- 1 -

ZNIECZULENIE PRZEWODOWE

CO TO TAKIEGO?

Znieczulenie przewodowe polega na podaniu leku znieczulającego (tzw. leku

znieczulenia miejscowego) w okolicę nerwów (struktur nerwowych). W wyniku

tego dochodzi do przejściowej utraty odczuwania bólu, ciepła, zimna oraz dotyku,

a

jeżeli

wykonana

została

tzw.

blokada

centralna

(znieczulenie

podpajęczynówkowe, zewnątrzoponowe) - również ruchu. Czas działania

powszechnie stosowanych leków jest różnie długi (zwykle nie przekracza 4 godzin).

W tym czasie chory może być bezpiecznie operowany. Zaletą znieczulenia

przewodowego jest to, że blokowane jest odczuwanie bólu JEDYNIE w miejscu

lub regionie ciała, w którym wykonywana jest operacja. Znieczulenie

przewodowe jest zatem w wielu przypadkach korzystniejsze aniżeli ogólne.

DO

JAKICH

OPERACJI

POLECA

SIĘ

WYKONANIE

ZNIECZULENIA

PRZEWODOWEGO?

Znieczulenie przewodowe jest polecane wszędzie tam, gdzie nie ma potrzeby

wykonywania znieczulenia ogólnego. Jeżeli będą wskazania do wykonania

znieczulenia przewodowego - na pewno anestezjolog zaproponuje Państwu ten rodzaj

postępowania.

Zwykle znieczulenie przewodowe wykonywane jest do:

1.

Większości operacji okulistycznych.

2.

Szycia niewielkich ran.

3.

Usuwania niewielkich znamion, zmian skórnych i guzków znajdujących się

w tkance podskórnej.

4.

Operacji kończyn górnych i dolnych.

5.

Operacji stawu biodrowego.

6.

Operacji podbrzusza (przepuklina pachwinowa).

7.

Operacji odbytnicy.

8.

Większości operacji ginekologicznych.

9.

Analgezji porodu i cięcia cesarskiego.

10.

Sporej części operacji urologicznych.

11.

Jako element prowadzenia tzw. analgezji pooperacyjnej (uśmierzania bólu)

- po dużych operacjach klatki piersiowej i brzucha.

- 2 -

ZALETY ZNIECZULENIA PRZEWODOWEGO

Znieczulenie przewodowe jest dedykowane tym z Państwa, u których istnieją

techniczne możliwości wykonania operacji bez konieczności podawania środków

znieczulających ogólnie. Znieczulenie przewodowe jest niejednokrotnie znacznie

mniej obciążające dla organizmu, co ma szczególnie duże znaczenie jeśli osoba

znieczulana choruje na choroby układu sercowo-naczyniowego lub choroby płuc.

W czasie znieczulenia przewodowego pacjent jest przytomny. Jeżeli jednak wyrazicie

Państwo wolę snu - na pewno otrzymacie łagodnie działające leki, powodujące sen

(nie wywołają one jednak u Państwa znieczulenia ogólnego). Zachowanie

przytomności przez chorego ułatwia anestezjologowi ocenę stanu neurologicznego, co

ma szczególne znaczenie u pacjentów w podeszłym wieku.

Zaletami znieczulenia przewodowego są:

1. Pewne wyłączenie dolegliwości bólowych.

2. Pewne i długotrwałe utrzymywanie się blokady w okresie pooperacyjnym,

szczególnie wówczas, kiedy zastosowano techniki ciągłe (wprowadzono

cienki, specjalnie skonstruowany cewnik w okolicę struktur nerwowych).

3. Dla uśmierzenia bólu przy wykorzystaniu technik ciągłych podawane są leki

w dużo niższych dawkach aniżeli doustnie, dożylnie, czy domięśniowo.

4. Mniejsze ryzyko nudności i wymiotów, które mogą skutkować ulaniem treści

żołądkowej i przedostaniem się jej do płuc.

5. Mniejszy wpływ na czynność układu oddechowego (w porównaniu ze

znieczuleniem ogólnym).

6. Mniejszy wpływ na czynność układu oddechowego (w porównaniu ze

znieczuleniem ogólnym).Mniejsze krwawienie śródoperacyjne.

7. Mniejsze ryzyko powikłań płucnych i zakrzepowo-zatorowych, wynikające

z szybszego uruchomienia pacjenta po zabiegu operacyjnym.

CZY ZNIECZULENIE PRZEWODOWE JEST NIEBEZPIECZNE?

Znieczulenie przewodowe jest BEZPIECZNE w rękach doświadczonego lekarza

anestezjologa. Zespół anestezjologiczny przygotowuje się do każdego znieczulenia

(ogólnego, przewodowego), tak jakby miały wystąpić najcięższe powikłania.

Czynności te w połączeniu z należytą opieką nad pacjentem i właściwą kwalifikacją do

znieczulenia powodują, że ryzyko powstania uszczerbku na Państwa zdrowiu lub

utraty życia - jest minimalne.

- 3 -

MOŻLIWE EFEKTY UBOCZNE I DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE ZNIECZULENIA

PRZEWODOWEGO

Podobnie jak każda operacja, tak i znieczulenie przewodowe niesie ze sobą ryzyko

wystąpienia działań niepożądanych - rzadko, bo rzadko, ale zawsze jest takie ryzyko .

Wśród najczęściej występujących zdarzeń można wymienić (częstość występowania

- malejąco):



Obniżenie ciśnienia tętniczego krwi i zwolnienie częstości pracy serca.



Niemożność oddania moczu - po wykonaniu blokady centralnej.



Toksyczne

działanie

leków

znieczulenia

miejscowego

spowodowane

niezamierzoną

podażą

leku

do

naczynia

krwionośnego

lub

jego

przedawkowaniem, ewentualnie wadliwą techniką wykonania znieczulenia.



Reakcję alergiczną na podawane leki.



Powikłania neurologiczne takie jak: zapalenie nerwów, krwiak i ropień

przestrzeni zewnątrzoponowej, uszkodzenie nerwu korzeni rdzeniowych lub

nerwów obwodowych.

Ważne jest uświadomienie sobie, że do wystąpienia powikłań dochodzi najczęściej

w sali operacyjnej, kiedy jesteście Państwo pod opieką zespołu anestezjologicznego.

Pozwala to szybko wdrożyć wszelkie zabiegi terapeutyczne, które uchronią Państwa

przed wstąpieniem trwałych skutków zdrowotnych.

W wielu przypadkach: mając do wyboru znieczulenie ogólne i przewodowe –

dużo lepiej i bezpieczniej wybrać dla chorego anestezję przewodową, bo jej

korzyści i tak przewyższają ryzyko ewentualnego wystąpienia powikłań.

PORÓWNANIE

CZĘSTOŚCI

WYSTĘPOWANIA

POWIKŁAŃ

PODCZAS

ZNIECZULENIA OGÓLNEGO I ANESTEZJI REGIONALNEJ

1.

Średnia śmiertelność okołooperacyjna jest 30% mniejsza w grupie Anestezji

Regionalnej (w skrócie AR),

2.

Powikłania zatorowo-zakrzepowe 44% mniejsze w grupie AR,

3.

Zator tętnicy płucnej w grupie AR redukcja o 55%,

4.

Zapotrzebowanie na krew mniejsze o 55% przy AR,

5.

Zapalenie płuc 39% rzadsze przy AR,

6.

Depresja oddychania 59% rzadziej w grupie AR.

- 4 -

PORÓWNANIE ZNIECZULENIA

PODPAJĘCZYNÓWKOWEGO I ZEWNĄTRZOPONOWEGO

Broszurę przygotowali:

lek. Michał Domżalski, lek. Ewelina Kardel-Reszkiewicz, lek. Ludmiła Hasak

pod kierownictwem: prof. dr hab. Marii Wujtewicz

Klinika i Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii GUMed

Więcej informacji na stronach:

www.znieczulenie.yoyo.pl

,

www.znieczulenie.org.pl

Znieczulenie podpajęczynówkowe

Znieczulenia zewnątrzoponowe

Bardzo szybki.

Czas działania znieczulenia?

2,5 h - 3 h

Nie.

Tak (dotyczy znieczulenia porodu).

Pozycja, w jakiej jest

zakładane znieczulenie.

a) na boku

b) na siedząco

a) na boku

b) na siedząco

Miejsce, gdzie jest zakładane

znieczulenie?

Tylko odcinek lędźwiowy kręgosłupa.

a) odcinek lędzwiowy kręgosłupa

b) odc. piersiowy (torakochirurgia)

c) odc. szyjny (b. rzadko)

Czy pacjent śpi w trakcie

znieczulenia?

Nie. Ale może to znieczulenie być

połączone ze znieczuleniem ogólnym w

niektórych przypadkach lub z sedacją.

Nie. Ale może to znieczulenie być

połączone ze znieczuleniem ogólnym w

niektórych przypadkach lub z sedacją.

Początek działania

znieczulenia

Wolny, po ok. 15' - 20' od początku

podania środka znieczulającego.

Czas działania można dowolnie

przedłużać (znieczulenie porodu), nawet

do kilku dni w przypadku leczenia bólu

pooperacyjnego.

Czy można chodzić w czasie

tego znieczulenia?

Kiedy pojawia się ból

operowanego miejsca po

znieczuleniu?

Znieczulenie to zapewnia stosunkowo

długi okres bezbolesności po

zakończonym zabiegu. Przeciętnie

brzuch nie boli przez 1 - 3 godziny po
zakończonym zabiegu. Poźniej istnieje

koniecznośc podawania dożylnych

leków przeciwbólowych.

Podawanie leków przez cewnik

zewnątrzoponowy umożliwia całkowite

opanowanie bólu pooperacyjnego.