2 Statystyka publiczna 2011 2012(1)

STATYSTYKA PUBLICZNA

OFFICIAL STATISTICS

Prof. Dr Franciszek Kubiczek

e-mail: fkub@onet.eu

Rok akademicki 2011/2012

Zgodnie z Rezolucją Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych

z dnia 10 czerwca 2010 r. ustanowiony został

Światowy Dzień Statystyki w dniu

20 października 2010 roku pod hasłem „Świętowania wielu osiągnięć statystyki

publicznej i podstawowych wartości służby publicznej, integralności statystyki

i profesjonalizmu”.

ŚWIATOWY DZIEŃ STATYSTYKI

WIATOWY DZIEŃ STATYSTYKI

Ustawa z 21 października 1919 r. o organizacji statystyki administracyjnej,

Dekret z 30 kwietnia 1946 r. o organizacji statystyki państwowej i o Głównym

Urzędzie Statystycznym,

Ustawa z 15 lutego 1962 r. o organizacji statystyki państwowej,

Ustawa z 26 lutego 1982 r. o statystyce państwowej,

Ustawa z 24 maja 1989 r. o zmianie ustawy o statystyce państwowej,

Ustawa z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej.

Uwaga: w większości krajów używana jest nazwa

statystyka oficjalna

PODSTAWY PRAWNE

USTAWA z DNIA 29 CZERWCA 1995

O STATYSTYCE PUBLICZNEJ

Statystyka publiczna to ogólnokrajowy system:

Zbierania danych statystycznych, ich gromadzenia i przechowywania

Opracowywania analiz społeczno-gospodarczych i prognoz, zwłaszcza demograficznych

Ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wyników badań statystycznych jako

oficjalnych danych statystycznych

Finansowana ze środków budżetu państwa.

STATYSTYKA PUBLICZNA

Statystyka publiczna zapewnia rzetelne, obiektywne i systematyczne informowanie:

społeczeństwa, organów państwa i administracji publicznej oraz podmiotów

gospodarki narodowej o sytuacji:

ekonomicznej, demograficznej, społecznej oraz

środowiska naturalnego

Badania statystyki publicznej mogą dotyczyć:

każdej dziedziny życia społecznego i gospodarczego i występujących w nim zjawisk

dających się obserwować i analizować z wykorzystaniem metod statystycznych

OBOWIĄZKI GUS

(CSO

(CSO –

––

– CENTRAL STATISTICAL OFFICE)

CENTRAL STATISTICAL OFFICE)

Wyniki obliczeń, opracowań i analiz - dokonanych na podstawie zebranych

w publicznych badaniach statystycznych są powszechnie dostępne.

Statystyka publiczna zapewnia powszechny dostęp do wynikowych informacji

statystycznych na zasadach:

Równoprawności

–

każdy (osoba fizyczna, podmiot gospodarczy, nauka) ma

dostęp do informacji

Równorzędności

– nieskrępowany dostęp do

każdej informacji

Równoczesności

– dostęp do informacji o

jednakowej dla wszystkich dacie

Podmiotów gospodarczych (sprawozdania, meldunki i ankiety)

Organów administracji publicznej (administracyjne źródła danych)

the information system of public administration

Narodowy Bank Polski

Organy prowadzące rejestry urzędowe (sądowe - KRS, ubezpieczenia społeczne – ZUS

i KRUS, podatnika - NIP, ewidencji ludności - PESEL, gminy - działalności gospodarczej,

udzielania zezwoleń i koncesji, gruntów, budynków itp..)

Nieodpłatnie

OBOWIĄZKI STATYSTYCZNE WOBEC GUS

PREZES GUS

PREZES GUS -

- ZADANIA

ZADANIA

Rozpoznawanie potrzeb informacyjnych

Propozycje do projektów programów badań statystycznych

Organizowanie i prowadzenie badań oraz ustalenie ich metodologii

Przeprowadzanie spisów powszechnych (ludności co 10 lat i rolnych co 5 lat),

powoływanie rachmistrzów spisowych

Opracowywanie standardowych klasyfikacji, nomenklatur i definicji podstawowych

kategorii

Udostępnianie wyników badań statystycznych w tym podstawowych wielkości i wskaźników

Opracowywanie prognoz demograficznych oraz prognoz gospodarczych

i społecznych

Prowadzenie krajowych rejestrów urzędowych

Opracowywanie statystycznych porównań międzynarodowych

Współpraca międzynarodowa

Statystyka sa

Statystyka dla samorządu terytorialnego

• W GUS działa Departament Badań Regionalnych i Środowiska

sekretariat-BR@stat.gov.pl

• W GUS powstał Bank Danych Regionalnych i Lokalnych (BDR): zawiera 20 tysięcy

zmiennych opisujących sytuację społeczno-gospodarczą (ok. 900 tysięcy

zmiennych z zakresu budżetów JST) i stan środowiska – prezentowanych w

szeregach czasowych od 1995 r.

• We wszystkich urzędach statystycznych (w każdym województwie) powołane

zostały Ośrodki badań regionalnych

• W US w Bydgoszczy powstał Ośrodek Obsługi Statystycznej Administracji Lokalnej

B.Ptaszynska@stat.gov.pl

• W US we Wrocławiu powstał Ośrodek Statystyki Samorządów Terytorialnych

D.Komarowska@stat.gov.pl

Statystyka sa

Statystyczne Vademecum Samorządowca 2010

• W listopadzie 2010 r. GUS wydał Statystyczne Vademecum Samorządowca 2010

(SVS 2010);

• Komplet aktualnych materiałów informacyjnych o poszczególnych jednostkach

terytorialnych: miejscowościach, gminach, powiatach, obszarach

metropolitalnych i województwach.

• Obejmie:

• Portrety terytorium (finanse publiczne, rynek pracy, pomoc społeczna,

infrastruktura, bezpieczeństwo publiczne i gospodarka przestrzenna)

• Informację o statystyce publicznej

• Informację „Jak korzystać z BDL?”

• Informację o NSP 2011,

• Wybrane opracowania i foldery dot. poszczególnych jednostek terytorialnych

PREZES GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO

Jest centralnym organem administracji rządowej

Podlega bezpośrednio Prezesowi Rady Ministrów

Prezesem GUS jest obecnie prof. dr hab. Janusz Witkowski, dotychczasowy wiceprezes

GUS

GUS -

- ORGANIZACJA

ORGANIZACJA

GŁÓWNY URZAD STATYSTYCZNY

Urzędy Statystyczne

(w każdym województwie)

Centralny Ośrodek Informatyki

Statystycznej

Zakład Wydawnictw Statystycznych

Centralna Biblioteka Statystyczna

im. Stefana Szulca

GUS

GUS -

- ADRESY

ADRESY

Centralne Informatorium statystyczne

tel. (22) 608 31 61, fax. (22) 608 38 73

e-mail: dane@stat.gov.pl

Informacja statystyczna o danych UE:

dane.UE@stat.gov.pl

Automatyczna informacja telefoniczna:

wynagrodzenia (22) 608 31 35

indeksy cenowe (22) 608 31 36

Kiosk z wydawnictwami statystycznymi

tel. (22) 608 34 27

00 - 925 Warszawa,

Al. Niepodległości 208

tel. (22) 608 30 00, 608 30 01

www.stat.gov.pl

Centralna Biblioteka Statystyczna

(z czytelnią) tel. (22) 825 32 96

www.statlibr.stat.gov.pl

UDOSTĘPNIANIE INFORMACJI STATYSTYCZNYCH

Bezpośrednia obsługa klienta:

- Centralne Informatorium Statystyczne w GUS

tel. 022 608 38 73

Obsługa pisemnych zamówień:

- Departament Udostępniania Informacji w GUS

Al. Niepodległości 208, 00 - 925 Warszawa,

tel. 022 608 38 60

Informacja elektroniczna:

www.stat.gov.pl

Automatyczna Informacja Statystyczna

- wynagrodzenia w gospodarce narodowej i w sektorze przedsiębiorstw

tel. 022 608 31 35

- wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych

tel. 022 608 31 36

ADRESY INTERNETOWE

•

Eurostat:

www.epp.eurostat.ec.europa.eu

(Urząd Statystyczny UE)

•

WTO:

www.wto.org

(Światowa Organizacja Handlu)

•

OECD:

www.oecd.org

(Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju)

•

MFW:

www.imf.org

(Międzynarodowy Fundusz Walutowy)

•

ONZ:

www.un.org/esa/population

(Organizacja Narodów Zjednoczonych -

Sekcja Statystyki Ludności)

•

MG:

www.mg.gov.pl

(Ministerstwo Gospodarki)

•

MSZ:

www.polskawue.gov.pl

(Ministerstwo Spraw Zagranicznych)

•

MRR:

www.mrr.gov.pl

(Ministerstwo Rozwoju Regionalnego)

•

CIE:

www.cie.gov.pl

(Centrum Informacji Europejskiej)

GUS

GUS-

-HISTORIA

HISTORIA

Księstwo Warszawskie

– 1810 r. Biuro Statystyczne (podlegało MSW)

Królestwo Polskie

– 1887 r. Warszawski Komitet Statystyczny

(na jego bazie w 1918 r. powstał GUS)

Zabór Austriacki (Galicja)

– 1873 r. Krajowe Biuro Statystyki we Lwowie

Zabór Pruski

– 1805 r. Królewsko-Pruskie Biuro Statystyczne w Berlinie

GUS

GUS-

-HISTORIA

HISTORIA

HISTORIA cd

13.07.1918 r. –

Reskrypt Rady Regencyjnej o utworzeniu i organizacji GUS

(podległy MSW)

pierwszy dyrektor GUS: prof. Józef Buzek (1918 – 1929)

- w 2008 r. obchodzono 90-lecie GUS

1945 r. – wznowienie działalności po II wojnie światowej pierwszy prezes

–

prof. Stefan Szulc (1945-1949)

1800 r. – Francja – pierwszy centralny urząd statystyczny w świecie, niektóre źródła
podają Szwecję w 1796 r.

RADA STATYSTYKI

RADA STATYSTYKI -

- ZADANIA

ZADANIA

(THE STATISTICAL COUNCIL)

Organ opiniodawczo-doradczy działający przy Premierze

Opracowuje projekt rocznego programu badań statystycznych do decyzji Rządu

z uwzględnieniem celowości, niezbędności i społecznej użyteczności

Rekomenduje nowe i cykliczne badania o szerokim zasięgu i długiej perspektywie

Ocenia realizację rocznych programów badań statystycznych

Opiniuje wydatki budżetowe na statystykę publiczną

RADA STATYSTYKI

RADA STATYSTYKI -

- SKŁAD

SKŁAD

Kadencja 5- letnia, IV kadencja od lipca 2007 r.

Wchodzą przedstawiciele administracji publicznej, samorządu terytorialnego, NBP,

związków zawodowych, pracodawców, organizacji społecznych i samorządu

gospodarczego oraz nauk społecznych i ekonomicznych

Skład powołuje Premier na wniosek w.w. organizacji – obecnie 19 osób

Przewodniczącego wybiera Rada w tajnym głosowaniu spośród swoich członków

Przewodniczącym Rady IV kadencji jest Jan Guz.

Przewodniczącym I i III kadencji był prof. dr Franciszek Kubiczek (10 lat)

Sekretarzem Rady jest od początku jej powstania –mgr Antoni śurawicz

The Scientific Statistical Council

Organ doradczy Prezesa GUS w sprawach metodologii badań statystycznych

Kadencja 5-letnia

Przewodniczący Rady: prof. dr hab. Aleksander Welfe

Członek Rady: prof. dr Franciszek Kubiczek

NAUKOWA RADA STATYSTYCZNA

PROGRAM BADAŃ STATYSTYCZNYCH

zawiera:

Badania stałe pozwalające na ciągłą obserwację podstawowych dziedzin życia

Badania cykliczne, w tym zwłaszcza spisy powszechne

Badania konieczne dla wykonania zobowiązań międzynarodowych

ROCZNY PROGRAM BADAŃ STATYSTYCZNYCH

dostępny w internecie

www.stat.gov.pl

Temat badania

Organ wykonujący (GUS w 80%, inne resorty 20% )

Rodzaj badania (pełne lub niepełne)

Zakres przedmiotowy i podmiotowy

Źródła danych ( w tym administracyjna baza danych)

Obowiązki statystyczne; od 2009 r. firmy zatrudniające powyżej 5 pracowników

dostarczają dane wyłącznie drogą elektroniczną – wg rozporządzenia Rady

Ministrów w sprawie programu badań statystycznych na rok 2009, pozostałe mogą

jeszcze w formie papierowej .

Rodzaje wynikowych informacji (roczniki, biuletyny, tablice wynikowe, elektroniczne

nośniki danych)

Formy i terminy ich udostępniania

Koszty badań statystycznych i źródła ich pokrycia

STATYSTYKA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH

W PUBLIKACJACH GUS

Rocznik Statystyki Międzynarodowej 2009 – co 3 lata

Kwartalnik Statystyki Międzynarodowej (tylko w internecie)

Rocznik Statystyczny RP 2011 - rocznie – dział XX – handel zagraniczny 12 tablic

i dział XXVII –

Przegląd międzynarodowy: 111 tablic

Mały Rocznik Statystyczny 2011 – rocznie – dział 16 – handel zagraniczny 6 tablic

i dział 21 –

przegląd międzynarodowy 66 tablic

Rocznik Statystyczny Handlu Zagranicznego 2011 – rocznie

Obroty towarowe handlu zagranicznego – kwartalnik

STATYSTYKA REGIONALNA

W PUBLIKACJACH GUS

Rocznik Statystyczny RP 2011 - rocznie

Mały Rocznik Statystyczny 2011 – rocznie

Rocznik Statystyczny Województw 2011 – rocznie

Budżety Jednostek Samorządu Terytorialnego

Mienie gmin i powiatów

Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej województw - kwartalnik

Rocznik Statystyczny Województwa

Województwo – podregion, powiaty, gminy

BADANIA STATYSTYKI PUBLICZNEJ MOGĄ BYĆ PROWADZONE

Na zasadzie obowiązku

(obligatory basis),

z tym że obowiązek taki na osobę

fizyczną może nałożyć tylko ustawa, nie może on dotyczyć rasy, wyznania, życia

osobistego oraz poglądów filozoficznych i politycznych

Na zasadzie dobrowolnej

(optional basis)

doświadczenia zachodnie

BADANIA SĄ PROWADZONE:

Jako

badania pełne

(complete surveys)

całej zbiorowości, w tym spisy powszechne

- Spisy powszechne przeprowadza się na mocy ustawy

Jako

badania reprezentacyjne

(sample surveys)

na wylosowanej lub dobranej celowo próbie danej zbiorowości

DANE JEDNOSTKOWE

(UNIT DATA)

Dane osobowe

(personal data)

dające się powiązać z konkretną osobą

fizyczną

Dane indywidualne

(individual data)

dające się powiązać z konkretnym

podmiotem gospodarki narodowej

TAJEMNICA STATYSTYCZNA

(STATISTICAL CONFIDENTIALITY)

Dane jednostkowe, zgodnie z ustawą o statystyce publicznej, regulacjami prawnymi

Unii Europejskiej (w ramach Europejskiego Systemu Statystycznego) oraz zaleceniami i

standardami Komisji Statystycznej ONZ, uzyskane w drodze postępowania

statystycznego

są poufne i podlegają szczególnej ochronie;

Za złamanie zasady tajemnicy statystycznej Ustawa o statystyce publicznej przewiduje

sankcje karne (art. 54);

Mogą być wykorzystane wyłącznie do analiz statystycznych i operatów do badań

reprezentacyjnych;

Publikowane dane statystyczne nie mogą być zidentyfikowane z daną osobą lub

podmiotem (problem agregacji);

Sprawozdania statystyczne, w których znajdują się dane jednostkowe podmiotów są

pochodną dokumentów i informacji pozostających w dyspozycji tych podmiotów.

Podstawy prawne:

Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o powszechnym spisie rolnym w 2010 r.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 1166/2008

z dnia 19 listopada 2008 r.

w sprawie badań struktury gospodarstw rolnych i

badania metod produkcji rolnej.

POWSZECHNY SPIS ROLNY 2010

Dostarczenie informacji z dziedziny rolnictwa w zakresie i terminach określonych

przez Komisję Europejską,

Zapewnienie bazy informacyjnej o gospodarstwach rolnych i związanym z nimi

gospodarstwach domowych, koniecznej dla realizacji krajowej, regionalnej i lokalnej

polityki rolnej i społecznej na wsi,

Analiza zmian, jakie zaszły w rolnictwie w latach 2002-2010,

Wykonanie zobowiązań Polski w zakresie dostarczenia informacji dla potrzeb innych

niż Eurostat organizacji międzynarodowych (FAO, OECD i inne),

Aktualizacja pospisowa statystycznego rejestru gospodarstw rolnych i leśnych,

a tym samym przygotowanie operatów do różnotematycznych badań

reprezentacyjnych z zakresu rolnictwa (w latach następnych).

CELE PSR

2010

Spis odbył się wg stanu na 30 czerwca 2010 r. o godz. 24.00

Spis został przeprowadzony w dniach od 1 września do 31 października 2010

r. –

Spis przeprowadza się jako badanie pełne i reprezentacyjne:

1. pełne w gospodarstwach rolnych prowadzących przez osoby fizyczne działalność

rolniczą na powierzchni co najmniej 1 ha i w szczególnych przypadkach także

poniżej oraz przez osoby prawne

2. badanie reprezentacyjne w odniesieniu do gospodarstw poniżej 1 ha oraz

w gospodarstwach, w których nie prowadzi się działalności rolniczej.

DATA PSR I METODY BADAWCZE

pobieranie danych ze źródeł administracyjnych (systemy informacyjne

administracji publicznej),

samospis internetowy, polegający na sprawdzeniu w określonym terminie danych

uzyskanych ze źródeł administracyjnych i ich skorygowaniu oraz uzupełnieniu

brakujących informacji,

wywiad telefoniczny prowadzony przez ankietera statystycznego wspomagany

programem komputerowym CATI (Computer Assisted Telephon Interview) ,

wywiad realizowany przez rachmistrza spisowego u użytkownika gospodarstwa

rolnego, rejestrowany na urządzeniach typu hand-held.

METODY ZBIERANIA DANYCH SPISOWYCH

Podstawy prawne:

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 763/2008 z

dnia 9 lipca 2008 r.

w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań,

Ustawa o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2011 r. z dnia 4

marca 2010 r.

NARODOWY SPIS POWSZECHNY LUDNOŚCI I MIESZKAŃ 2011

Uzyskanie wiedzy na temat zmian zachodzących w procesach demograficznych

i społecznych, m. in. ze względu na wzmożone migracje po akcesji Polski do UE,

Wyniki spisu będą wykorzystane bezpośrednio dla statystyki publicznej jako baza dla

budowy operatów losowania do dalszych badań reprezentacyjnych prowadzonych na

próbie gospodarstw domowych,

W spisie istotne będzie uzyskanie informacji o zagadnieniach, które były objęte

spisem w 2002 r., co pozwoli na zachowaniu szeregów czasowych

i porównywalności z wynikami z poprzednich spisów.

CELE NSP 2011

NSP był przeprowadzony wg stanu na 31 marca 2011 r. o godz. 24.00

NSP został przeprowadzony w dniach od 1 kwietnia do 30 czerwca 2011 r.

Spis przeprowadza się w formie elektronicznej jako badania pełne i

reprezentacyjne.

DATA I METODY BADAWCZE

Pobranie danych z administracyjnych systemów informacyjnych,

Samospis internetowy, polegający na zaakceptowaniu lub korekcie w określonym

terminie danych pozyskanych z systemów informacyjnych,

Wywiad telefoniczny wspomagany programem komputerowym prowadzony przez

ankietera statystycznego CATI (Computer Assisted Telephon Interview)

Wywiad rejestrowany na przenośnym urządzeniu elektronicznym prowadzonym

przez rachmistrza spisowego CAPI (Computer Assisted Personal Interview)

METODY ZBIERANIA DANYCH SPISOWYCH

REJESTRY URZĘDOWE PROWADZONE

REJESTRY URZĘDOWE PROWADZONE PRZEZ GUS

PRZEZ GUS

(OFFICIAL REGISTERS)

REGON

podmiotów gospodarki narodowej,

obejmuje:

Nazwę i adres

- Formę prawną i własności

- Rodzaj działalności

- Daty powstania, rozpoczęcia

i zakończenia działalności

- Liczbę pracujących (informacja poufna)

TERYT

podziału terytorialnego kraju,

obejmuje systemy:

Identyfikatorów i nazw jednostek

podziału administracyjnego

- Identyfikatorów i nazw miejscowości

- Rejonów statystycznych i obwodów

spisowych

- Identyfikacji adresowej ulic,

budynków i mieszkań

Rejestr REGON

jest bieżąco aktualizowanym zbiorem informacji

o podmiotach gospodarki narodowej prowadzonym w systemie

informatycznym w postaci centralnej bazy danych oraz

terenowych baz danych.

Funkcjonuje od 17.10.1975 r.

KRAJOWY REJESTR URZĘDOWY PODMIOTÓW

GOSPODARKI NARODOWEJ

GOSPODARKI NARODOWEJ -

- REGON

REGON

Rejestr REGON :

służy osiągnięciu spójności identyfikacyjnej podmiotów gospodarki narodowej wpisywanych

do innych urzędowych rejestrów i systemów informacyjnych administracji publicznej,

służy jednolitości opisów stosowanych w nomenklaturze pojęciowej i klasyfikacyjnej we

wszystkich urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej,

dostarcza ogólnej charakterystyki działających w gospodarce narodowej podmiotów

w przekrojach: terytorialnym, własnościowym, rodzajów działalności, form prawnych itp.,

umożliwia sporządzanie wykazu adresów działających podmiotów,

jest podstawą do tworzenia baz i banków danych o podmiotach gospodarki narodowej,

stanowi główne źródło zasilania bazy jednostek wybieranych do badań statystycznych.

KRAJOWY REJESTR URZĘDOWY PODMIOTÓW

GOSPODARKI NARODOWEJ

GOSPODARKI NARODOWEJ -

- REGON

REGON

26/2

PODMIOTY OBJĘTE REJESTREM REGON

Wpisowi do rejestru REGON podlegają wszystkie :

osoby prawne,

jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej,

osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą

(w tym prowadzące indywidualne gospodarstwa rolne),

jednostki lokalne wyżej wymienionych podmiotów.

DANE OBJĘTE REJESTREM REGON

Nazwa i adres siedziby

, a w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność

gospodarczą - dodatkowo nazwisko i imiona oraz miejsce

zamieszkania i identyfikator systemu ewidencji ludności,

Forma prawna i forma własności,

Wykonywana działalność

, w tym rodzaj przeważającej działalności,

Data powstania, rozpoczęcia, zawieszenia , zakończenia działalności,

Nazwa organu rejestrowego lub ewidencyjnego

, nazwa rejestru (ewidencji)

i nadany przez ten organ numer,

Liczba pracujących

oraz w przypadku gospodarstwa rolnych powierzchnia ogólna

i użytków rolnych (informacja poufna – nieudostępniana –

niezbędna dla zaklasyfikowania podmiotu do grupy wielkościowej)

REGON

Każdemu podmiotowi nadawany jest niepowtarzalny numer identyfikacyjny regon.

Numer identyfikacyjny podmiotu gospodarki narodowej składa się z 9 cyfr

przypisanych osobie prawnej, jednostce organizacyjnej nie mającej osobowości

prawnej lub osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą.

Osiem pierwszych cyfr numeru stanowi liczbę porządkową, a dziewiąta cyfrę kontrolną.

REGON

ZASADY UDOSTĘPNIANIA DANYCH Z REJESTRU

Rejestr REGON jest jawny i powszechnie dostępny.

Rejestr REGON jest dostępny w formie wydawanych okresowo katalogów wybranych grup

podmiotów wpisanych do rejestru oraz udostępnianych na indywidualne odpłatne

zamówienia wyciągów z rejestru.

REGON

Z rejestru REGON mogą być udostępniane o podmiocie następujące dane:

numer identyfikacyjny

nazwa: (pełna lub skrócona),

kod lokalizacji (województwo, powiat, gmina, miejscowość siedziby, ulica),

adres siedziby łączność bezpośrednia (telefon, fax),

forma prawna (podstawowa, szczególna),

forma własności,

wykonywana działalność, w tym rodzaj przeważającej działalności,

daty: powstania, rozpoczęcia działalności, jej zawieszenia, odwieszenia lub zakończenia.

Informacje z rejestru REGON mogą być udostępniane przez urzędy statystyczne lub przez Główny Urząd

Statystyczny złożeniu pisemnego zamówienia na adres:

Urzędu statystycznego danego województwa, Departamentu Udostępniania Informacji GUS.

30/2

REGON

REGON –

––

– 2010 r.

2010 r.

Z rejestru REGON na koniec 2010 r. wynika, że liczba podmiotów wpisanych do

rejestru wynosiła 3.909,8 tys., tj. o 4,5% więcej niż na koniec 2009 r. (gdy

odnotowano jej spadek o 0,4%).

Podmioty sektora prywatnego stanowiły 96,9% ogólnej liczby podmiotów (3.787,8 tys., czyli

więcej o 4,6%). W sektorze tym 77,7% stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność

gospodarczą. 98,3% prowadziły firmy o zatrudnieniu < 10 osób.

W 2010 r. do rejestru wpisano 402 tys. nowych podmiotów, tj. o 15% więcej niż

wpisano w 2009 r. W tymże roku wykreślono z rejestru 237,7 tys. podmiotów, tj. o

33,5% mniej niż w roku poprzednim.

Duży wpływ na tak znaczne zmiany liczby podmiotów wpisywanych i wykreślonych miała

aktualizacja rejestru związana z wprowadzeniem nowej klasyfikacji PKD 2007.

30/2

KRAJOWY REJESTR URZĘDOWY PODZIAŁU

TERYTORIALNEGO KRAJU

TERYTORIALNEGO KRAJU -

- TERYT

TERYT

Rejestr TERYT obejmuje systemy:

identyfikatorów i nazw jednostek podziału administracyjnego,

identyfikatorów i nazw miejscowości,

rejonów statystycznych i obwodów spisowych,

identyfikacji adresowej ulic, nieruchomości, budynków i mieszkań.

TERYT

Identyfikatory rejestru TERYT:

stanowią obowiązujący standard identyfikacji terytorialnej dla organów prowadzących

urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej,

są stosowane w innych ewidencjach, rejestrach i systemach odnoszących się do jednostek

terytorialnych umożliwiając integrację danych gromadzonych w tych systemach,

mogą być stosowane w zakresie pełnym lub częściowym, w zależności od potrzeb danego

rejestru lub systemu,

umożliwiają opracowywanie i prezentowanie zjawisk społeczno-ekonomicznych

w przekrojach o różnym stopniu szczegółowości, tj.: województw, powiatów, gmin,

dzielnic i delegatur w gminach miejskich, rejonów statystycznych i obwodów spisowych,

obrębów stosowanych w ewidencji gruntów i budynków, miejscowości i ulic, a także

w podziale na miasta i wieś.

TERYT

Rejestr TERYT podlega aktualizacji z następującą częstotliwością:

systemy: identyfikatorów i nazw jednostek podziału administracyjnego,

identyfikatorów i nazw miejscowości, centralny katalog ulic, a także system

identyfikacji adresowej ulic, nieruchomości, budynków i mieszkań w części

dotyczącej nazw miejscowości i ulic oraz numeracji porządkowej nieruchomości

i budynków -

na bieżąco,

system rejonów statystycznych i obwodów spisowych oraz identyfikacji adresowej

ulic, nieruchomości, budynków i mieszkań w zakresie:

- przyrostów i ubytków budynków i mieszkań -

kwartalnie,

- podziału na rejony statystyczne i obwody spisowe -

co najmniej raz w roku.

ZASADY UDOSTĘPNIANIA DANYCH Z TERYTU

Rejestr terytorialny jest jawny.

Dane z rejestru TERYT dotyczące obszaru jednego województwa udostępniają urzędy

statystyczne, zbiory o zasięgu ponadwojewódzkim udostępniane są przez GUS po złożeniu

pisemnego zamówienia na adres:

Departament Udostępniania Informacji

Al. Niepodległości 208, 00 - 925 Warszawa

tel. 0 22 608 31 12 fax 608 38 60, email:

dane@stat.gov.pl

ZASADY UDOSTĘPNIANIA DANYCH Z TERYTU

Dane z rejestru terytorialnego udostępniane są na bieżąco w formie:

wyciągów ze zbiorów informatycznych:

systemu identyfikatorów i nazw jednostek podziału administracyjnego,

systemu identyfikatorów i nazw miejscowości,

systemu rejonów statystycznych i obwodów spisowych,

systemu identyfikacji adresowej ulic, nieruchomości, budynków i mieszkań,

centralnego katalogu ulic

na nośniku papierowym lub magnetycznym;

odrysów z map przebiegu granic podziału na rejony statystyczne i obwody spisowe;

34/2

KLASYFIKACJE i NOMENKLATURY (CLASSIFICATIONS

KLASYFIKACJE i NOMENKLATURY (CLASSIFICATIONS and

and

and NOMENCLATURES)

NOMENCLATURES)

Polska Klasyfikacja Działalności - (PKD-2007)

– Rozporządzenie Rady Ministrów RP z 24-12-2007,

zmienione rozporządzeniem RM z 1 .04. 2009 r.

Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług - (PKWiU-2008)

- Rozporządzenie Rady Ministrów RP z

29-10-2008 r.

Klasyfikacja Środków Trwałych – (KŚR)

– Rozporządzenie Rady Ministrów RP z 30-12-1999 r.

Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych – (PKOB)

– Rozporządzenie Rady Ministrów z

30-12-1999 r.

Nomenklatura Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych – (NTS)

– Rozporządzenie

Parlamentu i Rady UE 1059 z 26 maja 2003 r. zmienione rozporządzeniem 176 z 20-02-2008 r.

Nomenklatura Towarowa i Statystyczna Handlu Zagranicznego - (PCN)

–Rozporządzenie

Komisji Europejskiej 1539/2006; nowelizowane corocznie

Polska Klasyfikacja Edukacji

– Rozporządzenie Rady Ministrów RP z 6-05-2003 r.

Klasyfikacja zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej

stosowania

– Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 27-04-2010 r.

Systematyka Form Prawno-Organizacyjnych SFPO.

Wyjaśnień udziela: Ośrodek Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi:

e-mail:

KlasyfikacjeUSLDZ@stat.gov.pl

KLASYFIKACJE: ZASTOSOWANIA

KLASYFIKACJE: ZASTOSOWANIA OBOWIĄZKOWE

OBOWIĄZKOWE

w statystyce publicznej

w ewidencji i dokumentacji w przedsiębiorstwach

w rachunkowości

w urzędowych rejestrach

w systemach informacyjnych administracji publicznej

NOMENKLATURA JEDNOSTEK TERYTORIALNYCH

DO CELÓW STATYSTYCZNYCH

DO CELÓW STATYSTYCZNYCH -

- NTS

NTS

(NOMENCLATURE OF TERRITORIAL UNITS FOR STATISTICS

(NOMENCLATURE OF TERRITORIAL UNITS FOR STATISTICS –

––

–NUTS)

NUTS)

NTS – 0 Polska

NTS – 1 Regiony

(3-7 mln osób)-grupy województw (6)

NTS – 2 Województwa

(0,8-3 mln osób) – województwa (16)

NTS – 3 Podregiony

(0,15-0,8 mln osób)–grupy powiatów (66)

NTS – 4 Powiaty i miasta na prawach powiatu

(373)

LAU.1

NTS – 5 Gminy

(2498)

LAU.2 (Local administrative unit)

Poziom
krajowy

Poziom
regionalny

Poziom
lokalny

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 26 maja 2003 r. w sprawie

ustanowienia wspólnej klasyfikacji jednostek terytorialnych do celów statystycznych - NUTS

Jest to podział nieadministracyjny !!

Dana jednostka terytorialna może być zaklasyfikowana na kilku poziomach NUTS

NOMENKLATURA JEDNOSTEK TERYTORIALNYCH DLA CELÓW

STATYSTYCZNYCH

STATYSTYCZNYCH -

- NTS

NTS

(NOMENCLATURE OF TERRITORIAL UNITS FOR STATISTICS

(NOMENCLATURE OF TERRITORIAL UNITS FOR STATISTICS–

––

–NUTS)

NUTS)

Stosowane dla funduszy strukturalnych i innych funduszy unijnych

(ich udział w PKB nie może przekroczyć 4%).

W ramach NTS – 3 wyodrębnia się ponadto dla celów prowadzenia polityki

regionalnej

obszary problemowe:

1. Obszary przemysłowe

2. Obszary rolnicze

3. Gęsto zaludnione obszary miejskie

4. Obszary zależne od rybołówstwa

Region centralny

łódzkie i mazowieckie

Region południowy -

małopolskie i śląskie

III

Region wschodni

lubelskie, podkarpackie, świętokrzyskie i podlaskie

Region północno-zachodni -

wielkopolskie, lubuskie i zachodniopomorskie

Region południowo-zachodni -

dolnośląskie i opolskie

Region północny

kujawsko-pomorskie, warmińsko - mazurskie i pomorskie

PODZIAŁ NA REGIONY NUTS (NTS)

38 115,6

25 767

100

51,3

7 744,0

35 090

136,2

69,3

2 555,9

23 666

91,8

47,1

5 188,5

40 817

158,4

81,2

1,72

7 933,2

25 412

98,6

50,6

3 279,0

21 989

85,3

43,7

4 654,1

27 792

107,9

55,3

1,26

6 731,8

18 236

70,8

36,3

2 166,2

17 591

68,3

2 097,3

17 789

35,4

1 275,6

19 274

74,8

38,3

1,1

1 192,7

19 075

37,9

6 087,6

25 824

100,2

51,4

3 386,9

27 553

106,9

54,8

1,19

1 692,3

23 924

92,8

47,6

1 008,5

23 241

90,2

46,2

3 915,5

25 215

97,8

50,2

2 878,4

26 620

103,3

1,25

1 037,1

21 347

82,8

42,5

5 703,2

22 874

88,8

45,5

2 066,1

22 474

87,2

44,7

1 426,2

19 709

76,5

39,2

2 210,9

25 308

98,2

50,4

1,28

WYSZCZEGÓLNIENIE

Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca

w 2005 r.

z ł

UE=100

max/min

Ludność w tys.

Polska=100

POLSKA

Region 1 (Centralny

)

Łódzkie

Mazowieckie

Region 2 (Południowy)

Małopolskie

Śląskie

Region 3 (Wschodni)

Lubelskie

Podkarpackie

Świętokrzyskie

Podlaskie

Region 4 (Północno-zachodni)

Wielkopolskie

Zachodniopomorskie

Lubuskie

Kujawsko-pomorskie

Warmińsko-mazurskie

Pomorskie

Region 5 (Południowo-zachodni)

Dolnośląskie

Opolskie

Region 6 (Północny)

38 167,3

30 873

100

54,4

7 764,0

42 452

137,5

74,9

2 541,8

28 371

91,9

5 222,2

49 415

160,1

87,1

1,74

7 939,0

30 160

97,7

53,2

3 298,3

26 456

85,7

46,7

4 640,7

32 761

106,1

57,8

1,24

6 718,8

21 775

70,5

38,4

2 157,2

20 913

67,7

36,9

2 101,7

20 829

67,5

36,7

1 270,1

23 741

76,9

41,9

1,14

1 189,7

22 896

74,2

40,4

6 111,5

30 183

97,8

53,2

3 408,3

32 266

104,5

56,9

1,18

1 693,2

27 708

89,8

48,9

1 010,0

27 350

88,6

48,2

3 907,7

31 457

101,9

55,5

2 876,6

33 567

108,7

59,2

1,31

1 031,1

25 609

82,9

45,2

5 726,3

26 801

86,8

2 069,1

26 801

86,8

47,3

1 427,1

22 961

74,4

40,5

2 230,1

30 396

98,5

53,6

1,32

Kujawsko-pomorskie

Warmińsko-mazurskie

Pomorskie

Region 5 (Południowo-zachodni)

Dolnośląskie

Opolskie

Region 6 (Północny)

Region 4 (Północno-zachodni)

Wielkopolskie

Zachodniopomorskie

Lubuskie

Lubelskie

Podkarpackie

Świętokrzyskie

Podlaskie

Region 2 (Południowy)

Małopolskie

Śląskie

Region 3 (Wschodni)

POLSKA

Region 1 (Centralny

)

Łódzkie

Mazowieckie

WYSZCZEGÓLNIENIE

Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca

w 2007 r.

z ł

UE=100

max/min

Ludność w tys. 2009

Polska=100

PODZIAŁ NA 6 REGIONÓW STATYSTYCZNYCH NUTS 1

UE Regiony: 20 najbogatszych i 20 najuboższych

Wg danych za 2008 r. PKB na mieszkańca wg PPS wynosiło 25.100 euro;

Jeśli PKB UE = 100, to najbogatszy region to Inner London (UK) i posiada PKB = 343% a

najuboższy to Severozapaden (BG) i posiada PKB = 28%.

20 najbogatszych regionów posiada PKB na mieszkańca w relacji do średniej UE od 145%

- Aland FI do 343% - Inner London UK. Wśród nich spośród UE 10 występuje tylko Praga

(CZ) – 172%.

40 regionów przekracza 125% średniej PKB w UE 27, w tym 10 regionów RFN, 5 w

Niderlandach, po 5 w Austrii i Wielkiej Brytanii.

20 najuboższych regionów posiada PKB na mieszkańca w relacji do średniej UE od 28% -

Severozapaden BG do 45% Świętokrzyskie i Centru RO. Wszystkie należą do UE 10.

Wśród

nich występują aż 5 województw polskich (Podkarpackie i Lubelskie 39%, Podlaskie

41%, Warmińsko-Mazurskie 42% i Świętokrzyskie 45%)

UE Regiony: PKB wg PPS na mieszkańca < 75% średniej UE

Wg danych za 2008 r. 64 regiony na łączną liczbę 271 (NUTS 2)

posiada PKB na mieszkańca poniżej 75% średniej UE 27.

W UE 10 występuje takich 47 regionów, w tym 13 regionów z

Bułgarii i Rumunii.

Wśród nich występuje 15 polskich województw (poza

mazowieckim).

W UE 15 występuje 17 regionów < 75%; po 4 we Włoszech i

Portugalii, po 3 w Grecji i Francji (departamenty zamorskie), 2 w

Wielkiej Brytanii i 1 w Hiszpanii.

UE 27: NUTS 0 = NUTS 1 = NUTS 2

W UE 27: Cypr, Estonia, Litwa, Łotwa, Luksemburg i

Malta wg nomenklatury NUTS występuje jednocześnie na

poziomie kraju (NUTS 0), makroregionu (NUTS 1) i

regionu (NUTS 2).

W Irlandii i Słowenii występują tylko po 2 makroregiony

(NUTS 1) będące jednocześnie regionami (NUTS 2).

STATYSTYKA LUSTRZANA (

))))

Statystyka danego zjawiska (procesu) prowadzona przez dwa kraje (regiony itp.)

Handel zagraniczny:

eksport z kraju A do kraju B jest jednocześnie importem kraju B

z kraju A

Turystyka:

wyjazd turysty z kraju A do kraju B jest przyjazdem turysty do kraju B

z kraju A

Migracje ludności:

emigracja ludności z kraju A do kraju B jest imigracją do kraju B

z kraju A

Podstawowy wymóg spójności statystyki kraju A i kraju B dot. tych samych zjawisk

STATYSTYKA LUSTRZANA (2)

HANDEL ZAGRANICZNY

Wg Głównego Urzędu Statystycznego:

Eksport Polski do Niemiec:

13.248 mln $

Import Polski z Niemiec:

13.402 mln $

Wg Statistisches Bundesamt:

Import Niemiec z Polski:

13.425 mln $ (98,7%)

Eksport Niemiec do Polski:

15.234 mln $ (88%)

STATYSTYKA LUSTRZANA (3)

HANDEL ZAGRANICZNY

Wg Głównego Urzędu Statystycznego:

Eksport Polski na Litwę:

933 mln $

Import Polski z Litwy:

187 mln $

Wg Dyrekcji Generalnej Statystyki Litwy:

Import Litwy z Polski:

355 mln $ (263%)

Eksport Litwy do Polski:

191 mln $ (108,8%)

STATYSTYKA LUSTRZANA (4): WNIOSKI

GUS przystąpił do projektu Eurostatu dot. poprawy jakości statystyki handlu

zagranicznego w ramach programu EDICOM II

(Electronic Data Interchange in Commerce)

Grupy robocze pracują nad zmniejszeniem lub całkowitym wyeliminowaniem asymetrii

miedzy obrotami handlowymi wykazywanymi przez statystyki krajów członkowskich UE

Prowadzone też będą „lustrzane” porównania statystyk miedzy Polską a krajami spoza

UE (tzw. kraje trzecie)

RACHUNKI SATELITARNE (

))))

Obok systemu rachunków narodowych (SNA) prowadzone są także rachunki

satelitarne

Celem tych rachunków jest pomiar działalności gospodarczej dla tych sektorów, które

nie są podsystemami w SNA, lecz są bardzo rozgałęzionymi (satelitarnymi).

W Polsce (a także w krajach OECD) takie rachunki prowadzi się dla turystyki,

nauki (B+R) i zdrowia. Prowadzone są takie prace metodologiczne nad rachunkami dla

kultury

Rachunki te są cennym narzędziem dla polityki gospodarczej i podmiotów działających

w danym sektorze. Stwarzają możliwość adekwatnych porównań międzynarodowych.

RACHUNEK SATELITARNY TURYSTYKI (2)

Podstawowy cel: ustalenie wkładu turystyki w gospodarkę narodową na podstawie

takich parametrów makroekonomicznych, jak: wartość dodana, produkcja globalna,

spożycie turystyczne, zatrudnienie i akumulacja.

Stronę popytową tworzą wydatki konsumpcyjne uczestników ruchu turystycznego

(rezydentów i nierezydentów).

Stronę podażową stanowią wszystkie wyroby i usługi (produkowane przez rezydentów),

które nabywane są w ramach wydatków turystycznych.

RACHUNEK SATELITARNY TURYSTYKI (3)

W 2006 r. spożycie turystyczne wyrobów i usług wynosiło 38 mld zł

Przeciętna liczba pracujących w turystyce wynosiła 627,5 tys. osób, tj.5% ogólnej

liczby pracujących w kraju.

Oszacowany turystyczny PKB wyniósł w 2006 r. 24,8 mld zł, czyli 2,33% PKB w

całej gospodarce.

RACHUENK SATELITARNY NAUKI (B+R)

Rachunek obejmuje pełne rozmiary nakładów na badania naukowe i prace

rozwojowe w ujęciu przedmiotowym, niezależnie od typu jednostki, w której zostały

one poniesione i od podstawowego rodzaju jej działalności.

Wg rachunku za 1997 r. – całkowite nakłady na B+R w relacji do PKB stanowiły 0,72%

(średnia dla UE – 1,84%, średnia dla OECD – 2,17%).

Wskaźnik zatrudnienia w tym sektorze na 1000 mieszkańców wyniósł 4,9

(w RFN – 11,7, w Holandii – 8,5, Japonii – 13,3, lecz w krajach średniorozwiniętych:

Hiszpanii – 5,4, Czechy – 4,5).

Cel:

szczegółowa analiza wydatków na ochronę zdrowia wg źródeł finansowania,

dostawcy usług oraz funkcji usług i dóbr medycznych;

Metodologia Narodowych Rachunków Zdrowia (NRZ) została opracowana przez OECD

w 2000 r. i opublikowana w podręczniku „A System of Health Accounts”.

Efektem rachunków jest zbiór wzajemnie ze sobą powiązanych tablic obrazujących

wydatki na ochronę zdrowia.

NARODOWY RACHUNEK ZDROWIA WG METODOLOGII OECD

W tablicach zawarte są informacje o tym:

Za co płacimy (funkcje dóbr i usług)

Do kogo trafiają środki finansowe (dostawcy usług i dóbr ochrony zdrowia:

Kto wydaje pieniądze na ochronę zdrowia (płatnik).

NRZ Umożliwia porównania międzynarodowe

Udział wydatków bieżących na ochronę zdrowia w PKB wyniósł w 2008 roku 7%

(1.213 $ PPP/mieszkańca), w 2000 r. udział ten wynosi 5,5% (583$). Łącznie z

wydatkami powiązanym z ochroną zdrowia (w tym na inwestycje) udział ten wynosił

w 2008 r. – 9,72%PKB.

Udział wydatków prywatnych w łącznych wydatkach wyniósł 27,8%.

Dla porównania w Austrii udział ten wyniósł 10,5% (3.970$/mieszkańca, 3,3 razy więcej niż

w Polsce), w USA 16% (7.538$/mieszkańca, 6,2 razy więcej niż w Polsce);

w Niemczech 10,5% (3.737$/mieszkańca)

NARODOWY RACHUNEK ZDROWIA WG METODOLOGII OECD

WYDATKI NA OCHRONĘ ZDROWIA W WYBRANYCH KRAJACH OECD

A: w USD PPP na mieszkańca
B: w % PKB
C: udział wydatków publicznych w %

2000

2008 2000

2008

( 1 )

( 2 )

( 3 )

( 4 )

( 5 )

( 6 )

Austria

2824

3970

9,9

10,5

76,8

76,9

Belgia

2377

3995

8,6

11,1

Rep. Czeska

980

1781

6,5

7,1

90,3

82,5

Finlandia

1853

3008

7,2

8,4

71,1

74,2

Francja

2542

3696

10,1

11,2

79,4

77,8

Niemcy

2671

3737

10,3

10,5

79,7

76,8

Polska

583

1213

5,5

7,0

70,0

72,2

Słowacja

603

1770

5,5

8,0

89,4

67,8

Szwecja

2283

3470

8,2

9,4

84,9

81,9

USA

4704

7538

13,6

16,0

43,2

46,5

Wielka Brytania

1833

3129

7,0

8,7

79,3

82,6

Węgry

852

1437

6,9

7,3

70,7

71,0

Włochy

2052

2870

8,1

9,1

72,5

77,2

Kraje

RACHUNKI NARODOWE

System rachunków narodowych ONZ

(System of National Accounts SNA’2008)

–

Organizacja Narodów Zjednoczonych ONZ www.unstats.un.org

–

Międzynarodowy Fundusz Walutowy MFW

(International Monetary Fund IMF)

www.imf.org

–

Bank Światowy (The World Bank) www.worldbank.org

Europejski System Rachunków Narodowych i Regionalnych

(European System of Accounts – ESA’95):

− Unia Europejska UE; Eurostat

− Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

(Organisation for economic co-operation and development OECD)

www.oecd.org

SYSTEM RACHUNKÓW NARODOWYCH

(SYSTEM OF NATIONAL ACCOUNTS)

SYSTEM OF NATIONAL ACCOUNTS)

Uporządkowany wewnętrznie zbiór spójnych, logicznych i zintegrowanych rachunków

makroekonomicznych, bilansów i tablic opracowanych wg obowiązujących norm

i reguł statystycznych;

Sporządzane są na poziomie gospodarki narodowej, regionów, województw

i podregionów;

System składa się z:

rachunków bieżących

(open book accounts)

rachunków akumulacji

(accumulation accounts)

bilansów

(balances)

51/1

RACHUNKI REGIONALNE

(REGIONAL ACCOUNTS STATISTICS)

Regionalny odpowiednik rachunków narodowych na poziomie regionów;

Każdy region jest traktowany jako oddzielna jednostka ekonomiczna;

Transakcje z innymi regionami są traktowane jako zewnętrzne, ale nie zagraniczne

51/2

JEDNOSTKA INSTYTUCJONALNA

(INSTITUTIONAL UNIT)

Podmiot wytwarzający wybory i niefinansowe usługi rynkowe i prowadzący księgi

rachunkowe;

Podmiot zajmujący się pośrednictwem finansowym, pomocniczą działalnością

finansową oraz działalnością ubezpieczeniową;

Podmiot działający na zasadach prawa budżetowego (i innych ustaw), którego

podstawowym źródłem finansowania są dotacje z budżetu państwa;

Jednostka społeczno - polityczna;

Osoba fizyczna ( gospodarstwo domowe)

51/3

SEKTORY INSTYTUCJONALNE

(INSTITUTIONAL SECTORS)

Grupy jednostek instytucjonalnych różniące się typami zachowań, realizujące

odmienne cele ekonomiczne oraz pełniące różne funkcje w procesach produkcji i

podziału:

Sektor przedsiębiorstw

(enterprise sector, non-financial corporations)

Sektor instytucji finansowych i ubezpieczeniowych

(financial corporations sector)

Sektor instytucji rządowych i samorządowych

(general government sector)

Sektor gospodarstw domowych

(household sector)

Sektor instytucji niekomercyjnych

(non profit institutions sector)

Sektor zagranica

(rest of the world sector)

– podmioty będące własnością jednostek

zagranicznych współpracujące z jednostkami krajowymi

Dla każdego sektora (tak jak dla całości gospodarki narodowej) sporządza się pełny

zestaw rachunków

51/4

PRODUKT KRAJOWY BRUTTO PKB

(GROSS DOMESTIC PRODUCT GDP)

Wartość dodana brutto

(gross value added)

– różnica między produkcją globalną

(gross output)

a zużyciem pośrednim

(intermediate consumption);

Produkt Krajowy Brutto - PKB

– suma wartości dodanej brutto wszystkich

sektorów instytucjonalnych gospodarki narodowej powiększona o podatki od

produktów (VAT, akcyza, cła itp.) i pomniejszona o dotacje do produktów;

Dochód narodowy brutto

(gross national income)

– suma PKB i dochodu netto z

zagranicy

51/5

ZASTOSOWANIE ESA

System jest wykorzystany dla analiz i ocen:

Struktury gospodarki ogółem (w szczególności: wartości dodanej i pracujących wg

rodzajów działalności i regionów, importu i eksportu wg produktów, spożycia wg

produktów)

Specyficznych części lub aspektów gospodarki ogółem (w szczególności: bankowości

i finansów, roli rządu)

Rozwoju gospodarki ogółem (w szczególności: analiz wskaźników PKB, inflacji,

sezonowości zmian, porównania struktury przemysłowej gospodarki w długim okresie

np. 30 lat)

Gospodarki ogółem w odniesieniu do innych gospodarek (w szczególności: porównań roli

rządów krajów UE, analiz współzależności pomiędzy gospodarkami krajów UE, porównań

wskaźników wzrostu PKB lub dochodów do dyspozycji na 1 mieszkańca UE a w USA i Japonii)

ZASTOSOWANIE ESA W UE

Informacje liczbowe na bazie ESA mają zasadnicze znaczenie dla UE i jej krajów

członkowskich w formułowaniu i kontroli realizacji polityki społecznej i gospodarczej.

W szczególności:

− Dla kontroli realizacji i prowadzenia polityki pieniężnej: kryteria konwergencji

są zdefiniowane w kategoriach rachunków narodowych (deficyt rządowy,

dług publiczny i PKB)

− Dla celów udzielania wsparcia finansowego określonym regionom UE:

wydatki z Funduszy Strukturalnych są uzależnione od rachunków

regionalnych

− Dla określenia środków własnych UE

SZARA STREFA GOSPODARCZA

(GREY ZONE, SHADOW ECONOMY)

W rachunkach narodowych wg metodologii ESA’95 uwzględnia się pełne rozmiary

tzw. szarej gospodarki (produkcja legalna, lecz ukryta); nie uwzględnia się natomiast

produkcji nielegalnej

Produkcja ukryta polega na wytwarzaniu wyrobów lub usług, których wytwarzanie

nie jest zabronione przez prawo, jednakże ich rozmiary są w całości lub w części

ukrywane przed organami administracji państwowej (podatkowymi, celnymi,

ubezpieczeń społecznych, statystyką publiczną);

Wyróżnia się:

zaniżanie efektów działalności przez podmioty gospodarcze zarejestrowane,

działalność gospodarczą nie rejestrowaną

(non-registered activity)

prowadzoną

na własny rachunek

Wg badań prof. Friedricha Schneidera z Uniwersytetu Johannesa Keplera w Linzu -

szara strefa w krajach OECD wynosi średnio 18%.

53/1

SZARA STREFA GOSPODARCZA

Metody przyjęte przez GUS do szacunków rozmiarów szarej

gospodarki:

1. metodę bezpośrednią (posłużyła do oszacowania produkcji ukrytej w

rejestrowanych podmiotach gospodarczych (zatrudniające do 9 osób oraz od 10

do 49 przez podmioty sektora prywatnego i polega na oszacowaniu przez

ekspertów normatywów przeciętnej wydajności pracy i przeciętnego

wynagrodzenia i na tej podstawie przeciętnych przychodów i wartości dodanej

brutto)

2. badanie pracy niejestrowanej poprzez badanie rynku pracy (BAEL) oraz

badanie modułowe pracy niejestrowanej

3. badanie ankietowe konsumentów.

53/1

SZARA STREFA GOSPODARCZA W POLSCE

szara strefa: produkcja ukryta i nielegalna (nie jest uwzględniana w PKB).

produkcja ukryta (uwzględniana w PKB): ok. 13,1% w 2009 r. (ok. 11,8% w 2008 r., ok.

15,9% w 2006 r. i w 2004 r. – 14,5%).

zaniżanie efektów (produkcji i dochodów) działalności przez podmioty rejestrowane – ok..

9,6% w 2009 r. (ok. 8,3% PKB w 2008 r.),

dotyczy to głównie działalności handlowej (5,5%),

budowlanej (2,1%), obsługi nieruchomości i firm (1,7%) oraz przemysłu (1,4%).

działalność (głównie praca na czarno) nierejestrowana – ok. 3,5% PKB

SZARA STREFA GOSPODARCZA W POLSCE

2005 2006 2007 2008

( 1 )

( 2 )

( 3 )

( 4 )

PKB (łacznie z szarą strefą)

100,0

ogółem

13,7

12,8

11,8

w jednostkach zarejestrow.

9,5

9,7

9,2

8,3

praca nierejestrowana

4,2

4,0

3,6

3,5

przemysł

1,3

1,4

1,3

1,1

budownictwo

2,1

2,3

2,0

handel, hotele i restauracje

5,5

5,4

5,1

5,3

transport i łączność

0,7

0,4

obsługa nieruch. i firm

1,8

1,9

1,4

pozostałe

2,3

2,2

1,8

1,6

Szara gospodarka

SZARA GOSPODARKA W TWORZENIU PKB w SZACUNKÓW GUS

SZARA STREFA GOSPODARCZA W POLSCE

2009 2006 2007 2008

( 1 )

( 2 )

( 3 )

( 4 )

PKB (łacznie z szarą strefą)

100,0

ogółem

13,1

13,7

12,8

11,8

w jednostkach zarejestrow.

9,6

9,7

9,2

8,3

praca nierejestrowana

3,5

4,0

3,6

3,5

przemysł

1,4

1,3

1,1

budownictwo

2,1

2,3

2,0

handel, hotele i restauracje

5,5

5,4

5,1

5,3

transport i łączność

0,7

0,4

obsługa nieruch. i firm

1,7

1,9

1,4

pozostałe

1,7

2,2

1,8

1,6

Szara gospodarka

SZARA GOSPODARKA W TWORZENIU PKB w SZACUNKÓW GUS

SZARA GOSPODARKA WG RAPORTU PROF. SCHNEIDERA

1999

2007

Średnia

32,9

35,5

Szwajcaria

8,4

9,1

8,6

USA

8,6

9,0

8,8

Austria

9,6

10,1

9,8

Luksemburg

9,6

10,2

9,9

Japonia

11,0

12,1

11,4

Włochy

26,5

27,4

27,2

Rep. Jemenu

27,1

28,0

27,7

Polska

27,5

29,1

28,0

Słowenia

26,9

29,5

28,0

Korea Południowa

26,7

29,4

28,2

Tanzania

147

58,0

63,0

60,2

Peru

148

59,7

66,3

61,8

Azerbejdżan

149

60,2

69,6

63,3

Boliwia

150

67,2

70,7

68,1

Gruzja

151

66,2

72,5

68,8

Końcówka rankingu

Otoczenie Polski

Czołówka rankingu

Średnia światowa

Kraje

Rank

Średnia w latach 1999-2007

SZARA STREFA GOSPODARCZA W POLSCE

SZARA GOSPODRKA W UE 12; W % PKB WG RAPORTU PROF. SCHNEIDERA

1999

2006

Średnia

1999-2006

Słowenia

27,0

28,0

27,4

Cypr

28,1

29,0

28,6

Republika Czeska

18,7

19,3

18,7

Malta

26,6

26,7

26,6

Wegry

24,9

25,3

25,0

Polska

27,4

28,1

27,7

Słowacja

18,7

20,5

19,5

Litwa

30,0

32,9

31,5

Estonia

36,6

39,6

38,5

10 Łotwa

39,6

42,8

41,1

11 Bułgaria

36,7

39,4

37,8

12 Rumunia

34,8

36,7

35,4

Rank

Kraje

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA

SCHEMAT

Eurostat

Luksemburg

Konferencja Statystyków Europejskich

Genewa

Współpraca dwustronna

Międzynarodowy Instytut

Statystyczny

Komisja Statystyczna ONZ

Nowy York

www.europa.eu.int

MIĘDZYNARODOWY INSTYTUT STATYSTYCZNY

International Statistical Institute ISI

;

Jedna z najstarszych instytucji naukowej współczesnego świata; zajmuje się

badaniami i usprawnieniami metod statystycznych oraz ich aplikacją w świecie.

MIS został założony w 1885 r.; ma siedzibę w Voorburgu w Niderlandach:

www.cbs.nl/isi

Członkami MIS jest ok. 2000 osób, które są wybierane spośród ekspertów z zakresu

badań statystycznych z ponad 130 krajów

56/4

EUROSTAT

Eurostat jest Urzędem Statystycznym Unii Europejskiej

(The Statistical Office of the

European Communities)

;

został powołany w 1953 r. w ramach Wspólnoty Węgla i Stali a od

1958 r. w ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej

Urząd działa na prawach dyrekcji generalnej Komisji Europejskiej

Dyrektor generalny: Walter Radermacher od 1 sierpnia 2008 r., były prezes GUS w Niemczech

Urząd podlega komisarzowi do spraw ekonomicznych i monetarnych: Olli Rehn

Siedziba: Luxemburg, zatrudnia 870 pracowników, budżet 108 mln euro

Podstawowa funkcja: zaopatrywanie w dane statystyczne Komisję Europejską, dyrekcje

generalne i inne instytucje UE w celu wyznaczania, realizacji i analizy polityki UE

Porozumienie o współpracy między GUS RP i Eurostatem podpisane w 1990 r. przez prezesa

GUS prof. Franciszka Kubiczka.

56/2

EUROSTAT

Eurostat zapewnia tworzenie statystyki europejskiej, koordynuje zbieranie i

publikowanie porównywalnych danych statystycznych na poziomie europejskim

poprzez tworzenie i rozwój standardów statystycznych (klasyfikacje, nomenklatury,

definicje, rozwiązania metodologiczne) oraz wieloletnie programy statystyczne.

Eurostat nie zajmuje się bezpośrednio zbieraniem danych od podmiotów lub

ludności; czynią to państwa członkowskie poprzez swoje urzędy statystyczne i

przesyłają dane do Eurostatu.

Koordynuje współpracę ze służbami statystycznymi ONZ, OECD, MFW i Banku

Światowego.

Działa wg rocznych i wieloletnich programów badań statystycznych uchwalanych przez

Parlament Europejski i Radę

56/3

STATYSTYKA EUROPEJSKA

Statystyka stanowi fundament społeczeństw opartych o demokrację i gospodarkę

rynkową.

Statystyka publiczna utworzona na mocy rozporządzeń Parlamentu Europejskiego

i Rady Unii Europejskiej, jako konieczna w celu realizacji statutowych zadań Unii,

zwłaszcza Komisji Europejskiej, tworzona i upowszechniana przez statystyczne władze

krajowe i władze statystyczne Komisji (Eurostat)

Aby zapewnić porównywalność wyników, statystyki europejskie tworzone są na podstawie

jednakowych norm i zharmonizowanych zasad

Obecnie, wg oceny GUS, ok. 70% wszystkich badań statystycznych kraje UE prowadzą na

podstawie regulacji ujmowanych w aktach prawnych Rady, Parlamentu Europejskiego

i Komisji Europejskiej.

Oznacza to, iż badania te prowadzone są wg jednolitej, uzgodnionej i przyjętej przez

kraje UE wspólnej metodologii, opracowanej z wykorzystaniem najlepszych doświadczeń

krajowych, a jednocześnie zapewniających porównywalność wyników badań.

59/2

STATYSTYKA UNII EUROPEJSKIEJ

Traktat Amstersdamski

z czerwca 1997 r.: art. 285 – traktatowa podstawa

działania statystyki Wspólnoty

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 223/2009

z 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej (tzw. Prawo statystyczne):

Celem Rozporządzenia jest ustanowienie ram legislacyjnych dla systematycznego

i planowego tworzenia statystyki UE mając na względzie kształtowania,

stosowanie, monitorowanie i ocenę polityk wspólnotowych

Za tworzenie statystyk europejskiej zgodnie z zasadą pomocniczości odpowiedzialne

są władze krajowe na poziomie krajowym i władze UE na poziomie europejskim

Aby zapewnić porównywalność wyników, statystyki europejskie tworzone są na podstawie

jednakowych norm, i w szczególnie uzasadnionych przypadkach, na podstawie

zharmonizowanych zasad.

EUROPEJSKI SYSTEM STATYSTYCZNY

The European Statistical System (ESS)

Oznacza partnerstwo pomiędzy Eurostatem oraz krajowymi urzędami statystycznymi

(National statistical institutes – NSIs)

i innymi władzami krajowymi odpowiedzialnymi w

każdym Państwie Członkowskim (oraz Islandii, Norwegii i Lichtensteinie) za opracowywanie,

tworzenie i rozpowszechnianie statystyki europejskiej;

GUS formalnie nie podlega Eurostatowi, stanowi punkt kontaktowy Eurostatu w sprawach

dotyczących statystyki

Zgodnie z zasadą pomocniczości

(the principle of subsidiarity)

i z uwzględnieniem

niezależności, wiarygodności i odpowiedzialności organów krajowych i wspólnotowych,

statystyka europejska jest stosowną statystyką niezbędna do wykonywania działań Wspólnoty.

Statystyka europejska jest określana w Europejskim Programie Statystycznym

(European

statitical programme).

Komitet do spraw Europejskiego Systemu Statystycznego

Rozporządzenie PE i Rady nr 223 z marca 2009 r. powołało Komitet do spraw

Europejskiego Systemu Statystycznego

(European Statistical System Committee),

który składa się z przedstawicieli krajowych urzędów statystycznych; Komitetowi

przewodniczy Dyrektor Generalny Eurostatu

Komitet kieruje ESS w celu zapewnienia, że statystyki europejskie konieczne do

realizacji zadań UE, są efektywnie tworzone i rozpowszechniane na poziomie

wymaganych standardów jakości, szczegółowości i terminowości biorąc pod uwagę

dostępne środki UE i poszczególnych państw.

Wieloletnie programy statystyczne uchwala Rada UE Parlament Europejski: na lata

2008-2012 ustalony Decyzją tych organów z dnia 11 grudnia 2007 r.

GUS jako krajowy organ statystyczny odpowiedzialny za opracowywanie, tworzenie

i rozpowszechnianie statystyki europejskiej jest zobligowany do wypełniania

zobowiązań wynikających ze statystycznych aktów prawnych UE

i podejmowania działań wynikających ze wspólnych inicjatyw Unijnych.

Jednocześnie służby statystyki publicznej mają możliwość aktywnego uczestnictwa

w tworzeniu i rozwoju ESS oraz korzystania ze środków Komisji Europejskiej

przeznaczonych na podejmowanie działań mających na celu dostosowywanie

statystyki krajowej do wymogów statystyki europejskiej, zmierzających do osiągnięcia

celu stanowiącego część polityki UE.

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

A EUROPEJSKI SYSTEM STATYSTYCZNY

KOMITET DO SPRAW STATYSTYKI MONETARNEJ,

FINANSOWEJ I BILANSU PŁATNICZEGO (CMFB)

The Committee on Monetary, Financial and Balance of Payments Statistics (CMFB)

Jest głównym ogniwem współpracy miedzy Eurostatem, EBC, bankami centralnymi państw

członkowskich, krajowymi urzędami statystycznymi oraz dyrekcją generalną II (DG do

spraw ekonomicznych i finansowych);

Wspomaga i doradza KE w sprawach statystyki monetarnej, finansowej i bilansu

płatniczego; definiuje pojęcia, wdraża i ocenia instrumenty statystyczne niezbędne dla

realizacji Europejskiej Unii Walutowej.

63/3

EUROPEJSKI KOMITET DORADCZY

DO SPRAW STATYSTYKI

Parlament Europejski i Rada ustanowiły (Decyzja nr 234/2008/WE z 11 marca 2008 r.)

Europejski Komitet Doradczy do spraw Statystyki

(The European Statistical Advisory

Committee - ESAC).

Składa się z 24 członków: 12 przedstawiciele państw członkowskich, 11 spośród różnych

organów UE, przedstawicieli związków zawodowych, pracodawców, małych i średnich

przedsiębiorstw, EBI oraz Dyrektor Generalny Eurostatu. Powoływani przez PE i Radę.

Zadanie: wspomaganie Rady i Komisji UE w koordynacji celów polityki wspólnotowej;

konsultacje z użytkownikami i autorami informacji statystycznych w celu kształtowania

i rozwoju wspólnotowej polityki informacji statystycznych

63/4

EUROPEJSKA RADA KONSULTACYJNA

DO SPRAW ZARZĄDZANIA STATYSTYKĄ

The European Statistical Governance Advisory Board

Cel: zapewnienie niezależnego przeglądu europejskiego systemu statystycznego

w odniesieniu do wprowadzania w życiu Kodeksu postępowania w statystyce

europejskiej;

Skład Rady: 7 członków niezależnych – eksperci - powoływanych przez PE i Radę UE

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 235/2008/WE z 11 marca 2008 r.

63/5

EUROPEJSKI PROGRAM STATYSTYCZNY

Program wyznacza kierunki, główne dziedziny i cele w zakresie opracowywania,

tworzenia i rozpowszechniania statystyki europejskiej przewidzianych na okres do 5 lat

Program przyjmuje Parlament Europejski i Rada.

Program ustala ramy dla tworzenia statystyki europejskiej Eurostatu i krajowych

urzędów statystycznych.

Za przeprowadzenie poszczególnych działań statystycznych odpowiadają władze krajowe

(chyba, że akt prawny Rady stanowi inaczej); jeżeli władze krajowe nie są w stanie

zrealizować danego działania, może on być zrealizowany (za zgodą władz krajowych)

przez władze Wspólnoty.

EUROPEJSKI KODEKS PRAKTYK STATYSTYCZNYCH

European statistisc Code of Practice

Zbiór zasad i reguł jakie są stosowane przy sporządzaniu statystyk wspólnotowych.

Kluczowa rola statystyki publicznej (oficjalnej) w społeczeństwach demokratycznych

determinuje potrzebę sporządzania i rozpowszechniania statystyk wspólnotowych

zgodnie z zasadami bezstronności, wiarygodności, obiektywności, niezależności

naukowej, efektywności pod względem kosztów oraz poufności statystycznej.

Kodeks obowiązuje w całej Unii Europejskiej

64/2

ZASADY EUROPEJSKIEGO KODEKSU PRAKTYK STATYSTYCZNYCH

Zasada 1:

Niezależność zawodowa

(proffesional independence

)

zapewnia wiarygodność

statystyki europejskiej, w sposób wolny od jakichkolwiek nacisków ze strony grup

politycznych lub innych grup interesu lub ze strony organów wspólnotowych i krajowych.

Zasada 2:

Upoważnienie do zbierania i gromadzenia danych statystycznych; regulacja

ustawowa nakładająca obowiązek udzielania informacji statystyce publicznej

Zasada 3:

Odpowiednia ilość zasobów niezbędnych dla wypełniania swoich obowiązków

Zasada 4:

Zobowiązanie do zapewnienia odpowiedniej jakości danych; jednolite

standardy i zharmonizowane metody

Zasada 5:

Tajemnica statystyczna danych

(statistical confidentiality)

; co gwarantują

przepisy prawa;

Zasada 6:

Bezstronność

(impartiality)

i obiektywność

(objectivity)

badań; dane

statystyczne muszą być opracowywane, tworzone i rozpowszechniane w sposób

neutralny, systematyczny, wiarygodny i bezstronny, wszystkim użytkownikom należy

zapewnić równe traktowanie.

ZASADY EUROPEJSKIEGO KODEKSU PRAKTYK STATYSTYCZNYCH

Zasada 7:

Rzetelna metodologia badań statystycznych; do wyboru źródeł, metod i

procedur stosuje się kryteria naukowe.

Zasada 8:

Właściwe procedury statystyczne (od momentu zbierania danych do ich

publikacji)

Zasada 9:

Unikanie nadmiernego obciążania respondentów; obowiązki statystyczne

powinny być proporcjonalne do potrzeb użytkowników i powinny być ograniczone

do minimum

Zasada 10:

Efektywność

(cost effectiveness)

; zasoby danych powinny być wykorzystywane

w sposób optymalny; koszty tworzenia danych statystycznych muszą być

współmierne do wagi oczekiwanych wyników i korzyści

Zasada 11:

Użyteczność

(relevance):

zgodność zbierania danych i badań statystycznych

z aktualnymi i potencjalnymi potrzebami ich użytkowników

;

ZASADY EUROPEJSKIEGO KODEKSU PRAKTYK STATYSTYCZNYCH

Zasada 12:

Dokładność

(accuracy)

i rzetelność; w przedstawianiu rzeczywistości;

wiarygodność

(reliability)

oznacza, że dane statystyczne musza jaknajwierniej,

najdokładniej i w sposób jak najbardziej spójny mierzyć rzeczywistość, które mają

odzwierciedlać; dokładność oznacza maksymalny stopień zbliżenia szacunkowych danych

do nieznanych wartości faktycznych.

Zasada 13:

Terminowość

(punctuality)

i aktualność

(timeliness);

jaknajkrótszy okres

między wydarzeniem lub zjawiskiem a momentem uzyskania informacji,

Zasada 14:

Spójność

(coherence)

i porównywalność

(comparability)

; statystyki europejskie

powinny być spójne wewnętrznie, aktualne i porównywalne między regionami i krajami,

co umożliwia łączenie danych na różne sposoby i do różnych celów z zachowaniem

wiarygodności

Zasada 15:

Dostępność

(accessibility)

i przejrzystość

(clarity)

; jasna i zrozumiała forma

upowszechnienia danych i publikacji.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Statystyka i demografia Regresja liniowa 2011 2012 Kubiczek
Finanse publiczne ściąga, UE ROND - UE KATOWICE, Rok 2 2011-2012, semestr 3, Finanse publiczne
Ściąga ze wzorów, UE ROND - UE KATOWICE, Rok 2 2011-2012, semestr 3, Statystyka
122 zasady naboru 2011 2012, Uczelnia, Administracja publiczna, Jan Boć 'Administracja publiczna'
Skladnikowa analiza szeregow czasowych, materiały z roku 2011-2012, Semestr II, Statystyka opisowa -
ANALIZA WSPOLZALEZNOSCI ZJAWISK czesc 1, materiały z roku 2011-2012, Semestr II, Statystyka opisowa
1Grupowanie, materiały z roku 2011-2012, Semestr II, Statystyka opisowa - ćwiczenia
Regresja liniowa dwoch zmiennych, materiały z roku 2011-2012, Semestr II, Statystyka opisowa - ćwicz
Analiza wahan sezonowych, materiały z roku 2011-2012, Semestr II, Statystyka opisowa - ćwiczenia
2Analiza struktury, materiały z roku 2011-2012, Semestr II, Statystyka opisowa - ćwiczenia
Tematy konspekow 2011-2012 Polityka spoleczna, administracja publiczna-ćw, instytucje europejskie
Ustawa o statystyce publicznej, Akty prawne - stan prawny na 22.11.2011
2011-2012 Pytania egzaminacyjne, uczelnia, Statystyka wykłądy
pmp wykład podmioty 2011 2012
NIEDOKRWISTOŚCI SEM 2011 2012

więcej podobnych podstron