Budżet  UE  

Dr  Joanna  Siwińska-­‐Gorzelak  

Wydział  Nauk  Ekonomicznych  UW  

Program  zajęć  

• 

Budżet  UE  –  podstawy  

• 

Budżet  UE  –  procedura  budżetowa  

• 

Dochody  i  wydatki  budżetu  UE  

• 

Budżet  UE  a  teoria  federalizmu  fiskalnego    

• 

Polityka  spójności  

• 

Polityka  rolna  

Budżet  UE  

• 

Budżet  UE  określa  dochody  i  wydatki  UE  w  perspektywie  

jednego  roku  

• 

Roczny  budżet  UE  stanowi  około  1%  dochodu  

narodowego  państw  członkowskich  Unii  (na  rok  2011  to  

było  142  mld  euro)  ,  co  odpowiada  kwocie  około  244  euro  

na  jednego  mieszkańca.  

• 

 Budżet  UE  trudno  więc  porównać  z  budżetem  zwykłego,  

nowoczesnego  państwa.    

• 

Nie  istnieją  podatki  ogólnoeuropejskie  (!)    

• 

Większość  polityk  realizowanych  przez  narodowe  państwa  

europejskie,  a  więc  finansowana  jest  z  budżetu  UE  w  

żadnym  lub  bardzo  ograniczonym  wymiarze.    

• 

Budżet  podporządkowany  jest  zasadzie  subsydiarności  

Budżet  UE  

Budżet  UE    

Dochody  i  wydatki  budżetowe  podlegają  następującym  

(głównym!)  ograniczeniom:  

• 

Wymóg  zrównoważonego  budżetu.    

– 

Traktaty    nie  zezwalają  na  deficyt  w  budżecie  Unii.  

Oznacza  to,  że  wszystkie  wydatki  należy  pokryć  z  

dochodów;    

• 

Ograniczenie  wielkości  wydatków.    

– 

Pułap  zasobów  własnych  to  maksymalna  kwota  zasobów  

własnych,  którą  UE  może  co  roku  pobierać.  

– 

Limit  ten  ustalono  obecnie  na  poziomie  1,24%  produktu  

narodowego  bru^o  (PNB)  w  Unii.  

• 

Wieloletnie  ramy  finansowe  

Wieloletnie  ramy  finansowe    

• 

Zgodnie  z  traktatem  z  Lizbony  wieloletnie  ramy  

finansowe  stają  się  prawnie  wiążącym  aktem  

przyjmowanym  w  wyniku  specjalnej  procedury  

ustawodawczej  –  o  tym,  jaka  jest  to  procedura  –  

później  

Dochody  budżetu  UE  

•

 

Tradycyjne  zasoby  własne  (TZW)  

–

 

pochodzą  głównie  z  opłat  celnych  

pobieranych  od  towarów  sprowadzanych  z  krajów  nienależących  do  UE.    

• 

Zasoby  oparte  na  

podatku  od  wartości  dodanej  

(VAT)  –  w  postaci  

jednakowej  stawki  procentowej  stosowanej  do  ujednoliconej  wartości  

dochodów  z  tytułu  VAT  osiąganych  przez  każde  państwo  członkowskie  

od  2007  jest  to  0,3%.    

• 

Zasoby  oparte  na  

dochodzie  narodowym  bruCo  

(DNB)  –  uzyskiwane  

poprzez  zastosowanie    jednolitej  stawki  procentowej  do  DNB  każdego  

państwa  członkowskiego.  Mimo  zmiennego  charakteru  tej  pozycji  jest  to  

obecnie  największe  źródło  środków  finansowych  UE.  

• 

Do  budżetu  wpływają  też  

inne  dochody,  takie  jak  podatki  

od  

wynagrodzeń  pracowników  instytucji  UE,  składki  wpłacane  przez  

państwa  spoza  UE  na  niektóre  programy  unijne  oraz  kary  finansowe  

nakładane  na  przedsiębiorstwa  za  łamanie  prawa  konkurencji  i  innych  

przepisów.    

Dochody  budżetu  UE,  rok  2012  

Dochody  budżetu  UE  

Dochody  budżetu  UE    

Dochody  budżetu  UE  –  struktura  (jako  

procent  całości  dochodów)  

Zmiany  struktury  dochodów  

Dochody  budżetu  UE  

Pozostałe  

3,0%  

1,1%   1,2%  

1,2%  

1,4%  

1,6%  

2,0%  

2,1%  

2,3%  

2,5%  

Belgia  3,1%  

POLSKA  

3,2%  

Holandia  

3,9%  

Hiszpania  

8,9%  

UK  

11,9%  

Włochy  

13,4%  

Francja  

17,6%  

Niemcy  

19,6%  

Rabat  brytyjski  

• 

Przyjęty  w  1984  roku  (sukces  pani  Thatcher)    

• 

Wielka  Brytania  w  niewielkim  stopniu  korzysta    z  pieniędzy  ze  WPR  

• 

Rabat  oblicza  się  w  dość  skomplikowany  sposób;  redukuje  on  wpłatę  

WB  opartą  na  DNB  

• 

Jest  to  znaczna  kwota,  w  roku  2010  wynosił  3,35  dochodów  własnych  

UE  i  30%  składki  płaconej  przez  WB  

• 

Rabat  brytyjski  finansowany  jest  przez  pozostałe  kraje,  

proporcjonalnie  do  wielkości  DNB  

• 

4  państwa  członkowskie  wynegocjowały  nadzwyczajne  zwolnienie  z  

finansowania  rabatu  brytyjskiego  (Niemcy,  Holandia,  Szwecja  i  

Austria)  

• 

Holandia  i  Szwecja  otrzymała  obniżenie  wpłat  z  tytułu  4  źródła  

Beneficjenci    i  płatnicy  ne^o  

• 

Porównanie  płaconych  przez  kraje  składek  z  sumą  

otrzymanego  wsparcia  z  budżetu  pozwala  na  obliczenie  salda  

rozliczeń  danego  państwa  z  budżetem  UE.    

• 

Oczywiście,  nie  jest  to  stała  pozycja  -­‐  wraz  z  szybkim  

rozwojem  gospodarczym  państwo  może  zmienić  się  z  

beneficjenta  w  płatnika  ne^o,  jak  miało  to  miejsce  w  

przypadku  Irlandii.    

• 

W  debacie  nad  integracją  europejską  saldo  to  jest  silnym  

argumentem  zarówno  dla  zwolenników,  jak  i  przeciwników  

obecnego  stanu  integracji.  

• 

Dominuje  ono  również  negocjacje  budżetowe  

• 

Z  punktu  widzenia  ekonomii  integracji  jest  to  chybione  

pojęcie  

Najwięksi  beneficjenci  i  płatnicy  

ne^o,  2011  

-­‐9,002  

-­‐6,405  

-­‐5,933  

-­‐5,565  

-­‐2,213  

2,983  

2,994  

4,415  

4,662  

10,975  

-­‐15  

-­‐10  

-­‐5  

0  

5  

10  

15  

Niemcy  

Francja  

Włochy  

UK  

Holandia   Portugalia   Hiszpania   Węgry  

Grecja  

Polska  

Beneficjenci  i  płatnicy  ne^o  

• 

h^p://ec.europa.eu/budget/figures/interacove/

index_en.cfm  

Beneficjenci  i  płatnicy  ne^o;  

2007-­‐2013  

• 

Źródło:  Open  Europe  

-­‐100  

-­‐80  

-­‐60  

-­‐40  

-­‐20  

0  

20  

40  

60  

80  

Beneficjenci  i  płatnicy  ne^o  per  capita;  

2007-­‐2013  

-­‐2000  

-­‐1500  

-­‐1000  

-­‐500  

0  

500  

1000  

1500  

2000  

2500  

3000  

„Słuszny  zwrot”  

• 

Rachunek  pozycji  ne^o  staje  się  punktem  odniesienia  

do  oceny  skuteczności  działań  danego  kraju  na  forum  

europejskim,  jest  też  podstawą  oceny  w  krajowej  

debacie  politycznej  

• 

Sprzyja  to  formułowaniu  uproszczonych  ocen  

konsekwencji  udziału  w  procesie  integracji  

• 

W  państwach,  które  są  płatnikami  ne^o,  pojawiają  się  

zarzuty  o  zbyt  wysokich  kosztach  Unii  i  o  konieczności  

otrzymania  „słusznego  zwrotu”  

• 

Akcentowanie  „słusznego  zwrotu”  powoduje,  że  

brakuje  merytorycznej  debaty  o  wartości  dodanej  

wydatków  europejskich  na  poziomie  Unii  

 

Krytyka  

• 

Mimo  różnych  tytułów  odnoszących  się  do  dochodów  budżetu  UE,  

większość  z  nich  są  to  wpłaty  dokonywane  wprost  z  budżetów  

państw  członkowskich!  Budżet  UE  nie  bazuje  na  rzeczywistych,  

niezależnych  od  budżetów  narodowych,  zasobów  własnych  

• 

System  wpłat,  pomimo,  że  działa  dobrze,  rodzi  problemy;  m.in.  

wpłaty  do  budżetu  UE  są  postrzegane  jako  obciążenie  dla  budżetów  

narodowych  

• 

To  są  „składki  członkowskie”,  a  nie  dochody  budżetu  

• 

Jest  źródłem  dyskusji  o  „pozycji  ne^o”  i    „sprawiedliwym  zwrocie”.  

Koncentracja  na  krótkim  horyzoncie  czasowym  

• 

Brak  kontroli  i  świadomości  o  kosztach  Unii  (obywatele);    

• 

Nierówne  traktowanie  krajów    

• 

Obecny  system  nie  sprzyja  integracji,  a  dezintegracji!    

Cytat  ze  stron  rządowych….  

(pozycja  ne^o!)  

• 

„W  2007  roku  do  Polski  trafiło  7,8  miliarda  

euro  (7,4  proc.  wszystkich  unijnych  

wydatków).  Po  zapłaceniu  składki,  „na  czysto”  

Polska  zarobiła  około  5,1  miliarda  euro”  

• 

h^p://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/

OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Strony/

czymsafundusze.aspx  

Możliwości  zmian  

• 

Podatek  europejski  –  widoczny  i  prosty;  

efektywny,  łatwy  i  tani  w  administracji,  stabilny,  

sprawiedliwy,  niezależny,  dotykający  obszarów,  

w  których  UE  jest  aktywna;  połączony  z  reformą  

wydatków    

Wydatki  budżetu  UE  na  2010  r.    

24

Źródło: http://ec.europa.eu/budget/budget_detail/current_year_en.htm

Wydatki  budżetu  UE  w  2013    

Wydatki  budżetu  UE    

Wydatki  budżetu  

Czemu  takie  wydatki?  

• 

Wyłącznie  „konieczność  historyczna”.  

• 

Powstawanie  EWG  –  CAP  –  rekompensata  dla  

Francji,  za  otwarcie  granic;  Niemcom  zależy  na  

EWG  bo  są  „uwięzione”  pomiędzy  Blokiem  

Wschodnim  a  Francją;  na  początku  istnienia  

EWG  groźna  wyjścia  danego  kraju  była  

„credible”  

• 

Europejski  Fundusz  Społeczny  –  rekompensata  

dla  Włoch  

• 

Dalsze  poszerzenie  UE  –  Wielka  Brytania  
(rabat)  

• 

Kraje  Południa  –  lata  80-­‐te  (przed  chwilą  

autorytarne,  groźna  kominizmu)  –  polityka  

spójności  

Zasady  tworzenia  budżetu  UE    

•

 

Zasada  jednolitości  i  rzetelności  budżetowej

:    wszystkie  

dochody  i  wydatki  Unii  Europejskiej  powinny  być  zawarte  w  

budżecie  ogólnym;  dodatkowo,  w  budżecie  zawarte  są  

zabezpieczenia  na  operacje  udzielania  i  zaciągania  

kredytów,  podjęte  przez  UE.    

•

 

Zasada  jednoroczności

:  wymaga,  by  środki  budżetowe  były  

zatwierdzane  na  konkretny  rok  budżetowy,  który  trwa  od  1  

stycznia  do  31  grudnia.  Środki  z  prognozowanych  

wieloletnich  perspektyw  budżetowych  są  „rozdzielane”  na  

roczne  budżety  ogólne.    

•

 

Zasada  uniwersalności

:  nie  można  przypisywać  konkretnych  

wydatków  do  konkretnych  dochodów.    

•

 

Zasada  specyfikacji

:  wydatki  budżetowe  są  zapisywane  

według  określonej  metodologii,  w  ramach  tytułów,  

rozdziałów,  artykułów  i  pozycji.  Każda  instytucja  w  ramach  

swojego  działu  może  przesunąć  środki:  między  tytułami  do  

10%  środków,  między  rozdziałami  i  artykułami  –  bez  

ograniczeń.    

Zasady  tworzenia  budżetu  UE    

•

 

Zasada  równowagi

.  Dochody  powinny  być  

równe  płatnościom  w  danym  roku  budżetowym.  

Budżet  nie  może  mieć  salda  ujemnego  (deficytu).  

Nie  można  bowiem  zaciągać  pożyczki  na  

pokrycie  deficytu  przez  UE.  Nadwyżki  przechodzą  

na  rok  następny  lub  –  gdy  to  konieczne  –  

przyjmowana  jest  korekta  budżetu.    

•

 

Zasada  jednostki  rozliczeniowej

.  Jednostką  

walutową,  w  której  przygotowuje  i  rozlicza  się  

budżet,  jest  euro.    

•

 

Zasada  należytego  zarządzania  finansami

.  

Środki  finansowe  UE  powinny  być  wykorzystane  

zgodnie  zasadami  gospodarności,  efektywności  i  

skuteczności.  

Wieloletnie  ramy  finansowe  

• 

Aby  usprawnić  procedurę  budżetową,  od  1988  r.  

instytucje  europejskie  zawierają  porozumienia  

międzyinstytucjonalne  dotyczące  procesu  

przyjmowania  budżetu  oraz  jego  podziału.    

• 

Porozumienia  te  zawierane  są  na  kilka  lat    

• 

Coroczne  spory  między  Parlamentem  a  Radą  

wywoływały  kryzysy  polityczne,  które  negatywnie  

oddziaływały  na  stabilność  EWG.    

• 

Dzięki  wieloletniemu  planowaniu  budżetowemu  

polityczna  rywalizacja  o  budżet  ogólny  UE  odbywa  się  

znacznie  rzadziej,  obecnie  co  siedem  lat.    

• 

Ramy  określają  limit  wydatków  w  określonych  latach.    

• 

Istotną  zmianą,  którą  wprowadził  Traktat  Lizboński,  

było  prawne  usankcjonowanie  perspektyw  

finansowych.    

WRF  

• 

WRF  to  nie  budżet  –  to  pewne  ramy  kolejnych  

budżetów  

• 

WRF  wyznaczają  maksymalne  pułapy  –  w  

budżecie  przyjmuje  się  na  ogół  nieco  niższe  

wydatki    

• 

Są  dwa  rodzaje  pułapów  –  maksymalny  pułap  

wydatków  z  danej  kategorii  na  dany  rok  i  

maksymalny  pułap  wszystkich  wydatków  na  rok    

Wieloletnie  ramy  finansowe  

• 

Delors  I;  Delors  II,  Agenda  2000;  2007-­‐2013;  2014-­‐2020  

• 

Proces  przyjmowania  WRF:  

– 

Propozycję  WRF  przedstawia  Komisja  Europejska.    

– 

Rada  Europejska  w  trybie  jednomyślnej  decyzji  akceptuje  WRF  oraz  

decyzje  dotyczące  zasobów  własnych  (interesy  wyłącznie  narodowe  –  

słuszny  zwrot!).    

– 

Reszta  decyzji  jest  przyjmowana  większością  kwalifikowaną  

– 

Jeżeli  rozporządzenie  Rady  ustanawiające  nowe  ramy  finansowe  nie  

zostało  przyjęte  przed  wygaśnięciem  poprzednich  ram  finansowych,  

pułapy  i  inne  przepisy  dotyczące  ostatniego  roku  obowiązywania  tych  ram  

przedłuża  się  do  czasu  przyjęcia  tego  aktu  

– 

Następnie  Ramy  muszą  być  przyjęte  przez  PE,  większością  kwalifikowaną;  

– 

 Wynegocjowane WRF jest sankcjonowana Porozumieniem

Międzyinstytucjonalnym, zawartym między Komisją, Radą i
Parlamentem

 

Prace  w  Radzie  

• 

Komitet  Stałych  Przedstawicieli    (COREPER)  

składa  się  ze  stałych  przedstawicieli  krajów  członkowskich  Unii  

Europejskiej  przy  Radzie  Unii  Europejskiej  w  Brukseli  w  randze  

ambasadorów  oraz  ich  zastępców.  

• 

Jego  zadaniem  jest  przygotowywanie  posiedzeń  Rady  Unii  Europejskiej.  

Może  także  podejmować  pewne  decyzje  proceduralne  oraz  powoływać  

grupy  robocze.  

• 

 Wszystkie  punkty  porządku  obrad  posiedzenia  Rady  podlegają  uprzedniej  

dyskusji  w  COREPER,  o  ile  nie  zostanie  postanowione  inaczej.  COREPER  

stara  się  wypracować  kompromis,  który  zostanie  przedstawiony  do  

zatwierdzenia  Radzie.  

COREPER  

• 

Komitet  dzieli  punkty  obrad  Rady  na  trzy  kategorie:  

• 

Punkty  nie  wymagające  podjęcia  decyzji  ministerialnej,  przedstawiane  jedynie  w  

celach  informacyjnych.  

• 

Punkty  A,  w  przypadku  których  decyzja  może  zostać  podjęta  bez  dyskusji.  Jeżeli  

mimo  to  któryś  z  ministrów  wyrazi  wątpliwości,  punkty  te  wracają  do  COREPER,  

gdzie  są  ponownie  rozpatrywane.  

• 

Punkty  B,  które  wymagają  przeprowadzenia  dyskusji,  a  nie  zawsze  da  się  zawczasu  

przewidzieć,  jaka  będzie  decyzja.  

• 

Dany  punkt  może  być  wewnętrznie  opisany  jako  pozorny  punkt  B  -­‐  po  to  aby  

opinia  publiczna  odniosła  wrażenie,  że  jest  to  punkt  B,  nad  którym  ministrowie  
aktywnie  obradują  ze  względu  na  jego  wagę,  podczas  gdy  w  istocie  można  go  

potraktować  jako  punkt  A,  ponieważ  COREPER  przeprowadził  już  negocjacje  i  
osiągnął  kompromis.  

• 

Ministrowie  podejmują  stosunkowo  mało  decyzji  co  do  prawdziwych  punktów  B:  

zazwyczaj  są  one  odsyłane  do  ponownego  rozważenia  przez  COREPER,  skąd  

powracają  jako  punkty  A  lub  pozorne  B.  W  dokumentach  i  porządku  obrad  punkt  A  
określany  jest  jako  "A"-­‐item  

„Budgetary  deadlock”  

Grupa  MS  

Ilość  głosów  

(NICEA)  

Blokująca  

mniejszość  
(NICEA)  

Większość  

kwalifikowa
na  (NIEA)  

Ilość  głosów  

(LIZBONA)  

Blokująca  

mniejszość  
(LIZBONA)    

Beneficjenci  

ne^o  

196  

91  

255  

20  

4  

Płatnicy  

ne^o  

91  

91  

255  

5  

4  

Kraje  

„break-­‐
even”  

58  

91  

255  

2  

4  

Źródło:  Blankart&Koester  (2009);  Refocuisng  the  EU  budget”  

• 

Płatnicy  ne^o  mają  wystarczającą  liczbę  

głosów,  by  zablokować  zmiany  –  zwiększenie  

budżetu;  ale  są  zbyt  słabi,  by  wymusić  reformy  

budżetu  

• 

Beneficjenci  ne^o  bez  problemu  zablokują  

wszystkie  zmiany  zmierzające  do  okrojenia  

budżetu,  czy  też  naruszenia  ich  wąskich  

interesów  

• 

„Skoro  niemożliwa  jest  reforma  budżetu,  to  

dobrze,  że  jest  on  stosunkowo  mały  „  

Elastyczność  WRF  

• 

Rezerwa  na  pomoc  nadzwyczajną  –  kryzysy  

humanitarne  w  krajach  nie-­‐EU  

• 

Fundusz  Solidarnościowy:  kryzysy  w  krajach  EU  

• 

Instrument  Elastyczności    

• 

Europejski  Fundusz  Dostosowania  do  Globalizacji  
(masowe  zwolenienia)  

• 

Parlament  włączany  jest  do  tej  procedury  na  samym  końcu  

• 

Ma  prawo  veta,  nie  ma  jednak  formalnego  prawa  do  

wprowadzania  poprawek  

• 

Ale  w  toku  całej  procedury  w  toku  całej  procedury  prowadzącej  

do  przyjęcia  ram  finansowych:  ”Parlament  Europejski,  Rada  i  

Komisja  podejmują̨  wszelkie  środki  niezbędne  do  ułatwienia  

takiego  przyjęcia”.    

• 

Na  tej  podstawie  PE  domaga  się  należytego  miejsca  w  procesie  

tworzenia  WRF  i  przeglądu  budżetu  UE.    

• 

Domagając  się  konsekwentnie  uruchomienia  odpowiednich  ram  

współpracy  i  konsultacji  z  Radą  i  Komisją,  PE  w  rezultacie  jest  

włączany  do  negocjacjo  

WRF  2014-­‐2020  

• 

Dla  28  państw  członkowskich  (Chorwacja)  

• 

Wydatki;  ponad  959  miliardów  euro  

(zobowiązania);  co  stanowi  około  1%  PNB  UE  

Ramy  finansowe  2014-­‐2020  

• 

h^p://ec.europa.eu/budget/mff/figures/

index_en.cfm  

Procedura  budżetowa  

Propozycje  zmian  

• 

Dochody  –  prawdziwe  zasoby  własne  

• 

Większa  elastyczność  

• 

Europejski  System  Budżetowy  

Możliwe  źródła  dochodów  

budżetu  i  ich  cechy  

Unia  fiskalna?  

• 

„Czy  możliwe  jest  utrzymanie  unii  monetarnej  w  

długim  okresie,  bez  większej  jedności  fiskalnej?  

• 

Wydaje  się,  że  nie”    

Jeffrey  Frankel  

Federalizm  fiskalny  

•

 

Federalizm  fiskalny  

–  rozważania  poświęcone  

rolom,  jakie  powinny  pełnić  różne  poziomy  

sektora  publicznego;  które  funkcje  i  instrumenty  

sektora  publicznego  powinny  być  

scentralizowane,  a  które  powinny  pozostać  w  

gesoi  rządów  lokalnych  

Federalizm  fiskalny  

• 

Tradycyjne  podejście    

– 

Internalizacja  efektów  zewnętrznych;  jeżeli  skutki  

polityki  wykraczają  poza  ośrodek  lokalny,  to  należy  

rozważyć  przeniesienie  ich  na  poziom  centralny  

– 

Efekty  skali  –  centralizacja  

– 

Heterogeniczne  preferencje  –  decentralizacja  

• 

Tradeoff:  lepsza  znajomość  preferencji,  często  

lepsza  kontrola  wyborcy  a  efekty  zewnętrzne  i  

efekty  skali    

Federalizm  fiskalny  

• 

Nowe  podejście  –  podkreśla,  że  decyzje  rządu  są  wynikiem  

oportunizmu  rządzących  i  gry  politycznej,  a  nie  dążenia  do  

maksymalizacji  użyteczności  wyborców  

• 

Dana  polityka  prowadzona  na  innym  szczeblu,  niż  na  to  wskazuje  

tradycyjna  teoria  federalizmu  fiskalnego,  może  być  efektywna,  

jeżeli  pozwala  zapobiec  negatywnym  efektom  wynikającym  z  

oportunizmu  rządzących  

– 

Korzystne  efekty  oderwania  polityki  do  grup  interesu  

– 

Korzystne  efekty  rekompensaty  dla  „przegranych”,  

nawet  jeżeli  z  ekonomicznego  punktu  widzenia  jest  

to  nieefektywne  

Federalizm  fiskalny  

• 

Dobra,  które  powinny  być  dostarczane  

centralnie:  

– 

Obrona,  bezpieczeństwo  wewnętrzne,  pomoc  dla  

krajów  trzecich  (ochrona  przed  zorganizowaną  

przestępczością,  terroryzmem,  polityka  imigracyjna)  

– 

Polityka  prorozwojowa  (R&D)  

– 

Podstawowe  standardy  w  edukacji;  podstawowa  

nauka  języków    

– 

Redystrybucja  (jeżeli  celem  jest  równość);  ale  

heterogeniczność  preferencji  plus  konieczność  

dopasowania  programów  do  indywidualnych  

problemów  

 

Federalizm  fiskalny  

• 

UE  jest  bardzo  specyficzna  –  duża  

heterogeniczność;  mały  solidaryzm;  różne  

interesy  

• 

Na  ile  teoria  jest  przystosowana  do  realiów  UE?  

• 

Wartość  dodana  pochodząca  z  wydatków  na  

szczeblu  UE  

• 

Uzasadnienie  dla  wydatków  UE:  skuteczność,  

wydajność  współdziałanie    

+  WRF  2014-­‐2020  

• 

Konkurencyjność  dla  wzrostu  i  zatrudnienia  

(13%  całości  WRF)  

• 

Gospodarcza,  społeczne  i  terytorialna  

spójność  (34%)  

• 

Polityka  rolna    (39%)    

• 

RAZEM:    86%  WRF  

• 

W  ramach  zreformowanej  polityki  spójności  

udostępnione  zostaną  środki  w  wysokości  

366,8  mld  euro  (34%  wszystkich  środków)