Różn e p ła s z c z y z n y oc e n y b a n k u

Regulacyjna (bezpieczeńs t w o )

Rynk o w a (CAMEL)

Ak cjo nar ius zy (r ent o w no ś ć )

K lient ów (pr o duk t y)

Mak r o ek o no m iczna (o bs ługa

go s po dar k i)

Ry n k ow a oc e n a b a n k u ( C A M E L )

C

(Capit al): fundusze wła sne

A

(As s et s ): j a k o ść a k t y wów

M

(Managem ent ): za r ząd

E

(Ear nings ):

zy sk i

L

(Liq uidit y):

pły nno ść fi na nso wa

rozliczenia pieniężne

f inans owanie działalności

lok owanie wolny ch środk ów

doradzt wo f inans owe

Czynniki determinuj

ące wybór banku

bezpiecze

ństwo powierzonych środków

szybko

ść i niezawodność operacji

wsparcie kredytowe

doradztwo finansowe

Potrzeba kontaktów z banki em

Kryteria wyboru banku

Mi e r z a l n e :

cena usług b ank o w y ch

( o p r o cent o w ani e,

k ap i t al i z acj a o d set ek , p r o w i z j e)

b ez p i ecz eńst w o

p o l i t y k a k r ed y t o w a

Ni e m i e r z a l n e :

j ak o ś ć usług b ank o w y ch

d o g o d no ś ć k o r z y st ani a z usług

Wymagane dokumenty do otwarcia rachunku



wy ciąg z rej es t ru h andloweg o

prowadzonego w sądzi e

gospodarczy m dl a osob y prawnej l ub zaświ adczeni e o wpi si e do

ewi dencj i dzi ałal ności gospodarczej w urzędzi e gm i ny , l ub

k oncesj ę al b o oświ adczeni e o podj ęci u dzi ałal ności gospodarczej



pełnom ocnict wa

osób uprawni ony ch do sk ładani a oświ adczeń

w zak resi e praw i ob owi ązk ów m aj ąt k owy ch



zaświ adczeni e o nadani u num eru st at y st y cznego

RE G O N



na ży czenie b ank u

: st at ut spółk i ak cy j nej l ub um owę spółk i z

oo w f orm i e ak t u not ari al nego, um owę spółk i k om andy t owej

pot wi erdzoną not ari al ne l ub w przy padk u spółk i j awnej um owę

spółk i ni e wy m agaj ącą ak t u not ari al nego



k art a wzorów podpis ów

O bow i ązek rozl i c zeń bezg otów kow y c h g d y :



jednorazowa wartość nal eżnośc i l u b zob owiązania

wob ec inneg o podm iotu g os podarc zeg o przek rac za

równowartość 3 0 0 0 eu ro l u b



jednorazowa wartość nal eżnośc i l u b zob owiązania

wob ec inneg o podm iotu g os p. wy nos i równowartość

1 0 0 0 eu ro, al e s u m a wartośc i ty c h nal eżnośc i i

zob owiązań pows tały c h w m ies iąc u poprzednim

przek rac za 1 0 0 0 0 eu ro.



przel ic zenia k u rs owe wedłu g k u rs u k u pna wal u t

ob c y c h

N B P

z

os tatnieg o

dnia

m ies iąc a

poprzedzając eg o m ies iąc , w k tóry m dok ony wane s ą

operac je f inans owe

Cena usług b ank o w y c h



Prow i zj e i op łaty zw i ązane z rac h u nki em



- otwarc ie i prowadzenie rac h u nk u



- opłaty za c zy nnośc i dodatk owe (wpłaty / wy płaty

g otówk owe, k orzy s tanie z k art płatnic zy c h )



Prow i zj e kred y tow e



- za u dziel enie k redy tu , jeg o oproc entowanie, nal ic zanie

ods etek , wc ześniejs zą s płatę, k arenc ję, nieterm inowe

reg u l owanie zob owiązań



- u dziel enie poręc zenia l u b g waranc ji



Prow i zj e w obrotac h zag rani c zny c h



- s k u p i s przedaż wal u t



- ob rót c zek owy i wek s l owy , ink as o, ak redy ty wa



Prow i zj e za c zy nnośc i m akl ers ki e

Źródła doc h odów banku

Ma r ża o d s e t k o wa

P r o wi z j e

(opłaty za działal ność pozaods etk ową)

I n n e ( np . o p er acj e w al ut o w e)

A k t y wa :

P r a c u j ą c e -

g ener uj ą ce z y sk ( k r ed y t y , p ap i er y

w ar t o ś ci o w e, l o k at y m i ę d z y b ank o w e)

Ni e p r a c u j ą c e -

m aj ą t ek t r w ał y , w ar t o ś ci

ni em at er i al ne i p r aw ne, g o t ó w k a, z l e k r ed y t y

P r od u k t b a n k ow y – j e d n ol i t y i

w y od r ęb n i on y s k ła d n i k of e r t y b a n k u

R o d z a j e p r o d u k t ów:

k redy towe

depozy towe

rozl ic zeniowe

inwes ty c y jne

inne (np. wal u towe)

Usługi bankowe:

Dobra niematerialne konsumowane w momencie ich

wy tworz enia, niematerialne, niep od z ielne,

niej ed norod ne, nietrwale

ni em at er i al ne

m at er i al ne

U s ł u g i b a n k o we

P r o d u k t y

b a n k o we

d o m i nuj ą l ud z i e

d o m i nuj e

t ech no l o g i a

w y m ag ani e

k o nsum ent a ni ej asne

w y m ag ani e

k o nsum ent a j asne

p r o d uk cj a i

k o nsum p cj a

j ed no cz eś ni e

p r o d uk cj a -

k o nsum p cj a

ni ej ed no r o d ne

j ed no r o d ne

Depozyty bankowe:

oprocentowanie sta

le, zmienne, dynamiczne

mo

żliwoś ć wycofania bez uprzedzenia

ubez p iec z one ( gwar ant owane p r z ez B F G ) :

d o 1 0 0 0 E UR w 1 0 0 % , d o 2 2 5 0 0 E ur o w

9 0 %

rezerwy obowi

ązkowe o d depo zyt ów

(

N B P : aktual nie 3.5%)

R ac h unki dep oz ytowe

Bież ą ce:

os ób f izy czny ch ( RO R)

os ób prawny ch ( a v is t a)

t erm inowe

Rach u nek b ieżący :

służy do grom adzeni a środk ów pi eni ężny ch i

przeprowadzani a rozl i czeń

Rach u nek pom ocniczy

Rach u nek s k ons olidowany :

dl a podm i ot ów posi adaj ący ch si eć

rach unk ów b ank owy ch

Rach u nek t erm inowy :

służy do przech owy wani a nadwy żek

f i nansowy ch

O procent owani e: np.

1 2 0 0 0 , 2 % , na 1 1 1 dni ( l i czy si ę po 2 4

godz. )

1 2 0 0 0 * 2 % * 1 1 0 / 3 6 5 = 7 2 3 , 2 8 zł

Kredyt

K r ed y t a p o ż y cz k a

Z d o l no ś ć k r ed y t o w a

K o sz t k r ed y t u:

N p . sum a 1 0 0 0 0 0 z ł

P r o w i z j a 1 % = 1 0 0 0 z ł

Odsetki: 16% = rocznie 16 000 zł

( sp osób sp ła ty – ra ty sta łe czy zm ienne,

sp ła ca ne sa m o op rocentow a nie czy z

ka p ita łem )

Rodzaje kredytów

K redy ty gotów kow e i b ezgotow ow e

Z l otow e i dew izow e ( czę sto denom inow a ne

w w a l u cie ob cej a l e w y p ła ca ne w złoty ch -

ry zy ko ku rsow e)

K om ercy j ne i p ref erency j ne ( su b sy diow a ne

p rzez B P , U E )

P rzezna czenie:

gospodarcze: w rachunku bieżącym (debet),

obrotowe, inwestycyj ne

dl a l udnoś ci (konsumpcyj ne): w rachunku

bieżącym, ratal ne, gotówkowe, samochodowe,

l ombardowe

hipoteczne: mieszkaniowe, budowl ane

Zabezpieczenia spłat y zo bo w iązań

Osobiste (cały m m aj ątk iem )

cesj a wierzytel ności

G warancj a kredytowa

P oręczenie weksl owe l ub wg prawa cywil nego

przystąpienie do długu

weksel własny in bl anco (bank może dochodzić praw

w oparciu o prawo weksl owe)

Zabez p iecz en ia r z ecz owe

bl okada środków na rachunku bankowym

przewłaszczenie

zastaw rej estrowy l ub wg prawa cywil nego

K aucj a

hipoteka

Inne formy kredytowania z udziałem b anku

Dyskonto weksli:

P ozwal a przedsiębiorstwu na pozyskanie środków w

zamian za posiadane przez nie weksl e.

F a ktor ing :

I nstytucj a f inansowa (f aktor) nabywa od podmiotu

gospodarczego (f aktoranta) wierzytel ności powstałe

w obrocie gospodarczym.

U słu g i lea sing owe

S tanowią możl iwość korzystania przez

przedsiębiorstwo z rzeczowych składników

maj ątkowych bez konieczności ich nabycia

Weksel

R odow ód- 16 w . K onw encj a genew ska 19 3 0

–u j ednol icenie ob rotu 19 3 6 p ol skie p ra w o

w eksl ow e

w eksel – p a p ier w a rtoś ciow y , którego f orm ę

okesl a p ra w o w eksl ow e. Z ob ow ią zu j e

w y sta w ce l u b osob ę p rzez niego w ska za na

do b ezw a ru nkow ej za p ła ty okreś l onej su m y

w okreś l ony m cza sie

Ł a tw oś ć doch odzenie p ra w z w eksl a

F u n kc j e w eksla

Płatnicza (kredytowa)

O b ieg owa (przenos zenie praw w

drodze indos u)

G warancyj na (m oż e s tanowić

zab ezpieczenie innych zob owią zań )

F u n kc j a kr ed y t o w a w eksla -

d y sko n t o

p odsta w ow y instru m ent kredy tu ku p ieckiego

P o złoż eniu do b a nku – otrzy m u j em y su m ę

w eksl ow a p om niej szona o dy skonto

W eksel dy skontow y m u si odp ow ia da ć

w y m ogom b a nku i p ra w a w eksl ow ego

Z a zw y cza j p odm iot p odp isu j e z b a nkiem

u m ow ę o kredy t dy skontow y – b a nk p oda j e

w a ru nki j a kie m u si sp ełnić w eksel

W eksl e z p ra w em regresu w stosu nku do

p oda w cy ( a l b o „ b ez regresu ” )

B ank o w e inst r u m ent y r o zl iczeń:

po l ecenie w y płat y :

podm iot g os podarczy pol eca b ankowi

przekazać

określ oną

kwotę

ws kazanem u b enef icj entowi.

po l ecenie zapłat y ( d ir ect d ebit ) :

wierzyciel pol eca b ankowi ob ciążenie

rach unku dłużnika ws kazaną kwotą i

przekazanie j ej na s wój rach unek

(zl eceniodawcy)

Czek



papier wartościowy (prawo czekowe z 1 9 3 6 r. ) w

którym

wystawca

pol eca

bankowi

dokonać

bezwarunkowej zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej

okaziciel owi czeku.



O bowiązek wykupienia czeku ma j edynie trasat (bank

wystawcy). I nny bank może go j edynie przyj ąć do

inkasa (wziąć od posiadacza i przesłać do banku

wystawcy, na odwrocie musi zostać umieszczony

przez podawcę czeku indos pełnomocniczy ).



R yzyko posługiwania się czekiem można ograniczyć

posługuj ąc

się

czekiem

potwierdzonym

l ub

bankierskim, w którym bank wystawcy potwierdził

f akt zabl okowania wskazanej w nim kwoty.

K arty p łatn i c ze

D eb etowe i kredytowe

ob ciążeniowe (z odroczoną płatnością)

karty b ankom atowe, identyf ikacyj ne

karty o zas ięg u kraj owym l ub

m iędzynarodowym , rozl iczane w E uro

i $

Zag r aniczne o per acj e r o zl iczenio w e

ry zy ko sa m ego p odm iotu ,

kra j u p a rtnera ( p ol ity czne),

ry zy ko w a l u tow e

R y z y k o k u r sowe: m ożl iw ość p oniesienia

stra ty z ty tu łu otw a rtej nieza b ezp ieczonej

p ozy cj i w a l u tow ej

O g ran i c zen i e ryzyka:

Pr oste ( za p ew nienie sob ie św ia dczenia z

góry ):

w y sy łka tow a ru p rzez eksp ortera p o

u zy ska niu p rzedp ła ty ,

za p ła ta p rzez im p ortera p o dosta w ie,

el im ina cj a ry zy ka w a l u tow ego p op rzez

p rzy j ęcie w ła snej w a l u ty w rozl iczeniu .

Złożon e f or m y - w y korzy sta nie instru m entów

p och odny ch ( tra nsa kcj e term inow e, op cj e

w a l u tow e, kontra kty f u tu res)

B ankowe ins trumenty zab ezp iec zaj ąc e

rozl ic zenia

I n k aso

bank eksportera gwarantuje, że prz ekaże powi erz one

m u d okum enty od bi orc y ( i m porterowi ) wy łąc z ni e

wted y , gd y od bi orc a spełni warunki z awarte w

z l ec eni u prz ez pod awc ę ( eksportera)

A k r ed y ty wa

pi sem ne

z obowi ąz ani e

banku

d o

z apłaty

benef i c jentowi określ onej sum y pi eni ężnej w z am i an z a

d ostarc z one prz ez ni ego d okum enty , z god ni e z

pod any m i warunkam i

Rodzaje i n kas a:

D/P: d o c u m e n t a g a i n s t p a y m e n t

( d okum ent z a

z apłatę) , np. :

i nkaso gotówkowe ( d oc um ent agai nst c ash )

i nkaso z tratą płatna a v i sta l ub term i nową

i nkaso z od roc z oną płatnośc i ą ( bank wy d aje

d okum enty od bi orc y w z am i an z a pi sem ne z obowi ąz ani e

d o z apłaty w term i ni e pod any m z z l ec eni u i nkasowy m

i nkaso akc eptac y jne -

warunki em wy d ana

d okum entów prz ez bank jest z łożeni e prz ez i m portera

akc eptu na trac i e term i nowej, c z asem tez d od atkowo

wy m agany jest av al ( poręc z eni e) weksl a prz ez bank

i m portera

A kredytywa

.

D l a ek sp or ter a,

na j w y godniej szą f orm ą

za p ła ty j est za p rop onow a nie p a rtnerow i

otw a rcia na j ego rzecz a kredy ty w y p rzez

k r aj owy ban k im p or ter a

do za p ła ty zob ow iązu j e się b a nk im p ortera

otw iera j ący a kredy ty w ę, który dokona

z ap łaty

d op ier o

p o

otr z y m an iu

d ok u m en tów

tow a row y ch zgodnie z

w a ru nka m i a kredy ty w y

N aj c zę ś c iej wymag ane dokumenty to:

f aktura h andl owa

dokum enty trans portowe

dokum enty ub ezpieczeniowe

inne

(świadectwa

poch odzenia

towaru, kontrol i s anitarnej , certyf ikat

wag i, s pecyf ikacj i itp.)

R o d zaj e ak r ed y t y w :

wg terminu pła tno śc i:

a v i s t a l ub z o d r o c z o n ą z ap łat ą

n i e z ab e z p i e c z o n a l ub z ab e z p i e c z o n a w e k s l e m ( ak c e p t ac y j n a)

wg mo żl iwo śc i z mia ny wa runk ów:

n i e o d w o łal n a l ub o d w o łal n a

wg s to pnia z a b ez piec z enia interes ów b enef ic j enta :

n i e p o t w i e r d z o n a ( b an k o t w i e r aj ąc y z o b o w i ąz an y j e s t d o z ap łat y )

p o t w i e r d z o n a ( z ap łat a p r z e z b an k o t w i e r aj ąc y i p o t w i e r d z aj ąc y )

wg mo żl iwo śc i wy k o rz y s ta nia :

p r z e n o śn a ( m o żn a p r z e n i e ść p r aw a z ak r e d y t y w y n a i n n e o s o b y )

n i e p r z e n o śn a

o d n aw i al n a ( d o w i e l o k r o t n e g o w y k o r z y s t an i a

n i e o d n aw i al n a ( j e d n o r az o w a)

wg terminu ro z l ic z enia z impo rterem ( z l ec enio d a wc ą)

p o k r y t a z g ór y l ub z d o łu

R o z li c z en i a b a n ko w e

K I R – K raj owa I zb a R ozl iczeniowa

dokum entacj a papierowa – S Y B I R do

1 9 9 4

E L I K S I R – dokum entacj a el ektroniczna

S W I F T - m ię dzynarodowy s ys tem

rozl iczeniowy

G waran c je b an kowe

J es t to nieodwołal ne zob owiązanie

b anku do zapłaty ws kazanem u

b enef icj entowi wym ienionej w niej

kwoty (l ub po s pełnieniu pewnych

warunków w g warancj i warunkowej ) -

naj wyg odniej s ze

zab ezpieczenie

ws zel kich ros zczeń.

M a r ket i n g b a n ko w y

C el :w y tw orzenie ob ra zu b a nku sol idnego i

now oczesnego l u b / i p rom ocj a

p oszczegól ny ch p rodu któw i u słu g

D roga : rekl a m a , p a ra rekl a m a , a kcj e

sp ołeczne, sp onsoring, w y gl ą d b a nku

R ekl a m a : ra czej do w y sel ekcj onow a ny ch

gru p niż do ogółu kl ientów ( segm enta cj a )

M etody : b a da nie kl ietow i ry nku

Najważniejszymi pozycjami aktywów banku są:

pieniądze w kasie i w NBP,

kr edy t y

l o kat y m ię dzy b anko we,

papier y war t o ś c io we dł u ż ne, akc j e i u dział y w inny c h

pr zedsię b io r st wac h

r zec zo wy m aj ąt ek t r wał y o r az inne akt y wa.

Aktywa:

Pracujące -

g e n e r u j ą c e z y s k

( k r e d y t y , p a p i e r y w a r t o ś c i o w e , l o k a t y

m i ę d z y b a n k o w e )

N i ep racujące -

m a j ą t e k t r w a ł y ,

w a r t o ś c i n i e m a t e r i a l n e i p r a w n e ,

g o t ó w k a , z ł e k r e d y t y

Analiza wiarygodności kredytowej:

5 C kredytu

z d o l n o ś ć d o s p ł a t y a s k ł o n n o ś ć d o s p ł a t y

Character

Cap i tal

Cas h f l o w s

Co l l ateral

Co n d i ti o n s

Z a r z ą d z a n i e a k t y w a m i i p a s y w a m i b a n k u

Z ł o t a r e g u ł a b a n k o w a ( 1 9 w . ) :

bank może inwestować pozyskane środki

na takie terminy na j akie j e przyj mu j e

D z i ś - t r a n s f o r m a c j a p i e n i ą d z a w c z a s i e -

w y k o r z y s t a n i e ś r o d k ó w b i e ż ą c y c h d o

o p e r a c j i t e r m i n o w y c h

Art. 69 Prawa Bankowego

„przez umowę kredytową bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji

kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę ś rodkó w

pienięż nych z przeznaczeniem na ustal ony cel , a kredytobiorca

zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach okreś l onych

w umowie, zwrotu kwoty wykorzystaneg o kredytu wraz z

odsetkami w oznaczonych terminach spł aty oraz do zapł aty

prowizji od udziel oneg o kredytu” .

U mowa taka powinna okreś l ać w szczeg ó l noś ci: strony umowy,

kwotę i wal utę kredytu, cel przeznaczenia kredytu, zasady i

termin spł aty, wysokoś ć oprocentowania i warunki jeg o zmiany,

zabezpieczenie kredytu, zakres uprawnień banku związanych z

kontrol ą wykorzystania i spł aty kredytu, wysokoś ć prowizji ( jeż el i

jest przewidziana) , warunki dokonywania zmian i rozwiązania

umowy.

K red y towani e

R ó ż n e p o d z i a ł y i n a z e w n i c t w o

k r e d y t ó w u d z i e l a n y c h p r z e z b a n k i .

O g ó l n e z a s a d y s ą z a w a r t e w p r a w i e

b a n k o w y m , a s z c z e g ó ł o w e w

r e g u l a m i n a c h k r e d y t o w y c h .

Podstawowe podziały kredytów

okres kredytowania: krótkoterminowe do 1 roku,

ś rednioterminowe ( od 1 roku do 5 l a t) , dł ug oterminowe

p owy ż ej 5 l a t) .

wal u ta kredytu ( w z ł oty c h l ub w dewiz a c h )

f orm a p ł atnoś c i ( g otówkowe i b ez g otówkowe)

p rz ez nac z enie ( c el kredy tu) –g os p oda rc z e, dl a l udnoś c i ( dl a

os ób indy widua l ny c h ) , b udowl a no – mies z ka niowe.

p ref erenc yj noś ć - udz iel a ne na wa runka c h korz y s tniej s z y c h niż

wy nika ł ob y to z ra c h unku op ł a c a l noś c i.

typ rac h u nku b ankoweg o

- w ra c h unku kredy towy m

b a nk otwiera nowy ra c h unek z a p omoc ą któreg o dokony wa ne

s ą ws z y s tkie roz l ic z enia

- w ra c h unku b ież ą c y m ( odna wia l ny kredy t krótkoterminowy ) .

Z a dł uż enie wy s tę p uj e w p os ta c i s a l da deb etoweg o ra c h unku

b ież ą c eg o kredy tob iorc y . K redy t na ra c h unku b ież ą c y m nie j es t

p owią z a ny z okreś l ony m c el em, s ł uż y on j edy nie utrz y ma niu

b ież ą c ej p ł y nnoś c i.

Funkcje kredytów

emisyjna - wpr o wadza no wy pieniądz do o b ieg u ,

zm iana pieniądza b anko weg o w pieniądz g o t ó wko wy .

d o c h o d o w a - wy ko r zy st anie pr zez kr edy t o b io r c ę

ś r o dkó w na zakł adane c el e.

r o z d z iel c z a - wy ko r zy st anie kr edy t u do st wo r zenia

do dat ko weg o po py t u pienię ż neg o .

r ed yst r yb u c yjna - u do st ę pnianie ś r o dkó w w f o r m ie

kr edy t u j edny m po dm io t o m dzię ki o szc zę dno ś c io m

inny c h .

k o nt r o l na - b ank ko nt r o l u j e dział al no ś ć kr edy t o b io r c y

P o ds ta wy p o l i tyki kredyto wej

Po l it y ka kr edy t o wa b anku m u si b y ć po dpo r ządko wana po l it y c e

f inanso wej ( zar ządzanie akt y wam i i pasy wam i) i j est o par t a o :

- u zg o dnienie st r u kt u r y o kr esó w kr edy t o wania i t er m inó w

zapadal no ś c i

- u st al anie r el ac j i po b ier aneg o i pł ac o neg o o pr o c ent o wania

- pr o g no zo wanie po py t u na kr edy t y i ź r ó deł ic h f inanso wania

- anal izie m ar ż y zy sku , ko szt ó w i wiel ko ś c i o pr o c ent o wania

- o kr eś l anie po zio m u do pu szc zal neg o r y zy ka.

Kredytowanie działalności gospodarczej

obrotowy, w rachunku bie

żącym, overdraft

udzielany najcz

ęściej na poprawę bież ą cej

płynno

ści finansowej

inwestycyjny (w rachunku kredytowym)
przeznaczony na zakup materiałów i usług lub

realizacje przedsi

ęwzięcia.

T y p y kred y tó w kons u m enc ki c h :

-

k r e d y t y r a t a l n e – b e z g o t ów k o w e ,

n a j c z ę ś c i e j u d z i e l a n e w s k l e pi e a n i e w b a n k u .

C z ę s t o u m o w ę k r e d y t o w ą w i m i e n i u b a n k u

po d pi s u j e u po w a ż n i o n y pr a c o w n i k s k l e pu .

T y po w y m z a b e z pi e c z e n i e m k r e d y t u j e s t

z a k u pi o n y t o w a r .

-

k r e d y t y n a r a c h u n k u b i e ż ą c y m

k r e d y t y g o t ów k o w e u d z i e l a n e po s i a d a c z o m

r a c h u n k ów b i e ż ą c y c h .

-

k r e d y t y z a c i ą g a n e pr z y po m o c y k a t

k r e d y t o w y c h

-

k r e d y t y g o t ów k o w e pr z e z n a c z a n e n a b i e ż ą c e

po t r z e b y

Kredyty budowlano - m i es z k ani owe

Cechą tego typu kredytu jest zabezpieczenie –

w pis do hipoteki.

N a oprocentow anie kredytó w duż y w pł yw m ają:

- w ysokoś ć i oprocentow anie depozytó w

- udział depozytó w w pasyw ach banku

- rentow noś ć ( R O E ) banku

R egu l am i n kred y towani a

B a n k o w y r e g u l a m i n k r e d y t o w a n i a

w y m a g a o k r e ś l e n i a :



c e l u k r e d y t u



d o s t ę pu d o d a n y c h n t k r e d y t o b i o r c y



po s i a d a n i a z a b e z pi e c z e n i a k r e d y t u



u d z i a ł u w ł a s n e g o



s po s o b u k o n t r o l i k r e d y t o b i o r c y

W n i o s e k kr e d yto wy

M u s i s pe ł n i a ć w s z y s t k i e w y m o g i b a n k u , w

t y m :

f o r m a l n o -pr a w n e – d o t y c z ą c e j a k o ś c i i

k o m pl e t n o ś c i pr z e d s t a w i o n y c h d o k u m e n t ów ,

m e r y t o r y c z n e - pr e c y z y j n i e pr z e d s t a w i a ć

s y t u a c j ę f i r m y i w i a r y g o d n o ś ć pr o j e k t u .

U m o w a k r e d y t o w a z a w i e r a k w o t ę ,

o pr o c e n t o w a n i e , z a s a d y s pł a c a n i a o d s e t e k ,

t e r m i n w y pł a t y i s pł a t y , z a b e z pi e c z e n i e ,

z a k r e s k o n t r o l i .

Kredytowanie działal nośc i g os p odarc zej

obrotowy,

w

rachunku

bieżącym ,

ov erd raf t

u d z i e l a n y n a j c z ęśc i e j n a po pr a w ę b i e ż ą c e j

pły n n o śc i f i n a n s o w e j

inwes tycyj ny ( w rachunku

kred ytowym )

pr z e z n a c z o n y n a z a k u p m a t e r i a łów i u s łu g

l u b r e a l i z a c j e pr z e d s i ęw z i ęc i a .

L i m i ty ko ncentra cji kredyto wej

Zgodnie z art. 71 Prawa Bankowego suma wierzytelności

b anku oraz udzielonych p rzez b ank zob owią zań

p ozab ilansowych ob cią ż onych ryzykiem j ednego p odmiotu

lub p odmiotó w p owią zanych kap itał owo lub organizacyj nie

nie moż e p rzekroczyć limitu koncentracj i wierzytelności,

któ ry wynosi: 2 0 % f unduszy wł asnych b anku w p rzyp adku,

gdy któ rykolwiek z tych p odmiotó w j est w stosunku do

b anku p odmiotem dominuj ą cym lub zależ nym alb o j est

p odmiotem zależ nym od p odmiotu dominuj ą cego wob ec

b anku oraz 2 5 % f unduszy wł asnych b anku - w p rzyp adku

gdy p odmioty te nie są p odmiotami p owią zanymi z

b ankiem.

W stosunku do tzw. duż ych kredytó w, któ rych wartość

p rzekracza 10 % f unduszy wł asnych b anku, suma tych

kredytó w nie moż e p rzekroczyć 8 0 0 % f unduszy wł asnych

b anku. Bank zob owią zany j est ró wnież każ dorazowo

zgł aszać do K omisj i N adzoru Bankowego f akt udzielenia

takiego kredytu. Banki takż e p owinny tworzyć we wł asnym

zakresie limity koncentracj i b ranż owej i geograf icznej .

Ryzyko struktury aktywów i

p asywów

Obejmuje ryzyko stopy procentowej, ryzyko płynności oraz

inwestycji. D wa pierwsze ryzyka wynikają z nied opasowania

terminó w zakoń czenia transakcji ( ryzyko płynności) i

przeszacowania oprocentowania ( ryzyko stopy procentowej) .

R yzyko płynności zwią zane jest z barakiem g otó wki na pokrycie

bież ą cych zobowią zań bą d ź brakiem moż l iwości sprostania

popytowi na kred yt.

.

R yzyko stopy procentowej jest to niekorzystny wpływ zmian stó p

procentowych na wynik od setkowy banku. I m d łuż szy okres

obowią zywania umowy, tym wyż sze jest ryzyko zwią zane ze

zmianami stó p procentowych .

R yzyko inwestycyjne wynika z portf el a papieró w właściciel skich i

d łuż nych banku. W ią ż e się z utratą wartości w poró wnaniu z

począ tkowo zainwestowaną kwotą .

Ryzyko ryn kowe

określane jest jako niepewność w zakresie korzyści (zysków)

wynikają ce ze zm iennej sytu acji rynkowej.

Z g od nie z klasyf ikacją K om itetu B azylejskieg o ob ejm u je ono:

- ryzyko ku rsu walu toweg o z tytu ł u wszystkich posiad anych

przez b ank pozycji

- ryzyko zm iany papierów wartościowych (d ł u ż nych i akcyjnych )

oraz zwią zanych z nim instru m entów poch od nych

- ryzyko su rowcowe/ towarowe wynikają ce z posiad ania przez

b ank „ otwartych ” pozycji w instru m entach f inansowych ,

opiewają cych na ceny su rowców / towarów.

Ryzyko operacyjne zgodnie z Nową Umową Kapitałową, jest

to r y zy k o str aty wy nik ając ej z niedostosowania l u b

zawodnoś c i wewnę tr zny c h pr oc esó w, l u dzi sy stemó w

tec h nic zny c h l u b zdar zeń zewnę tr zny c h .

Ryzyko adekwatności kapitałowej

N ajb ard ziej ch arakterystycznym rod zajem jest ryzyko

kre d yt ow e - nieb ezpieczeń stwo, iż kred ytob iorca nie

wypeł ni zob owią zań i waru nków u m owy, naraż ają c

kred ytod awcę na powstanie straty f inansowej.

R yzyko kred ytowe m oż na pod zielić na cztery typy:

ryzyko spł aty – kred ytob iorca nie spł aca kwoty g ł ównej i

od setek kred ytu

ryzyko g warancyjne – g warant nie wywią zu je się z wypł aty

ż ą d anej g warancji

ryzyko term inowe – kontrah ent w kontrakcie term inowym ,

lu b na instru m enty poch od ne, staje się niewypł acalny przed

term inem rozliczenia, zaś strona wywią zu ją ca się z u m owy

osią g nę ł ab y zyski z transakcji, g d yb y ta został a pom yślnie

zrealizowana

ryzyko rozliczenia – kontrah ent w transakcji pł atności nie

d otrzym u je swojej czę ści u m owy

R yzyko kred ytowe ob ejm u je nastę pu ją cy zakres d ział alności

b anku :

- u d z i e l o n e k r e d y t y

- p r z y z n a n e , a n i e p o b r a n e k r e d y t y

- g w a r a n c j e i a k c e p t y b a n k o w e

- a k r e d y t y w y

- l o k a t y m i ę d z y b a n k o w e

r y z y k o p o j e d y n c z e g o k r e d y t u ( r y z y k o

i n d y w i d u a l n e )

- r y z y k o ł ą c z n e o k r e ś l a n e j e s t p r z e z w i e l k o ś ć

p o s z c z e g ó l n y c h p o j e d y n c z y c h z a g r o ż e ń ,

p r a w d o p o d o b i e ń s t w o i c h w y s t ą p i e n i a i

s t o p i e ń w z a j e m n e j z a l e ż n o ś c i m i ę d z y n i m i .

-

Aktywne ryzyko kredytowe zwią zane jest z tym, ż e kred ytobiorca

nie spłaci w terminie rat kapitałowych l ub od setek w nastę pstwie

utraty l ub zach wiania zd ol ności kred ytowej. K aż d e przesunię cie

terminu spłaty jest zag roż eniem płynności banku.

P a s ywne ryzyko kredytowe zwią zane jest z wycof aniem przez

d eponentó w środ kó w od d anych d o d yspozycji kred ytobiorcom na

określ ony termin, co pocią g a za sobą ( przy braku moż l iwości

ref inansowania z innych ź ró d eł) og raniczenie bą d ź zaprzestanie

ud ziel ania kred ytó w i kłopoty z utrzymaniem płynności.

N a ocenę wiarygodności skł ada się :

- b adanie elementó w determinuj ą cych zauf anie do osob y

kredytob iorcy: ch arakter, stan rodzinny, stan maj ą tkowy,

rep utacj a, kwalif ikacj e zawodowe, p raktyka, zdolności

menedż erskie; j ak ró wnież ocena etyczno-moralna,

solidność i odp owiedzialność osob ista kredytob iorcy za

interesy p rowadzonej f irmy.

E k onom icz ne as p e k t y oceny zdolności kredytowej -

analiza zob iektywizowanych elementó w ch arakteryzuj ą cych

dotych czasową i p ersp ektywiczną sytuacj ę ekonomiczno-

f inansową kredytob iorcy oraz j akość zab ezp ieczeń

p rawnych kredytu.

analiza ta op iera się na systemie standaryzowanych

wskaź nikó w rentowności, p ł ynności f inansowej , sp rawności i

zadł uż enia.

B a d a n i e zd ol n oś c i kre d yt ow e j

B ank i oc eniają zdol noś ć k r edy tową na podstawie

dwó c h ź r ó deł: zewnę tr znego i wewnę tr znego.

I nf or mac je zewnę tr zne są to inf or mac je, k tó r e b ank

otr zy mu je b ezpoś r ednio od k r edy tob ior c y

I nf or mac je u zy sk iwane od osó b tr zec ic h to m. in.

inf or mac je u r zę dowe, inf or mac je od f ir m

wspó łpr ac u jąc y c h z k r edy tob ior c ą, a tak ż e inf or mac je

z wy wiadowi gospodar c zy c h , nal eż ą tu tak ż e dane

u zy sk iwane od inny c h b ank ó w c zy z B i u ra

I nf orm acji K red yt ow ej.

Badanie wiarygodności kredytowej

M etoda p unktowa i modele ekonometryczno – statystyczne

M e t oda p u nk t owa skł ada się z trzech krokó w.

- W p ierwszym nastę p uj e wyb ó r kryterió w op isuj ą cych sytuacj ę

ekonomiczną dł uż nika.

- W drugim określonym wielkościom wskaź nikó w p rzyp isuj e się

wielkości p unktó w. U stalane są takż e p ewne wielkości

graniczne ( minimalne i maksymalne) . D la wartości wskaź nika

p oniż ej określonego minimum liczb a p unktó w j est ró wna zeru,

a dla wartości p owyż ej określonego maksimum – maksymalnej

liczb ie p unktó w.

-

W trzecim kroku p unkty te są sumowane tworzą c ł ą czna

ocenę . W ydanie ł ą cznej oceny dokonuj e się p rzez dodanie

p oszczegó lnych ocen czą stkowych p omnoż onych p rzez wagi

-

Ł ą czna nota decyduj e do j akiej klasy ryzyka zaliczany j est

kredytob iorca

M od el e ekonom et ryczno – s t at ys t yczne są najstar szy mi

model ami oc eny r y zy k a k r edy towego. P ozwal ają one na

zak l asy f ik owanie k r edy tob ior c y do odpowiedniej gr u py

r y zy k a’

M odel e te moż na podziel ić na dwie gr u py :

-

model e niedotr zy mania war u nk ó w ( model e l inowe, model e

l ogitowe i pr ob itowe, anal iza dy sk r y minac y jna, anal iza

sk u pień , sy stemy r atingowe)

-

model e r y nk owe, k tó r e opisu ją wy sok oś ć str aty

poniesionej pr zez b ank , gdy k r edy tob ior c a jest

niewy płac al ny ( V A R )

Najc zę ś c iej stosowaną metodą oc eny r y zy k a k r edy towego jest

anal iza dy sk r y minac y jna.

Analiza dyskryminacyjna

M etod a ta jest zaliczana d o m etod taksonom icznych

wykorzystu ją cych teorię zb iorów i m etod y ilościowe,

które m aja na celu określenie teoretycznych zasad i

reg u ł klasyf ikacji pod m iotów g ospod arczych .

O piera się na b u d owie f u nkcji m od elu ekonom etryczneg o,

Y t = α 0 + α 1 X 1 + α 2 X 2 + . . . . + α nX n + ζ t

g d zie : Y t – to zm ienna ob jaśniana

α i – param etry stru ktu ralne

X i – zm ienne niezależ ne

ζ t – elem ent losowy

i = 1 , 2 , . . . , n – liczb a d anych cech ob iektu

„ S ytu acja na rynku kredytowym ”

N BP

kredyty mieszkaniowe dla gospodarstw

domowyc h - wię kszoś ć b ankó w zaostrzył a

kryteria przyznawania kredytó w. B ył to

ef ekt zalec eń z Rekomendacji S dotyc zą c ej

dob ryc h praktyk w zakresie ekspozyc j i

kredytó w zab ezpiec zonyc h h ipotec znie.

I stotnym c zynnikiem sprzyj aj ą c ym

ł agodzeniu polityki kredytowej b ył a zmiana

u dział u kredytó w zagroż onyc h w portf elu

kredytó w konsu mpc yj nyc h oraz presj a

konku renc yj na i malej ą c y popyt

złe kredyty - a ktyw a n i ep ra c u j ą c e

Dla zmniejszenia zagrożeń dla płynności i

w ypłacalności b ank u u st alona jest zasada

t w orzenia rezerw celow ych na należności

zagrożone.

P ienią dze z rezerw y mogą b yć inw est ow ane

w yłą cznie w e w sk azane przez N B P płynne

papiery w art ościow e

Złe kredyty

R e s t r u k t u r y z a c j a k r e d y t u
j e ś l i j e s t s z a n s a n a p r z y s z ł e o d z y s k a n i e

( m i n i m a l i z a c j e s t r a t )

W i n d y k a c j a - p r z e j m o w a n i e z a b e z p i e c z e ń :

bank wypowiada umowę i wystawia tytuł

e g z e kuc yj ny,

są d nadaj e kl auz ul e wykonal noś c i ( do 3 dni) ,

e g z e kuc j a z a poś r e dnic twe m komor nika ( l ic ytac j a)

Złe kredyty ( n a l eż n o ś c i n i ereg u l a rn e)

P o n i ż e j s t a n d a r d u

Niespłacane o d 1 -3 m iesię cy - r ez er w a 2 0 % nal eż no ś ci

Wątpliwe:

N ies pł a c a n e o d 3 -6 m ies ię c y , r ez er wa 5 0 %

S tr a c o n e:

Niespłacane po nad 6 m iesię cy , r ez er w a 1 0 0 %

Ustawa o kredycie konsumenckim z 2 0 0 1 r .

ustawa antyl ich wiarska z 2 0 0 6 r. ;

R ekomendacj a S nadz oru b ankoweg o ( 2 0 0 7 )

UKK (

kredyty do kwoty 80 000 z ł . ) ;

-

o k r e ś l a f o r m ę u m o w y k r e d y t o w e j o r a z p r a w o s p ł a t y k r e d y t u

p r z e d t e r m i n e m

-

k o n s u m e n t m a p r a w o o d s t ą p i ć o d u m o w y o k r e d y t

k o n s u m e n c k i w t e r m i n i e d o 1 0 d n i o d d n i a z a w a r c i a u m o w y .

- b a n k m o ż e d o c h o d z i ć s w o i c h r o s z c z e ń d o z a b e z p i e c z e ń d o p i e r o

p o p o n a d 3 m i e s i ą c a c h .

-

b a n k i m u s z ą i n f o r m o w a ć k l i e n t ó w o r z e c z y w i s t e j s t o p i e

o p r o c e n t o w a n i a k r e d y t u .

UA

-

M a k s y m a l n e o p r o c e n t o w a n i e k r e d y t u – 4-k r o t n o ś ć s t o p y

l o m b a r d o w e j N B P

R e k o m e n d a c j a S - d o b r e p r a k t y k i w z a k r e s i e k r e d y t ó w

z a b e z p i e c z o n y c h h i p o t e c z n i e : k r e d y t y w a l u t o w e – z d o l n o ś ć

k r e d y t o w a w i ę k s z a o 2 0 % )

Rezerwy neutralizujące ryzyko

kred ytowe

celowe i ogólne.

P ier w sz e są t w o r z o ne w po w ią z aniu z

k o nk r et ny m i nal eż no ś ciam i, nat o m iast d r u g ie

d o t y cz ą całeg o po r t f el a k r ed y t o w eg o .

Dla zmniejszenia zagrożeń dla płynności i

w ypłacalności b ank u u st alona jest zasada

t w orzenia rezerw celow ych na należności

zagrożone.

P ienią dze z rezerw y mogą b yć inw est ow ane

w yłą cznie w e w sk azane przez N B P płynne

papiery w art ościow e

monitoring k re d y tow y i s p ł a ta

weryfikacja poziomu zdolności kredytowej i skali

ryzyka kredytoweg o klienta. J eg o celem jest wczesna

identyfikacja syg nał ó w ostrzeg awczych , któ re

wskazują na moż liwość wystą pienia trudnych

kredytó w.

E tap kolejny to spł ata kredytu lub w przypadku

trudnych kredytó w ich windykacja.

B ank moż e jednak wypowiedzieć kredyt przed

terminem pł atności, jeśli kredytob iorca nie doch ował

warunkó w zawartych w umowie kredytowej lub w

reg ulaminie kredytowym daneg o b anku.

C elem windykacji jest natomiast doprowadzenie do

zwrotu cał ej kwoty kredytu wraz z odsetkami , przy

jak najmniejszych kosztach wł asnych b anku.

L e a s ing

S t r o n y :

f i n a n s u j ą c y ( l e a s i n g o d a w c a )- w y s p e c j a l i z o w a n a f i r m a

k o r z y s t a j ą c y ( l e a s i n g o b i o r c a )

d o s t a w c a ( d e a l e r )

L. o p e r a c y j n y – p r z e d m i o t l . w e w i d e c j i f i n a n s u j ą c e g o

( a m o r t y z a c j a ). R a t y l . s ą k o s z t e m u z y s k a n i a p r z y c h o d u .

N a b y c i e p r z e d m i o t u m o ż l i w e p o z a k o ń c z e n i u u m o w y

L f i n a n s o w y - p r z e d m i o t l . w e w i d e n c j i k o r z y s t a j ą c e g o

( a m o r t y z a c j a ). A u t o m a t y c z n e p r z e n i e s i e n i e p r a w p o

z a k o ń c z e n i u u m o w y

L e a s ing – ta rc z a p od a tk ow a

O per a c y j n y :

d o k o s z tu u z y s k a n ia pr z y c h o d u

z a lic z a m y : r a tę , o pł a ty m a n ipu la c y j n e,

pr o wiz j e, k o s z ty u ż y tk o wa n ia

F in a n s o wy :

a m o r ty z a c j a , r a ta w c z ę ś c i

o d s etk o wej , k o s z ty u ż y tk o wa n ia

L e a s i n g j a k o i n s t r u m e n t f i n a n s o w a n i a i n w e s t y c j i

K o r z y ś c i d l a l e a s i n g o b i o r c y :

• e l a s t y c z n o ś ć

• m o ż l i w o ś ć z a r z ą d z a n i a p o d a t k a m i

• p o p r a w a p ł y n n o ś c i f i n a n s o w e j

• p o p r a w a b i l a n s u i w s k a ź n i k ó w

• f i n a n s o w a n i e p o z a b i l a n s o w e

P r o b l e m y l e a s i n g u :



D o s t ę p d o i n f o r m a c j i k r e d y t o w e j



N i e s t a b i l n o ś ć p r a w a ( g ł ó w n i e p o d a t k o w e g o )

F a k toring

Skup faktur handlowych przez bank (faktora)

D zi ał alnoś ć powtarzalna, należ noś ci

kró tkoterm i nowe (zwykle do 3 m i es i ę cy)

P rowi zj a – ok. 2 -3 % ; oprocentowani e: W I B O R +

R yzyko – ponos i kli ent
prawo banku do reg res u – j eś li wplata z faktur

ni e nas tą pi , kli ent zwraca ś rodki

B ezwarunkowy wykup faktur przez bank –

dodatkowa prowi zj a (ok. 1 0 % )

P owyż ej 3 m i es . – forfai ti ng , np. przy leas i ng u

lub rozli czeni ach walutowych

F a k toring

B rak uwarunkowań prawnych w wi elu kraj ach

w P ols ce – kodeks cywi lny – przepi s y dotyczą ce

ces j i wi erzytelnoś ci .

U m owa faktori ng u – dotyczy wi elu um ó w

(s przedaż y, poż yczki , g warancj i . . )

-

F aktor: fi nans uj e dos tawcę w form i e poż yczek,

prowadzi rozli czeni a, i nkas o wi erzytelnoś ci ,

przej eci e ryzyka wypł acalnoś ci dł uż ni ka

-

D ł uż ni k zos taj e powi adom i ony o ces j i

wi erzytelnoś ci

o p l a t a

c z a s

c e l

p o d m i o t

p r z e d m i o t

d o s t a w c y , b a n k i i

i n s t y t u c j e f a k t o r i n g o w e

o s o b y f i z y c z n e i

p r a w n e

F a k t o r i n g

C e s j a

z a w s z e

z a l e ż y

u m o w a d l u g o t e r m i n o w a

z a z w y c z a j

j e d n o r a z o w a

k r e d y t , p r z e j ę c i e r y z y k a

w y e l i m i n o w a n i e

d ł u g u

w i e r z y t e l n o ś c i p o w s t a ł e z

u m o w y s p r z e d a ż y i

d o s t a w y

w s z e l k i e

w i e r z y t e l n o ś c i

T y p y f a k toringu

P eł n y ( wł a ś c iwy , b ez r eg er es u )

N iewł a ś c iwy ( n iepeł n y , z r eg r es em )

F a k to r a n t po n o s i r y z y k o

n iewy pł a c a ln o ś c i d ł u ż n ik a

F a k to r in g m ies z a n y - s tr o n y

u z a d n ia j a k wo ty g r a n ic z n eg o

k r ed y tu . F a k to r pr z ej m u j e n a s ieb ie

r y z y k o n iewy pla c a ln o s c i d lu z n ik o w

M oż l iw e w a ria nty u mó w

F a k to r in g o twa r ty , po ł o twa tr y

( z a wia d o m ien ie w m en c ie wez wa n ia

d o z a pł a ty ) i ta j n y

F a k to r in g po wier n ic z y – b a n k

o b s ł u g u j ąc y pr z ed s ieb io r c e k o n ta k tu j e

s ię z f ir m a f a k to r in g o wa i d z ia la n a j ej

z lec en ie

F a k to r in g ek s po r to wy i

m ię d z y n a r o d o wy

F orf a iting –

bezregresowe d y sk on t o f i n a n sowe

F o r m a f in a n s o wa n ia

m ies d z y n a r o d o weg o z b iz o n a d o

f a k to r in g u

Z a k u p ter m in o wy c h wier z y teln o ś c i

ptz ed s ieb io r s tw pr z ez in s t.

F o r f a itin g o wea f u n k c j e k r ed y to wa i

tr a n s f er u r y z y k a

D la b a r d z o d u z y c wier z y teln o ś c i,

ś r ed n ie ter m in y

Obsłu g a e m i sy j n a p o d m i o t ów g o sp o d a r c z y c h

( f i n a n so w a n i e be z p o śr e d n i e

usług i d o r a d c z e

p r z y g o t o w a n i e e m i sj i ( c e n a e m i sy j n a , p r o sp e k t ,

k o sz t e m i sj i )

p r z e p r o w a d z e n i e

sp r z e d a ży

p a p i e r ów

w a r t o śc i o w y c h n a r y n k u p i e r w o t n y m

g w a r a n t o w a n i e e m i sj i ( un d e r w r i t i n g , z a m k n i ęc i e

e m i sj i ) - n a b y c i e p a p i e r ów , d l a k t ór y c h n i e

z n a l e źl i si ę b e z p o śr e d n i i n w e st o r z y

o b sług a k a so w a e m i sj i ( p o śr e d n i c t w o w z w r o c i e

k a p i t a łu w r a z z o d se t k a m i d l a i c h n a b y w c ów )

D z i a ł a l n o ś ć i n w e st y c y j n a ba n k u ( h a n d l o w a )

P api ery wartoś ci owe:

B ony (s karbowe, pi eni ę ż ne, bankowe, kom ercyj ne)

O bli g acj e (s karbowe, bankowe, korporacyj ne)

A kcj e przeds i ę bi ors tw

L i m i ty i nwes tycyj ne:

do 2 5 % fundus zy wł as nych, ni e dotyczy papi eró w

s karbowych - 9 0 % i nwes tycj i pols ki ch bankó w

I nne: weks le dł uż ne, czeki , C D

Finansowanie złożonych projektów:



w y m a g a d uż e g o ud z i a ł u k a p i t a ł u

z e w n ę t r z n e g o .

T y p o w ą f o r m ą k r e d y t o w a n i a p r o j e k t ó w o d u ż y m

u d z i a l e d ł u g u i d ł u g i m c y k l u r e a l i z a c j i s ą

k r e d y t y k o n s o r c j a l n e ( s y n d y k a l n e )



S tru ktu ra kapitału

z a l e ż y o d n a t ur y

p r o j e k t u, j e d n a k i m w i ę k sz y d ł ug , t y m

b a r d z i e j r y z y k o w n y j e st p r o j e k t i b a r d z i e j

k o sz t o w n e j e st j e g o f i n a n so w a n i e .



z a p e w n i e n i a p r o j e k t o w i b i e ż ą c e j p ł y n n o ś c i .

Eurotunnel

P oprawne zdefi ni owani e obs zaró w ryzyka

R yzyko anali zować należ y na każ dym etapi e

proj ektu, a dotyczyć m oż e:



problem ó w techni cznych i

kons trukcyj nych,



zł eg o os zacowani a potencj ał u rynkoweg o,



ryzyka poli tyczneg o i operacyj neg o,



ryzyka fi nans oweg o, np. wzros t s top

procentowych.

Z a rz ą d z a ni e ry z y k i em

Przykład: E u ro t u n e l

Projekt zaakceptowany w latach 80.

zakł ad ał prywatne f i nans owani e:

konces ję otrzym ał a w 1 9 87 r.

prywatna s pó ł ka E u rotu nnel S ys tem

C T G - F M ( £2 , 8m ld )

T u nel m i ał zos tać u koń czony d o r.

1 9 9 3

K onces ja najpi erw na 5 0 lat, potem

przed ł u ż ona d o roku 2 086

K os zt projektu os zacowano na 6 m ld

f u ntó w, z czeg o:

kred yt b ankowy s tanowi ł 5 m ld

( oprocentowani e zm i enne)

1 m ld pochod zi ł o z em i s ji akcji ,

ob racanych na g i eł d ach w Paryż u i

L ond yni e.

Konsorcjum bankowe – g ł ó wne banki :

2 banki z WB: M id l and , N at w e s t

3 f r anc u s kie banki: C r e d it L y o nais e , Banq u e

N at io nal e d e P ar is , Banq u e I nd o s u e z

Banki t e t w o r zy ł y ko l e j ne ko ns o r c j a z inny m i

bankam i w r o zp r o w ad zaniu d ł u g u

Planowane na 1993r. ukończenie przeciągnęło się o dwa lata

po rozpoczęciu eksploatacj i popy t okazał się m niej szy niż

zakładano.

konkurenci – prom y i linie lotnicze ob niż y ły drasty cznie ceny

b iletó w.

b rak przy ch odó w z wolnocłowego h andlu

Kredytowanie

K onieczny wzrost kapitału inwesty cy j nego z £5 m ld do 10 m ld

Eurotunnel

Kredytodawcy

-

k on i ecz n oś ć ci ą g łeg o

p owi ek s z an i a k redytu
-

p rob l em y z p łyn n oś ci ą

R yn k i f i n an s owe

-

n aj p i erw

en tu z j as tycz n a reak cj a

( cen a ak cj i £ 3 . 5 )
-

1 9 8 7 - z ałam an i e

ryn k u
-od 1 9 8 9 – p rob l em y

Kl i en ci

-

g en erowal i p ołowę

p rog n oz owan ych

p rz ych odó w
-

du m p i n g owe cen y

k on k u ren cj i

W yk on awcy

-

p rob l em y tech n i cz n e

-

op ó ź n i en i a

- n i es p odz i ewan e

k os z ty

Z y s ki s p ad ał y w t e m p ie 1 5 % , ko s zt y zaś

r o s ł y 1 0 % r o c znie – p r zy c h o d y ne t t o

m nie j s ze o d m inim al ny c h nie zbę d ny c h d o

bie ż ą c e j o bs ł u g i p r o j e kt u

I nf l ac j a w zr o s ł a o 1 % , r e al ne s t o p y

p r o c e nt o w e o 2%

K o nie c zny w zr o s t kap it ał u inw e s t y c y j ne g o z

£5 m l d d o 8 m l d w 1 9 9 5 i 1 0 m l d w 1 9 9 8

M u s iano p r zy s t ą p ić d o r e ne g o c j ac j i s p ł at y

kr e d y t u .

W j e j w y niku c ze ś ć d ł u g u zo s t ał a

zam ie nio na na akc j e , kt ó r e p r ze j ę ł y banki.

P rob l em y w

ob s ł u dz e p roj ek tu

Powody n i e k or z ys t a n i a z b a n k ó w

4

16

6

61

37

30

29

6

24

87

5

13

14

19

22

26

37

42

49

68

mała liczba placówek bankowych

skrywanie faktycznych dochodów i zasobów

finansowych

poczucie braku bezpiecze

ń

stwa banków

brak nawyków, wykształconej potrzeby oszcz

ę

dzania

przyzwyczajenie do trzymania gotówki w domu

l

ę

k przed

ż

yciem

wysokie koszty usług bankowych

nieufno

ść

, brak zaufania do banków

niedost

ę

pno

ść

banków dla ludzi o niskich dochodach

wysokie bezrobocie, brak stałych dochodów sporej

cz

ęś

ci ludno

ś

ci

opinia publiczna

bankowcy

• B a n k i s ą n a j b a r d z i e j z n a n e i n a j l e p i e j o c e n i a n e s p o ś r ó d

i n s t y t u c j i f i n a n s o w y c h ,

• B a n k i f u n k c j o n u j ą w ś w i a d o m o ś c i s p o ł e c z n e j j a k o i n s t y t u c j e

u ż y t e c z n e , b e z p i e c z n e i g o d n e z a u f a n i a ,

• W i e d z a P o l a k ó w o b a n k a c h j e s t w c i ą ż n i s k a , p o d o b n i e j a k

s k ł o n n o ś ć d o k o r z y s t a n i a z u s ł u g i p r o d u k t ó w b a n k o w y c h ,

• Z w i ę k s z e n i e u b a n k o w i e n i a t o n a j w i ę k s z e w y z w a n i e d l a c a ł e g o

s e k t o r a

• B a n k i t r a c ą z n a c z e n i e j a k o i n s t y t u c j e p i e r w s z e g o w y b o r u w

z a k r e s i e l o k o w a n i a n a d w y ż e k f i n a n s o w y c h g o s p o d a r s t w

d o m o w y c h ,

• K l i e n c i b a n k ó w d o ś w i a d c z a j ą w i e l e t r u d n o ś c i i n i e d o g o d n o ś c i

w c o d z i e n n y c h k o n t a k t a c h i r e l a c j a c h z b a n k a m i ,

• W z r a s t a j ą c e w y m a g a n i a i o c z e k i w a n i a k l i e n t ó w , z w ł a s z c z a

w i e l o l e t n i c h n i e z a w s z e s p o t y k a j ą s i ę w ł a ś c i w ą r e a k c j ą b a n k ó w ,

c o s k u t k u j e o s ł a b i e n i e m w i ę z i i p o c z u c i e m b r a k i e m s a t y s f a k c j i ,

•

S z c z e g ó l n e n e g a t y w n e o p i n i e w s e g m e n c i e p r z e d s i ę b i o r c ó w

p r o w a d z ą c y c h m i k r o f i r m y .

Konieczność wspierania sektora MSP

firmy te generują najwięcej miejsc

p racy,

są waż nym el ementem w

wytwarz aniu P K B ,

są to firmy niewiel k ie, el astycz ne,

wyk o rz ystujące l o k al ne z aso b y i

p o tencjał ,

stano wią z ap l ecz e d l a d uż ych firm

Bariery w d o s t ep ie d o u s ł u g f in an s o wych M S P

•

P rawn e

– n ies t abl in o ś ć p rz ep is ó w i

p o d at k ó w, ró ż n a in t erp ret acj a, n is k a

ef ek t ywn o s ć s ą d ó w

•

R yn k o we

– k o n k u ren cj a, s z ara s t ref a, brak

p ro g ram ó w p o m o co wych

•

F in an s o we

– n is k ie f u n d u s z e wł as n e,

p ro bl em y z z ewn ę t rz n ym f in an s o wan iem

•

E co n o m icz n e

– biu ro k racj a, brak ed u k acj

s p ecj al is t ycz n ej

P ro b l emy k red yto wania M S P

B rak hi s tori i kred ytowej

B rak od powi ed ni eg o zab ezpi eczeni a

U pros zczone ks i ę g owani e

T ru d noś ci w s tand ard owe oceni e

wni os kó w kred ytowych

14

15

16

-

Nie wiem

54

16

17

-

N i e

2 9

65

63

-

T a k

C z y t e źródła s ą w ys t a rc z a j ąc e ?

5

9

9

-

g ra n t y

1

19

2 1

-

p o w yże j 5 l a t

8

19

2 2

-

3-5 l a t

31

13

14

-

do 3 l a t

37

46

50

-

kre dyt y

6

11

12

-

f a c t o ri n g

2 8

9

9

-

f u n du s z e z e w n ęt rz n e

41

39

41

-

l e a s i n g

34

50

47

-

kre dyt w ra c h u n ku b i e żąc ym

Polska

Śr e d n i a

d la

U E

Śr e d n i a d la

ob sz ar u

E u r o

Źródła f i n a n s o w a n i a M S P

( b ad an i e an ki e t ow e PA R P)

Korzystanie z produktów finansowych przez MSP

(2005, % )

7

4

G w ar an c j e i p or ęc z e n i a

5

7

I n st r u m e n t y lokac y j n e

2

1, 5

Poży c z ka n i e b an kow a

2

1

F ac t or i n g

5

5

L e asi n g

6

2

D ot ac j e , g r an t y

7

14

O p e r ac j e z ag r an i c z n e

19

7, 5

K r e d y t i n w e st y c y j n y

27

20

K r e d y t ob r ot ow y

18

3 6

B an kow oś ć e le kt r on i c z n a

B an ki

sp ółd z i e lc z e

B an ki

kom e r c y j n e

R od z aj p r od u kt u

Źródło: P. Kulawczuk, P. Leser, , WWW. zbp.pl

Struktura kapitału f irm , 2 0 0 3

5

3 3

6

2 0

7

1 4

6

68

- b a n k o w e ,

k r ót k o t e r m .

7

4 7

6

1 9

9

1 9

7

8 6

- b a n k o w e ,

dłu g o t e r m .

W t y m :

54

3 4 9

52

1 56

61

1 2 0

5 5

62 6

Z ewn ęt r z n e

f i n an s o wan i e

4 6

3 0 0

4 8

1 4 4

3 9

76

4 5

52 0

F un d us z e

włas n e

100

6 4 9

100

3 00

10

0

19 7

100

1 14 5

K ap i t ał

o gółem

%

M l d

zł

%

M l d zł

%

M l d zł

%

M l d zł

Duże

Śr ed n i e

Małe

Ogółem

GUS: Wyniki bilansowe przedsi

ębiorstw gospodarczych w 2003 r.

Finansowanie firm (dane GUS)

-

w s t r u k t u r z e k a p i t a ł u w s z y s t k i c h t y p ó w f i r m d o m i n u j e

n i e z n a c z n i e z e w n ę t r z n e f i n a n s o w a n i e ( 5 5 % ) ,

-

k r e dy t y b a n k o w e s t a n o w i ą t y l k o 2 5 %

z e w n ę t r z n e g o f i n a n s o w a n i a f i r m i 1 3 % i c h p a s y w ó w

-

G ł ó w n y m ź r ó d ł e m z e w n ę t r z n e g o f i n a n s o w a n i a f i r m b y ł

k r e dy t h a n dl o w y

-

n a j m n i e j p o p u l a r n e b y ł y b a r d z i e j z ł o ż o n e p r o du k t y

k r e d y t o w e , j a k f a c t o r i n g i l e a s i n g .

-

F i r m y l e a s i n g o w e n a l e ż ą d o b a n k ó w , a u d z i a ł

n i e z a l e ż n y c h f i r m y l e a s i n g o w y c h , k t ó r e m i a ł y w 1 9 9 6

6 0 % r y n k u , s p a d ł d o 4 % w 2 0 0 2 .

Struktura zły c h kre d y tów, 2 0 0 4

3,1

14 ,2

Razem

2 , 2

1 9 , 1

K o r p o r ac y j n e

6 ,0

9 ,7

K o n s u mp c y j n e

E U ( 1 5 )

P o l s k a

Modele bankowości dla MSP

U n iwe rs al n e

S p ec j al i s t y c z n e

N e utral n y

N egat y wn y

Modele bankowości dla MSP

D e tal ic zn y

PKO BP SA

C y kl u Ż y c ia

BPH SA

Z r óż n i c o wan y c h

P l at f o r m

BR E BAN k SA

W ię zi

S p ół d z i el c z y

indywidualizacja oferty dla klientów,

p rem iowanie lojalności i s tażu,

oferowanie rozwiązań lokalnie

najkorzys tniejs zych

W i ęz i

( b an k o wo śc i

l o k al n ej )

oferty dla firm znajdujących s ię w różnych

fazach cyklu życia świadczone p rzez

różne p latform y, duży p oziom

innowacyjności, ale nieb ezp ieczeńs two

p owielania działań w p os zczeg ólnych

p latform ach

Z r óżn i c o wan y c h

p l at f o r m

dop as owanie p akietów p roduktowych do

fazy cyklu życia firm y, up ros zczenia

p rocedur i s zyb kość decyzji

C y k l u ży c i a

dos tęp ność p lacówek, um iarkowane kos zty,

s tandaryzacja oferty

Det al i c z n y

P o d s t awo we c ec h y

c h ar ak t er y s t y c z n e:

Mo d el

+

+

P r em i o wan i e

l o j al n o śc i

+

N as t awi en i e l o k al n e

+

+

+

S z y b k o śc i p r o c ed ur

+

+

Do p as o wan i e

p r o d uk t ów d o c y k l u

ży c i a f i r m y

+

I n n o wac y j n o ść

+

+

E l as t y c z n o ść o f er t y

+

+

K o n k ur en c y j n e c en y

+

+

Do s t ęp n o ść

p l ac ówek

W i ęz i

( l o k a l n y )

Z r óżn i c o

w a n y c h

p l a t f o r m

C y k l u

ży c i a

D e t a l i c z n y

T y py b an ków o b s ług uj ąc y c h M SP ( N B P )

9 3

9 3

42

R a z e m

2

3

1 3

U n i k a j ąc e M S P

N e g a t y w n e

3

6

1 2

N i e

z a i n t e re s o wa n e

s z c z e g ól n i e

o b s łu g ą M S P

N e u t r a l n e

7

4

7

N a s t a wi o n e

n a

M S P

S p e c j a l i s t y c z n e

8 1

8 0

1 0

O b s łu g u j ąc e

M S P

j a k o

j e d n ą

z

równ o rz ęd n y c h

g ru p k l i e n t ów

U n i w e r s a l n e

%

k re d y t ów

d l a f i rm

%

a k t y w

ów

I l o ś ć

b a n k ó

w

C h a ra k t e ry s t y k a

T y p b a n k u

POW OD Y D U Ż O N I Ż SZ E J SKŁ ON N OŚ C I POL AKÓ W D O W SPÓ Ł PR AC Y

Z BAN KAM I , N I Ż M I E SZ KAŃ C Ó W E U R OPY Z AC H OD N I E J

2

17

1

45

41

22

24

10

18

75

3

11

12

21

22

34

28

37

39

67

opinia publiczna
bankowcy

wysokie bezrobocie, brak stałych

dochodów sporej cz

ęści ludności

niedost

ępność banków dla ludzi

o niskich dochodach

nieufno

ść , brak zaufania do banków

wysokie koszty usług bankowych

l

ęk przed życiem

przyzwyczajenie do trzymania

gotówki w domu

brak nawyków, wykształconej

potrzeby oszcz

ędzania

poczucie braku bezpiecze

ństwa banków

skrywanie faktycznych dochodów

i zasobów finansowych

mała liczba placówek bankowych

Raporty PBS

K o r zy s t an i e z u s ł u g b an k o w y c h

P o n a d 6 7 % b a d a n y c h w c i ą g u o s t a t n i c h 2 l a t

k o r z y s t a ł o z u s ł u g b a n k u .

N a j c z ę ś c i e j b y ł o t o z a k ł a d a n i e / p r o w a d z e n i e

k o n t a / r a c h u n k u b i e ż ą c e g o ( 8 2 % ) .

N i e c o r z a d z i e j k o r z y s t a n i e z u s ł u g b a n k o w y c h

d o t y c z y ł o z a c i ą g n i ę c i a l u b s p ł a t y k r e d y t u / p o ż y c z k i

( 4 4 % ) l u b z a k ł a d a n i a / p r o w a d z e n i a l o k a t y b a n k o w e j

( 16 % ) .

Z jakiej p rzyczyny zm ienił ( a) P an( i) b ank?

W jakim stopniu ufa Pan(i) następującym instytucjom

?

C o je st d l a Pana(i) w aż ne pr z y w yb or z e b anku?