Posadzkarz_713[05]_Z1_04

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jolanta Skoczylas

Wykonywanie izolacji termicznych i akustycznych
713[05].Z1.04

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Materiały do izolacji termicznych i akustycznych

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Zasady doboru materiałów do konkretnych warunków

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Izolacje układane bezpośrednio na powierzchni stropów

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Izolacje układane na izolacjach przeciwwilgociowych

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Metody i zasady wykonywania izolacji akustycznych

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Metody i zasady wykonywania izolacji termicznych

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

4.7. Ochronne warstwy izolacji

4.7.1. Materiał nauczania

4.7.2. Pytania sprawdzające

4.7.3. Ćwiczenia

4.7.4. Sprawdzian postępów

4.8. Przepisy bhp i ochrony ppoż.

4.8.1. Materiał nauczania

4.8.2. Pytania sprawdzające

4.8.3. Ćwiczenia

4.8.4. Sprawdzian postępów

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.9. Aprobaty techniczne i instrukcje

4.9.1. Materiał nauczania

4.9.2. Pytania sprawdzające

4.9.3. Ćwiczenia

4.9.4. Sprawdzian postępów

4.10. Warunki techniczne wykonania izolacji oraz ich odbiór

4.10.1. Materiał nauczania

4.10.2. Pytania sprawdzające

4.10.3. Ćwiczenia

4.10.4. Sprawdzian postępów

4.11. Zasady przedmiarowania i obmiaru robót

4.11.1. Materiał nauczania

4.11.2. Pytania sprawdzające

4.11.3. Ćwiczenia

4.11.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o izolacjach termicznych

i akustycznych, materiałach stosowanych do izolacji, a także ułatwi Ci wykonywanie izolacji
oraz ich odbiór.

W poradniku zamieszczono:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4), który umożliwia samodzielne przygotowanie się

do  wykonania  ćwiczeń  i  zaliczenia  sprawdzianów.  Obejmuje  on  również  ćwiczenia,  które
zawierają  wykaz  materiałów,  narzędzi  i  sprzętu  potrzebnych  do  realizacji  ćwiczeń.  Przed
ćwiczeniami  zamieszczono  pytania  sprawdzające  wiedzę  potrzebną  do  ich  wykonania.
Po  ćwiczeniach  zamieszczony  został  sprawdzian  postępów.  Wykonując  sprawdzian
postępów,  powinieneś  odpowiadać  na  pytania  tak  lub  nie,  co  oznacza,  że  opanowałeś
materiał albo nie.

4. Sprawdzian osiągnięć, w którym zamieszczono instrukcję dla ucznia oraz zestaw zadań

testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki.
Zamieszczona została także karta odpowiedzi.

5. Wykaz literatury obejmujący zakres wiadomości, dotyczącej tej jednostki modułowej, która

umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela

lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.

Jednostka modułowa: Wykonywanie izolacji przeciwwilgociowych, której treści teraz

poznasz stanowi jeden z elementów modułu 713[05].Z1 „Technologie wykonywania posadzek”
i jest oznaczona na zamieszczonym schemacie na stronie 5.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych
prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat jednostek modułowych

713[05].Z1

Technologie wykonywania posadzek

713[05].Z1.01

Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu

713[05].Z1.02

Przygotowywanie zapraw, klejów

i mieszanek betonowych

713[05].Z1.03
Wykonywanie

izolacji przeciwwilgociowych

713[05].Z1.05

Wykonywanie podkładów pod posadzki

713[05].Z1.04

Wykonywanie izolacji

termicznych i akustycznych

713[05].Z1.06

Wykonywanie posadzek jastrychowych

713[05].Z1.07

Wykonywanie posadzek z drewna

i materiałów drewnopochodnych

713[05].Z1.08

Wykonywanie posadzek

z materiałów mineralnych

713[05].Z1.09

Wykonywanie posadzek

z tworzyw sztucznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

rozpoznawać podstawowe materiały budowlane,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,

−

wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,

−

przygotowywać narzędzia i sprzęt do pracy,

−

przygotowywać zaprawy, kleje i mieszanki betonowe,

−

stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

określić funkcję i znaczenie izolacji termicznych i akustycznych przegród poziomych
budynku,

−

dokonać wyboru i selekcji odpowiednich materiałów,

−

ocenić stan techniczny podłoża i ewentualnie wyrównać podłoża,

−

dokonać pomiaru poziomu,

−

przygotować podłoże pod izolację,

−

dobrać narzędzia i sprzęt do wykonania izolacji,

−

ocenić jakość i przydatność materiałów izolacyjnych,

−

dobrać i przygotować materiały pomocnicze,

−

zaplanować kolejność czynności przy wykonywaniu izolacji,

−

wykonać izolacje termiczne bezpośrednio na powierzchniach stropów,

−

wykonać izolacje termiczne na izolacji przeciwwilgociowej na podłożu gruntowym,

−

wykonać izolację termiczną z twardych płyt styropianowych,

−

wykonać izolacje akustyczne z różnych materiałów,

−

zorganizować stanowiska pracy zgodnie z wymogami technologicznymi,

−

oszacować ilość potrzebnych materiałów podstawowych i pomocniczych,

−

składować i przechowywać materiały izolacyjne i pomocnicze,

−

transportować materiały na stanowisko pracy,

−

sporządzić zapotrzebowanie na materiały,

−

pracować bezpiecznie i przestrzegać przepisów bhp i ppoż,

−

wykonać obmiar izolacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Materiały do izolacji termicznych i akustycznych

4.1.1. Materiał nauczania

Izolacje termiczne mają za zadanie zmniejszenie strat ciepła w budynku. Występują one

w konstrukcjach podłóg leżących bezpośrednio na gruncie, nad nie ogrzewanymi piwnicami,
bramami, loggiami i podcieniami. Natomiast izolacje akustyczne mają za zadanie tłumić dźwięki
uderzeniowe tak, aby ich głośność nie przekroczyła dopuszczalnego poziomu. Występują na
stropach międzypiętrowych i zależą od rodzaju i masy stropu.

Materiały do izolacji termicznych i akustycznych podłóg odznaczają się strukturą porowatą,

małą gęstością pozorną i niskim współczynnikiem przewodności cieplnej. Jednocześnie
materiały porowate wykazujące się elastycznością i sprężystością, mają zdolność tłumienia
dźwięków(zwłaszcza w przypadku podłóg – dźwięków uderzeniowych).

Według przyjętego podziału ze względu na pochodzenie, materiały do izolacji

ciepłochronnych i dźwiękochłonnych dzieli się na:

−

mineralne – wyroby z wełny mineralnej i szklanej oraz szkło piankowe,

−

roślinne – płyty pilśniowe, wiórkowo- cementowe, trzcinowe oraz płyty i maty korkowe,

−

z tworzyw sztucznych – styropian, pianka poliuretanowa i krylaminowa.

Materiały pochodzenia mineralnego

Materiały z wełny mineralnej charakteryzują się bardzo dobrą izolacyjnością cieplną,

są niepalne  i odporne na wilgoć, odznaczają się dużą twardością. Są produkowane z surowców
łatwo dostępnych. Płyty z wełny mineralnej stanowią warstwę wełny mineralnej impregnowanej
olejem  i  połączonej  spoiwem  syntetycznym.  Wyroby  te  występują  najczęściej  w  postaci  płyt:
miękkich, półtwardych i twardych. Gęstość objętościowa płyt waha się w granicach od 35kg/m³
(płyty  miękkie)  do180kg/m³  (płyty  twarde).  Płyty  mają  różne  wymiary,  np.  1000x  500  mm,
900x600 mm, grubość od 15÷ 100 mm.

Ponadto produkuje się maty, wełnę granulowaną oraz otuliny do izolacji rur.

Maty z wełny mineralnej są produkowane w arkuszach. Są obłożone z jednej lub dwóch

stron okładziną, np. z welonu szklanego lub papieru laminowanego. Długość mat wynosi
3000mm, szerokość 500 mm i różne grubości.

Maty z waty szklanej produkuje się z waty z włókien szklanych ułożonych na welonie

szklanym lub na tekturze falistej i przeszyte nićmi. Występują najczęściej w postaci rulonów.
Wymiary mat: długość 3000 mm, szerokość 1000 mm, grubość 30÷ 50 mm.

Szkło piankowe odznacza się małym współczynnikiem przewodzenia ciepła, odpornością

na działanie wody, wytrzymałością mechaniczną i niepalnością. Powstaje przez spienienie
mączki uzyskanej ze stłuczki szklanej wraz z dodatkiem środków porotwórczych (np. sadzy)
w temperaturze 800ºC. Produkuje się je w postaci płyt o różnych wymiarach, np: długość 300 ÷
600 mm, szerokość 450 mm i grubość 25÷ 180 mm.

Materiały pochodzenia roślinnego

Materiały te są produkowane z surowców łatwo dostępnych lub odpadowych. Jednak

nie znajdują większego zastosowania w izolacjach termicznych i akustycznych ze względu
na dużą konkurencyjność. Należą do grupy materiałów łatwopalnych i są podatne na korozję
biologiczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Płyty pilśniowe porowate produkowane są z odpadów drzewnych. Ze względu na

możliwość gnicia lub zagrzybienia muszą być zaimpregnowane środkiem grzybobójczym
i wysuszone. Mają wymiary: długość 2000 ÷ 3366mm, szerokość 1220 ÷ 1525mm i grubość 9,5
÷ 25 mm.

Płyty wiórkowo - cementowe są produkowane z wełny drzewnej połączonej spoiwem

cementowym. Charakteryzują się dużą wytrzymałością mechaniczną, ale także dużą
przewodnością cieplną. Płyty występują w rożnych wymiarach.

Płyty trzcinowe wykonywane są z łodyg trzcin ułożonych ściśle obok siebie w kilku

warstwach, a następnie związanych stalowym ocynkowanym drutem. Mogą być luźno
sprasowane (gęstość pozorna 250 kg/m³) lub mocno sprasowane (gęstość pozorna 350 kg/m³).

Ekofiber jest materiałem dość nowym na naszym rynku. Produkowany jest z makulatury

gazetowej z dodatkiem soli boru, preparatu biochronnego i ogniochronnego. Charakteryzuje się
dużą odpornością ogniową, małą przewodnością cieplną. Jest to materiał luźny.

Materiały z tworzyw sztucznych

Wyroby ze spienionych tworzyw sztucznych charakteryzują się dobrymi właściwościami

dźwiękochłonnymi i termoizolacyjnymi oraz wytrzymałością mechaniczną. Są lekkie i odporne
na zawilgocenie. Należą do grupy materiałów samogasnących.

Płyty styropianowe powstają przez spienienie polistyrenu zawierającego dodatek substancji,

która powoduje, że materiał palny jest samogasnący (płomień nie rozprzestrzenia się i po chwili
gaśnie).  Styropian  jest  produkowany  w  pięciu  odmianach.  Gęstość  pozorna  wynosi
od  10  ÷30kg/m³,  a  współczynnik  przewodności  cieplnej  λ  0,040  ÷  0,045  W/(mxK).  Wymiary
płyt  ze  styropianu  wynoszą:  długość  1000  ÷  3000  mm,  szerokość  500  ÷  1200  mm,  grubość
20÷ 160mm.

Pianka poliuretanowa ma właściwości podobne do styropianu. Charakteryzuje się dużą

odpornością  na  zawilgocenie  i  wysokie  temperatury  (do  100ºC).  Współczynnik  przewodności
ciepła  zależy  od  czynnika  spieniającego  i  sposobu  wbudowania  materiału.  Najczęściej
produkowane są płyty warstwowe, w których rdzeń jest wykonany z pianki, a okładziny z blachy
stalowej  powlekanej.  Jeżeli  nie  zastosowano  szczelnej  obudowy,  to  środek  spieniający  ulatnia
się. Natomiast przy szczelnej osłonie współczynnik przewodności cieplnej jest bardzo mały.

Pianka krylaminowa produkowana jest z żywicy mocznikowo-formaldehydowej.

Przewodność cieplna jest podobna do przewodności styropianu, ale wytrzymałość mechaniczna
jest bardzo mała. Pianka wydziela formaldehyd, który jest szkodliwy dla zdrowia. Zatem może
być stosowana w miejscach, gdzie nie będzie zagrażała bezpieczeństwu człowieka.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie zadanie spełniają w podłodze izolacje termiczne?
2.  Jaką rolę w podłodze spełnia izolacja akustyczna?
3.  Jak dzielimy materiały do izolacji termicznych i akustycznych ze względu na pochodzenie?
4.  Jak dzielimy wyroby izolacyjne pochodzenia mineralnego?
5.  Jak dzielimy wyroby izolacyjne pochodzenia roślinnego?
6.  Jak dzielimy wyroby izolacyjne z tworzyw sztucznych?
7.  Czym charakteryzują się materiały izolacyjne pochodzenia mineralnego?
8.  Czym charakteryzują się materiały izolacyjne pochodzenia roślinnego?
9.  Czym charakteryzują się materiały izolacyjne z tworzyw sztucznych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj przedstawione próbki materiałów izolacyjnych, określ ich cechy i przeznaczenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z próbkami materiałów,
2)  rozpoznać rodzaje materiałów,
3)  napisać nazwy przedstawionych próbek materiałów,
4)  zaprezentować ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki materiałów,

−

kartka papieru,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj i naklej nazwy materiałów izolacyjnych stosownych do ich przeznaczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  dobrać odpowiednie nazwy materiałów,
2)  dobrać odpowiednie miejsce wykonania izolacji,
3)  nakleić właściwą nazwę materiału przy odpowiednim miejscu wykonania izolacji,
4)  wkleić ćwiczenie do zeszytu,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

samoprzylepne kartki z wydrukowanymi nazwami materiałów,

−

samoprzylepne kartki z wydrukowanymi miejscami wykonania izolacji,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Na przedstawionym rysunku odszukaj izolację termiczną i opisz zaznaczone warstwy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z rysunkiem,
2)  odszukać izolację termiczną,
3)  opisać warstwy zaznaczone na rysunku,
4)  podpisać rysunek.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz z rysunkiem,

−

ołówek lub długopis.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić znaczenie izolacji akustycznych?

2) określić znaczenie izolacji termicznych?

3) opisać materiały izolacyjne pochodzenia mineralnego?

4) opisać materiały izolacyjne pochodzenia roślinnego?

5) opisać materiały izolacyjne z tworzyw sztucznych?

6) scharakteryzować materiały izolacyjne pochodzenia mineralnego?

7) scharakteryzować materiały izolacyjne pochodzenia roślinnego?

8) scharakteryzować materiały izolacyjne z tworzyw sztucznych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Zasady doboru materiałów do konkretnych warunków

4.2.1. Materiał nauczania

Materiały do izolacji cieplnych i akustycznych muszą być dobrane w zależności

od warunków, w jakich mają występować.

Właściwości termoizolacyjne materiałów określa współczynnik przewodzenia ciepła (λ).

Im mniejsza wartość współczynnika, tym lepsze są właściwości termoizolacyjne materiału.
W tabeli nr 1 zestawiono właściwości termoizolacyjne niektórych materiałów izolacyjnych.

Tabela 1. Wybrane współczynniki przewodności cieplnej niektórych materiałów izolacyjnych.

Materiał

λ, W/ (m x K )

1. pianka poliuretanowa

0,025

2. styropian

0,042

3. płyty z wełny mineralnej

0,042

4. maty z waty szklanej

0,047

5. płyty trzcinowe

0,070

6. szkło piankowe czarne

0,075

7. płyty wiórowo- cementowe

0,140

Z zestawienia wynika, że najlepsze właściwości termoizolacyjne wykazuje pianka

poliuretanowa, styropian i wełna mineralna.

W podłogach na gruncie w pomieszczeniach ogrzewanych powinny być wykonane izolacje

ciepłochronne. Ocieplenie wykonywane jest najczęściej z wełny mineralnej lub styropianu
(rys.1).

Rys. 1. Schemat podłogi z izolacją cieplną na podłożu betonowym na gruncie: 1 – warstwa użytkowa (posadzka),

2 – podkład, 3 – izolacja cieplna, 4 – podłoże betonowe, 5 – ubity grunt lub warstwa żwiru [4, s. 36]

Płyty z wełny mineralnej odznaczają się różnymi gęstościami objętościowymi i w związku

z  tym  ich  właściwości  techniczne,  które  dotyczą  zwłaszcza  ściśliwości,  różnią  się.  Odmiany
lekkie  i  jednocześnie  miękkie,  powinny  być  stosowane  do  ocieplania  stropów,  na  których
przewidziana  jest  posadzka  z  desek  na  legarach.  Natomiast  płyty  twarde  doskonale  nadają  się
do przenoszenia obciążeń. Zatem mogą być stosowane w podłogach wykończonych materiałami
typu wykładzina dywanowa, tworzywa sztuczne, klepka, panele, itp.

Materiały z wełny mineralnej są zróżnicowane cenowo, dlatego należy zastanowić się, który

rodzaj wełny wybrać.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyroby ze styropianu są lekkie, odporne na zawilgocenie, mają doskonałe właściwości

termoizolacyjne  i  wytrzymałość  mechaniczną.  Wadą  tych  materiałów  jest  palność  i  niszczenie
przez  gryzonie.  Styropian  jest  produkowany  w  dwóch  odmianach  jako  palny  i  samogasnący.
Jednak  nawet  styropian  samogasnący  topi  się  już  w  temperaturze  80ºC,  dlatego  nie  należy  go
stosować tam, gdzie istnieje obawa że temperatura zostanie przekroczona.

Płyty z materiałów pochodzenia roślinnego charakteryzują się dużą wytrzymałością

mechaniczną. Wadą natomiast jest duża przewodność cieplna w porównaniu z wełną mineralną
czy styropianem oraz mała odporność na zawilgocenie i grzybienie.

Również stropy nad piwnicami nie ogrzewanymi powinny być ocieplone. Ocieplenie

wykonywane jest na stropie z takich materiałów jak izolacje na gruncie.

Stropom są stawiane wymagania dotyczące izolacyjności od dźwięków. Większość

konstrukcji podłogowych wymaga zastosowania izolacji akustycznych. Najczęściej jako materiał
do izolacji akustycznej stosowana jest wełna mineralna. Przykład rozwiązania izolacji
akustycznej przedstawiono na rys.2 (warstwę izolacji dźwiękoszczelnej oznaczono nr 3).

Rys. 2. Przykład izolacji akustycznej na stropie 1 – izolacja akustyczna, 2 – podkład prefabrykowany, 3 – warstwa

wygładzająca, 4 – posadzka z wykładziny z PVC [4, s.36]

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie materiały zastosujesz do izolacji termicznej w podłodze na gruncie?
2.  Jakie są wady i zalety styropianu?
3.  Jakie są najczęściej stosowane materiały do izolacji akustycznej?
4.  Czym charakteryzuje się wełna mineralna?
5.  Co określa współczynnik λ?
6.  Które  materiały  charakteryzują  się  lepszymi  właściwościami  termicznymi,  o  dużym  czy

małym współczynniku λ?

7. Gdzie w robotach podłogowych stosowane są termoizolacje?
8. Gdzie w robotach podłogowych stosowane są izolacje akustyczne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybierz 5 rodzajów materiałów do izolacji cieplnych z siedmiu przedstawionych,

uszeregowując je od najmniejszego do największego współczynnika przewodzenia ciepła λ.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  obejrzeć próbki materiałów,
2)  zapoznać się z rodzajami materiałów,
3)  określić właściwości współczynnika przewodzenia ciepła przedstawionych materiałów,
4)  zapisać wielkości współczynnika na kartce,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6)  dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki materiałów,

−

arkusz papieru,

−

ołówek lub długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj nazwy materiałów izolacyjnych zapisane na kartkach do miejsca ich ułożenia

w podłodze. Naklej nazwę materiału przy odpowiednim miejscu jej wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

samoprzylepne kartki z wydrukowanymi nazwami materiałów,

−

samoprzylepne kartki z wydrukowanymi miejscami wykonania izolacji,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Spośród przedstawionych materiałów do izolacji termicznej wybierz jeden, który uważasz

za najlepszy do wykonania izolacji w pomieszczeniu mieszkalnym nad piwnicą nie ogrzewaną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z przedstawionymi materiałami izolacyjnymi,
2) wymienić właściwości przedstawionych materiałów izolacyjnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3)  porównać właściwości materiałów,
4)  wybrać jeden materiał najlepszy do zastosowania,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy,
6)  dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

trzy odmiany materiałów izolacyjnych podłogowych,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Przyporządkuj materiały termoizolacyjne do pomieszczeń przedstawionych na filmie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  rozpoznać na filmie przeznaczenie pomieszczeń,
2)  zapoznać się z właściwościami materiałów do izolacji termicznej,
3)  przyporządkować materiały do odpowiednich pomieszczeń,
4)  zapisać na kartce przyporządkowane materiały do wybranych pomieszczeń,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film przedstawiający pomieszczenia o różnym przeznaczeniu,

−

kartki z wydrukowanymi właściwościami różnych materiałów do izolacji termicznej,

−

kartka papieru,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) omówić zastosowanie materiałów do izolacji termicznych?

2) wskazać materiały termoizolacyjne do ułożenia w podłodze na gruncie?

3) omówić wady i zalety styropianu?

4) scharakteryzować wełnę mineralną?

5) wskazać najczęściej stosowane materiały do izolacji akustycznej?

6) określić przydatność materiałów w zależności od współczynnika λ?

7) określić, gdzie w robotach podłogowych stosowane są termoizolacje?

8) omówić, gdzie w robotach podłogowych stosowane są izolacje

akustyczne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Izolacje układane bezpośrednio na powierzchni stropów

4.3.1. Materiał nauczania

Izolacje termiczne stropów

Bezpośrednio na powierzchni stropu układa się izolacje termiczne szczególnie stropów

ostatniej  kondygnacji.  Na  równym  podłożu  układa  się  na  sucho  materiały  izolacyjne  określone
na  rysunku  roboczym  (rys.3).  Najczęściej  izolacja  wykonywana  jest  z  płyt  styropianowych,
z wełny mineralnej, itp. Należy zwrócić uwagę, aby materiał był ułożony ściśle obok siebie. Nie
wolno  dopuścić  do  pozostawienia  szpar  między  płytami,  aby  nie  powstały  „mostki  termiczne”
(miejsca nie zaizolowane).

Powierzchnia ułożonej warstwy izolacyjnej musi być równa. Należy zatem stosować płyty

jednakowej grubości i zwrócić uwagę na jakość podłoża.

Rys. 3. Schemat podłogi z izolacją cieplną na stropie: 1 – podkład, 2 – izolacja cieplna, 3 – strop [oprac. własne]

Izolacje akustyczne stropów

Wykonywanie izolacji przeciwdźwiękowej jest konieczne na stropach międzypiętrowych

(rys.4).  Sposób  wykonania  izolacji  jest  podobny  do  wykonania  izolacji  cieplnej.  Jednak
zasadnicza  różnica  polega  na  zasadzie  działania  izolacji. Materiały  do tego typu  izolacji  muszą
charakteryzować  się  sprężystością,  ponieważ  ich  zadaniem  jest  amortyzowanie drgań podkładu
i tłumienie dźwięków.

Rys. 4. Schemat podłogi z izolacją przeciwdźwiękową: 1- nawierzchnia (posadzka), 2- izolacja

przeciwdźwiękowa [4, s.38]

Najczęściej do tego typu izolacji stosuje się wełnę mineralną, wełnę szklaną, i płyty

pilśniowe.

Wykonanie izolacji może odbywać się na równej i czystej powierzchni stropu. Prace należy

rozpocząć  od  ułożenia  wzdłuż  ścian  na  podłożu  paska  grubości  około  1  cm  i  wysokości  7  cm
z  miękkiego  materiału.  Następnie  wykonuje  się  izolację  na  całej  powierzchni  stropu.  Należy
szczelnie  ułożyć  materiał,  aby  nie  powstały  „mostki  dźwiękowe”,  które  będą  przepuszczały

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

dźwięki. Izolacje wykonane z płyt należy układać na spoinę mijaną. Dlatego bardzo ważne jest
stosowanie materiału dobrej jakości, bez wyszczerbień i ubytków. Jeśli wystąpią luki
w materiale, należy je uzupełnić.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie izolacje wykonuje się bezpośrednio na stropie?
2.  Kiedy izolację cieplną wykonuje się bezpośrednio na stropie?
3.  W jaki sposób wykonuje się izolację termiczną bezpośrednio na stropie?
4.  Dlaczego materiał izolacyjny należy układać szczelnie, aby nie było szpar i prześwitów?
5.  Od czego należy rozpocząć wykonanie izolacji akustycznej?
6.  W jaki sposób wykonuje się izolacje akustyczne?
7.  Z jakich materiałów wykonuje się najczęściej izolacje akustyczne?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Po obejrzeniu filmu wypisz kolejność czynności przy wykonywaniu izolacji

przeciwdźwiękowej na powierzchni stropu międzypiętrowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  obejrzeć film przedstawiający wykonanie izolacji akustycznej,
2)  wypisać kolejność czynności podczas wykonywania izolacji akustycznej na stropie,
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film instruktażowy przedstawiający wykonanie izolacji akustycznej,

−

arkusz papieru,

−

długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Wykonaj izolację akustyczną na stropie w pomieszczeniu o wymiarach 2x2,5m.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przygotować stanowisko pracy,
2)  sprawdzić stan podłoża,
3)  dobrać narzędzia do wykonania izolacji,
4)  przygotować materiały,
5)  wykonać izolację,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  dokonać oceny ćwiczenia,
8)  zlikwidować stanowisko pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

materiały do oczyszczenia podłoża,

−

styropian grubości 1 cm,

−

nóż do cięcia styropianu.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wyjaśnić, kiedy wykonujemy izolacje termiczne bezpośrednio na stropie?

2) wymienić kolejność czynności przy wykonywaniu izolacji termicznej?

3) omówić zjawisko powstawania „mostków termicznych”?

4) uzasadnić konieczność wykonywania izolacji termicznej na stropie?

5) omówić kolejność czynności przy wykonywaniu izolacji akustycznej?

6) wykonać izolację termiczną na stropie?

7) wykonać izolację akustyczną na stropie?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Izolacje układane na izolacjach przeciwwilgociowych

4.4.1.Matriał nauczania

Izolację termiczną w podłogach usytuowanych bezpośrednio na gruncie lub

w pomieszczeniach budynków z piwnicami nie ogrzewanymi wykonuje się na izolacji
przeciwwilgociowej. Do wykonania izolacji cieplnej używa się najczęściej styropianu, wełny
mineralnej, wełny szklanej i płyt pilśniowych.

Izolacja cieplna na podłożu na gruncie
Izolacja termiczna ułożona w podłodze na gruncie, chroni przegrodę poziomą

pomieszczenia  przed  oziębianiem  i  stratami  ciepła.  Oprócz  izolacji  cieplnej  w  tego  typu
podłogach muszą być wykonane izolacje przeciwwilgociowe. Wykonanie i ocieplenie podłogi
na  gruncie  zależy  od  poziomu  wody  gruntowej.  Na  terenach  z  wysokim  poziomem  wody
gruntowej  musi  być  wykonana  izolacja  wodoszczelna.  Ocieplenie  może  być  wykonane
ze styropianu lub wełny mineralnej. Układ warstw w takim typie podłogi przedstawia rys.5.

Rys.5 Przykład ocieplenia podłogi na gruncie w przypadku wysokiego poziomu wód gruntowych.

1 - posadzka, 2 - gładź cementowa, 3 - izolacja cieplna, 4 - warstwa betonowa, 5 - izolacja
wodoszczelna, 6 - podłoże betonowe, 7 - warstwa piasku, 8 - grunt rodzimy [oprac. własne]

Przy niskim poziomie wody gruntowej układ warstw jest jak na rys. 6.

Rys. 6.

Przy

kład

ocieplenia podłogi na gruncie w przypadku niskiego poziomu wód gruntowych:

1 – posadzka z desek, 2 – legary drewniane ułożone na podkładzie z pasków folii, 3 – miękkie płyty
z wełny mineralnej, 4 – podkład betonowy, 5 – warstwa piasku, 6 – grunt rodzimy [oprac. własne]

Izolacja cieplna stropu nad piwnicą
Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi powinny być ocieplone (rys.7). Ocieplenie

najczęściej wykonuje się na izolacji paroszczelnej. Rozwiązanie takie stosuje się najczęściej,
gdy w pomieszczeniach piwnicznych może wystąpić znaczne nasycenie powietrza parą
wodną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wykonanie izolacji należy rozpocząć po wykonaniu izolacji paroszczelnej, od ułożenia

na sucho materiałów izolacyjnych zgodnie z projektem roboczym. Układanie płyt należy
wykonywać ściśle i dokładnie.

Powierzchnia ułożonej warstwy musi być równa. W przypadku stwierdzenia nierówności

podłoża większych niż 5 mm/m należy wykonać warstwę wyrównawczą z zaprawy
odpowiedniej do rodzaju podłoża. Podłoże betonowe można wyrównać zaprawą cementową
1:3 lub 1:4. Warstwa wyrównawcza powinna być zatarta na ostro.

Rys. 7. Schemat podłogi z izolacją cieplną na stropie: 1 – warstwa użytkowa (posadzka), 2 – podkład,

3 – izolacja cieplna, 4 – strop [4, s. 36]

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do zaplanowania

przebiegu ćwiczeń i ich wykonania.
1.  Jakie izolacje układane są na izolacjach przeciwwilgociowych?
2.  W jaki sposób należy przygotować podłoże pod izolacje?
3.  W jaki sposób układamy izolacje termiczne na podłożu na gruncie?
4.  Jak należy przygotować zaprawę wyrównawczą?
5.  Z jakich materiałów wykonujemy najczęściej izolacje termiczne na podłożu na gruncie?
6.  Jaką  izolację  należy  zastosować  pod  izolację  akustyczną  na  stropie  nad  piwnicami

o znacznym nasyceniu powietrza parą wodną?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj z przekroju pionowego budynku w skali 1:50 grubość warstwy izolacji cieplnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z rysunkiem przekroju budynku w skali 1:50,
2)  rozpoznać rodzaje warstw występujące w podłodze,
3)  odszukać na rysunku warstwę izolacji cieplnej,
4)  odczytać grubość warstwy z rysunku,
5)  zaznaczyć przez pogrubienie cienkopisem odszukaną izolację,
6)  wkleić rysunek do zeszytu,
7)  zaprezentować efekty swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

rysunek przekroju pionowego budynku w skali 1: 50,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Przygotuj i wykonaj warstwę wyrównawczą z zaprawy cementowej na podłożu z betonu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przygotować stanowisko pracy zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy,
2)  sprawdzić równość podłoża poziomnicą,
3)  przygotować

materiały

narzędzia

wykonania

zaprawy

wyrównawczej

w odpowiednich proporcjach,

4)  przygotować narzędzia,
5)  wykonać zaprawę cementową,
6)  rozłożyć przygotowaną zaprawę wyrównawczą na podłożu,
7)  sprawdzić równość podłoża,
8)  zaprezentować efekty swojej pracy,
9)  dokonać samooceny,
10)  zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

cement,

−

piasek,

−

woda,

−

poziomnica,

−

paca,

−

szpachla,

−

kastra,

−

szczotka i szufelka.

4.4.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) omówić sposób ułożenia izolacji termicznej na izolacji

przeciwwilgociowej ?

2) omówić sposób ułożenia izolacji akustycznej na izolacji paroszczelnej?

3) przygotować warstwę wyrównawczą do ułożenia na podłożu betonowym? ¨

4) ułożyć warstwę wyrównawczą na podłożu betonowym?

5) uzasadnić celowość wykonania warstwy paroszczelnej pod izolacją

akustyczną na stropach nad pomieszczeniami o dużym nasyceniu
pary wodnej?

6) wykonać izolacje termiczne i akustyczne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Metody i zasady wykonywania izolacji akustycznych

4.5.1. Materiał nauczania

Izolacje akustyczne w podłodze wykonuje się w celu wyeliminowania lub

zminimalizowania  dźwięków  powietrznych  i  uderzeniowych  powstających  przez  uderzenie
w  podłogę  (np.  podczas  chodzenia,  upadku  przedmiotów,  itp.).  Dźwięki  powstają
na  powierzchni  podłogi  i  wprowadzają  ją  w  drgania.  Drgania  przechodzą  na  podkład,
a  następnie  na  strop.  Dlatego  zgodnie  z  przepisami  budowlanymi  stropom  są  stawiane
wymagania  dotyczące  odpowiedniej  izolacyjności  od  dźwięków.  Przy  projektowaniu
izolacyjności na dźwięki podłogi bardzo ważna jest masa stropu. Z tego względu rozróżnia się
dwie zasadnicze odmiany rozwiązań konstrukcji podłogi:

−

podłogi pływające,

−

podłogi z nawierzchniami tłumiącymi.

Podłogi pływające

Jest kilka sposobów rozwiązań konstrukcyjnych podłóg, które zapewnią uzyskanie dobrej

izolacji akustycznej stropów. Przykładowe rozwiązania konstrukcyjne przedstawiono
na rys. 8.

a)

Rys. 8. Przykłady konstrukcji podłóg z izolacją akustyczną:

a) nawierzchnia z deszczułek na podkładzie betonowym; b) z lastryka na podkładzie betonowym;
c) z wykładziną z PVC na podkładzie prefabrykowanym: (1 – nawierzchnia (posadzka), 2 – podkład,
3 – warstwa ochronna, 4 – izolacja przeciwdźwiękowa, 5 – pasek izolacji, 6 – podkład prefabrykowany) [4, s.
38]

We wszystkich rozwiązaniach występuje swobodne ułożenie podkładu i nawierzchni na

warstwie  izolacyjnej.  Warstwa  izolacyjna  stanowi  jednocześnie  otulinę  od  strony  ściany.
Dlatego  rozwiązania  takie  nazwano  potocznie  podłogami  pływającymi.  Podczas
wykonywania  izolacji  należy  zwrócić  szczególną  uwagę  na  dokładne  uszczelnienie  złączy
i  ewentualnych  otworów  w  płycie  stropowej.  Bardzo  ważne  jest  odizolowanie  płyty
podkładowej  od  ściany  pomieszczenia.  Samo  wywinięcie  na  ścianę  papy  czy  folii  nie  jest
wystarczające  ze  względu  na  izolacyjność  akustyczną.  Konieczne  jest  wykonanie  izolacji
dźwiękoszczelnej  z  paska  materiału  przeciwdrganiowego.  Jeżeli  przez  strop  przechodzą
przewody  instalacji  np.  centralnego  ogrzewania,  to  muszą  być  one  zaizolowane  (rys.9),
aby nie pogarszały izolacyjności akustycznej stropu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 9. Przejście przewodów przez strop w pomieszczeniu z pływającą podłogą: 1 – strop, 2 – warstwa

przeciwdrganiowa, 3 – podkład, 4 – posadzka, 5 – przewód c.o., 6 – tuleja, 7 – uszczelnienie (szczeliwo

syntetyczne, wełna mineralna ubita) [2, s. 468]

Podłogi z nawierzchnią tłumiącą dźwięki

Jeśli podłożem jest strop o masie powyżej 350 kg/m² (tzw. strop ciężki) wówczas

wystarczy  jedynie  uzupełnić  izolacyjność  na  dźwięki  uderzeniowe.  Sposób  wykonania
podłogi  polega  na  ułożeniu  na  wygładzonej  powierzchni  stropu  posadzki  z  materiału
tłumiącego  dźwięki,  np.:  wykładziny  dywanowej  lub  wykładziny  z  warstwą  izolacyjną
rys. 10.

Rys. 10. Podłoga na stropie żelbetowym ciężkim z wykładziną tłumiącą

1 – wykładzina PVC z warstwą izolacyjną [4, s. 38]

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W jakim celu w podłodze wykonuje się izolacje akustyczne?
2.  Jak należy wykonać izolację termiczną w podłodze pływającej?
3.  Jakie są sposoby rozwiązań konstrukcyjnych podłóg w podłogach pływających?
4.  Na  co  należy  zwrócić  szczególną  uwagę  podczas  wykonywania  izolacji  w  podłogach

pływających?

5.  Jaki jest podział stropów ze względu na ich masę?
6.  Jakie są rodzaje rozwiązań konstrukcji podłogi ze względu na masę stropu?
7.  Na czym polega osłona stropów ciężkich przed dźwiękami uderzeniowymi?
8.  Jak wykonuje się podłogi na stropach ciężkich?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na schematach przedstawiających różne rozwiązania podłóg z izolacją akustyczną, opisz

miejsce usytuowania izolacji akustycznej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z rysunkami,
2)  rozpoznać na schematach rodzaje warstw podłogi,
3)  opisać na schematach rozpoznane warstwy,
4)  opisać przez pogrubienie warstwę izolacji akustycznej,
5)  omówić sposób wykonania ćwiczenia,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz ze schematami podłóg,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Wykonaj w pomieszczeniu 2 x 2m izolację przeciwdźwiękową z uwzględnieniem

materiałów charakteryzujących się sprężystością.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2)  pogrupować materiały do izolacji przeciwdźwiękowych według cech sprężystych,
3)  wybrać jeden materiał o najlepszych właściwościach sprężystych,
4)  wykonać izolację przeciwdźwiękową,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy,
6)  zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

materiały do izolacji przeciwdźwiękowych,

−

nóż do cięcia,

−

przymiar liniowy,

−

poziomnica,

−

szczotka i szufelka,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Wykonaj izolację przeciwdźwiękową z płyt z wełny mineralnej na spoinę mijankową.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przygotować stanowisko do wykonania ćwiczenia,
2)  sprawdzić stan podłoża,
3)  dobrać narzędzia do wykonania izolacji,
4)  przygotować materiały,
5)  wykonać izolację,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  dokonać oceny ćwiczenia,
8)  zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

wełna mineralna,

−

poziomnica,

−

nóż do cięcia,

−

szczotka i szufelka.

Ćwiczenie 4

Wykonaj izolację akustyczną stropu, przez który przechodzi instalacja centralnego

ogrzewania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) obejrzeć film instruktażowy o wykonaniu izolacji akustycznej na stropie, przez który

przechodzi instalacja centralnego ogrzewania,

2)  dobrać narzędzia do wykonania izolacji,
3)  przygotować materiały,
4)  wykonać izolację,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy,
6)  dokonać oceny ćwiczenia,
7)  zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

film instruktażowy o wykonaniu izolacji akustycznej na stropie, przez który przechodzi
instalacja centralnego ogrzewania,

−

materiały do izolacji przeciwdźwiękowych,

−

nóż do cięcia,

−

przymiar liniowy,

−

poziomnica,

−

szczotka i szufelka,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) uzasadnić, po co stosowane są izolacje akustyczne w stropach?

2) omówić podział podłóg ze względu na masę stropu?

3) rozpoznać rozwiązania konstrukcyjne podłóg z izolacją akustyczną?

4) wykonać izolacje akustyczne w podłogach pływających?

5) wykonać izolacje akustyczne w przejściach przewodów przez strop?

6) omówić zasady wykonania podłogi na stropie ciężkim z uwzględnieniem

uzupełnienia izolacyjności akustycznej?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Metody i zasady wykonywania izolacji termicznych

4.6.1. Materiał nauczania

Izolacja termiczna chroni poziome przegrody budynku przed nadmiernymi stratami

ciepła i oziębianiem się podłogi. Najczęściej tego typu izolacje wykonuje się:

−

na warstwie izolacji przeciwwilgociowej na podłożu na gruncie,

−

na powierzchni stropu nad pomieszczeniami zimnymi, np. piwnicami nie ogrzewanymi,
nad bramami, podcieniami,

−

bezpośrednio na powierzchni stropu, co dotyczy stropów ostatniej kondygnacji.

Schematy typowych izolacji termicznych są zilustrowane na rys.11.

Rys. 11. Położenie izolacji cieplnej: a) na gruncie, b) na izolacji paroszczelnej, c) na stropie [4, s. 67]

Należy zwrócić uwagę, aby podłoże na którym układana jest izolacja, było suche i równe.

Do wykonania izolacji podłoże nie może wykazywać odchyłek większych niż 5%. Jeśli
nierówności są większe, należy wykonać warstwę wyrównawczą z zaprawy odpowiedniej
do rodzaju podłoża.

Wykonanie izolacji musi być staranne i dokładne, aby nie wystąpiły „mostki termiczne”.

Izolacje z płyt należy wykonywać na spoinę mijankową. Jeśli izolacja wykonywana jest z płyt
styropianowych,  nie  wolno  układać  jej  na  powłokach  izolacyjnych  wykonanych  z  pap,
lepików  czy  roztworów  asfaltowych  stosowanych  na  zimno.  Izolacje  z  materiałów
nasiąkliwych, np. z płyt pilśniowych muszą być chronione warstwą ochronną z folii lub papy
przed  zawilgoceniem.  Należy  pamiętać  o  zaimpregnowaniu  materiałów  izolacyjnych
pochodzenia roślinnego, np. wodnym roztworem solnym preparatu grzybobójczego. Materiał
izolacyjny  po  zaimpregnowaniu  trzeba  wysuszyć.  Obecnie  są  produkowane  płyty  pilśniowe
grzyboodporne, które do tego typu izolacji są stosowane.

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W jakim celu w podłodze wykonywane są izolacje termiczne?
2.  Gdzie wykonywane są w podłodze  izolacje termiczne?
3.  Jak wykonywane są izolacje termiczne na podłożu na gruncie?
4.  Jak wykonywane są izolacje na stropie?
5.  Jak należy przygotować materiały do wykonania izolacji termicznych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj izolację cieplną na powierzchni stropu nad piwnicą, jeżeli w pomieszczeniach

piwnicznych może wystąpić nasycenie powietrza parą wodną.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przygotować stanowisko pracy,
2)  sprawdzić stan podłoża,
3)  dobrać narzędzia do wykonania izolacji,
4)  przygotować materiały,
5)  wykonać izolację cieplną, pamiętając o wcześniejszym wykonaniu izolacji paroszczelnej,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  dokonać oceny ćwiczenia,
8)  zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

folia,

−

wełna mineralna,

−

nóż do cięcia,

−

przymiar liniowy,

−

szczotka i szufelka.

Ćwiczenie 2

Wykonaj izolację cieplną w pomieszczeniu o wymiarach 2x 2,5m na podłożu na gruncie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przygotować stanowisko pracy,
2)  sprawdzić stan podłoża,
3)  dobrać narzędzia do wykonania izolacji,
4)  przygotować materiały,
5)  wykonać izolację, pamiętając o wcześniejszym wykonaniu izolacji przeciwwilgociowej,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  dokonać oceny ćwiczenia,
8)  zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

folia,

−

styropian,

−

nóż do cięcia,

−

przymiar liniowy,

−

szczotka i szufelka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wskazać zastosowanie izolacji cieplnej w podłodze?

2) określić miejsce usytuowania izolacji cieplnej w podłodze?

3) wykonać izolację cieplną na podłożu na gruncie?

4) wykonać izolację cieplną na stropie?

5) przygotować materiały do wykonania izolacji termicznej?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7. Ochronne warstwy izolacji

4.7.1. Materiał nauczania

Warstwa ochronna jest potrzebna do ochrony materiału izolacyjnego przed zawilgoceniem

w czasie wykonywania podkładu. Materiały stosowane do wykonywania izolacji często nie są
odporne na działanie wilgoci. Jest również grupa materiałów pochodzenia roślinnego, która pod
wpływem wilgoci może ulec zagrzybieniu. Dlatego stosowanie warstwy ochronnej
do zabezpieczania warstwy izolacyjnej jest konieczne.

Do wykonania warstwy ochronnej mogą być stosowane cienkie folie polietylenowe, papy

czy papier  asfaltowy.  Układając  warstwę  ochronną  należy  pamiętać,  aby  wywinąć  ją  na  ścianę
w  celu  ochrony  izolacji  przed  zawilgoceniem.  Pasy  warstwy  ochronnej  należy  wykonywać
na  10-cio  centymetrowy  zakład.  Łączenie  zakładów  musi  być  zgrzewane  lub  klejone
(w zależności od użytego materiału).

Ponieważ na warstwie izolacyjnej wykonywany jest podkład na mokro (rys. 12) istnieje

możliwość przedostania się wody z zaprawy do warstwy izolacyjnej.

Rys. 12. Konstrukcja podłogi z izolacją termiczną i warstwą ochronną: 1 – pasek izolacji, 2 – warstwa izolacji,

3 – warstwa ochronna [4, s. 38]

Aby wyeliminować wykonywanie podkładów metodą mokrą i skrócenia czasu wysychania

podkładu  stosowane  są  podkłady  prefabrykowane.  Stosowanie  podkładów  prefabrykowanych
nie  eliminuje  całkowicie  występowania  warstwy  ochronnej,  ale  znacznie  ją  ogranicza.
Na  rysunku  13  pokazano  przykłady  zastosowania warstw ochronnych  w  przypadku  stosowania
podkładów prefabrykowanych.

Rys. 13. Przykłady miejscowych warstw ochronnych w wypadku stosowania podkładów prefabrykowanych: a) pas

papy osłaniający pasek izolacyjny, b) ochrona izolacji w miejscach połączeń płyt [4, s. 70]

1 – warstwa ochronna

Na rysunku 13a warstwę ochronną stanowi pas cienkiej papy osłaniający pasek izolacyjny.

Ze względu na kształt połączenia płyt podkładu nie ma potrzeby ochraniania izolacji
w miejscach połączeń. W przykładzie 13b należy wykonać pas ochronny w miejscach połączeń
płyt prefabrykowanych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.7.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń

1.  Do czego służy warstwa ochronna w posadzce?
2.  Z jakich materiałów należy wykonać warstwę ochronną?
3.  Jak należy wykonać warstwę ochronną w przypadku metody mokrego wykonania podkładu?
4.  W których miejscach należy wykonać warstwę ochronną w podłodze?
5.  Jakiej wielkości zakładki należy stosować przy łączeniu pasów warstwy ochronnej?

4.7.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Napisz w punktach wykonanie warstwy ochronnej pod podkład wykonany metodą mokrą.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) ustalić kolejność czynności podczas wykonywania warstwy ochronnej pod podkład

wykonany na mokro,

2) napisać w punktach kolejność czynności podczas wykonywania robót,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Wybierz 3 rodzaje materiałów do wykonywania warstw ochronnych z pięciu próbek i zapisz

na kartce ich nazwy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  obejrzeć próbki materiałów,
2)  zapoznać się z rodzajami materiałów,
3)  określić właściwości materiałów,
4)  zapisać wybrane nazwy próbek na kartce,
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6)  dokonać oceny ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

próbki materiałów,

−

arkusz papieru,

−

ołówek lub długopis,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Wykonaj warstwę ochronną na powierzchni izolacji cieplnej w pomieszczeniu

o wymiarach 2x2m.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  przygotować stanowisko pracy,
2)  sprawdzić dokładność ułożenia izolacji cieplnej,
3)  dobrać narzędzia do wykonania warstwy ochronnej,
4)  przygotować materiały,
5)  wykonać warstwę ochronną,
6)  zaprezentować efekty swojej pracy,
7)  dokonać oceny ćwiczenia,
8)  zlikwidować stanowisko pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

folia,

−

nóż do cięcia,

−

przymiar liniowy.

4.7.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wyjaśnić, do czego służy warstwa ochronna?

2) określić materiały, z jakich należy wykonać warstwę ochronną?

3) wskazać, gdzie należy ułożyć warstwę ochronną?

4) określić wielkość zakładów wyłożonych na ścianę?

5) wykonać warstwę ochronną izolacji?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8. Przepisy bhp i ochrony ppoż

4.8.1. Materiał nauczania

Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy

Podczas wykonywania robót izolacyjnych można zatrudnić wyłącznie pracowników

przeszkolonych w tym zakresie, posiadających aktualne karty zdrowia i zaopatrzonych
w odpowiednią odzież roboczą i obuwie robocze. Konieczne jest używanie czystej odzieży
roboczej oraz stosowanie porządku w miejscu pracy.

Stosowanie odzieży i ochron osobistych
Do prac izolacyjnych należy używać odzieży roboczej, która ułatwia pracownikowi

wykonywanie czynności zawodowych w warunkach zagrażających życiu lub zdrowiu, chroni
odzież własną pracownika przed ubrudzeniem lub zniszczeniem. Elementy odzieży roboczej to:
spodnie, bluzy, koszule, kombinezony i obuwie robocze.

Celem stosowania odzieży i sprzętu ochronnego jest zapobieganie zagrożeniom związanym

ze środowiskiem pracy. Podczas robót izolacyjnych oprócz odzieży ochronnej należy stosować
nakolanniki i rękawice robocze.

Stosowanie nakolanników przy robotach podłogowych jest konieczne, gdyż istnieje

niebezpieczeństwo schorzeń stawów kolanowych. Praca wykonywana jest najczęściej
w niewygodnej pozycji (na kolanach) oraz niskiej temperaturze i wilgoci.

Wymagania dotyczące narzędzi i sprzętu
Narzędzia i sprzęt powinny odpowiadać określonym wymaganiom, by pozwalały

na bezpieczną pracę. Używane przez posadzkarza narzędzia muszą być w dobrym stanie
technicznym i czyste. Należy je używać zgodnie z przeznaczeniem. Nie wolno używać
uszkodzonych narzędzi. Po zakończonej pracy należy oczyścić narzędzia i sprawdzić ich stan.

Narzędzia elektryczne używane do pracy muszą być izolowane, uziemione i zerowane.

Bezpieczeństwo przeciwpożarowe
W pomieszczeniach, gdzie przechowuje się materiały łatwopalne należy zapewnić

wentylację. Wyeliminować możliwości powstawania otwartego ognia, np. przez zapalenie
papierosa lub iskry elektrycznej. Podczas wykonywania robót podłogowych należy zaopatrzyć
się w podręczny sprzęt gaśniczy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do ćwiczeń.

1. Jakich pracowników można zatrudniać przy robotach posadzkarskich?
2. Jakie niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia ludzi mogą występować przy robotach

posadzkarskich?

3.  Jaką odzież roboczą stosuje się w robotach posadzkarskich?
4.  Jakie podstawowe wymagania stawia się narzędziom do robót posadzkarskich?
5.  Jakie należy stosować zabezpieczenia przeciwpożarowe?

4.8.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz odzież roboczą i środki ochrony osobistej dla posadzkarza wykonującego izolacje

i przyklej wybrane części odzieży na przygotowany arkusz.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  dobrać nazwy z częściami odzieży i ochrony osobistej,
2)  przykleić wybrane nazwy części odzieży i ochrony na przygotowany arkusz,
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

samoprzylepne kartki z nazwami odzieży i ochrony osobistej,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Opisz stanowisko pracy posadzkarza pracującego przy izolacjach termicznych

i akustycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zapoznać się z zagrożeniami jakie występują podczas pracy przy układaniu izolacji

termicznych i akustycznych,

2)  wyszczególnić możliwe niebezpieczeństwa,
3)  opisać zabezpieczenia stanowiska,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy,
5)  dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

arkusz papieru,

−

mazaki,

−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.8.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) opisać niebezpieczeństwa występujące podczas pracy posadzkarza?

2) wymienić części odzieży roboczej i ochrony osobistej posadzkarza?

3) omówić wymagania dotyczące narzędzi posadzkarza?

4) omówić wymagania dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowego?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.9. Aprobaty techniczne i instrukcje

4.9.1. Materiał nauczania

W Polsce w 2004 r. weszła w życie nowa norma na wyroby do izolacji cieplnej

w budownictwie o symbolu PN-EN 13163-2004. Zastąpiła ona normę polską, która tym samym
została wycofana ze zbioru Polskich Norm.

W nowej normie znajdują się zupełnie nowe wymagania stawiane styropianom. Producent

powinien deklarować tolerancje wymiarów i tolerancje kształtów. Nowością jest także
deklarowana klasa reakcji na ogień.

Aprobaty techniczne
Obecnie materiały izolacyjne mogą być dopuszczane do obrotu i stosowania zgodnie

z  odpowiednim  trybem  przewidzianym  w  Prawie  budowlanym  i  w  dużym  stopniu
dostosowanym  do  wymagań  europejskich.  W  tym  celu  Instytut  Techniki  Budowlanej  wydaje
odpowiednie  zalecenia  udzielania  aprobat  technicznych  (pozytywna  ocena  techniczna
przydatności  wyrobu  budowlanego  do  zamierzonego  stosowania,  uzależnioną  od  spełnienia
wymagań  podstawowych  przez  obiekty  budowlane,  w  których  wyrób  budowlany  jest
stosowany),  określające  zbiór  wymagań  podstawowych.  Dokumentem  dopuszczającym  między
innymi. materiały izolacyjne do obrotu i stosowania jest aprobata techniczna.

Aprobaty techniczne udziela się dla wyrobów innowacyjnych wprowadzanych do praktyki.

Wydaje się je na 5 lat. Ważność aprobat może być przedłużona na kolejne lata.

Wszystkie wyroby, które są legalnie dopuszczone do stosowania, czyli spełniają wymagania

odnośnych  przepisów,  powinny  mieć  znak  „B”.  Znak  ten  może  być  umieszczony  na  wyrobie,
opakowaniu  lub  w  dokumentach  dołączonych  do  wyrobu.  Znak  taki  otrzymuje  wyrób
po  przejściu  skomplikowanej  procedury,  która  wiąże  się  ze  spełnieniem  rygorystycznych
wymogów.

Legalnie sprzedawane w naszym kraju mogą też być materiały wyprodukowane w Polsce,

które uzyskały znak CE w innych państwach Unii Europejskiej.

Ustawa przewiduje dwa systemy wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu

(sprzedaży)  na  terenie  Polski.  Pierwszy  z  nich  to  system  europejski  –  wtedy  stosuje  się
oznaczenie  CE.  W  praktyce  oznacza  to,  że  wyrób  budowlany  nadaje  się  do  stosowania  przy
wykonywaniu robót budowlanych, jeśli jest:

−

oznakowany  CE,  co  jest  dowodem,  że  dokonano  oceny  jego  zgodności  z  normą
zharmonizowaną albo europejską aprobatą techniczną bądź krajową specyfikacją techniczną
państwa  członkowskiego  Unii  Europejskiej,  uznaną  przez  Komisję  Europejską  za  zgodną
z wymaganiami podstawowymi albo

−

umieszczony w określonym przez Komisję Europejską wykazie wyrobów mających
niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczeństwa, dla których producent wydał deklarację
zgodności z uznanymi regułami sztuki budowlanej. Warto jednak pamiętać, że taką oficjalną
listę musi opublikować w Monitorze Polskim minister infrastruktury, co jednak dotychczas
nie nastąpiło.

Oznakowanie CE materiału budowlanego, który nie stwarza szczególnego zagrożenia dla

zdrowia  lub  bezpieczeństwa  oraz  nie  odpowiada  lub  odpowiada  częściowo  specyfikacjom
technicznym  jest  także  dopuszczalne,  ale  wyłącznie  po  przejściu  specjalnej  procedury
legalizacyjnej  (czyli  dokonaniu  tzw.  oceny  zgodności).  Od  1  maja  2004r  wszystkie  normy
zharmonizowane,  których  okresy  przejściowe  minęły  przed  tą  datą,  zaczęły  obowiązywać
w  Polsce.  Są  one  przeniesione  do  zbioru  polskich  norm  i  oznaczane  jako  PN-EN.  Prezes
Polskiego Komitetu Normalizacyjnego ogłosił wykaz norm zharmonizowanych, które formalnie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

już obowiązuje w Polsce i przewidują znakowanie CE. Na liście tej znalazły się normy
dotyczące m.in. klejów do płytek, płyt gipsowych, klejów gipsowych do płyt gipsowych,
kruszyw lekkich, kruszyw do zapraw, wyrobów do izolacji cieplnej, okuć budowlanych, cementu
i wapna budowlanego, domieszek do betonu itp.

Instrukcje stosowania

W związku z wejściem Polski do UE prowadzone są prace nad wprowadzeniem norm

europejskich do Polskich Norm.

Obecnie w dziedzinie budownictwa nie ma obligatoryjnych norm branżowych. Dlatego

producenci, którzy wytwarzają wyroby budowlane powinni robić to zgodnie z określoną  normą
branżową  (do  czasu  jej  wygaśnięcia)  lub  Polską  Normą  i  wprowadzać  swe  wyroby  do  obrotu
i  stosowania  na  podstawie  certyfikatu  lub  deklaracji  zgodności.  Wyjątek  stanowią  styropiany,
na  które  jest  opracowana  norma.  Zaletą  normy  jest  dokonanie  klasyfikacji  wyrobów
styropianowych i szczegółowe wyliczenie wraz z rysunkami przekrojów przegród budowlanych.

Każdy materiał budowlany wprowadzony do obrotu musi mieć instrukcję producenta, która

dołączona  jest  do  materiału  lub  wyrobu.  Instrukcja  zawiera:  nazwę  materiału  lub  wyrobu,
zastosowanie, narzędzia, opakowania, przygotowanie materiału, zużycie materiału (zalecane jest
przyjmowanie  do  obliczeń  zużycia  materiału  normę  większą),  czyszczenie  narzędzi,  dane
techniczne.
Dzięki  instrukcji  można  m.in.  obliczyć  ilość  materiału,  poznać  właściwości  i  przydatność
materiału, dobrać narzędzia, itp.

4.9.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jak nazywa się dokument dopuszczający materiały budowlane do obrotu?
2.  Jak nazywa się dokument dopuszczający styropiany do obrotu?
3.  Czy wszystkie materiały muszą mieć aprobaty techniczne?
4.  Kto wydaje zalecenia udzielania aprobat technicznych na materiały i wyroby budowlane?
5.  Na ile lat wydaje się aprobaty techniczne?
6.  Jak oznacza się wyroby, które są dopuszczone do stosowania?
7.  Jakie informacje zawiera instrukcja producenta?

4.9.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie instrukcji producenta oblicz ilość styropianu gr. 5 cm do wykonania izolacji

na podłożu na stropie nad piwnicą nieogrzewaną o powierzchni 30 m².

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z instrukcją producenta,
2)  obliczyć ilości styropianu,
3)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcja producenta,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

podstawie

instrukcji

producenta

zaplanuj

wykonanie

izolacji

akustycznej

w pomieszczeniu na izolacji paroszczelnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z instrukcją producenta,
2)  zaplanować kolejność wykonania robót,
3)  dobrać narzędzia i materiały,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy,
5)  dokonać samooceny.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcja producenta,

−

zeszyt,

−

przybory do pisania.

4.9.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) nazwać dokument dopuszczający materiały do obrotu?

2) wskazać dokument dopuszczający do obrotu i stosowania styropiany?

3) wskazać instytucję wydającą aprobaty techniczne?

4) określić, na ile lat wydawane są aprobaty techniczne?

5) rozpoznać oznaczenia materiałów dopuszczonych do stosowania?

6) zastosować instrukcję producenta?

7) wykorzystać zdobyte wiadomości w praktyce?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.10. Warunki techniczne wykonania izolacji oraz ich odbiór

4.10.1. Materiał nauczania

Do wykonania izolacji termicznych i akustycznych należy stosować materiały dopuszczone

do obrotu. Izolacje muszą być wykonane tak, aby:

−

dobrze przylegały do podłoża,

−

były szczelne,

−

miały jednakową grubość płyt,

−

nie występowały na ich powierzchni nierówności.
Przed przystąpieniem do robót izolacyjnych trzeba sprawdzić stan podłoża, prawidłowość

powierzchni  i  wilgotność.  Podłoże  pod  izolację  powinno  być  równe  i  poziome,
a  wielkość  odchyłki  nie  może  być  większa  niż  5  mm.  Jeśli    nierówności  są  większe  należy
wykonać  warstwę  wyrównawczą  z  zaprawy  cementowej.  Należy  pamiętać,  aby  materiały
izolacyjne  chronić  przed  wilgocią,  stosując  warstwy  ochronne.  Zakłady  arkuszy  warstw
ochronnych powinny być szczelne i wynosić 10 cm.

Ważne jest, aby styropianów nie kłaść i nie przykrywać powłokami asfaltowymi, gdyż mogą

ulec stopieniu.

Izolacje należy wykonać zgodnie z projektem ( rysunkiem roboczym), w którym określona

jest grubość warstwy i materiał, z którego izolację należy wykonać.

Podstawą odbioru robót są:

−

dokumentacja techniczna,

−

dziennik budowy,

−

atesty,

−

Polskie Normy określające wymagania i badania techniczne przy odbiorze poszczególnych
rodzajów podłóg.

Prawidłowość robót izolacyjnych oraz zgodność z projektem sprawdza się w czasie badań

tzw. pośrednich. Badania pośrednie przeprowadza się na podstawie:

−

zapisów w dzienniku budowy,

−

atestów,

−

wyników badań stwierdzających zgodność użytych materiałów z wymaganiami projektu
i odpowiednich norm technicznych.

W dzienniku budowy dokonuje się zapisów dotyczących międzyoperacyjnych odbiorów

poszczególnych  robót  np.  wykonania  warstw  izolacyjnych  czy  ochronnych.  Jakość  robót
izolacyjnych  ma  duży  wpływ  na  wartość  techniczną  podłóg.  Dlatego  bardzo  ważne  jest
sprawdzanie  użytych  do  izolacji  materiałów.  Jeśli  okaże  się,  że  użyte  materiały  nie  miały
dokumentów  określających  ich  jakość,  a  budzą  wątpliwość,  to  powinny  być  zbadane.
Nie  dopuszczalne  jest  stosowanie  materiałów  nieobjętych  dokumentami  dopuszczającymi  do
obrotu i stosowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.10.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  Jakie materiały można stosować do wykonania izolacji?
2.  Jakie warunki wykonania muszą spełniać izolacje?
3.  Jak należy przygotować podłoże pod izolacje?
4.  Jakie należy wykonać wielkości zakładów przy łączeniu warstw ochronnych?
5.  Na czym polegają badania pośrednie?

4.10.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj cechy podłoży zapisane na kartkach samoprzylepnych, do rodzajów izolacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zapoznać się z cechami podłoży,
2)  dobrać odpowiednie cechy zapisane na kartkach samoprzylepnych,
3)  przyporządkować cechy rodzajom izolacji,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

samoprzylepne kartki z wydrukami cech podłoży,

−

samoprzylepne kartki z nazwami izolacji,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Spośród dokumentów znajdujących się na stole w pracowni wybierz te, które stanowią

podstawę odbioru robót izolacyjnych. Zapisz w zeszycie w punktach nazwy wybranych
dokumentów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  obejrzeć dokumenty znajdujące się na stole w pracowni,
2)  wybrać rodzaje dokumentów stanowiących podstawę odbioru robót izolacyjnych,
3)  zapisać w zeszycie nazwy dokumentów,
4)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

dokumenty,

−

arkusz papieru,

−

przybory do pisania,

−

zeszyt przedmiotowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.10.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wyjaśnić, jakie warunki muszą spełniać materiały stosowane do wykonania

izolacji?

2) wymienić dokumenty niezbędne do odbioru robót?

3) opisać, jak należy przygotować podłoże pod izolacje?

4) wyjaśnić, na czym polega odbiór pośredni?

5) wskazać, w jakim dokumencie zapisujemy odbiór robót izolacyjnych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.11. Zasady przedmiarowania i obmiaru robót

4.11.1 Materiał nauczania

Przedmiar robót
Przedmiar robót polega na obliczeniu ich ilości w celu sporządzenia kosztorysu.

Obliczając ilości robót, należy zwrócić uwagę na wielkość nakładów rzeczowych niezbędnych
do wykonania jednostki produkcji. Nie można obmierzać łącznie robót, dla których norma czasu
i zużycie materiałów są różne. Przy przedmiarowaniu robót należy wykorzystać wskazówki
zawarte w częściach opisowych do poszczególnych rozdziałów katalogów nakładów rzeczowych
(KNR), podające zasady przedmiarowania danego rodzaju robót.

Przy przedmiarowaniu robót izolacyjnych należy korzystać z katalogu nakładów

rzeczowych – KNR – 2-02 t.I.

Wyniki przedmiaru zestawia się w grupy według przeznaczenia izolacji (np. cieplna,

akustyczna) oraz technologii wykonania.

Przedmiary wykonuje się na drukach - Przedmiar robót, które mają identyczne kolumny jak

na drukach – Obmiar robót.

Obmiar robót
Obmiaru robót izolacyjnych dokonuje się w celu rozliczenia się pracodawcy za wykonane

prace z pracownikami i z inwestorem. Przy rozliczeniach z pracownikami obmiar jest niezbędny
do  obliczenia  ich  zarobków,  gdy  pracują  w  systemie  akordowym.  Przy  rozliczeniach
z inwestorem obmiar służy do określenia wartości wykonanych prac.
Izolacje termiczne i akustyczne oblicza się w metrach kwadratowych izolowanej powierzchni.
Wymiary powierzchni przyjmuje się w świetle surowych  murów.
Z  obliczonej  powierzchni  potrąca  się  powierzchnie  otworów,  słupów,  pilastrów,  itp.  większe
od 1 m².

Izolacje na powierzchniach krzywych oblicza się w metrach kwadratowych w rozwinięciu.

Do sporządzenia obmiaru robót należy przygotować druk - Obmiar robót. Druk opracowuje się
w postaci tabeli rys.13. Do tabeli wpisuje się rodzaj wykonywanych prac i oblicza ilości
w określonej jednostce miary.

Sporządzając obmiar robót, należy wyszczególnić wszystkie czynności, które wystąpią

w procesie technologicznym podczas wykonania prac, czyli np. oczyszczenie podłoża,
wyrównanie podłoża, wykonanie izolacji, itp.

Tab. 1. Druk – Obmiar robót

Opis robót, obliczenia ilości i jednostka miary

Ilość

Izolacja termiczna ze styropianu grubości 10cm

25,00x15,00 m²

375

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.11.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.  W jakim celu wykonujemy obmiary robót?
2.  W jakich jednostkach dokonujemy obmiaru izolacji?
3.  Jakie powierzchnie potrąca się przy obmiarze robót izolacyjnych?
4.  W jaki sposób oblicza się powierzchnie krzywe?
5.  Czy potrafisz sporządzić obmiar robót na roboty izolacyjne?
6.  W jaki sposób sporządza się obmiar robót?
7.  Do czego służy przedmiar robót?
8.  Z jakich katalogów korzystamy przy sporządzaniu przedmiaru robót?

4.11.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sporządź obmiar pomieszczenia, w którym ma być ułożona izolacja ciepłochronna z wełny

mineralnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zmierzyć przymiarem taśmowym lub miarką składaną powierzchnię pomieszczenia,
2)  przygotować druk - Obmiar robót,
3)  obliczyć powierzchnię podłogi,
4)  wypełnić arkusz obmiaru,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przymiar taśmowy lub miarka składana,

−

druk - Obmiar robót,

−

kalkulator,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Sporządź obmiar robót pod izolację termiczną na podłożu betonowym z wyrównaniem

podłoża.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)  zmierzyć powierzchnię pomieszczenia,
2)  wypisać kolejność wykonanych czynności,
3)  obliczyć powierzchnię podłogi,
4)  wypełnić druk - Obmiar robót,
5)  zaprezentować efekty swojej pracy,
6)  dokonać samooceny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

przymiar taśmowy lub miarka składana,

−

druk - Obmiar robót,

−

kalkulator,

−

przybory do pisania,

−

KNR 2-02 t.I.

4.11.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić, w jakim celu sporządzamy obmiar robót?

2) określić, w jakich jednostkach dokonujemy obmiaru robót izolacyjnych?

3) wyjaśnić, jakie powierzchnie potrąca się przy obmiarach robót izolacyjnych? ¨

4) wypełnić druk – Obmiar lub Przedmiar robót?

5) sporządzić obmiar robót na dowolne roboty izolacyjne?

6) określić, w jakim celu sporządza się przedmiar robót?

7) wyjaśnić, co stanowi podstawę do sporządzenia przedmiaru robót?

8) sporządzić przedmiar robót na roboty izolacyjne?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 21 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5.  Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane są

cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz ją i
zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,

natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć Ci
trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od
17 do21).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Ze względu na pochodzenie materiały do izolacji termicznej i akustycznej można podzielić

na:
a)  roślinne, mineralne, z tworzyw sztucznych.
b)  naturalne, roślinne, z tworzyw sztucznych.
c)  naturalne, mineralne, z tworzyw sztucznych.
d)  mineralne, z folii, z tworzyw sztucznych.

2. Na rysunku cyfrą 3 oznaczona jest:

a)  izolacja termiczna.
b)  izolacja akustyczna.
c)  warstwa ochronna.
d)  izolacja przeciwwilgociowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Płyty pilśniowe i paździerzowe należą do materiałów izolacyjnych pochodzenia:

a)  roślinnego.
b)  naturalnego.
c)  mineralnego.
d)  z tworzyw sztucznych.

4. Styropiany charakteryzują się:

a)  dużą gładkością.
b)  dużą sprężystością.
c)  dużą szczelnością.
d)  małą gęstością pozorną.

5. Który z materiałów jest najlepszym izolatorem ciepła?

a)  styropian – λ = 0,042 w(m·k).
b)  płyty trzcinowe – λ = 0,070 w(m·k).
c)  pianka poliuretanowa – λ = 0,025 w(m·k).
d)  płyty wiórowo-cementowe – λ = 0,140 W(m·K).

6. Oblicz ilość potrzebnych płyt styropianowych do ułożenia izolacji ciepłochronnej

na powierzchni 30 m², wiedząc, że jedna płyta ma wymiary 1,0 x 0,5 m?
a)  6 sztuk.
b)  15 sztuk.
c)  60 sztuk.
d)  150 sztuk.

7. Do wykonania warstwy wyrównawczej na podłożu betonowym zastosujesz zaprawę:

gipsową.

wapienną.

cementową.

cementowo - wapienną.

8. Na rysunku cyfrą 3 oznaczona jest izolacja:

a)  ochronna.
b)  termiczna.
c)  paroszczelna.
d)  wodoszczelna.

9. Jako jedną z warstw podłogi w pomieszczeniu położonym nad nie ogrzewaną piwnicą

należy położyć izolację:
a)  termiczną.
b)  akustyczną.
c)  wodoszczelną.
d)  paroszczelną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Folię stosowaną do wykonania warstwy ochronnej należy układać na „zakład”, który

powinien wynosić:
a)  2 cm.
b)  5 cm.
c)  8 cm.
d)  10 cm.

11. Przedmiary robót wykonuje się w celu:

a)  sporządzenia kosztorysu.
b)  rozliczenia z pracodawcą.
c)  sporządzenia inwentaryzacji.
d)  rozliczenia zarobków robotników.

12. Stropy „ciężkie” to takie, których masa przekracza:

a)  250 kg/m².
b)  300 kg/m².
c)  350 kg/m².
d)  400 kg/m².

13. Najczęściej w związku z pracą w zawodzie posadzkarza występują:

a)  okaleczenia.
b)  nerwobóle.
c)  przeziębienia.
d)  stawów kolanowych.

14. Do środków ochrony osobistej stosowanych podczas robót izolacyjnych oprócz odzieży

i obuwia ochronnego zaliczamy:
a)  kask.
b)  okulary.
c)  nakolanniki.
d)  maski przeciwpyłowe.

15. Styropiany do obrotu i stosowania dopuszcza:

a)  atest.
b)  Norma Polska.
c)  instrukcja stosowania.
d)  protokół dopuszczalności stosowania.

16. Znak „B” przedstawia oznakowanie wyrobu budowlanego:

a)  zawartego w polskiej normie.
b)  opatrzonego znakiem bezpieczeństwa wyrobu.
c)  spełniającego wymagania przepisów unijnych.
d)  spełniającego wymagania przepisów budowlanych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Powierzchnię podłogi pomieszczenia o wymiarach 5x4 m należy wyłożyć warstwą

zabezpieczającą z folii. Według instrukcji producenta folia ma  zachodzić na każdą ze ścian
na wysokość 10 cm. Oblicz, ile folii należy zakupić?
a)  20,0 m².
b)  20,8 m².
c)  21,0 m².
d)  21,8 m².

18. Międzyoperacyjne odbiory robót muszą być wpisane do:

a)  protokołu.
b)  dziennika budowy.
c)  dokumentacji robót.
d)  harmonogramu robót.

19. W podłodze pomieszczenia przedstawionym na schemacie ma być wykonana izolacja

akustyczna.  Aby  ustalić  ilość  materiału  do  wykonania  pasa  izolacji  przy  ścianie,  należy
obliczyć obwód pomieszczenia. Z przedmiaru wynika, że obwód wyniesie:
a)  24 m.
b)  28 m.
c)  30 m.
d)  32 m.

20. Brak szczelności izolacji termicznej z wełny mineralnej powoduje:

a)  niszczenie podłoża.
b)  gromadzenie nieczystości.
c)  powstawanie mostków termicznych.
d)  przedostawanie się wody z podkładu.

21. W obmiarze robot należy obliczyć:

a)  ilość robót.
b)  wartość robót.
c)  ilość materiałów.
d)  czas wykonania robót.

8 m

10 m

6 m

4 m

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Wykonywanie izolacji termicznych i akustycznych

Zgodnie z instrukcją zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

Razem: