci podjęli decyzję

o zatrzymaniu mężczyzny.

Jak wynika z relacji prasowej decyzję o zatrzymaniu policjanci uzasadniali

obawą, że mężczyzna mimo wszystko podejmie próbę ucieczki, będzie się opierał

przed wykonaniem dalszych czynności lub też może niespodziewanie na nich napaść.

Konsekwencją zatrzymania było użycie kajdanek, „bo jak stwierdzono był dobrze

zbudowany i wyższy od zatrzymujących go policjantów”.

W opisanej sytuacji mamy do czynienia z problemem zapewnienia

bezpieczeństwa interweniującym policjantom, a istniejącymi uregulowaniami

prawnymi, które w sposób szczegółowy regulują zatrzymanie osoby, jak i użycie

środków przymusu bezpośredniego w postaci kajdanek. O ile ustawodawca w zakresie

popełnienia czynu dopuszcza przypuszczenie, to w zakresie przesłanek procesowych

zatrzymania nie może być mowy o domniemaniu. Zachowanie sprawcy, okoliczności

sprawy, zgromadzony materiał dowodowy muszą wskazywać na to, że sprawca

ma zamiar lub będzie utrudniał prowadzenie postępowania przygotowawczego.

W tej sprawie takich przesłanek trudno jest się dopatrzyć i wobec tego postanowienie

sądu mogło być tylko jedno. Policjanci decyzję o zatrzymaniu sprawcy i założenie

kajdanek uzasadniali względami bezpieczeństwa. Obecne przepisy w tej kwestii

są niedoskonałe i nie dają takich uprawnień policjantom, co niewątpliwie naraża

interweniujących funkcjonariuszy na niepotrzebne niebezpieczeństwo. Przedstawiona

sytuacja obrazuje problem przed jakim stoją policjanci podejmujący interwencję

wobec sprawcy przestępstwa, gdy w zachowaniu osoby brak jest przesłanek

do jej zatrzymania i założenia kajdanek, a jednocześnie doświadczenie policyjne

nakazuje, aby je założyć. Policjant kierujący się tylko doświadczeniem może narazić

się na odpowiedzialność karną za przekroczenie uprawnień.

Druga

sytuacja

jest

podręcznikowym

przykładem

prawidłowego

podejmowania decyzji przez policjantów. Policjanci podczas patrolu zauważyli grupę

21

czterech mężczyzn, którzy na widok radiowozu podjęli bezskuteczną próbę ucieczki.

Podczas legitymowania okazało się, że są sprawcami pobicia. Wobec tych ustaleń

mężczyźni zostali zatrzymani. Istniały przyczyny legitymowania – zachowywanie

się w sposób nienaturalny na widok radiowozu. Zatrzymanie nastąpiło na podstawie

uzasadnionego przypuszczenia popełnienia przestępstwa przez osoby oraz wobec

uzasadnionej zachowaniem się sprawców obawy ucieczki. Nie można w tej sprawie

w żaden sposób zakwestionować prawidłowości postępowania funkcjonariuszy.

22

3. Zatrzymanie nieletniego

„Wsadzili go do aresztu, bo im się podobało

Karol Adamaszek

Szesnaście godzin w policyjnym areszcie spędził licealista z Białej Podlaskiej,

bo wydał się podejrzany policjantom. Sąd uznał, że zatrzymanie było nielegalne.

Funkcjonariusze sami stali się przedmiotem śledztwa.

Nocą z piątku na sobotę z 10 na 11 października ubiegłego roku 16-letni

licealista Marcin (imię zmienione) spacerował wraz ze starszym pełnoletnim kolegą

po jednej z bialskich ulic. Wcześniej wypili kilka piw. Pech sprawił, że patrol policji

otrzymał informację, że grupa ludzi demoluje przystanek komunikacji miejskiej.

Policjanci po przyjeździe na miejsce uznali, że potencjalnymi wandalami są Marcin

i jego kolega. Obaj zostali przewiezieni na komendę.

Według prawa nieletni mogą zostać zamknięci w policyjnym areszcie.

Ale dzieje się tak tylko wtedy kiedy istnieje uzasadnione przekonanie, że dokonali

przestępstwa: śledczy mają mocne dowody w ręku lub złapali młodych bandytów

na gorącym uczynku.

Bialscy policjanci dowodów na Marcina nie mieli. Chłopiec liczył więc,

że wróci do domu. O zatrzymaniu syna dowiedział się jego ojciec - również

mundurowy P. (prosi, aby nie ujawniać jego nazwiska ze względu na syna).

Jest funkcjonariuszem wydziału konwojowego komendy wojewódzkiej oddelegowanym

do pracy w Białej Podlaskiej. Wśród przełożonych ma dobrą opinię. - Solidna firma,

nigdy nie było z nim żadnych problemów - mówi nam jeden z jego zwierzchników.

Policjant P. zaraz po zatrzymaniu Marcina przyjechał na komendę. Prosił,

aby zwolnić syna. Obiecał, że osobiście dowiezie go na każde wezwanie.

Nie pomogło. Chłopiec noc przespał na policyjnym dołku. Wyszedł

ok. godz. 17. Po szesnastu godzinach od zatrzymania.

Ojciec chłopca zbulwersowany postępowaniem swoich kolegów po fachu,

zażalił się na ich decyzję do sądu. Sąd rejonowy w Białej Podlaskiej w swoim

postanowieniu z 19 listopada ub. roku nie miał wątpliwości. - Zatrzymanie Marcina

było nielegalne, niezasadne i nieprawidłowe - wylicza sędzia Jolanta Latoch. Oznacza

23

to, że policjanci nie tylko nie mieli żadnych dowodów na Marcina. Nie zrobili też tego

czego wymaga od nich policyjny elementarz - przez 16 godzin nie powiadomili

ani prokuratora, ani sądu rodzinnego. W przypadku nieletnich mają taki obowiązek.

Bialski komendant postępowanie dyscyplinarne wobec funkcjonariuszy

wszczął dopiero, kiedy skandal zaczął badać wydział kontroli KWP, czyli "policja

w policji". Oprócz oficera dyżurnego i dwóch policjantów z patrolu, który zatrzymał

Marcina, postępowanie toczy się również wobec zastępcy bialskiego komendanta

mł. inspektora Zbigniew Soćko. - Mamy uzasadnione podejrzenie, że są rażące

nieprawidłości w działaniach policjantów. Prawdopodobnie działali niezgodnie

z prawem - mówi "Gazecie" Janusz Wójtowicz, rzecznik komendanta wojewódzkiego.

Śledztwo dotyczące przekroczenia uprawnień prowadzi również chełmska prokuratura.

Na razie nie postawiła nikomu zarzutów.

Za złamanie prawa policjantom oprócz wyroku grozi wydalenie ze służby.

Próbowaliśmy się dowiedzieć, dlaczego policjanci zamknęli Marcina. Rzecznik

bialskiej policji odesłał nas do prokuratury. W piątek zeznawali przed nią kolejni

świadkowie. Szef chełmskich śledczych Krzysztof Grzesiuk powołując się na dobro

śledztwa nie ujawnił nam motywów, jakimi według zeznań kierowali się policjanci”

11

.

„Policjanci zatrzymali nieletniego włamywacza.

Jeleniogórscy policjanci zatrzymali nieletniego podejrzanego o szereg

kradzieży z włamaniem do samochodów. Ze wstępnych ustaleń wynika, że jednej nocy

chłopak włamał się do ośmiu samochodów zaparkowanych na jednej z ulic

w centrum Jeleniej Góry, skąd ukradł akcesoria samochodowe. Nieletni za kradzieże

z włamaniem odpowie przed Sądem Rodzinnym.

Policjanci z Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji w Jeleniej Górze

zatrzymali 16-letniego jeleniogórzanina podejrzanego o kradzieże z włamaniem

do samochodów. Jak ustalili policjanci, chłopak tej samej nocy włamał się do ośmiu

samochodów zaparkowanych na jednej z ulic w centrum Jeleniej Góry. Jego łupem

padły różnego rodzaju akcesoria samochodowe o łącznej wartości nie mniejszej

niż 5000 zł. Najchętniej sprawca kradł samochodowe radioodtwarzacze. Jeden

11

„Gazeta Wyborcza” , Lublin nr 45, wydanie z dnia 23/02/2009, Jedynka, s. 1.

24

z nich policjanci odnaleźli w trakcie przeszukania w jego mieszkaniu. W trakcie

zatrzymania chłopak miał dwie reklamówki, w których były skradzione

z samochodów różne przedmioty. 16-latek wszystkich tych przestępstw dopuścił

się podczas ucieczki z jednego z ośrodków szkolno-wychowawczych w Polsce, gdzie

został umieszczony na podstawie decyzji Sądu Rodzinnego za wcześniejsze kradzieże

i kradzieże z włamaniem. Teraz za popełnione przestępstwa odpowie również przed

Sądem Rodzinnym i Nieletnich”

12

.

Zatrzymanie nieletniego reguluje art. 40 ustawy o postępowaniu w sprawach

nieletnich (Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109, z późn. zm.). Policja może zatrzymać

nieletniego jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełnił czyn karalny. Nie przez

przypadek w ustawie zawarto pojęcie „uzasadnione podejrzenie”. Osobę dorosłą

możemy zatrzymać, gdy przypuszczamy, że mogła dopuścić się przestępstwa.

Nieletniego zatrzymujemy w związku z czynem karalnym, gdy mamy pewność lub

bardzo wysoki stopień prawdopodobieństwa, że dopuścił się czynu karalnego.

Dowolność w ocenie dowodów jest tutaj niedopuszczalna, a prawdopodobieństwo

oparte na rysopisie lub też na ogólnych przesłankach niewystarczające. Oczywiście

poza podejrzeniem popełnienia czynu karalnego muszą wystąpić przesłanki, takie

jak uzasadniona obawa ukrycia się, zatarcia śladów, niemożność ustalenia tożsamości.

Również te przesłanki muszą być realne, opierać się na istniejących dowodach.

Przesłanki świadczące o tym, że nieletni będzie próbował się ukrywać, to wcześniejsze

ucieczki z domu, szkoły, schroniska dla nieletnich, młodzieżowego ośrodka

wychowawczego, zakładu poprawczego. Zacieranie śladów wynika z charakteru

sprawy, dowodów jakie w sprawie można i należy zgromadzić. Nieustalenie

tożsamości to brak u nieletniego jakichkolwiek dokumentów zawierających dane

personalne i zdjęcie (legitymacji szkolnej, karty rowerowej) i jednocześnie podawanie

przez osobę nieprawdziwych lub różnych danych osobowych.

W pierwszym przedstawionym przypadku policjanci podjęli czynności wobec

nieletniego znajdującego się w pobliżu miejsca przestępstwa, wykroczenia –

umyślnego zniszczenia przystanku. Ze zgłoszenia wynikało, że sprawcami jest grupa

ludzi. Patrol po przyjeździe na miejsce zastał dwie osoby, w tym nieletniego.

12

<http://www.jelenia-gora.policja.gov.pl/www/index.cgi?strona=komun780&numer=33>.

25

Opierając swoje podejrzenia jedynie na przypuszczeniach, że osoby te mogły

współuczestniczyć w zdarzeniu, dokonano zatrzymania osób, w tym nieletniego.

Pomijając wątpliwość dowodów wskazujących na udział nieletniego w zdarzeniu,

należy zadać pytanie, jakie przesłanki do jego zatrzymania istniały. Nieletni mieszka

z rodzicami, uczy się w liceum, nie ma żadnych argumentów, które moglibyśmy

przytoczyć do uzasadnienia obawy ukrycia się nieletniego. Grożące nieletniemu

ewentualne sankcje za współudział w dewastacji przystanku nie uzasadniają tezy,

że z obawy przed karą podejmie próbę ucieczki z domu i ukrycia się. Tożsamość

nieletniego była znana, dowody jego ewentualnego udziału w zdarzeniu nie należały

do śladów, które można zatrzeć.

Ocena postępowania policjantów przez sąd mogła być więc w tej sytuacji

tylko jedna i to bardzo krytyczna wobec nich. Przeprowadzający interwencję

policjanci powinni nieletniego doprowadzić do miejsca zamieszkania. Za takim

rozwiązaniem przemawiało wcześniejsze spożycie alkoholu przez nieletniego

i uzasadniona porą nocy obawa, że może sam stać się ofiarą przestępstwa. Nie należy

zapominać, że w tym czasie po mieście poruszała się grupa ludzi dopuszczająca

się chuligańskich wybryków. Po doprowadzeniu do miejsca zamieszkania można było

zobowiązać rodziców do zgłoszenia się wspólnie z dzieckiem w jednostce Policji

celem wyjaśnienia ewentualnego udziału syna w dewastacji przystanku.

Druga sytuacja to przykład prawidłowego postępowania policjantów. Podczas

zatrzymywania nieletni posiadał przy sobie reklamówki zawierające skradzione

z samochodów przedmioty. To bardzo mocno uwiarygodniało, że dopuścił

się on włamania do samochodów lub też mógł dopuścić się paserstwa. Nieletni w tym

czasie przebywał bez zezwolenia poza ośrodkiem szkolno-wychowawczym

co oczywiście utwierdzało w przekonaniu, że będzie się ukrywał. Decyzja

o zatrzymaniu nieletniego była prawidłowa, oparta na istniejących przesłankach

i przepisach.

26

Literatura

1.

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277,

z późn. zm.).

2.

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.

U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109, z późn. zm.).

3.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89,

poz. 555, z późn. zm.).

4.

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach

o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r., Nr 133, poz. 848, z późn. zm.).

5.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie sposobu

postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów (Dz. U. Nr

141, poz. 1186).

6.

Zarządzenie nr 1426 Komendanta Głównego Policji z dnia 23 grudnia 2004 r.

w sprawie metodyki wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez

służby policyjne wyznaczone do wykrywania przestępstw i ścigania ich sprawców

(Dz. Urz. KGP z 2005 r. Nr 1, poz. 1).

7.

Zarządzenie nr 360 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 marca 2009 r.

w sprawie metod i form wykonywania przez policjantów konwojów i doprowadzeń

(Dz. Urz. KGP Nr 6, poz. 29, z późn. zm.).

8.

Zarządzenie nr 1061 Komendanta Głównego Policji z dnia 2 września 2009 r.

w sprawie metod i form wykonywania zadań w pomieszczeniach przeznaczonych

dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia (Dz. Urz. KGP

Nr 12, poz. 56).

9.

„Gazeta Wyborcza”, Lublin nr 45, wydanie z dnia 23/02/2009, Jedynka, s. 1.

10. <http://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/slupsk;prok

uratorskie;zarzuty;za;osobista;rewizje;w;hipermarkecie,128,0,350336.html>.

11. <http://forumprawne.org/prawo-wykroczen/35591-rewizja-osobista-kilka-

pytan.html>.

12. <http://www.wspolczesna.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20091125/REG00/72621

9053>.

27

13. <http://www.pomorska.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20100212/INOWROCLAW

01/>.

14. <http://www.jelenia-gora.policja.gov.pl/www/index.cgi?strona=komun780&>.