2011-03-21

1

Konserwacja nasienia psa

i sztuczna inseminacja suki

Dr hab. Wojciech Niżaoski

Katedra Rozrodu z Kliniką Zwierząt Gospodarskich

Konserwacja nasienia w stanie płynnym

Polega na rozrzedzeniu nasienia w specjalnym płynie,

schłodzeniu do temperatury lodówki 5

o

C

Nasienie przeżywa 3-15 dni

Zależne od wielu czynników

NAJCZĘSTSZA PRZYCZYNA ???

TRANSPORT!!! „POWTÓRKI”

UNASIENIANIA itp

OGRANICZONA DOSTĘPNOŚĆ

SAMCA!!!

Konserwacja nasienia w stanie płynnym

Pobranie II frakcji nasienia i ocena wstępna

Rozrzedzenie nasienia w 33

o

C 1:1-1:3-1:5

Wolne (1-1,5 godz.)

schładzanie do 5

o

C

Schładzanie do 5

o

C termosu na

nasienie

Zapakowanie szczelnie zamkniętych probówek z

nasieniem w termosie z lodem i wysyłka

Najbardziej optymalne pojemniki neoporowe

Pojemnik neoporowy do transportu nasienia schłodzonego

Rozrzedzalniki

1.

Bufor TRIS

30,28

fruktoza

12,15

kwas cytrynowy

17,80

aqua dest.

ad

1000,0

8 części r-ru macierzystego wymieszad z 2 częściami żółtka

r-r macierzysty

2. Rozrzedzalniki firmowe np. Canine Chilled
3. Mleko poddane wysokiej pasteryzacji 92

o

C 8 min

Rozrzedzalniki powinny zawierad antybiotyki
penicillin 100 000 jm/100 ml
streptomycin

100 mg/100 ml

Inseminacja nasieniem konserwowanym w stanie płynnym

•stopniowe ogrzanie nasienia
•kontrola ruchliwości plemników
•przeprowadzenie inseminacji domacicznej, ewentualnie dopochwowej
•dogodny termin inseminacji: 2-6 dzieo cyklu rujowego
•2-3 krotna inseminacja, co 48 godzin

2011-03-21

2

Konserwacja nasienia w niskich temperaturach

Zamrożenie do -196

o

C

Przechowywanie wiele lat

Cele ???

Transport

Zupełna niezależnośd

czasowa pobierania i

inseminacji suki

Banki nasienia

Rezerwa

genetyczna

cennych samców

„Zabezpieczenie” na

wypadek chorób psa

Wymiana międzynarodowa i

międzykontynetalna

Konserwacja nasienia w niskich temperaturach

Pobranie II frakcji nasienia i ocena wstępna Rozrzedzenie

wstępne 33

o

C

Rozrzedzenie wyrównawcze 22

o

C

Rozrzedzenie ostateczne 5

o

C. +GLICEROL!

Mrożenie w słomkach w parach azotu -140

o

C

30 min

60 min

90 min

Ciekły azot -196

o

C

ekwilibracja

Mrożenie nasienia

Nasienie w kontenerach przebywad

może przez nieograniczony czas

Rozrzedzalniki

1.

Bufor TRIS

30,28

fruktoza

12,15

kwas cytrynowy

17,80

aqua dest.

ad

1000,0

8 części r-ru macierzystego wymieszad z 2 częściami żółtka

r-r macierzysty

Dodatek glicerolu: na każde 100 ml rozrzedzalnika powinno

przypadad 4-6 ml gliceryny

Rozmrażanie nasienia i inseminacja

• Rozmrażanie w łaźni wodnej
• 0,5 ml słomki w 37

o

C przez 60 sek.

• 0,5 ml słomki w 70

o

C przez 6 sek.

• 0,25 ml słomki w 37

o

C przez 30 sek.

• Kontrola ruchliwości plemników po rozmrożeniu (min. 40%)

• Dawka inseminacyjna 150-200 mln. plemników ruchliwych

• Konieczna inseminacja domaciczna

• Inseminacja dzieo po dniu 2x pomiędzy 4-7 dniem cyklu rujowego

2011-03-21

3

Department and Clinic of Reproduction

Date ...........................

Faculty of Veterinary Medicine
University of Agriculture in Wrocław
Pl. Grunwaldzki 49, 50–366 Wrocław
Poland
Tel. [phone]
e–mail:

[e-mail]

Canine Semen Evaluation and Conservation Form

Owner .............................................................. Adress ...................................................................
Dog’s Name, Reg .......................................................................................................
Breed ............................................... Color ................................ Age ............. Proven YES NO

Semen evaluation:
Date of collection .................................
Volume .................................................... Color ............................ Viscosity ..................................
pH ................. Percentage of prog. motility ............ %
Concentration of sperms per mL ...................... of 2

nd

fraction; TOTAL count of sp.......................

Morphology
Primary defects ...................................

WBC .................................
RBC ...................................
Epithelial cells ....................
Other comments .................

Secondary defects ..............................
Total abnormal ...................................

Testicular and epididymal size, consistency and symmetry ........................................................
.......................................................................................................................................................

Diagnosis ......................................................................................................................................

Preservation: Chilled semen
Extender used ..................................................................................................
Semen/Extender Ratio .....................................................................................
Date and time of dilution .................................................................................
Motility after dilution .........................
Motility after cooling ..........................
Number of spermatozoa in extended ejaculate ................................................
Comments (shipment conditions, insemination technique) ..........................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Cryopreservation:
Extender used ................................................................................................................................
Packaging system ..........................................................................................................................
Motility after thawing (control sample) ........................................................................................
Number of sperms per one straw ..................................................................................................
Shipment of cryopreserved semen:
Number of insemination doses / straws shipped ...........................................................................
Number of sperms per straw ..........................................................................................................
Insemination dose – suggestions ....................................................................................................
Preferred method of thawing and insemination .............................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

Department and Clinic of Reproduction
Faculty of Veterinary Medicine
University of Environmental and Life Sciences
Pl. Grunwaldzki 49
50-366 Wrocław
Poland
Phone [phone] (302)
Mobile [phone]
e-mail:

[e-mail]

CERTIFICATE OF COLLECTION OF DOG SEMEN

Name of dog: ……………………..……..

KC Reg No………………………….

Breed ……………………………………...

Date of birth………………………...

ID………………………………………….

Veterinary certificate

I hereby certificate that the dog described abovewas presented for semen collection on ………….

From the collection resulted

1. ………………. 0.5 mL straws

or

2………………… mL of fresh semen

The semen can be identified as follows

……………………………………………………………………………………………………….

Colour of straws/plug …………………………………………..

Type of extender…………………………………………………

Recommended thawing procedure ………………………………………………………………….

Recommended number of straws per AI ……………………………………………………………

Semen quality (if frozen - post-thaw): Excellent Good Acceptable Sub-standard

Total number of spermatozoa ………………………………. Motility ……………………..

Number of spermatozoa per straw …………………………. Abnormal sperm ……………

AT THE TIME OF SEMEN COLLECTION THE SEMEN DONOR WAS CLINICALLY EXAMINED AND WAS
FOUND FREE FROM SIGNS OF ANY DISEASE. HE HAS TWO NORMAL TESTICLES, FULLY DESCENDED IN
THE SCROTUM.

Signature of veterinarian ……………………………………………………………………….

Printed name……………………………………………………………………………………

Adress ………………………………………………………………………………………….

Phone

[phone]

e-mail:

[e-mail]

Declaration by stud owner

I hereby certify that the above dog, from which semen has been collected, is the alleged dog, and that it rightfully belongs to me.
Signature of owner…… ……………………………………………………………………….

Printed name……………………………………………………………………………………

Adress ………………………………………………………………………………………….

Phone …………………………………. Fax, e-mail ………………………………………….

Department and Clinic of Reproduction

Faculty of Veterinary Medicine

University of Environmental and Life Sciences in Wrocław

Pl. Grunwaldzki 49, 50-366 Wrocław, Poland

Phone [phone] (302), Mobile [phone], e-mail:

[e-mail]

INSEMINATION

SHIPMENT OF SEMEN

TRANSFER OF OWNERSHIP

TRANSFER STORAGE LOCATION

DISCONTINUE

I CERTIFY THAT I AM THE ( ) OWNER ( ) CO-OWNE OF FROZEN SEMEN AT LABORATORY

OF DONOR (breed) ………………………………………….., reg no …………………………………….

Reg name …………………………………………………………………………………………………….

I authorize ……………………………………………………………………………………………………

STRAW UNITS IDENTIFIED BELOW TO THE FOLLOWING

TO:

DATE…………………..

NAME……………………………………………………………………..

ADDRESS………………………………………………………………...

CITY…………………………….. COUNTRY …………………………

PHONE, E-MAIL…………………………………………………………

SHIPMENT FOR INSEMINATION OF BITCH

Breed …………………………… reg no ……………………………….

Reg name ………………………………………………………………..

Owner of the bitch Co-owner Lessee of bitch

Name ……………………………………………………………………

Adress …………………………………………………………………..

City ……………………………… Country ……………………………

Phone, e-mail ……………………………………………………………

I authorize the above transaction and certify I am the legal owner of the

frozen semen of donor listed above.

Signature ………………………………………………………………..

Printed name ……………………………………………………………

Address …………………………………………………………………

City ………………………….. Country ……………………………..

Phone, e-mail …………………………………………………………..

Shipping or transfer date………………………. Technician signature ………………………………..

of frozen semen

Semen ID

Date Stud ID StrawID

TOT

Sztuczna inseminacja

Sztuczna inseminacja suk

Awersja

Suki dominujące

Nadpobudliwośd,

agresja

Wąskośd pochwy

Dysproporcja wielkości

Rasy predysponowane

Konserwacja nasienia

Życzenie właściciela

Sztuczna inseminacja

suk

•bezwzględnie należy ustalid optymalny termin unasienniania
•inseminacja do 5-10 min. po pobraniu, rozmrożeniu, ogrzaniu
nasienia
•przed inseminacją każdorazowo ocena wstępna nasienia
•sprzęt inseminacyjny musi byd ogrzany
•dawka inseminacyjna 150-200 mln plemników
•objętośd zwykle 1-5 ml
•ruchliwośd nasienia świeżego >70%
•ruchliwośd nasienia konserwowanego >40%

2011-03-21

4

Sztuczna inseminacja

nasieniem świeżym

2 (lub>) razy co 2-3 dni,

2-5 dni po wyrzucie LH

Sztuczna inseminacja

nasieniem

konserwowanym

Co 24 godz. od 4 do 7

dnia cyklu jajnikowego

• naczęściej dopochwowa

• domaciczna

-13 -12 -11 -10 -9 -8 -7 - 6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

7 m-cy

anoestrus

proestrus

6-11 dni

estrus
5-9 dni

diestrus
56-60 dni

estrogeny

60-70 pg/ml

8-15 pg/ml

LH

20 ng/ml

progesteron

0,5 ng/ml

1-2,5 ng/ml

owulacja

dojrzewanie

oocytów

szczyt

płodności

2,5-5 ng/ml

5-10 ng/ml

szczyt
21 dnia
15-60ng/ml

tolerancja

zainteresowanie psów

Indeks eozynofilny >80%

waginoskopia

silny obrzęk

zapadnięcie

błony śluzowej

zapadnięcie+silne

ukątowania

Najkorzystniej określid „0”

dzieo cyklu

Wartości bezwzlędne stężeo są

czasem mało miarodajne

Unasiennianie nasieniem

świeżym 2-5 dzieo cyklu

Unasiennianie nasieniem

rozmrożonym 4-7 dzieo cyklu

Test progesteronowy-

ustalenie teminu krycia

Oznaczenie progesteronu

Surowica (na skrzep)

Pobranie krwi

albo

Osocze (EDTA)

ELISA

EIA lub RIA

albo

Coat-A-Count DPC
Immulite
Elecsys
MiniVidas

Test ELISA

C1 <1 ng/ml

C2 1-2,5 ng/ml

C3 2,5-8 ng/ml

C1 >8 ng/ml

Cykliczne zmiany w obrębie
nabłonka pochwy właściwej

proestrus

oestrus

dioestrus

anoestrus

17-ß-estradiol

2011-03-21

5

Nabłonek pochwy-schemat i klasyfikacja komórek

estrogeny

w. przypodstawna

w. powierzchowna

w. pośrednia

k. metoestralna

k. piankowata

k. przypodstawna

k. pośrednia mała

k. pośrednia duża

kk. powierzchowne
skeratynizowane

Obraz cytologiczny

proestrus

Obraz cytologiczny

oestrus

Obraz cytologiczny

dioestrus

Zasada postępowania przy wyznaczaniu

terminu unasienniania

INDEKS EOZYNOFILII >80%

Pomiary

PRG

Pomiary

PRG

Wyznaczenie dnia

„0”

Unasiennianie w terminie

płodnym

Skutecznośd unasienniania

Krycie naturalne 92%

Sztuczna inseminacja i

konserwacja w stanie

płynnym 84%

Nasienie konserwowane

w niskich temperaturach

67-69%

U psów rasowych takie wskaźniki płodności przestały być realne…

2011-03-21

6

Budowa anatomiczna pochwy

Inseminacja dopochwowa

- przeprowadzana przy unasiennianiu nasieniem świeżym
- nie stosowana przy wykorzystaniu nasienia rozmrożonego

Dawka inseminacyjna

150 mln plemników o ruchu prawidłowym

w objętości 0,5-5 ml

Inseminacja dopochwowa-technika

Skutecznośd sztucznej inseminacji suk

nasieniem świeżym (n=81)

Odsetek suk

szczennych

Średnia

liczebnośd

miotu

Samice

Samce

Odsetek

szczeniąt żywo

urodzonych

75,9%

6,1

2,9

3,2

88,3%

powietrze

nasienie

nasienie

powietrze

Inseminacja dopochwowa - technika

Prawidłowe wprowadzenie pipety z lateksowym

balonikiem uszczelniającycm

(kateter Foleya lub „Osiris gun”)

2011-03-21

7

Inseminacja dopochwowa - technika

Inseminacja domaciczna

sprzęt i technika

Metoda skandynawska

Laparoskopia

Metoda nowozelandzka - waginoskopowa

Laparotomia

Inseminacja domaciczna

Metoda skandynawska

Technika inseminacji domacicznej

metodą norweską

Inseminacja domaciczna

Metoda waginoskopowa

Inseminacja domaciczna

Metoda waginoskopowa

2011-03-21

8

Skutecznośd sztucznej inseminacji suk

nasieniem konserwowanym w niskich temperaturach (n=12)

Odsetek suk

szczennych

Średnia

liczebnośd

miotu

Samice

Samce

Odsetek

szczeniąt żywo

urodzonych

58,3%

5,5

2,6

2,9

100%

Metoda inseminacji poprzez

laparoskopię i laparotomię