PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

1

BLOK I -

STRATEGIE INWESTOWANIA

Etapy przeprowadzania Transakcji:

1.

Prognozowanie (czy gramy długo - na wzrost, czy gramy krótko - na spadek),

2.

Wyznaczanie momentu zawarcia transakcji,

3.

Zarządzanie pieniędzmi.

Ad

1

- Pozycja długa - to zakup aktywów finansowych niezbilansowana jeszcze przez ich

sprzedaż. Otwiera ją inwestor mając nadzieję na wzrost aktywów

finansowych.

- Pozycja krótka - to sprzedaż aktywów finansowych niezbilansowana jeszcze przez ich

ponowny zakup. Otwiera ja inwestor mając nadzieję na spadek wartości

aktywów finansowych.

W obu tych przypadkach jest zysk inwestora.
Do tej oceny służą nam narzędzia analityczne takie jak:

3.

Analiza fundamentalna

- to proces podejmowania decyzji inwestycyjnych w oparciu

o analizę faktów ekonomicznych, politycznych i społecznych, które z jednej strony maja
wpływ na popyt, a drugiej na podaż papierów wartościowych. Przesunięcia między
popytem, a podażą powodują zmiany cen.

Etapy postępowania w analizie fundamentalnej:

-

Analiza makroekonomiczna,

-

Analiza sektorowa (branżowa),

-

Analiza sytuacyjna spółki,

-

Analiza finansowa,

-

Wycena wartości akcji.

4.

Analiza techniczna

- jest to etap wyznaczania momentu zawarcia transakcji /inwestor

nie zastanawia się, jaką pozycję otworzyć, czy zamknąć, ale kiedy to zrobić/. Jest to proces
podjęcia decyzji przez inwestora w oparciu o analizę graficzną, wykresu cen aktywów
finansowych, wolumenu i ewentualnie liczba otwartych pozycji.

Wolumen - liczba sztuk instrumentów finansowych, która zmienia właściciela w danej
sesji lub liczba otwartych pozycji dotycząca tylko instrumentów pochodnych.

Ortodoksyjny analityk techniczny rozróżnia 3 typy trendów:

-

Trend wzrostowy,

-

Trend horyzontalny,

-

Trend spadkowy

70% inwestorów koncentruje się na analizie trendu. Przy trendzie spadkowym
i horyzontalnym zmienia się pozycja długa. Ze skutecznością analizy technicznej jest
rożnie - w Polsce jest raczej słaba, bo zależy ona od efektywności rynku na rynkach akcji,
ale na rynkach obligacji jest skuteczna.

5.

Analiza portfelowa

- to zarządzanie pieniędzmi - jest to proces podejmowania decyzji

w oparciu o analizę statystyczną, modele matematyczne i narzędzia precyzyjno-
wnioskowane

Proces ten podporządkowany jest 2 celom:

-

Maksymalizacja stopy zwrotu z portfela,

-

Minimalizacja ryzyka, /którego najprostszą miarą jest odchylenie standardowe/. Rola
inwestora jest tutaj absolutnie bierna - trzeba umieć tylko obsługiwać komputer, gdyż to

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

2

program komputerowy analizuje szeregi cen. Kluczowe elementy: to stopa zwrotu
i ryzyko. Program sugeruje, co kupić, pieniędzmi inwestor „może żądać” stopę zwrotu,
jaka chce uzyskać, lub „żądać” maksymalny poziom ryzyka, który akceptuje.

By analiza portfelowa była skuteczna - rynek musi być efektywny.

Hipoteza rynku efektywnego - funkcjonuje on według następujących schematów:

Pozytywna informacja - wzrost cen,

Negatywna informacja - spadek cen

Efekt - w cenach odzwierciedlone są wszystkie istotne informacje.

Literatura „Efektywność polskiego rynku akcji” - Jan Czekaj - PWN.

Z tych schematów sprawdza się tylko analiza portfelowa /rynek mocno efektywny/,

natomiast analiza techniczna to rynek mało efektywny.

Zarządzanie pieniędzmi to między innymi:



Określenie rozmiaru transakcji, zaangażowania,



Wykorzystanie efektywne dźwigni finansowej /np.: kontrakty terminowe - dźwignia
1-20/,



Wykorzystanie różnego typu zleceń /polski system giełdowy WARSET daje ich
sporo, zlecenia STP LIMIT i STOP LOOS stosujemy wtedy, kiedy nie jesteśmy
w stanie przez cały czas kontrolować, co dzieje się na giełdzie/,



Linie obronne /pewne dopuszczalne poziomy zysków lub strat po przekroczeniu,
których inwestor bezwzględnie zamyka pozycje/:

Są 2 typy linii obronnych:

-

linie chroniące kapitał / chroni stopnienie kapitału od 0 nawet do 50% /,

-

linie chroniące zyski, / jeśli cena akcji wzrośnie ze 100zł do 130zł to
automatycznie zamykamy pozycje/.

Mechaniczne stosowanie linii obronnych w dłuższym okresie mogą przynieść zyski.

Jaki ETAP jest najważniejszy?

Najważniejszy jest etap 3 tj.: zarządzanie pieniędzmi, bo prognoza może być bardzo dobra, ale
losowe przypadki /sytuacje/ są różne, zarządzanie pieniędzmi jest najważniejsze.

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

3

BLOK II -

ANALIZA FUNDAMENTALNA

Najbardziej dobrą strategią na rynku polskim było wprowadzenie elementów analizy
fundamentalnej.

Zysk jako podstawowy miernik oceny działalności spółki.

I METODA - to metoda oparta na bieżącej liczbie akcji wyemitowanych.

1

4

2

1

1

−

−

−

−

−

+

+

=

t

t

t

t

SO

t

SO

EAT

EAT

EAT

EPS

gdzie:
EPS

SO

t-1

- wartość zysku przypadająca na 1 akcję obliczonego wg bieżącej liczby akcji

EAT

t-1

- zysk netto spółki w ostatnim kwartale t-1

EAT

t-2

- zysk netto spółki w przedostatnim kwartale t-2

EAT

t-3

- zysk netto spółki w trzecim od końca kwartale t-3

EAT

t-4

- zysk netto spółki w czwartym od końca kwartale t-4

SO

t-1

- bieżąca liczba akcji spółki znajdujących się w obrocie w ostatnim kwartale.

II METODA - to metoda oparta na zmiennej liczbie akcji.

4

4

3

3

2

2

1

1

−

−

−

−

−

−

−

−

+

+

+

=

t

t

t

t

t

t

t

t

SO

t

SO

EAT

SO

EAT

SO

EAT

SO

EAT

EPS

gdzie:
EPS

SO

t

- wartość zysku przypadająca na 1 akcję obliczonego wg zmiennej liczby akcji

EAT

t-1

- zysk netto spółki w ostatnim kwartale t-1

EAT

t-2

- zysk netto spółki w przedostatnim kwartale t-2

EAT

t-3

- zysk netto spółki w trzecim od końca kwartale t-3

EAT

t-4

- zysk netto spółki w czwartym od końca kwartale t-4

SO

t-1

- bieżąca liczba akcji spółki znajdujących się w obrocie w ostatnim kwartale

SO

t-2

- liczba akcji w przedostatnim kwartale t-2

SO

t-3

- liczba akcji w trzecim od końca kwartale t-3

SO

t-4

- liczba akcji w czwartym od końca kwartale t-4

WNIOSKI /interpretacje/:
I.

Nie można jednoznacznie stwierdzić, że istnieją ścisłe zależności pomiędzy prognozą dotyczącą wyniku
finansowego spółki, a cenami rynkowymi akcji,

II.

Jeżeli rzeczywisty zysk przypadający na 1 akcję okaże się być większy od wartości prognozowanej, to istnieje
bardzo duże prawdopodobieństwo zrealizowania ponadprzeciętnych zysków kapitałowych w akcje takiej spółki,

III.

Jeżeli rzeczywisty zysk przypadający na 1 akcję okaże się być mniejszy od wartości prognozowanej, to istnieje
bardzo duże prawdopodobieństwo poniesienia strat z inwestycji w akcje takiej spółki,

IV.

Zmiany cen akcji mogą mieć związek z różnicami pomiędzy wartością rzeczywistą, a wartością prognozowaną
zysku na 1 akcję.

Jeżeli na kolokwium nie jest przewidziane, że stosujemy metodę II - to należy zastosować metodę I.

CECHY WSKAŹNIKA EPS:



Wartość historyczna wskaźnika EPS,



Czynniki kształtujące wartość EPS,



Obserwacje w czasie,



Wielkość bezwzględna - trudność porównań.

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

4

Przykład_1

Kwartał

EAT

(tys.)

Liczba

akcji
(szt.)

EPS

bież.l.a.

(PLN)

EPS zm.l.a.

(PLN)

I'92

20 000 000

1 000 000

-

-

II'92

20 000 000

1 000 000

-

-

III'92

20 000 000

1 000 000

-

-

IV'92

20 000 000

1 000 000

80,00

80,00

I'93

20 000 000

1 500 000

53,33

73,33

II'93

20 000 000

1 500 000

53,33

66,67

III'93

20 000 000

1 500 000

53,33

60,00

IV'93

20 000 000

1 500 000

53,33

53,33

I'94

20 000 000

2 000 000

40,00

50,00

II'94

20 000 000

2 000 000

40,00

46,67

III'94

20 000 000

2 000 000

40,00

43,33

IV'94

20 000 000

2 000 000

40,00

40,00

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

5

BLOK III -

ANALIZA FINANSOWA W RAMACH ANALIZY

FUNDAMENTALNEJ

Analiza finansowa w ramach analizy fundamentalnej jest przeprowadzana w 2 obszarach:

1.

Ocena kondycji spółki pod kontem wzrostu lub spadku zysku na akcję - ocena ta
przeprowadzana jest w oparciu o następujące wskaźniki:



Rentowności,



Efektywności,



Zadłużenia,



Płynności.

2.

Ocena opłacalności inwestycji w akcje w oparciu o wskaźniki rynku kapitałowego (wg
wartości rynkowej), dzielimy je na III grupy:

I.

Takie, które działają na ocenę opłacalności z punktu widzenia potencjalnego zysku
kapitałowego inwestora:

1.

Metoda oparta o aktualną liczbę wyemitowanych akcji = Cena/zysku:

)

1

(

)

1

(

/

−

−

=

t

SO

t

SO

EPS

P

E

P

gdzie:

P/E

SO(t-1)

- wartość wskaźnika cena do zysku przypadającego na 1 akcję,

P - cena rynkowa 1 akcji,

EPS

SO(t-1)

- wartość zysku przypadającego na 1 akcję obliczonego wg bieżącej liczby akcji

2.

Metoda oparta o zmienną liczbę akcji wyemitowanych = Cena/zysku:

)

(

)

(

/

t

SO

t

SO

EPS

P

E

P

=

gdzie:

P/E

SO(t)

- wartość wskaźnika cena do zysku przypadającego na 1 akcję,

P - cena rynkowa 1 akcji,

EPS

SO(t)

- wartość zysku przypadającego na 1 akcję obliczonego wg zmiennej liczby akcji

INTERPRETACJA (cena/zysku):

I.

Wartość tego wskaźnika oznacza liczbę lat w ciągu, których zwrócą się nakłady inwestycyjne
na zakup akcji spółki przy założeniu, że:



Spółka będzie miała taki sam zysk na 1 akcję jak do tej pory,



Całość tego zysku będzie przeznaczała na wypłatę dywidendy.

Im wyższa wartość tego wskaźnika to inwestycja jest bardziej opłacalna.
Nie powinno się jednak wydawać wiążącej opinii na podstawie tylko jednego wskaźnika.

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

6

Przykład_ 4.1

Oblicz wartość wskaźników P/E dla przedsiębiorstwa Delta S.A/. w okresie od IV kw. 1992 do IV kw. 1994
przy założeniu, iż cena rynkowa 1 akcji w tym czasie wynosiła:

a)

300 PLN,

b)

500 PLN,

c)

700 PLN.

Wykorzystaj zarówno metodę bieżącej liczby akcji, jak również zmiennej liczby akcji.

Kwartał

EAT

(tys.)

Liczba

akcji
(szt.)

EPS

bież.l.a.

(PLN)

EPS

zm.l.a.

(PLN)

Cena

1 akcji

(PLN)

P/E

bież.l.a.

(PLN)

P/E

zm.l.a.

(PLN)

Cena

1 akcji

(PLN)

P/E

bież.l.a.

(PLN)

P/E

zm.l.a.

(PLN)

Cena

1 akcji

(PLN)

P/E

bież.l.a.

(PLN)

P/E

zm.l.a.

(PLN)

I'92

20 000 000

1 000 000

-

-

300,00

-

-

500,00

-

-

700,00

-

-

II'92

20 000 000

1 000 000

-

-

300,00

-

-

500,00

-

-

700,00

-

-

III'92

20 000 000

1 000 000

-

-

300,00

-

-

500,00

-

-

700,00

-

-

IV'92

20 000 000

1 000 000

80,00

80,00

300,00

3,75

3,75

500,00

6,25

6,25

700,00

8,75

8,75

I'93

20 000 000

1 500 000

53,33

73,33

300,00

5,63

4,09

500,00

9,38

6,82

700,00

13,13

9,55

II'93

20 000 000

1 500 000

53,33

66,67

300,00

5,63

4,50

500,00

9,38

7,50

700,00

13,13

10,50

III'93

20 000 000

1 500 000

53,33

60,00

300,00

5,63

5,00

500,00

9,38

8,33

700,00

13,13

11,67

IV'93

20 000 000

1 500 000

53,33

53,33

300,00

5,63

5,63

500,00

9,38

9,38

700,00

13,13

13,13

I'94

20 000 000

2 000 000

40,00

50,00

300,00

7,50

6,00

500,00

12,50

10,00

700,00

17,50

14,00

II'94

20 000 000

2 000 000

40,00

46,67

300,00

7,50

6,43

500,00

12,50

10,71

700,00

17,50

15,00

III'94

20 000 000

2 000 000

40,00

43,33

300,00

7,50

6,92

500,00

12,50

11,54

700,00

17,50

16,15

IV'94

20 000 000

2 000 000

40,00

40,00

300,00

7,50

7,50

500,00

12,50

12,50

700,00

17,50

17,50

Przykład_ 4.2

Spółka Akcyjna Delta w roku 1995 wypracowała w każdym z kwartałów zysk netto w wysokości
20 000 000 PLN. Analitycy banku inwestycyjnego Morgan Grenfell przewidują, iż w przyszłym roku zysk
netto spółki będzie wzrastał w tempie 15% w każdym z kwartałów w stosunku do kwartału poprzedniego.
W roku bieżącym kapitał akcyjny Delta S.A. dzieli się na 2 000 000 akcji. Następna emisja 200 000 szt.
akcji jest planowana na II kwartał roku 1996. a akcje te w tym samym momencie zostaną zarejestrowane
i znajdą się w obrocie giełdowym. Przedmiotem analiz fundamentalistów Morgan Grenfell jest również
spółka Gamma. Firma ta w roku 1995 wypracuje w każdym z kwartałów zysk netto 10 000 000 PLN.
W roku następnym zysk netto spółki Gamma będzie wzrastał w tempie 15% w każdym z kwartałów w
stosunku do kwartału poprzedniego. W chwili obecnej kapitał akcyjny Gamma S.A. dzieli się na 1 000 000
akcji, a w 1996 r. spółka nie planuje nowych emisji. Która z inwestycji będzie bardziej atrakcyjna z punktu
widzenia prognozowanego wskaźnika P/E, jeżeli cena 1 akcji Delta S.A. będzie wynosić 500 PLN,
a Gamma S.A. 450 PLN.

Kwartał

EAT

kwartalnie

(tys.)

Liczba

akcji
(szt.)

EAT za

4 kwrtały

(tys.)

EPS

bież.l.a.

(PLN)

Cena

1 akcji

(PLN)

P/E

bież.l.a.

(PLN)

Delta S.A.

I'95

20 000 000

2 000 000

-

-

500,00

-

II'95

20 000 000

2 000 000

-

-

500,00

-

III'95

20 000 000

2 000 000

-

-

500,00

-

IV'95

20 000 000

2 000 000

80 000 000

40,00

500,00

12,50

I'96

23 000 000

2 000 000

83 000 000

41,50

500,00

12,05

II'96

26 450 000

2 200 000

89 450 000

40,66

500,00

12,30

III'96

30 417 500

2 200 000

99 867 500

45,39

500,00

11,01

IV'96

34 980 125

2 200 000

114 847 625

52,20

500,00

9,58

Gamma S.A.

I'95

10 000 000

1 000 000

-

-

450,00

-

II'95

10 000 000

1 000 000

-

-

450,00

-

III'95

10 000 000

1 000 000

-

-

450,00

-

IV'95

10 000 000

1 000 000

40 000 000

40,00

450,00

11,25

I'96

11 500 000

1 000 000

41 500 000

41,50

450,00

10,84

II'96

13 225 000

1 000 000

44 725 000

44,73

450,00

10,06

III'96

15 208 750

1 000 000

49 933 750

49,93

450,00

9,01

IV'96

17 490 063

1 000 000

57 423 813

57,42

450,00

7,84

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

7

II.

Takie, które pozwalają na ocenę opłacalności z punktu widzenia dochodu z dywidendy:
1.

Stopa dywidendy:

%

100

*

/

P

D

Y

D

=

gdzie:

D/Y - stopa dywidendy z akcji w %,

D - dywidenda przypadająca na 1 akcję,

P - cena rynkowa 1 akcji.

Wskaźnik ten mówi nam o tym jak bardzo atrakcyjna jest cena rynkowa akcji z punktu widzenia
dochodów z dywidendy, im wyższa wartość tego wskaźnika to inwestycja jest bardziej opłacalna.

2.

Wskaźnik pokrycia (ocena polityki spółki w zakresie dywidendy):

%

100

*

D

EPS

CVR

=

gdzie:

CVR - wskaźnik pokrycia,

EPS - zysk przypadający na 1 akcję,

D - dywidenda przypadająca na 1 akcję.

Wskaźnik ten informuje, o ile razy wartość zysku podwyższa wartość dywidendy. Im wyższa wartość
tego wskaźnika to większa zdolność spółki do wypłaty dywidendy.

3.

Wskaźnik wypłaty (udziału) dywidendy:

%

100

*

EPS

D

POR

=

gdzie:

POR - wskaźnik wypłaty dywidendy,

D - dywidenda przypadająca na 1 akcję.

EPS - zysk przypadający na 1 akcję,

Wskaźnik ten informuje, o udziale dywidendy w zysku na akcję.
D/Y < 100
CVR < 100 Jest to zła sytuacja spółki
POR < 100
Spółka nie generuje zysku, bo nie ma dywidendy chyba, że utworzy rezerwę na przyszłą dywidendę

Przykład_ 4.3

Przedsiębiorstwo Delta S.A. w latach 1992-1994 przeznaczało 25% zysku netto na wypłatę dywidendy.
Oblicz wartość wskaźników dywidendy w roku 1992, 1993, 1994. Rynkowa cena 1 akcji nie uległa zmianie
i wyniosła 300 PLN. UWAGA! Obliczając wartość EPS należy posłużyć się metodą opartą o bieżącą liczbę
akcji.

1A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

2

Kwartał

Cena

1 akcji

(PLN)

EAT

(PLN)

Roczny

EAT

(PLN)

Wartość

dywidendy

(PLN)

Liczba

akcji

EPS

bież.l.a.

(PLN)

Dywidenda

na 1 akcję

(PLN)

D/Y

(%)

CVR

(%)

POR

(%)

3 I'92

300,00

20 000 000

-

-

1 000 000

-

-

-

-

-

4 II'92

300,00

20 000 000

-

-

1 000 000

-

-

-

-

-

5 III'92

300,00

20 000 000

-

-

1 000 000

-

-

-

-

-

6 IV'92

300,00

20 000 000

80 000 000

20 000 000

1 000 000

80,00

20,00

6,67

400

25,00

7 I'93

300,00

20 000 000

-

-

1 500 000

53,33

-

-

-

-

8 II'93

300,00

20 000 000

-

-

1 500 000

53,33

-

-

-

-

9 III'93

300,00

20 000 000

-

-

1 500 000

53,33

-

-

-

-

10 IV'93

300,00

20 000 000

80 000 000

20 000 000

1 500 000

53,33

13,33

4,44

400

25,00

11 I'94

300,00

20 000 000

-

-

2 000 000

40,00

-

-

-

-

12 II'94

300,00

20 000 000

-

-

2 000 000

40,00

-

-

-

-

13 III'94

300,00

20 000 000

-

-

2 000 000

40,00

-

-

-

-

14 IV'94

300,00

20 000 000

80 000 000

20 000 000

2 000 000

40,00

10,00

3,33

400

25,00

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

8

III.

Takie, które pozwalają na ocenę inwestowania w akcje z punktu widzenia wartości
majątku spółki:

1.

Wskaźnik cena/wartości księgowej (przypadającej na 1 akcję w spółce giełdowej):

BVPS

P

BV

P

=

/

gdzie:

P/BV - wskaźnik cena/wartość księgowa,

P - cena rynkowa 1 akcji,

BVPS - wartość księgowa przypadająca na 1 akcję,

Obliczamy NW w następujący sposób:

Kapitał zakładowy

+ Kapitał zapasowy

+ Kapitał rezerwowy

+ Wynik finansowy

Σ …… / przez liczbę wyemitowanych akcji = wartość księgowa przypadająca na 1 akcję

SO

NW

BVPS

=

gdzie:

BVPS - wartość księgowa przypadająca na 1 akcję,

NW - wartość kapitału własnego,

SO - liczba wyemitowanych akcji,

INTERPRETACJA jest zależna od przedziału:

P/BV ≤ 1

- akcje są niedowartościowane, cena rynkowa akcji nie odzwierciedla wartości

księgowej majątku spółki, wówczas wystawiamy rekomendację „KUPUJ” (lecz nie

w przypadku, gdy P/BV < 0 nie inwestujemy),

2,5 ≤ P/BV > 1 - szkoła amerykańska lub międzynarodowa,
2 ≤ P/BV > 1 - w polska,
1 < P/BV ≤ 2,5 - rekomendacje „TRZYMAJ,”(jeżeli akcje oszacowano),
P/BV > 2,5

- akcje przeszacowane - cena przewyższa wartość księgową spółki, rekomendacje

„SPRZEDAJ” (jeśli takich akcji nie posiadasz nie kupuj)

Przykład_ 4.4

Obliczanie wartości księgowej przypadającej na 1 akcję oraz wartości wskaźnika P/BV.

1A

B

C

D

E

2

OPIS

1992

(w tys. PLN)

1993

(w tys. PLN)

1994

(w tys. PLN)

3 AKTYWA

260 000,00

310 000,00

340 000,00

4 Aktywa trwale

150 000,00

160 000,00

170 000,00

5 Aktywa obrotowe

110 000,00

150 000,00

170 000,00

6 PASYWA

260 000,00

310 000,00

340 000,00

7 Kapitał akcyjny

20 000,00

30 000,00

40 000,00

8 Kapital zapasowy

60 000,00

120 000,00

180 000,00

9 Kapitał rezerwowy

10 000,00

10 000,00

10 000,00

10 Zobowiązania dlugoterminowe

30 000,00

30 000,00

10 000,00

11 Zobowiązania krótkoterminowe

60 000,00

40 000,00

20 000,00

12 Zysk bilansowy

80 000,00

80 000,00

80 000,00

13
14 AKTYWA

260 000,00

310 000,00

340 000,00

15 Aktywa netto (wartość księgowa)

170 000,00

240 000,00

310 000,00

16 Zobowiązania

90 000,00

70 000,00

30 000,00

17 Liczba akcji

1 000 000,00

1 500 000,00

2 000 000,00

18 BVPS (PLN)

170

160

155

19 Rynkowa cena 1 akcji (pln)

300

300

300

20 P/BV

1,76

1,88

1,94

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

9

BLOK IV -

OCENA KONDYCJI SPÓŁKI POD KĄTEM MOśLIWOŚCI

WZROSTU/ SPADKU ZYSKU NA AKCJE

1.

Podział wyniku finansowego:

Wzrost zysku na akcje = EPS czy rośnie czy spada wartość 4 grup wskaźników:

rentowności, zadłużenia, płynności, efektywności.

S

b

D

E

A

T

P

rz

y

ch

o

d

y

z

e

sp

rz

ed

a

ży

E

B

T

IE

Wydatki na odsetki

EBIT

Koszty

NW

SO

A

BVPS

EBIT

- Zysk przed spłat

ą

odsetek od kapitału po

ż

yczonego i opodatkowaniem

EBT

- Zysk przed opodatkowaniem

EAT

- Zysk po opodatkowaniu

T

-

Efektywna stopa opodatkowania (relacja sumy podatku dochodowego do zysku przed opodatkowaniem)

1 - T

- Współczynnik zysku przypadaj

ą

cego do dyspozycji przedsi

ę

biorstwa po opodatkowaniu

IE

- Koszty odsetek od kapitału po

ż

yczonego

NW

- Kapitał własny

SO

- Liczba akcji wyemitowanych

b

- Współczynnik zysków zatrzymanych w przedsi

ę

biorstwie

EPS

- Zysk przypadaj

ą

cy na 1 akcj

ę

EBIT/S - Mar

ż

a zysku przed spłat

ą

odsetek od kapitału po

ż

yczonego i opodatkowaniem

Relacja zysku przed spłat

ą

odsetek od kapitału po

ż

yczonego i opodatkowaniem do przychodów ze sprzeda

ż

y

S/A

- Stopa rotacji aktywów

Relacja przychodów ze sprzeda

ż

y do aktywów

A/NW

- Wska

ź

nik uzale

ż

nienia finansowego (d

ź

wigni),

Relacja aktywów do kapitału własnego.

IE/A

- wska

ź

nik kosztów pozyskania kapitału obcego

EBIT/A - Stopa zwrotu aktywów spłat

ą

odsetek od kapitału po

ż

yczonego i opodatkowaniem

EBT/A - Stopa zwrotu aktywów przed opodatkowaniem
EAT/A - Stopa zwrotu aktywów po opodatkowaniu
(ROA) - Relacja zysku po opodatkowaniu do aktywów
EAT/NW - Stopa zwrotu z kapitału własnego
ROE

-

Relacja zysku po opodatkowaniu do kapitału własnego

BVPS

- Warto

ść

ksi

ę

gowa przypadaj

ą

ca na 1 akcj

ę

,

NW/SO - relacja kapitału własnego do ilo

ś

ci wyemitowanych akcji

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

10

BLOK V -

MAKSYMALIZACJA WARTOŚCI ZYSKU PRZYPADAJĄCEGO

NA 1 AKCJĘ

5 reguł (dekalogów) bardzo ważnych dla spółki:

[1]

EBIT/A = (EBIT/S)*(S/A)

EBIT/A - Stopa zwrotu aktywów spłat

ą

odsetek od kapitału po

ż

yczonego i opodatkowaniem

EBIT/S - Mar

ż

a zysku przed spłat

ą

odsetek od kapitału po

ż

yczonego i opodatkowaniem

Relacja zysku przed spłat

ą

odsetek od kapitału po

ż

yczonego i opodatkowaniem do przychodów ze sprzeda

ż

y

S/A

- Stopa rotacji aktywów

Relacja przychodów ze sprzeda

ż

y do aktywów

Od czego zależy wzrost EBIT/A - wzrost jednego pociąga za sobą spadek drugiego.

Podniesienie cen => wzrost marży zysku => spadek przychodów ze sprzedaży => spadek rotacji aktywów
Obniżenie cen => wzrost przychodów ze sprzedaży => wzrost rotacji aktywów => zmniejszenie marży zysku

Warunek:
Spółka musi jednocześnie dokonać 2-ch posunięć:

1.

Obniżyć ceny na wyroby lub usługi - efekt zwiększa stopę rotacji aktywów,

2.

Obniżając ceny spółka musi jednocześnie obniżać koszty na tyle głęboko, aby uzyskać efekt
zwiększenia marży zysku.

[2]

EBT/A = (EBIT/A) - (IE/A)

EBT/A - Stopa zwrotu aktywów przed opodatkowaniem
EBIT/A - Stopa zwrotu aktywów spłat

ą

odsetek od kapitału po

ż

yczonego i opodatkowaniem

IE/A

- wska

ź

nik kosztów pozyskania kapitału obcego

Od czego zależy stopa zwrotu aktywów przed opodatkowaniem?
Jak spółka zaciąga kredyt to musi osiągnąć stopę zwrotu większą niż poniesione koszty, czyli musi
maksymalizować wartości przypadające na 1 akcję.

0 pkt.

2 pkt.

3 pkt.

4 pkt.

3%

5%

8%

12%

2001

2002

2003

2004

Jeżeli punkty % spadają to
Warunek:

1.

Punkty procentowe - dynamika dodatnia - coraz większa - przyrosty coraz większe
EBIT/A > IE/A,

2.

Stopa zwrotu z aktywów nowo nabytych (nowych kierunków działalności) winna być
większa od stopy zwrotu z dotychczasowych aktywów (z dotychczasowych aktywów
działalności).

[3]

EAT/A = (EBT/A) * (1 - T)

EAT/A - Stopa zwrotu aktywów po opodatkowaniu
EBT/A - Stopa zwrotu aktywów przed opodatkowaniem
1 - T

- Współczynnik zysku przypadaj

ą

cego do dyspozycji przedsi

ę

biorstwa po opodatkowaniu

T

-

Efektywna stopa opodatkowania (relacja sumy podatku dochodowego do zysku przed opodatkowaniem)

Od czego zależy stopa zwrotu aktywów po opodatkowaniu - trzeba minimalizować efektywną
stopę opodatkowania
Warunek:
Wzrost lub spadek efektywnej stopy opodatkowania T jest uzależniony od:

1.

Zmiany wartości stopy zwrotu aktywów (EBT/A),

2.

Zmiany rozmiaru zysku przypadającego na akcję.

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

11

[4]

EAT/NW = (EAT/A) * (A/NW)

EAT/NW - Stopa zwrotu z kapitału własnego
EAT/A - Stopa zwrotu aktywów po opodatkowaniu
A/NW

- Wska

ź

nik uzale

ż

nienia finansowego (d

ź

wigni),

Relacja aktywów do kapitału własnego.

Od czego zależy stopa zwrotu z kapitału własnego - im większe są rozmiary aktywów
w stosunku do kapitału własnego (A/NW), w tym większym stopniu są one finansowane
z funduszy obcych.

[5]

EPS = (EAT/NW) * (NW/SO)

EPS

- Zysk przypadaj

ą

cy na 1 akcj

ę

EAT/NW - Stopa zwrotu z kapitału własnego
NW/SO - relacja kapitału własnego do ilo

ś

ci wyemitowanych akcji

Od czego zależy dynamika EPS:
1.

Współczynnika zysków zatrzymanych w przedsiębiorstwie „b” (wpływ współczynnika na NW/SO),

2.

EAT/NW,

3.

Przychody ze sprzedaży,

4.

Rozmiary aktywów.

Wnioski:

1.

Ograniczenie wzrostu marzy zysku przez konkurencję,

2.

Ograniczenie wzrostu przychodów ze sprzedaży przez dane rozmiary aktywów,

3.

Zwiększenie wykorzystania dźwigni finansowej - ogranicza ryzyko inwestycyjne,

4.

Wzrost BVPS w długim horyzoncie czasowym => wzrost zysków generowanych przez
spółkę => stopa zwrotu kapitału własnego + współczynnik zysków zatrzymanych
w przedsiębiorstwie,

5.

Trwały wzrost rozmiarów EPS w długim horyzoncie czasowym jako wynik rozszerzenia
działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, a nie wyłącznie wzrostu stopy zwrotu
z kapitału własnego.

Determinanty zysku generowanego przez spółkę:



Marża zysku,



Stopień wykorzystania aktywów,



Rozmiary dźwigni finansowej,



Zasady i techniki rachunkowości,



Czynniki pozafinansowe:
-

zmiany w gustach i zachowaniu konsumentów,

-

zmiany w warunkach konkurencji,

-

postęp technologiczny.

SPOSOBY FINANSOWANIA DZIAŁALNOŚCI W SPÓŁKACH GIEŁDOWYCH

1.

Poprzez zwiększenie dźwigni finansowej (kapitałem obcym) - powoduje większą
zmienność zysku na akcję,

2.

Z zysku zatrzymanego w przedsiębiorstwie (kapitałem własnym) - daje większą gwarancję
stabilności zysku na akcję,

3.

Poprzez emisję akcji (kapitałem własnym) - daje większą gwarancję stabilności zysku na
akcję.

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

12

WNIOSKI:

1.

Im większe rozmiary dźwigni finansowej w spółce tym => większa zmienność zysku przypadającego
na 1 akcję tym => większa zmienność ceny rynkowej akcji tym => większe ryzyko inwestowania w
akcje takiej spółki,

2.

Jeżeli mamy do czynienia z dobrą koniunkturą gospodarczą, co zwykle przekłada się na wzrost cen
akcji na giełdzie to wówczas ceny akcji spółek, które finansują swoją działalność kapitałem obcym
rosną szybciej i % więcej w stosunku do cen akcji spółek, które finansują swoją działalność
przedewszystkim kapitałem własnym,

3.

Jeżeli mamy do czynienia z recesją w gospodarce, zwykle przekłada się ona na spadek cen akcji na
giełdzie to wówczas ceny akcji spółek, które finansują swoją działalność w większości kapitałem
obcym spadają szybciej i % więcej w stosunku do cen akcji spółek, które finansują swoją działalność
kapitałe3m własnym.

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

13

BLOK VI -

WYCENA WARTOŚCI AKCJI W RAMACH ANALIZY

FUNDAMENTALNEJ

Pierwsze podejście to ustalenie wartości teoretycznej - czyli ile powinna kosztować akcja?
WT - wartość teoretyczna,
CR - cena rynkowa.

WT > CR rekomendacja kupuj
WT < CR rekomendacja sprzedaj
CR oscyluje wokół WT rekomendacja trzymaj.

Nie ma jednego uniwersalnego

modelu wyceny akcji, najczęściej występujące w literaturze

modele możemy podzielić na 3 grupy:
I Grupa - to modele oparte na kryterium zysku kapitałowego i dywidendy

(Zadania 5.1, 5.2, 5.4)

II Grupa - to modele oparte wyłącznie o kryterium dywidendy

(Zadania 5.3.1, 5.3.2, 5.3.3)

III Grupa - to modele oparte na kryterium wartości majątku spółki, oparta na wycenie wartości

księgowej, likwidacyjnej i odtworzeniowej, lecz tą grupą nie będziemy się zajmować.

1. Model wyceny akcji w horyzoncie czasowym 1 roku

)

1

(

)

(

1

1

0

r

P

D

P

+

+

=

gdzie:
P

0

- wartość teoretyczna 1 akcji w bieżącym okresie

P

1

- wartość akcji po roku

D

1

- dywidenda wypłacana w okresie roku

r - stopa dyskontowa (stopa zysku)

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

14

Przykład_ 5.1

Oszacuj wartość teoretyczną 1 akcji Gamma S.A. na koniec roku 2001, biorąc pod uwagę prognozowane
dochody akcjonariusza w horyzoncie czasowym 1 roku. Zakładamy, iż cena rynkowa 1 akcji pod koniec
2002 r. będzie wynosić 400 PLN. Jaką rekomendację można przedstawić inwestorom- klientom banku
inwestycyjnego?

1A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

2

Rok

Liczba akcji

EAT

kwartalnie

(PLN)

Roczny EAT

(PLN)

EAT na wypłatę

dywidendy

(PLN)

EPS

bież.l.a.

(PLN)

Dywidenda

na 1 akcję

(PLN)

Tempo

wzrostu

dywidendy

(%)

Inflacja

w danym roku

(stopa dyskontowa)

(%)

3 2002

1 000 000

12 000 000

48 000 000

9 600 000,00

48,00

9,60

20%

10%

Jeżeli cena rynkowa 1 akcji pod koniec 2001 wynosi 300 PLN.

A. Kupuj

B. Sprzedaj

C. Trzymaj

D. śadne z powyższych

Jeżeli cena rynkowa 1 akcji w tym czasie będzie kształtować się na poziomie 450 PLN.
A. Kupuj

B. Sprzedaj

C. Trzymaj

D. śadne z powyższych

Jeżeli cena rynkowa 1 akcji w tym czasie będzie kształtować się na poziomie 372,36 PLN.
A. Kupuj

B. Sprzedaj

C. Trzymaj

D. śadne z powyższych

Na dochody 2002 składa się Dywidenda = 12 000 000EAT x 4 kw. = 48 000 000 x 20%(tempo wzrostu
dywidendy) / 1 000 000 szt. akcji = 9,60 zł/akcję. Oczekiwana stopa zwrotu = stopie inflacji tj 10%.

36

,

372

1

,

1

60

,

409

1

,

1

400

60

,

9

)

1

,

0

1

(

)

(

1

2002

2002

2001

=

=

+

=

+

+

=

P

D

P

450

=> 372,36 => 300

Jeśli cena jest niższa od wartości teoretycznej -

Kupuj

Jeśli cena jest wyższa od wartości teoretycznej -

Sprzedaj

Jeśli cena rynkowa pokrywa się z wartością teoretyczną -

Trzymaj

2. Model wyceny akcji w horyzoncie czasowym 2 lat













+

+

+













+

=

2

2

2

1

0

)

1

(

)

(

)

1

(

r

P

D

r

D

P

gdzie:
P

0

- wartość teoretyczna 1 akcji w bieżącym okresie

P

2

- wartość akcji po 2 latach

D

1

- dywidenda wypłacana w 1 roku

D

2

- dywidenda wypłacana w 2 roku

r - stopa dyskontowa (stopa zysku)

Przykład_ 5.2

Oszacuj wartość teoretyczną 1 akcji Gamma S.A. na koniec roku 2001, biorąc pod uwagę prognozowane
dochody akcjonariusza w horyzoncie czasowym 2 lat. Zakładamy, iż cena rynkowa 1 akcji pod koniec 2003
r. będzie wynosić 400 PLN. Jaką rekomendację można przedstawić inwestorom- klientom banku
inwestycyjnego?

1A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

2

Rok

Liczba akcji

EAT

kwartalnie

(PLN)

Roczny EAT

(PLN)

EAT na wypłatę

dywidendy

(PLN)

EPS

bież.l.a.

(PLN)

Dywidenda

na 1 akcję

(PLN)

Tempo

wzrostu

dywidendy

(%)

Inflacja

w danym roku

(stopa dyskontowa)

(%)

3 2002

1 000 000

12 000 000

48 000 000

9 600 000,00

48,00

9,60

20%

10%

4 2003

1 000 000

14 400 000

57 600 000

11 520 000,00

57,60

11,52

20%

10%

Jeżeli cena rynkowa 1 akcji pod koniec 2001 wynosi 300 PLN.

A. Kupuj

B. Sprzedaj

C. Trzymaj

D. śadne z powyższych

Jeżeli cena rynkowa 1 akcji w tym czasie będzie kształtować się na poziomie 450 PLN.
A. Kupuj

B. Sprzedaj

C. Trzymaj

D. śadne z powyższych

Jeżeli cena rynkowa 1 akcji w tym czasie będzie kształtować się na poziomie 348,83 PLN.
A. Kupuj

B. Sprzedaj

C. Trzymaj

D. śadne z powyższych

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

15

Na dochody 2002 składa się Dywidenda = 12 000 000EAT x 4 kw. = 48 000 000 x 20%(tempo wzrostu
dywidendy) / 1 000 000 szt. akcji = 9,60 zł/akcję. Oczekiwana stopa zwrotu = stopie inflacji tj 10%.
Na dochody 2003 składa się Dywidenda = 14 400 000EAT x 4 kw. = 57 600 000 x 20%(tempo wzrostu
dywidendy) / 1 000 000 szt. akcji = 11,52 zł/akcję. Oczekiwana stopa zwrotu = stopie inflacji tj 10%.

83

,

348

10

,

340

73

,

8

21

,

1

52

,

411

73

,

8

1

,

1

400

52

,

11

1

,

1

60

,

9

)

1

,

0

1

(

)

(

)

1

,

0

1

(

2

2

2003

2003

2002

2001

=

+

=

+

=

+

+

=













+

+

+













+

=

P

D

D

P

450

=> 348,83 => 300

Jeśli cena jest niższa od wartości teoretycznej -

Kupuj

Jeśli cena jest wyższa od wartości teoretycznej -

Sprzedaj

Jeśli cena rynkowa pokrywa się z wartością teoretyczną -

Trzymaj

3. Model wyceny akcji w horyzoncie czasowym wydłużonym do nieskończoności













+

=

∑

∞

=

t

t

t

r

D

P

)

1

(

1

0

Wycena dywidend

gdzie:
P

0

- wartość teoretyczna 1 akcji w bieżącym okresie

D

t

- dywidenda wypłacana w roku t

r - stopa dyskontowa (stopa zysku)

4. Model stałej wartości dywidendy

r

D

P

=

0

gdzie:
P

0

- wartość teoretyczna 1 akcji w bieżącym okresie

D - stale wypłacana dywidenda
r - stopa dyskontowa (stopa zysku)

Przykład_ 5.3.1

Jeżeli spółka akcyjna Gamma S.A. będzie wypłacała co roku dywidendę w wysokości 8 PLN, to
ile wynosi jej wartość teoretyczna na koniec 2001 r. przy założeniu inflacji 10%?

PLN

r

D

P

80

1

,

0

8

0

=

=

=

5. Model stałego wzrostu dywidendy (Model Gordona)

Założenia: A. Rozwój firmy w stałym tempie (constans),

B. Stałe tempo wzrostu dywidendy g oraz r > g.

g

r

D

P

−

=

1

0

gdzie:
P

0

- wartość teoretyczna 1 akcji w bieżącym okresie

D

1

- dywidenda wypłacana w okresie roku

r - stopa dyskontowa (stopa zysku)
g - tempo wzrostu dywidendy

Postać uogólniona wzoru na dowolny moment t

g

r

D

P

t

−

=

+

1

0

gdzie:
D

t+1

- dywidenda wypłacana w roku t+1

Określenie tempa wzrostu dywidendy

g = b x r

0

gdzie: b - współczynnik zysków zatrzymanych w przedsiębiorstwie (retencji)

r

0

- średnia stopa zwrotu z inwestycji dokonywana przez firmę w % w skali 1 roku.

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

16

Przykład_ 5.3.2

Prowadzona przez Gamma S.A. polityka dywidendy zakłada przeznaczenie na jej wypłatę 20%
rocznego zysku netto. Przeciętna stopa zysku z inwestycji dokonywanych przez firmę do roku
2001 włącznie wynosi 10%. Przewidując w ciągu następnych lat stały rozwój firmy w
dotychczasowym tempie, ile wyniesie wartość teoretyczna 1 akcji pod koniec 2001 roku
wyznaczona w oparciu o model Gordona przy założeniu rocznej inflacji na poziomie 10%?

b

= 80%

r

0

= 10%

20% zysków przeznacza się na dywidendy

g

= 0,8*0,1 = 0,08 = 8% tempo wzrostu dywidendy

D

2001

= 8,64%

PLN

g

r

D

P

t

432

02

,

0

64

,

8

08

,

0

1

,

0

64

,

8

1

2001

=

=

−

=

−

=

+

-

model Gordona na podstawie danych empirycznych

T

empo wzrostu dywidendy w fazie I -

g

1

g

1

- faza wzrostu

g

2

- faza dojrzało

ś

ci g

1

> g

2

n - ostatni rok gdzie tempo wzrostu dywidendy wynosi 1, natomiast n + 1 to pierwszy rok, gdy
tempo wzrostu dywidendy wynosi g

2

.

n

n

n

t

t

t

r

P

r

D

P

)

1

(

)

1

(

1

0

+

+

+

=

∑

=

P

n

- to warto

ść

akcji na koniec n -tego roku, czyli ostatniego roku g

1

.

2

1

g

r

D

P

n

n

−

=

+

Przykład_ 5.3.3

Dokonaj wyceny wartości teoretycznej 1 akcji Gamma S.A. w oparciu o model dwóch faz. Należy
wykorzystać w całości raport inwestycyjny analityków banku na lata 2001 - 2005.

1A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

2

Rok

Liczba akcji

EAT

kwartalnie

(PLN)

Roczny EAT

(PLN)

EAT na wypłatę

dywidendy

(PLN)

EPS

bież.l.a.

(PLN)

Dywidenda

na 1 akcję

(PLN)

Tempo

wzrostu

dywidendy

(%)

Inflacja

w danym roku

(stopa dyskontowa)

(%)

3 2001

1 000 000

10 000 000

40 000 000

8 000 000,00

40,00

8,00

0%

10%

4 2002

1 000 000

12 000 000

48 000 000

9 600 000,00

48,00

9,60

20%

10%

5 2003

1 000 000

14 400 000

57 600 000

11 520 000,00

57,60

11,52

20%

10%

6 2004

1 000 000

15 500 000

62 000 000

12 400 000,00

62,00

12,40

8%

10%

7 2005

1 000 000

16 740 000

66 960 000

13 392 000,00

66,96

13,39

8%

10%

Okres dochodzenia firmy do stanu dojrzałości = 2 lata
Wartość teoretyczna 1 akcji Gamma S.A. = 530,64 PLN

PLN

D

g

r

D

P

n

620

02

,

0

40

,

12

08

,

0

1

,

0

2004

2

1

2003

=

=

−

=

−

=

+

64

,

530

40

,

512

52

,

9

72

,

8

21

,

1

620

21

,

1

52

,

11

1

,

1

60

,

9

)

1

(

)

1

(

1

2

2004

2

2003

2002

2001

=

+

+

=

+

+

=

+

+

+

+

+

=

r

P

r

D

r

D

P

Przykład_ 5.4 /Model oparty o wskaźnik cena do zysku/

Oszacuj wartość teoretyczną 1 akcji Gamma S.A. na koniec roku 2001 przy założeniu poniższego
scenariusza. W roku 2001 spółka wypracowała zysk netto w wysokości 40 000 000 PLN. W latach
2002-2003 zysk będzie wzrastał w tempie 20% w stosunku do roku poprzedniego. Polityka dywidendy
zakłada 1/5 rocznego zysku netto spółki na jej wypłatę. Aktualna wielkość emisji akcji wynosi 1 000 000
szt.. Spółka nie planuje nowych emisji w analizowanym okresie. Prognozowany wskaźnik

P/E (cena/zysk)

będzie utrzymywał się na poziomie

9,0. Przewiduje się iż w latach 2001-2005 roczna stopa inflacji wyniesie

10%. Akcja będzie w2 posiadaniu akcjonariusza przez okres 2 lat.

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

17

1A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

2

Rok

(Zad.5.4)

Liczba akcji

EAT

kwartalnie

(PLN)

Roczny EAT

(PLN)

EAT na wypłatę

dywidendy

(PLN)

EPS

bież.l.a.

(PLN)

Dywidenda

na 1 akcję

(PLN)

Tempo

wzrostu

dywidendy

(%)

Inflacja

w danym roku

(stopa dyskontowa)

(%)

3 2001

1 000 000

10 000 000

40 000 000

8 000 000,00

40,00

8,00

20%

10%

4 2002

1 000 000

12 000 000

48 000 000

9 600 000,00

48,00

9,60

20%

10%

5 2003

1 000 000

14 400 000

57 600 000

11 520 000,00

57,60

11,52

20%

10%

Prognozowany wskaźnik P/E = 9,0
Wartość teoretyczna 1 akcji Gamma S.A. = 446,68 PLN

∑

=

+

+

+

=

n

t

n

n

t

t

r

E

P

EPS

r

D

P

1

0

)

1

(

/

*

)

1

(

EPS

P

E

P

=

/

to

P = EPS * P/E

68

,

446

43

,

428

52

,

9

73

,

8

21

,

1

9

*

60

,

57

21

,

1

52

,

11

1

,

1

60

,

9

)

1

(

/

*

)

1

(

)

1

(

2

2003

2003

2

2003

2002

2001

=

+

+

=

+

+

=

+

+

+

+

+

=

r

E

P

EPS

r

D

r

D

P

BLOK VII –

ZABEZPIECZENIE RYZYKA PORTFELA PAPIERÓW

WARTOŚCIOWYCH

Zabezpieczenie ryzyka portfela papierów wartościowych

Stopy zwrotu i ryzyko akcji oraz indeksu giełdowego

Prokom

TP S.A.

Prokom

PKN

Pekao

WIG 20

1

2

3

4

5

6

Ri

Ś

rednia kwartalna stopa zwrotu

3,8%

2,7%

1,1%

4,8%

5,6%

2,6%

Si Odchylenie

28,1%

23%

18,7%

14,6%

11,8%

13,8%

WSKi

Współczynnik korelacji stopy

zwrotu z indeksem giełdowym

0,79%

0,72%

0,82%

0,71%

0,64%

1%

Beta

1,61%

1,20%

1,10%

0,74%

0,55%

1%

Portfele

1

1+2

1+2+3

1+2+3+4

1+2+3+4+5

6

Ri

3,8%

3,1%

2,7%

2,9%

3,5%

2,6%

Si

28,1%

25,1%

23,7%

21,8%

18,9%

13,8%

WSKi

0,79%

0,81%

0,84%

0,88%

0,89%

1%

Beta

1,61%

1,48%

1,44%

1,38%

1,22%

1%

Ryzyko niesystematyczne
niedywersyfikowalne

Ryzyko systematyczne
niedywersyfikowalne

WIG - 20 najbardziej płynne spółki

28,10%

25,10%

23,70%

21,80%

18,90%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

1

2

3

4

5

Liczba spółek

S

i

Si

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

18

RYNEK

NIEZDEMATERIALIZOWANY

RYNEK ZDEMATERIALIZOWANY

RYNEK REGULOWANY

Art.14 OIF

Warszawska Giełda Papierów

Wartościowych

WGPW

Organizuje obrót giełdowy

-

Rynek

podstawowy, czyli

rynek oficjalnych

notowań. Rop. Z

2005 Dz. U. Nr

206 poz. 1712. W

ramach rynku

wyodrębniony jest

SEGMENT

PLUS

Rynek równoległy

SEGMENT PRIM

MTS - CETO

pozagiełdowy

Warszawska

Giełda

Towarowa

WGT

O

R

P

ALTERNATYWNE SYSTEMY OBROTU

Art. 3 pkt.2 OIF

R

Y

N

EK

ZO
R

G

A

N

IZO
W
A

N

Y

TRANSAKCJE BEZPOŚREDNIE

Art. 74 ust.1 OIF

OBRÓT PRYWATNY

- podmioty między sobą
zawierają transakcje
1. Umowa przelewu
2. Umowa cesji
3. Indos (indos nie jest
umową, a jednostronnym
oświadczeniem woli

P

O

P

R

Y

N

EK

P

O

ZA

R

EG

U

LO

W
A

N

Y

UMOWY CYWILNO - PRAWNE

R

Y

N

E

K

N

IE

Z

O

R

G

A

N

IZ

O

W
A

N

Y

Na

ryzyko niesystematyczne

składa się:

1.

Ryzyko działalności gospodarczej spółki, która wchodzi w skład portfela,

2.

Ryzyko finansowe wiąże się ze strukturą finansową spółki, im wyższy jest udział kapitału
obcego, zgromadzonego m.in. w wyniku emisji instrumentów o stałym dochodzie, tym
większa jest zmienność przepływów gotówkowych netto spółki. Zależność ta jest jednak
różna w zależności od sytuacji rynkowej spółki i wielkości sprzedaży. Dlatego, należy w tym
przypadku określić stopień wykorzystania dźwigni operacyjnej oraz dźwigni finansowej.
Dzwignia operacyjna określa, bowiem efektywność zarządzania zasobami spółki oraz
decyzje w zakresie kształtowania kosztów. Dzwignia finansowa pozwala na ocenę
zarządzania zadłużeniem spółki. Właściwe wykorzystanie kapitału obcego zapewnia,
bowiem

równowagę

w przepływach gotówkowych. Zachwianie zarówno w sposobie wykorzystania majątku, jak i
kapitału w działalności spółki może, bowiem zachwiać równowagą finansową spółki.

Na

ryzyko systematyczne

składa się:

1.

Ryzyko rynkowe,

2.

Ryzyko stopy %,

3.

Ryzyko stopy reinwestycyjnej,

4.

Ryzyko siły nabywczej (inflacji),

5.

Ryzyko kursowe

S

i

- ryzyko mierzone odchyleniem standardowym indywidualnych akcji,

S

im

- współczynnik korelacji stopy zwrotu z danej akcji, stopa zwrotu z indeksu,

S

m

- ryzyko mierzone odchyleniem standardowym indeksu

β

i

- parametr β i-tej spółki

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

19

m

im

i

i

S

S

S *

=

β

1

,

1

138

,

0

82

,

0

*

187

,

0

=

=

TPSA

β

Jeżeli wartość indeksu wzrośnie o 1%, to cena akcji powinna wyrosnąć o 1,1%.
W

i

- udział i-tej spółki portfelu

β

i

- parametr β i-tej spółki

i

n

i

i

p

w

β

β

*

1

∑

=

=

STANDARD KONTRAKTU TERMINOWEGO NA INDEKS WIG-20

Nazwa pozycji

Opis pozycji

Instrument bazowy

WIG-20

Waluta kontraktu

(zł) PLN

Notowania kontraktu

Punkty

Minimalna zmiana cen

1 punkt

Mnożnik

Wartość 1 punktu w PLN = 10 zł

Wartość kontraktu

Cena w punktach bazowych x 10 zł

Miesiące wykonania kontraktu

Marzec - H

Czerwiec - M

Wrzesień - U

Grudzień - Z

Symbol kontraktu

FW20 - miesiąc - rok

FNZOM6

Ostatni dzień obrotu (rozliczenie)

Trzeci piątek miesiąca dostawy lub dzień

poprzedni, gdy piątek jest dniem wolnym)

Depozyt zabezpieczający

Pilnować, aby był na stałym poziomie

(około 7%)

Portfel 1 + 2 + 3 + 4 + 5 (Założenia)

I.

Identyfikacja aktywów do zabezpieczenia (p 1 akcji z 5 spółek),

II.

Prognoza dotycząca zmian cen akcji i wartości portfela.

III.

Spodziewam się spadku wartości portfela:
1.

muszę się zabezpieczyć przed ryzykiem systematycznym,

2.

dokonuję wyboru pozycji zabezpieczającej na odpowiedni termin, aby zabezpieczyć
portfel przed spadkiem wartości musimy zająć pozycję krótką, czyli sprzedać kontrakt
lub kontrakty,

3.

Obliczanie liczby kontraktów potrzebnych do zabezpieczenia zależy od:



od β całego portfela,



od wartości portfela,



od wartości kontraktu terminowego w momencie zabezpieczenia pozycji,

IV.

Scenariusz zgodny z przewidywanym:

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

20

1.

następuje spadek wartości, transakcja zabezpieczająca przynosi zysk, zysk ten powinien
pokryć spadek wartości portfela i transakcji zabezpieczającej - zamknięcie pozycji na
rynku kasowym i terminowym - zbilansowanie zysków i strat,

2.

następuje wzrost wartości akcji i wartości portfela, transakcja zabezpieczająca przynosi
stratę, strata ta oraz koszty transakcji zabezpieczającej powinny być zrekompensowane
przez zwrot wartości portfela.

Obliczanie liczby kontraktów potrzebnych do zabezpieczenia:

Data

Kontrakt

Indeks

25.01.2006

2 975 pkt

2 924,51 pkt

03.02.2006

2 757 pkt

2 753,78 pkt

β

p

= 1,22

Portfel wartość początkowa = 1 000 000,-
Wartość kontraktu w momencie otwarcia pozycji:

2 975 pkt x 10 zł = 29 750 zł

Liczba kontraktów:

szt

pozycji

otwarcia

momencie

w

kontraktu

wart

portfela

pocz

wart

p

41

29750

1000000

*

22

,

1

.

.

.

.

.

.

.

*

=

=

β

Musimy sprzedać 41 kontraktów, otworzyć 41 krótkich pozycji, aby zabezpieczyć portfel o
wartości 1 000 000.

Operacje za dzień zabezpieczenia pozycję krótką

1.

Data

25.01.2006

2.

Cena sprzedaży kontraktu terminowego

2 975 pkt

3.

Wartość początkowa jednego kontraktu

29 750 pkt

4.

Wartość depozytu zabezpieczającego dla jednego kontraktu (7%)

2 082,50

5.

Prowizja za otwarcie kontraktu

13 zł

6.

Wartość początkowa wszystkich kontraktów (41szt. x 2975)

1 219 750 zł

7.

Wartość depozytu zabezpieczającego dla wszystkich pozycji (41szt. x 2982,50) do zwrotu

85 382,50 zł

8.

Prowizja od otwarcia wszystkich portfeli (13zł x 41szt.) /koszt/

533 zł

Rozliczenie kontraktów na dzień zamknięcia pozycji

1.

Data

03.02.2006

2.

Wartość indeksu giełdowego WIG-20 w tym dniu

2 753,88 pkt

3.

Cena kupna kontraktu

2 757 pkt

4.

Wartość końcowa jednego kontraktu (10 zł x 2757)

27 570 zł

5.

Różnica W

p

- W

k

jednego kontraktu (29 750 - 27 570) /zysk brutto na jeden kontrakt/

Zysk brutto na 41 pozycji = 41 szt. x 2 180 zł = 89 380 zł

2 180 zł

6.

Prowizja za zamknięcie jednej pozycji

13 zł

7.

Prowizja za zamknięcie wszystkich pozycji (13zł x 41szt.)

85 382,50

8.

Prowizja od otwarcia wszystkich portfeli (13zł x 41szt.) /koszt/

533 zł

Analiza stopy zwrotu z portfela

Wariant bez zabezpieczenia

A)

Rozliczenie na dzień 03.02.2006r. bez zabezpieczenia:

1. Przychody ze sprzedaży aktywów w złotych

-

913 557,59

2. Koszty nabycia aktywów w złotych

-

1 000 000,00

Wynik Finansowy

-

86 442,41

Przeciętna stopa zwrotu (86 442,41*100/1 000 000) = 8,64%

PRAKTYCZNY PORADNIK GIEŁDOWY DLA POCZĄTKUJĄCYCH

21

Wariant z zabezpieczeniem

B)

Rozliczenie na dzień 03.02.2006r. bez zabezpieczenia:

1. Przychody ze sprzedaży aktywów w złotych

-

913 557,59

2. Przychody finansowe z transakcji zabezpieczających

- 89 380,00

Razem przychody

= 1 002 937,59

3. Koszt nabycia aktywów w złotych

- 1 000 000,00

4. Koszty zawarcia transakcji zabezpieczających

- 1 066,00

Razem koszty

= 1 001 066,00

Razem Wynik

=

1 871,59