1
KOSZTORYSOWANIE W BUDOWNICTWIE
SZCZEGÓŁOWA METODA
KALKULACJI
dr in
ż
. Agata Czarnigowska
KALKULACJA SZCZEGÓŁOWA
R
M S
K
P
Z
VAT
*)
Koszty robocizny
Koszty bezpo
ś
rednie robocizny
w i-tej pozycji kosztorysu
i
m
1
j
j
j
i
q
c
n
R
⋅
⋅
=
∑
=
Nakład jednostkowy robocizny
n
i
• czyli „norma” robocizny
• pracochłonno
ść
wykonania jednostki
produkcji
• dobrej jako
ś
ci
• przez robotników o odpowiednich
kwalifikacjach
• stosuj
ą
cego wła
ś
ciwe metody i narz
ę
dzia
• przy wła
ś
ciwej organizacji robót
• czynno
ś
ci podstawowe
• pomocnicze
• transport r
ę
czny
• przemieszczanie, monta
ż
i demonta
ż
sprz
ę
tu
• obsługa sprz
ę
tu
• przerwy na odpoczynek i potrzeby
naturalne
Nakład jednostkowy robocizny
ni
2
Kosztorysowa stawka robocizny
c
i
• zwykle jednakowa w całym kosztorysie
dla wszystkich zawodów
• zawiera wszystkie koszty pracy
• wyliczana na bazie kosztów pracy
• negocjowana
• rynkowa
• z publikacji cenowych
Kosztorysowa stawka robocizny
• płaca zasadnicza
• premie regulaminowe
• płace dodatkowe (np. brygadzi
ś
ci, sta
ż
)
• wynagrodzenie za płatne nieobecno
ś
ci
w pracy, odprawy, zasiłki ...
• obci
ąż
enia na ubezpieczenia
społeczne, fundusz pracy, fundusz
gwarantowanych
ś
wiadcze
ń
pracowniczych i podatek
• odpis na zakładowy fundusz
ś
wiadcze
ń
socjalnych
Kosztorysowa stawka robocizny
„kalkulowana”
• suma powy
ż
szych kosztów z okresu
• podzielona przez liczb
ę
godzin
efektywnej pracy z okresu
Kosztorysowa stawka robocizny
• nominalny czas pracy
• (liczba dni roboczych, ile godzin
dziennie, liczba robotników)
• efektywny czas pracy
• korekta o urlopy, zwolnienia, godziny
nadliczbowe – wg ewidencji
W czasach gorszej koniunktury
• ceny robót malej
ą
• ni
ż
sze stawki w kosztorysach
• regulacja ceny ofertowej stawk
ą
robocizny
POROZUMIENIE
w sprawie minimalnej godzinowej stawki
kalkulacyjnej
wynagrodzenia
w
budownictwie
dla
robót
budowlano-
monta
ż
owych realizowanych w Polsce w
2005 roku
Konfederacja Budownictwa i Nieruchomo
ś
ci
Zwi
ą
zek Rzemiosła Polskiego
Krajowa Sekcja Budownictwa NSZZ Solidarno
ść
Krajowy Sekretariat Budownictwa i Przemysłu Drzewnego
NSZZ Solidarno
ść
Zwi
ą
zek Zawodowy „Budowlani”
3
Minimalne wynagrodzenie ‘2005:
Miesi
ę
czny czas pracy wg Kodeksu:
Czyli na godzin
ę
pracy przypada:
9,67% ubezpieczenie emerytalne:
6,50% ubezpieczenie rentowe:
2,26% ubezpieczenie wypadkowe:
2,45% Fundusz Pracy
0,15% FG
Ś
P
2,83% absencja chorobowa pierwsze
33 dni opłacane przez pracodawc
ę
1
/
12
urlopu wypoczynkowego
1
/
12
ekwiwalentu za odzie
ż
robocz
ą
1
/
12
ekwiwalentu za pranie
1
/
12
kosztu obowi
ą
zkowego badania
lekarskiego
849 zł
168 godzin
849/168 = 5,0536 zł/r-g
5,05369 x 0,0967 = 0,4932 zł/r-g
... = 0,3285 zł/r-g
... = 0,3285 zł/r-g
... = 0,1142 zł/r-g
... = 0,1238 zł/r-g
... = 0,0758 zł/r-g
... = 0,1430 zł/r-g
... = 0,5626 zł/r-g
... = 0,2944 zł/r-g
... = 0,1894 zł/r-g
... = 0,0433 zł/r-g
RAZEM: 7,42 zł/r-g (2005)
Koszty bezpo
ś
rednie
materiałów
Koszty bezpo
ś
rednie materiałów
w i-tej pozycji kosztorysu
pi
i
m
1
j
j
j
i
m
q
c
n
M
+
⋅
⋅
=
∑
=
Nakład jednostkowy zu
ż
ycia
MATERIAŁU
ilo
ść
materiału,
niezb
ę
dna do wykonania jednostki
produkcji dobrej jako
ś
ci,
przez robotnika o odpowiednich
kwalifikacjach,
stosuj
ą
cego wła
ś
ciwe narz
ę
dzia i metody
pracy.
Nakład jednostkowy zu
ż
ycia
MATERIAŁU
obejmuje :
• nakład podstawowy „ n
p
”( materiał wbudowany )
• odpady „ O ” i ubytki „ U ”, tj. odpady materiałowe
nieuniknione w procesie obróbki, oraz ubytki
nieuniknione przy prawidłowym transporcie,
składowaniu, przeładunku, monta
ż
u, wynikaj
ą
ce z
własno
ś
ci fizykochemicznych materiałów .
n = n
p
+ O + U
W koszcie bezpo
ś
rednim
materiałów
• Koszt materiałów pomocniczych
• % warto
ś
ci materiałów w pozycji
• negocjowany
• kalkulowany
• wg wytycznych katalogów
4
Ceny materiałów
Informatory cenowe, dostawcy, archiwum
Cena materiału a koszt nabycia!
KOSZTY ZAKUPU
Transport, załadunek, rozładunek,
magazynowanie, ubezpieczenia, cła
Koszty zakupu
• to wła
ś
ciwie bezpo
ś
redni koszt
materiałów
• ale cz
ę
sto traktowany jako narzut i
rozliczany osobno
2. Do ka
ż
dego materiału oblicza
ć
osobno
koszty zakupu:
M*=
Σ
(1+w
kzi
)·c
i
·L
i
1. U
ż
ywa
ć
cen z kosztami zakupu:
M*=
Σ
c*
i
·L
i
KOSZTY ZAKUPU
4. Dolicza
ć
koszty zakupu na podstawie
globalnego wska
ź
nika:
M*=M+Kz, Kz = Wkz·M
3. Podzieli
ć
materiały na grupy o
podobnej proporcji kosztów zakupu do
ceny i dla ka
ż
dej z grup przyj
ąć
wska
ź
nik
kosztów zakupu,
M*=
Σ
(1+wkzj)·Mj
KOSZTY ZAKUPU
Koszty zakupu
uwaga na wska
ź
nik globalny!
W
kzA
= W
kzB
B
A
5
Koszty bezpo
ś
rednie sprz
ę
tu
Koszty bezpo
ś
rednie pracy
sprz
ę
tu
w i-tej pozycji kosztorysu
i
m
1
j
j
j
i
q
c
n
S
⋅
⋅
=
∑
=
Nakład jednostkowy pracy
sprz
ę
tu
• czyli „norma” pracy sprz
ę
tu
• ilo
ść
czasu do wykonania jednostki
produkcji
• dobrej jako
ś
ci
• sprz
ę
tem przeznaczonym do danej
pracy
• przy wła
ś
ciwej organizacji robót
Nakład jednostkowy pracy
sprz
ę
tu
• zatrudnienie sprz
ę
tu na budowie
• w czasie wykonywania tej roboty
• lub w stanie gotowo
ś
ci do pracy
• wraz z przerwami nieuniknionymi mimo
prawidłowej organizacji pracy
Cena pracy sprz
ę
tu
+ Koszty jednorazowe
[zł/m-g]
= Cena najmu
[zł/m-g]
Cena najmu - zawarto
ść
• amortyzacja
• koszty napraw i obsługi
• wynagrodzenie operatora
• paliwa, oleje, smary
• koszty ogólne i zysk bazy sprz
ę
towej
• a w kosztach ogólnych budowy siedz
ą
koszty
pr
ą
du
6
Koszty jednorazowe
• siedz
ą
w cenie pracy sprz
ę
tu, albo
• s
ą
doliczane jako osobne pozycje
kosztorysu (z narzutami lub bez), albo
• s
ą
umieszczane w kosztach po
ś
rednich
Koszty jednorazowe
je
ś
li siedz
ą
w cenie pracy sprz
ę
tu,
uwaga na planowany czas zatrudnienia na
budowie!
KOSZTY PO
Ś
REDNIE
Koszty ogólne budowy
+ cz
ęść
kosztów ogólnego zarz
ą
du
KOSZTY PO
Ś
REDNIE – ogólne budowy
• koszty personelu budowy (kierownik, in
ż
ynier, …)
• koszty monta
ż
u i demonta
ż
u obiektów zaplecza, koszty ich
amortyzacji lub zu
ż
ycia,
• drogi tymczasowe, tymczasowe, sieci energetyczne,
wodoci
ą
gowe, kanalizacyjne, o
ś
wietlenie placu budowy,
zast
ę
pcze
ź
ródła ciepła
• koszty zu
ż
ycia, konserwacji i remontów lekkiego sprz
ę
tu,
przedmiotów i narz
ę
dzi kwalifikowanych jako
ś
rodki
nietrwałe,
• koszty BHP (zabezpiecze
ń
stanowisk roboczych, odzie
ż
y i
obuwia ochronnego, koszty
ś
rodków higienicznych,
sanitarnych i leczniczych)
• koszty zatrudnienia pracowników zamiejscowych,
KOSZTY PO
Ś
REDNIE – ogólne budowy
• koszty zu
ż
ycia materiałów oraz energii na cele
administracyjne i nieprodukcyjne budowy,
• koszty podró
ż
y słu
ż
bowych personelu budowy,
• koszty pomiarów geodezyjnych nie uj
ę
tych w zakresie robót
obj
ę
tych pozycjami przedmiaru,
7
KOSZTY PO
Ś
REDNIE – ogólne budowy
• opłaty za zaj
ę
cie chodników, pasów drogowych i innych
terenów na cele budowy oraz koszty tymczasowej organizacji
ruchu,
• opłaty graniczne, cła, akcyzy
• koszty bada
ń
jako
ś
ci materiałów, robót i prób odbiorowych
przewidzianych w specyfikacjach technicznych, z
wył
ą
czeniem bada
ń
i prób wykonywanych na dodatkowe
żą
danie zamawiaj
ą
cego,
• koszty geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej i
naniesienia wykonanych robót na map
ę
,
• koszty sporz
ą
dzenia powykonawczej dokumentacji
projektowej
• koszty uporz
ą
dkowania terenu budowy po wykonaniu robót,
KOSZTY PO
Ś
REDNIE – ogólne budowy
• koszty ubezpiecze
ń
maj
ą
tkowych budowy,
• wszystkie inne, nie wymienione wy
ż
ej ogólne koszty budowy,
które mog
ą
wyst
ą
pi
ć
w zwi
ą
zku z wykonywaniem robót
budowlanych zgodnie z warunkami umowy oraz przepisami
technicznymi i prawnymi
• np. koszty innych ubezpiecze
ń
wymaganych przez inwestora,
gwarancji dobrego wykonania, gwarancji bankowych na
okres r
ę
kojmi, kredytu obrotowego na budow
ę
• rezerwa na roboty nieprzewidziane i usuwanie usterek
(schowana)
• rezerwa na roboty dodatkowe (przy wynagrodzeniu
ryczałtowym
KOSZTY PO
Ś
REDNIE – zarz
ą
du
• płace i narzuty na płace pracowników zarz
ą
du,
• koszty delegacji i przejazdów pracowników zarz
ą
du,
• koszty eksploatacji słu
ż
bowych samochodów osobowych,
• koszty biurowe i utrzymania obiektów ogólnego
przeznaczenia,
• koszty amortyzacji i remontów
ś
rodków trwałych, poza
amortyzacj
ą
sprz
ę
tu uj
ę
t
ą
w cenie jego pracy,
• czynsze i ubezpieczenia (firmy, nie budowy),
• inne koszty zaliczane przez wykonawc
ę
do kosztów zarz
ą
du
• koszty finansowe
KOSZTY PO
Ś
REDNIE
Preliminarze
Wska
ź
niki
K
P
=W
KP
·(R+S)
Uwaga na „techniczne podstawy
kosztorysowania”
– co uwzgl
ę
dnia
ć
w kosztach
bezpo
ś
rednich,
a co w po
ś
rednich
ZYSK KALKULACYJNY
Zysk wła
ś
ciwy (wynagrodzenie wykonawcy)
+ ryzyko ogólne wykonawcy
VAT
Podatek wpływaj
ą
cy na cen
ę
w kosztorysie inwestorskim w zam. publ. – bez VAT
Z=W
Z
·(R+S+K
P
)
8
Formuły oblicze
ń
ró
ż
nica ze wzgl
ę
du na kolejno
ść
działa
ń
mno
ż
enia i dodawania
ZAOKR
Ą
GLENIA
FORMUŁA OBLICZE
Ń
(I – narzuty jednostkowe robót)
Dla ka
ż
dej pozycji liczymy jednostkowe koszty
bezpo
ś
rednie, po
ś
rednie i zysk, mno
ż
ymy
przez przedmiar uzyskuj
ą
c warto
ść
pozycji,
sumujemy warto
ś
ci wszystkich pozycji i
dodajemy VAT
(
)
VAT
Z
Kp
c
n
L
C
m
i
k
j
i
i
j
j
i
k
+
+
+
⋅
⋅
=
∑
∑
=
=
1
1
)
(
FORMUŁA OBLICZE
Ń
(II – narzuty globalne)
Dla ka
ż
dej pozycji liczymy koszty
bezpo
ś
rednie, sumujemy warto
ś
ci wszystkich
kosztów bezpo
ś
rednich, od tego naliczamy
globalne koszty po
ś
rednie i zysk, sumujemy i
dodajemy VAT
(
)
VAT
Z
Kp
c
n
L
C
m
i
k
j
j
j
i
k
+
+
+
⋅
⋅
=
∑
∑
=
=
1
1
FORMUŁA OBLICZE
Ń
(IIa – z narzutami w pozycjach)
Dla ka
ż
dej pozycji liczymy koszty
bezpo
ś
rednie, po
ś
rednie i zysk, sumujemy
warto
ś
ci wszystkich pozycji i dodajemy VAT
(
)
(
)
VAT
Z
Kp
c
n
L
C
m
i
k
j
j
j
j
j
i
k
+
+
+
⋅
⋅
=
∑
∑
=
=
1
1
Kosztorys ofertowy
• Jego form
ę
okre
ś
la inwestor
• Zwykle dostarcza przedmiar do
wypełnienia cenami
• Problemy, je
ś
li w przedmiarze podano
pozycje katalogowe, a inwestor za
żą
da
dostarczenia kosztorysu szczegółowego
KALKULACJA SZCZEGÓŁOWA
ZALETY
tradycja
istniej
ą
gotowe podstawy rzeczowe
wygodna w robotach nietypowych
do analiz wpływu zmian cen
do harmonogramów, zamówie
ń
do kontroli kosztów na budowie
9
KALKULACJA SZCZEGÓŁOWA
WADY
pracochłonno
ść
łatwo co
ś
pomin
ąć
w masie pozycji
ró
ż
nice nakładów w katalogach i bł
ę
dy
potrzeba szczegółowej wiedzy
budowlanej
wymaga szczegółowej dokumentacji!!!
Szczegółowe omówione ...