metody aktywizujące

Daj mi rybę a będę miał co jeść przez cały dzień.

Naucz mnie łowić ryby, a będę miał co jeść przez całe życie

Metody aktywizujące

wg J.Krzyżewskiej

to grupa metod nauczania

charakteryzująca się tym,

że w procesie kształcenia

aktywność podmiotu uczącego się

przewyższa

aktywność podmiotu nauczającego

Podział metod aktywizujących

wg J.Krzyżewskiej

1.

metody integracyjne

odprężają i relaksują, wprowadzają w dobry nastrój i życzliwą

atmosferę. Zapewniają bezpieczeństwo w grupie, gwarantują

poczucie tożsamości z grupą, uczą efektownej komunikacji,

pomagają uporządkować problemy, uczą twórczego myślenia

i współpracy. Zaliczyć do nich można m.in. następujące techniki

aktywizujące: „Krasnoludek”, „Pajęczyna lub kłębek”, „Graffiti”,

„Wrzuć strach do kapelusza”, „Wyspa”, „Kwiatek grupowy”

2.

metody definiowania pojęć

uczą analizować, definiować oraz przyjmować różne stanowiska. Do

tego typu metod zalicza się techniki: „

Kula śniegowa

”, „

Burza

mózgów

”, „

Mapa pojęciowa

”

Podział metod aktywizujących

...

3.

metody hierarchizacji

uczą analizowania, klasyfikowania i porządkowania w relacjach
wyższości- niższości. Są to techniki aktywizujące takie jak:
„Promyczkowe i

diamentowe uszeregowanie

”, „

Piramida priorytetów

”

4.

metody twórczego rozwiązywania problemów

uczą dzieci dyskutowania, krytycznego
i twórczego myślenia, uczą łączyć wiedzę z doświadczeniem oraz
rozwiązywać problemy. Do tej grupy metod należą techniki: „

Burza

mózgów

”, „635”, „

Rybi szkielet

”, „Metoda trójkąta”, „

Mapy mentalne

”,

„Karta kołowa”, „Dywanik pomysłów”, „Asocjogram”

Podział metod aktywizujących

...

5.

metody pracy we współpracy

preferują samodzielne zdobywanie wiedzy przez uczniów. Uczą

współpracy, akceptacji różnic indywidualnych, sprawnej komunikacji i

negocjacji oraz pracy w grupie i z grupą. Sukces grupy uzależniony

jest od sukcesów indywidualnych. W tak stworzonych warunkach nie

ma rywalizacji, lecz uczniowie pomagają sobie wzajemnie, mają

szansę na mówienie, argumentowanie i dyskutowanie. Można w tej

grupie metod posługiwać się takimi technikami jak: „Układanka”,

„Puzzle”,

„Zabawa w hasło”

6.

metody diagnostyczne

polegają na zbieraniu informacji o przebiegu i wynikach określonego
stanu rzeczy poprzez wnioskowanie, sprawdzanie, ocenianie oraz

wyjaśnianie przyczyn tego stanu. Do metod diagnostycznych zalicza

się techniki: „Obcy przybysz”, „Procedura U”, „

Metaplan

”

Podział metod aktywizujących

...

7.

metody dyskusyjne

uczą dyskutować i słuchać innych oraz negocjować i przyjmować

różne punkty widzenia. Zaliczyć do nich można techniki:

„

Debata za i przeciw

”, „Akwarium”

8.

metody rozwijające twórcze myślenie

uczą myśleć twórczo oraz odkrywać swoje predyspozycje i zdolności.

Techniki, które spełniają tę rolę to: „Słowo przypadkowe”,

„Niezwykłe zadania”, „Fabuła z kubka”

9.

metody grupowego podejmowania decyzji

preferują aktywne uczestnictwo w dyskusji, odpowiedzialność za
swoje i grupowe decyzje oraz podejmowanie decyzji na podstawie

poznanych faktów. Rolę tę spełniają techniki: „Pustynia”, „

Drzewko

decyzyjne

”, „Sześć par butów”, „Technika grupy nominalnej”

Podział metod aktywizujących

...

10.

metody i techniki planowania

pozwalają fantazjować i marzyć oraz planować i urzeczywistniać
marzenia. Są to m.in. takie techniki jak: „

Gwiazda pytań

”, „Projekt”,

„Planowanie przyszłości”

11.

gry dydaktyczne

uczą postrzegania reguł, dają możliwość odczuwania radości z
wygranej i kształcą umiejętności przyjęcia przegranej

12.

metody ewaluacyjne

pozwalają dokonać oceny siebie i innych, uczą przyjmować i wyrażać
krytykę oraz pochwałę. Należą do nich techniki: „ Kosz i walizeczka”,
„Tarcza strzelecka”, „

Rybi szkielet

”

Zalety metod aktywizujących:

· umożliwiają uczniom dopuszczenie do głosu w czasie lekcji,

· rozwijają myślenie, dają okazję do rozmów, wymiany doświadczeń,

· gwarantują dużą trwałość wiedzy zdobytej w sposób aktywny (50-75%),

· integrują grupę w czasie wspólnej pracy, zabawy,

· rozwiązują uczniów intelektualnie i emocjonalnie,

· uczą sztuki komunikowania się w grupie i świadomego uczestnictwa

w życiu społecznym,

· kształtują nastawienie nauczyciela na potrzeby ucznia,

· są szansą na wyrwanie się z szarej szkolnej codzienności,

· mają szczególnie dużą wartość w zajęciach z uczniami mniej zdolnymi

i niepełnosprawnymi,

· sprzyjają zainteresowaniu uczniów tematem,

· służą integracji wiedzy z różnych przedmiotów.

opis

wybranych technik

i metod aktywizujących

Kiedy wędkarz idzie na ryby, to bierze taką przynętę,

która smakuje rybie- a nie wędkarzowi

Dyskusja panelowa

Przeprowadzona jest przez grupę dyskusyjną. Przygotowuje ona uczniów do

publicznych wystąpień i prezentacji własnego stanowiska. Jest treningiem

szacunku dla poglądów i przekonań innych. Uczy dyscypliny myśli i czasu.

Temat dyskusji musi być tak sformułowany, aby wywołał zaangażowanie

emocjonalne oraz umożliwił ścieranie się różnych racji.

Sposób realizacji:

a) Nauczyciel podaje temat dyskusji, np.: „Czy warto dbać o zdrowie? W jaki sposób

to robić?”

b) Następnie wybiera grupę dyskusyjną spośród uczniów i przydziela im rolę

ekspertów np. lekarza, sportowca itd., w zależności od rozważanego problemu.

Pozostali uczniowie stanowią forum, które będzie przysłuchiwało się dyskusji.

c) Eksperci zbierają informacje przygotowują swoje wystąpienie, a następnie je

prezentują.

d) Po podaniu propozycji rozwiązania problemu i przedyskutowaniu go przez

ekspertów, pozostali uczniowie ustosunkowują się do tego, co usłyszeli.

e) Nauczyciel wybiera najlepsze rozwiązania i ocenia pracą uczniów.

Kula śniegowa

Jest to rodzaj metody dyskusyjnej. Polega na przechodzeniu od pracy
indywidualnej do pracy zbiorowej. Uczniowie najpierw samodzielnie

opracowują problem, później jego rozwiązaniem zajmuje się grupa (np. 2-
osobowa, 4-osobowa, potem 6-osobowa, 8-osobowa), a ostateczną decyzję w

ramach podsumowania dyskusji, podejmuje cała klasa. Metoda ta daje szansę

każdemu na sprecyzowanie swojego stanowiska na dany temat. Pozwala

również ćwiczyć proces uzgadniania stanowiska.

Sposób realizacji:

a) Nauczyciel podaje temat dyskusji, rysuje duży okrąg i rozdaje uczniom kolorowe
karteczki (zielona, niebieska, czerwona itd.)

b) Uczniowie samodzielnie znajdują sposób rozwiązania problemu na zielonych

kartkach. Nauczyciel przyczepia kartki z odpowiedziami na obwodzie koła.

c) Następnie uczniowie dobierają się w pary i wspólnie ustalają rozwiązanie problemu.

Zapisują je na niebieskich kartkach i przyczepiają na obwodzie okręgu bliżej środka.

d) Kolejnym etapem dyskusji jest praca w kilkuosobowych grupach, które wspólnie

uzgadniają stanowiska i zapisują je na czerwonych kartkach. Kartki te przyczepiają

jeszcze bliżej środka koła.

e) Zakończeniem dyskusji jest podjęcie wspólnej decyzji przez całą klasę. Zapisanie jej

na czarnej kartce i umieszczenie w centrum okręgu.

Burza mózgów

/giełda pomysłów/fabryka snów

Polega ona na zespołowym tworzeniu w dość krótkim
czasie jak największej ilości różnorodnych pomysłów
prowadzących do rozwiązania jakiegoś problemu. Pomysły
mogą być zaskakujące, dziwaczne.
Wszystkie zgłoszone pomysły zapisuje się na dużym
kartonie, następnie sprawdzamy je, wartościujemy
i wybieramy te, które są realne do zastosowania.
Dyskusja kończy się wspólnym podsumowaniem
i wyciągnięciem wniosków.

Metaplan

Jest to metoda graficznego przedstawiania przebiegu dyskusji, w trakcie
której uczniowie analizują dane zagadnienie i poszukują wspólnego,
optymalnego rozwiązania przed podjęciem decyzji. Metoda ta sprzyja
rozwojowi umiejętności analizy, oceniania faktów, sądów i propozycji
rozwiązań strony przeciwnej. Metaplan przygotowuje do prezentacji
własnego punktu widzenia, argumentowania i obrony własnego zdania. Daje
możliwość wysłuchania i brania pod uwagę poglądów innych osób,
aktywizuje wszystkich uczniów, pozwala na wymianę myśli.

Przebieg:

a) Nauczyciel przedstawia problem, który będzie przedmiotem dyskusji.
b) Uczniowie dzielą się na grupy 4-5-osobowe i przygotowują plakat ilustrujący
dyskusję.
c) Uczniowie uzupełniają rubryki.
d) Na zakończeni następuje
prezentacja przez liderów grupy.

Temat: wpisujemy dany temat

Jak jest?

Jak powinno być?

..............

............................

Dlaczego nie jest tak, jak powinno być?

...............................................................

Wnioski ..............

Schemat Metaplanu

Drzewko decyzyjne

Jest to metoda graficznego procesu podejmowania decyzji. Dzięki niej

możemy rozważać: jakie istnieją możliwości rozwiązania danego problemu,

jakie mogą być konsekwencje przyjęcia określonego wariantu, jakie wartości

uznaje osoba podejmująca decyzje. Metoda ta uczy, jak należy dokonywać

wyboru, aby uświadomić jego skutki, które powinny być zgodne

z akceptowanymi wartościami.

Przebieg:

a) Nauczyciel przygotowuje

schemat drzewka i podaje problem,
który należ rozpatrzyć.

b) Następnie wpisują różne,

możliwe rozwiązania.

c) Pod kątem przyjętych celów

i wartości uczniowie wypełniają

kolejny poziom drzewka

d) Uczniowie z pomocą

nauczyciela podsumowują wyniki
dyskusji i wybierają najlepsze
rozwiązanie.

Metoda plakatu

Polega na wizualnym opracowaniu problemu

z wykorzystaniem:

• haseł,
• rysunków,
• symboli,
• schematów,
• fragmentów tekstu.

Pomaga ona w uporządkowaniu zagadnień oraz zrozumienia
związków między nimi. Plakaty mogą być wykonywane różnymi
technikami plastycznymi.

Mapa mentalna

(pojęciowa)/mapa mózgu/mapa pamięci

Jest to graficzny sposób zapisu informacji, który porządkuje wiadomości i

pomaga w znalezieniu związków między nimi. Przy opracowaniu pojęcia

można wykorzystać rysunki, symbole, wycinki, krótkie zwroty, hasła. Dzięki

tej metodzie możemy uzyskać informacje o dotychczasowych wyobrażeniach

i wiedzy na dany temat, sprawdzić opanowaną wiedzę i umiejętności,

rozwiązywać problemy, zaplanować działanie, definiować pojęcia.

Zbieranie informacji w powyższej metodzie odbywa się przez notowanie

skojarzeń.

Przebieg:

a) Nauczyciel dzieli klasę na kilkuosobowe grupy. Każda z nich otrzymuje arkusz
papieru.

b) Uczniowie w centrum arkusza umieszczają pojęcie kluczowe (temat) podane przez
nauczyciela (np. Moja ojczyzna)

c) Uczniowie przygotowują swoje skojarzenia związane z danym pojęciem. Można je

przedstawić w formie haseł, symboli, rysunków, zdjęć, wycinków.

d) Uczniowie porządkują zebrane informacje i umieszczają je na arkuszach tworząc
mapy.

e) Uczniowie prezentują przygotowane mapy.

Metoda projektów

Metoda ma charakter interdyscyplinarny, ponieważ łączy elementy

różnych przedmiotów ucznia. Polega ona na samodzielnej pracy uczniów,

którzy realizują postawione im zadania w tzw. grupach zadaniowych.

Ważną cechą tej metody jest swoboda w działaniu oraz samodzielność i

pomysłowość uczniów.

Dzięki projektowi możemy rozwijać następujące umiejętności u uczniów:

· Podejmowania decyzji grupowych,

· Rozwiązywania konfliktów,

· Wyrażania własnej opinii,

· Słuchania opinii innych osób,

· Poszukiwania kompromisu przez negocjacje,

· Dzielenia się w grupie rolami i zadaniami.

Przebieg:

a) Nauczyciel prezentuje temat projektu, wyjaśnia cele i zadania projektu. Podaje

także czas trwania prezentacji, jej termin oraz propozycje źródeł informacji z

których mogą skorzystać. Następnie dzieli klasę na zespoły.

b) Uczniowie zbierają informacje i prezentują swoje wystąpienie
c) Prezentacje projektu

d) Nauczyciel omawia prezentowane projekty, porządkuje wiedzę i ocenia
wykonane projekty.

Metoda rankingu

(diamentowe uszeregowanie

)

Metoda ta polega na ułożeniu pomysłów np. wg ważności. Ułatwia ona

systematyzację informacji lub ich wartościowanie. Układ priorytetów

przypomina kształt „diamentu” („karo”) lub trójkąta. Grupa współpracuje,

podejmuje decyzje, osiąga porozumienie drogą negocjacji lub kompromisu.

Przebieg:
a) Nauczyciel podaje temat rankingu.

b) Uczniowie wymieniają swoje propozycje.
c) Nauczyciel wraz z uczniami ocenia,
które z nich są istotne i umieszcza je
w odpowiednich miejscach schematu
rankingu wg stopnia ważności.

Ranking diamentowy

1

2 2

3 3 3

4 4

5

Analiza SWOT

Jest to metoda, która pomaga w ocenie sytuacji i podjęciu właściwej

decyzji. Jej nazwa pochodzi od pierwszych liter angielskich słów

oznaczających: Strenghts- mocne strony; Weaknesses- słabe strony;
Opportunities- szanse; Threats- zagrożenia.

Przebieg:

a) Nauczyciel przygotowuje na arkuszu papieru schemat SWOT, następnie

podaje zagadnienie, które będzie przedmiotem analizy.

b) Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Każda z nich rozpatruje jeden z

aspektów problemu: jego mocne strony, słabe strony, korzyści i możliwe

zagrożenia.

c) Uczniowie uzupełniają schemat, wpisują wyniki pracy w odpowiednie
rubryki.

d) Uczniowie wraz z nauczycielem analizują uzupełniony schemat i na jego

podstawie wyciągają wnioski.

Schemat SWOT

Mocne strony S

W Słabe strony

Korzyści, szanse O

T Zagrożenia

Róża diagnostyczna

Metoda ta stosowana jest przy ocenianiu danego problemu, ułatwia
analizę sytuacji.

Przebieg:
a) Nauczyciel przedstawia zagadnienie, które należy rozważyć i ocenić,
następnie rysuje schemat róży diagnostycznej.
b) Uczniowie wymieniają charakterystyczne cechy, z których wybierają 4
najtrafniejsze i umieszczają je na schemacie róży diagnostycznej.
c) Nauczyciel dzieli klasę na 4 grupy. Każda z nich zbiera wiadomości na
temat jednej z wybranych zagadnień. Uczniowie mogą korzystać z 2 różnych
źródeł informacji.
d) Uczniowie prezentują i analizują rezultaty wykonanej pracy.

Skrzynka pytań

Metoda ta może być wykorzystywana podczas powtórzenia materiału.
Wzmaga aktywność uczniów, pozwala ocenić tempo pracy uczniów.

Przebieg:

a) Nauczyciel przygotowuje karty z pytaniami, zadaniami oraz instrukcje
dotyczące ich rozwiązania i prezentacji wyników.
b) Gotowe karty nauczyciel umieszcza w pudełku.
c) Uczniowie podchodzą do skrzynki pytań i losują karty.
d) Następnie wykonują zadania zgodnie z instrukcją.
e) Kontrola i ocena wykonania poszczególnych zadań.

Linia czasu

To metoda wizualnego przedstawiania problemu,
który można przedstawić chronologicznie
(np. zmiany pogody ostatniego tygodnia).

Studium przypadku

Metoda ta polega na analizie przypadku rzeczywistego lub
hipotetycznego.

Przebieg:

a) Nauczyciel przedstawia uczniom zadanie do wykonania i udziela
przydatnych wskazówek działania.
b) Uczniowie wymieniają własne propozycje rozstrzygnięcia problemu.
Z pomocą nauczyciela podają ich pozytywne i negatywne skutki, po czym
wybierają rozwiązani najlepsze.
c) Podsumowanie wyników pracy, wybór konkretnego rozwiązania z
uzasadnieniem.

Technika „mówiącej ściany”

Na kartonie lub arkuszu papieru pisze się niedokończone zdania

np.
W szkole lubię ..........

Uczniowie uzupełniają zdania na karteczkach i przyklejają na
arkuszach.

Słoneczko

Metoda wizualnego przedstawiania problemu.
Na przykład
wizerunku mojej wsi, do którego uczniowie piszą skojarzenie.

Debata „za i przeciw”

Uczniowie w dwóch przeciwstawnych grupach prezentują argumenty.
Zapisują je na dwóch kartonach. Metoda ta pozwala na łatwiejsze
podjęcie decyzji oraz spojrzenie na ten sam problem z różnych
punktów widzenia.

Przebieg:

a) Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy.
b) Jedna grupa przygotowuje argumenty „za”, druga „przeciw”.
c) Reprezentanci przedstawiają pracę grupy.
d) Celem pracy grupy jest zgromadzenie takich argumentów, które przekonują
o słuszności poglądu a tym samym ułatwiają podejmowanie decyzji w
działaniu.

wykorzystanie: charakterystyka, rozprawka, dyskusja, recenzja

Obcy przybysz

Jest to technika dzięki której można skutecznie rozpoznawać różne

problemy i potrzeby, jak też zbierać informacje na temat mocnych i

słabych stron określonego zjawiska. Charakterystyczną jej cechą jest

połączenie z techniką wizualizacji.

Przebieg:

a) Nauczyciel przedstawia uczniom sytuację, w której mówi, że do szkoły

przybył nowy kolega z innego kraju, który będzie z nimi w każdej sytuacji,

aby zdobyć informacje nt nauki w szkole.

b) Uczniowie mają odpowiedzieć, co mu się spodoba w szkole, a co mu się nie

spodoba i zapisać swoje odpowiedzi na kartkach.

c) Nauczyciel zbiera wszystkie kartki, a jeden z uczniów je odczytuje i

zapisuje na plakacie po stronie pozytywów lub negatywów.

d) Następnie uczniowie z nauczycielem omawiają uzyskane wyniki.

Gwiazda pytań

To najprostsza technika planowania zmian, której istota polega na
szukaniu odpowiedzi na pytania.
Kto? Gdzie? Co? Po co? Jak? Kiedy?

Każde z tych pytań ma inny ciężar gatunkowy. Podstawowe pytanie:
-Po co?- uzasadnienie tego, co chcemy zmienić.

Pozostałe pytania są jego konsekwencją:
-Co trzeba zmienić?
-Kiedy należy to zmienić?
-Jak należy to zrobić?
-Gdzie?
-Kto ma to zrobić?

Przebieg:

a) Nauczyciel rozdaje kartki i prosi, aby każdy uczeń obrysował swoją pięść, a

w powstałą chmurkę wpisał miejsce, gdzie chciałby pojechać na wycieczkę.

b) Uczniowie dobierają się w grupy tak, aby każde z nich wybierało się w inne
miejsce.

c) Nauczyciel rozdaje plansze „Zaplanowane wycieczki do wybranego

miejsca” wg techniki „gwiazda pytań”.

d) Uczniowie poszukują odpowiedzi, przedstawiają plakaty.

Rybi szkielet

Nazwa techniki pochodzi od kształtu przypominającego rybi szkielet.

Znana też jako „schemat przyczyn i skutków”. Służy do identyfikacji

czynników odpowiadających za powstanie problemu.

Przebieg:

a) Nauczyciel przygotowuje plakat z modelem przypominającym „rybi

szkielet” w głowie którego wpisuje dowolny problem (będący skutkiem) np.

dzieci nie czytają książek.

b) Uczniowie za pomocą „burzy mózgów” ustalają główne czynniki, które

mają stanowić powód takiego skutku i wpisują je w tzw. „ości duże”.

c) Nauczyciel dzieli klasę na grupy (tyle grup ile jest „dużych ości”)

d) Każda grupa otrzymuje jedną „ość” („czynnik główny”) i próbuje odnaleźć

przyczyny, które mają wpływ na dany czynnik główny.

e) Uczniowie wpisują czynniki szczegółowe („małe ości”).

f) Uczniowie z nauczycielem wyciągają wnioski.

Gry edukacyjne

Spełniają one funkcje poznawcze i wychowawcze. Umożliwiają
współdziałanie uczniów oraz łączą elementy zabawy i nauki. Gry
mogą służyć powtórzeniu i lepszemu utrwaleniu wiadomości.
Podnoszą one atrakcyjność zajęć.

Należą do nich rozmaite

loteryjki,

zgadywanki,

testy,

gry w skojarzeniu.

Metoda aktywnego opisu

Metoda ta angażuje uczniów do twórczego myślenia.

Można wyróżnić kilka rodzajów opisu:
a) opis klasyfikujący- porządkuje zdobyte wiadomości (np. w formie
tabeli).
b) opis wyjaśniający- dzięki tabelom, rysunkom i wykresom ułatwia
uczniom zrozumienie problemu.
c) opis porównawczy- jest szczególnie przydatny na lekcjach
powtórzeniowych (porównywanie cech bohaterów, organizmów
posiadających zdolność lotu).

Drama

Drama umożliwia naukę przez zabawę i działanie.
Uruchamia wyobraźnię i emocje, które działają twórczo na efektywność
dziecka. Drama umożliwia przeżycie określonych problemów, poszukiwanie
rozwiązań i dokonywanie wyborów. Pozwala na ocenę określonej sytuacji,
zdarzenia, postaci.
Metoda ta pełni funkcje integracyjne w nauczaniu i wychowaniu, aktywizując
całą osobowość ucznia.
Podstawą Dramy jest improwizowana rola, podczas jej grania uczniowie
używają jako środka wyrazu swoich ciał, głosów tworząc nową rzeczywistość.
Uczniowie rozwijają swoją pomysłowość i uczą się współpracować w grupie.

Metoda szczególnie przydatna przy realizacji programów profilaktycznych,
socjoterapeutycznych, ale i do zastosowania w pracy pedagogicznej.

Techniki dramowe

za pomocą pantomimy,

wykorzystując mimikę, pozę i gest,

uczniowie przedstawiają określoną

postać, wydarzenie lub zjawisko,

zatrzymując się w bezruchu

na podstawie posiadanych

wiadomości uczeń gra wybraną

postać

uczniowie przedstawiają postacie

lub sytuacje zarysowane ogólnie

przez nauczyciela, bez

wcześniejszego przydziału ról i

tekstów

opiera się na

wypowiedziach uczniów.

Są oni podzieleni na
zadających pytania i

odpowiadających

Wywiad

Inscenizacja improwizowana

Wejście w rolę

Stop-klatka

Dywanik pomysłów

Praca indywidualna i zbiorowa
Na wybrane zagadnienie/problem uczniowie wypowiadają się pisemnie –

na karteczkach samoprzylepnych zapisują swoje pomysły rozwiązania
problemu

(np.: recepta na szczęście)

- przyklejają karteczki do tablicy lub na arkusz
- odczytują pomysły
- stawiają znak „+” na kartce z najlepszym pomysłem
- podliczają „głosowanie” – wnioski

wykorzystanie: charakterystyka, rozprawka, dyskusja itp.

Piramida priorytetów

Praca grupowa

Na zadany temat uczniowie
zbierają argumenty, cechy,

wartości…,

porządkują je i zapisują
w formie piramidy
zgodnie z uzgodnioną
hierarchią ważności

(np.: jakim
człowiekiem
powinien być
nauczyciel )
(np.: jakie wartości są w życiu

preferowane )

wykorzystanie: charakterystyka,

rozprawka (argumenty),

głos w dyskusji

uwaga – wartościowanie

nie powinno

podlegać ocenie

„Zareklamuj”

Zapisać na kartce pytania i udzielić na nie krótkich odpowiedzi
np.:
co w sobie lubię?
co w sobie cenię?
czego nienawidzę?
w czym jestem mistrzem?

Dokonanie wymiany kartek z sąsiadem, którego zadaniem jest

zareklamowanie kolegi.

wykorzystanie: wprowadzenie do tematu „Reklama na lekcji” (słownictwo, język

perswazji), temat na lekcję wychowawczą np.: „Poznajemy siebie”

Puzzle – zespoły eksperckie

Postawienie złożonego problemu, w którym można wskazać różne

aspekty, sposoby rozumienia, rozwiązania.

Podział na zespoły skupiające przedstawicieli „grup problemowych”.

Podział na grupy i przyporządkowanie im danego (jednego) zagadnienia –

dostarczenie materiałów (tekstów) i polecenia ich opracowania.

Powrót do grup „rodzimych” dzielenie się zdobytymi informacjami;

redagowanie wspólnych wniosków.

wykorzystanie: lekcje syntetyzujące, przekrojowe

np. o istocie uniwersalnych wartości

Bibliografia:

Arends R.J., Uczymy się nauczać, wyd. WSiP, Warszawa, 1994
Augustyniak M., Książka nauczyciela, Wydawnictwo M. Rożak 2003
Hamer H., Klucz do efektywności nauczania, Poradnik dla nauczycieli, wyd. Veda, Warszawa,

1994

Jachimska M., Grupa bawi i pracuje, Oficyna Wydawnicza UNUS, Wałbrzych 1994
Kruszewski K. (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, PWN, Warszawa 1993 i nast.
Krzyżewska J., Aktywizujące metody i techniki w edukacji, Suwałki
Pankowska K., Edukacja przez dramę, WSiP, Warszawa,1997
Perrot E., Efektywne nauczanie, Praktyczny przewodnik doskonalenia nauczycieli, WSiP,

Warszawa, 1995

Rau K., Ziętkiewicz E., Jak aktywizować uczniów, Oficyna Wydawnicza, Poznań 2000
Taraszkiewicz M., Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny praktyk w działaniu, wyd. CODN, 1996

Opracowanie: Agnieszka Łukasik na podstawie prac studentów