1

Elementy mechaniki kwantowej

– poziom podstawowy

Zadanie 1. (4 pkt)

Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 22.

Zadanie 2. (4 pkt)

Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 20.



     

 

    

       



     

          



   

     

 

   

            

    

          

     

















Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

9

Arkusz I

Zadanie 19. Drukarka atramentowa (2 pkt)

Maáa, naelektryzowana porcja tuszu w drukarce zostaje wyrzucona za pomocą pola
elektrycznego w kierunku papieru. Oblicz siáĊ dziaáającą w polu o natĊĪeniu E = 670

C

kN

na

kroplĊ obdarzoną áadunkiem

Q = 3 ˜ 10

–13

C.

Zadanie 20. Dwoista natura Ğwiatáa (4 pkt)

Wzbudzony atom wodoru emituje promieniowanie związane z przejĞciem elektronu

z powáoki trzeciej na drugą. Oblicz energiĊ wyemitowanego kwantu i dáugoĞü fali uzyskanej

linii widmowej. Zapisz, czy linia ta wypada w zakresie Ğwiatáa widzialnego, jeĞli Ğwiatáo

widzialne zawiera fale w przedziale od 380 nm do 760 nm. Energia stanu podstawowego

atomu wodoru E = –13,6 eV.

2

Zadanie 3. (3 pkt)

Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 22.

Zadanie 4. (4 pkt)

Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 23.

10

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Arkusz I

Zadanie 21. Páyta kompaktowa (2 pkt)

Odpowiedz na pytanie, jakim Ğwiatáem naleĪy oĞwietliü páytĊ kompaktową, aby mieniáa siĊ

barwami tĊczy? DziĊki jakiemu zjawisku powstaje ten efekt?

Zadanie 22. Fale materii (3 pkt)

Louis de Broglie przewidziaá, Īe cząstki elementarne wykazują wáasnoĞci falowe – cząstka
o pĊdzie p jest falą o dáugoĞci h

p

. Oblicz dáugoĞü fali powolnego neutronu o energii

kinetycznej E = 1,6˜10

-21

J. (PomiĔ efekty relatywistyczne).

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

11

Arkusz I

Zadanie 23. Fotoemisja (4 pkt)

Na powierzchniĊ metalu, dla którego praca wyjĞcia wynosi W = 1,8 eV, pada:

a) 500 fotonów o energii 2 eV kaĪdy,

b) 1000 identycznych fotonów o energii 1,7 eV kaĪdy.

Oblicz, ile elektronów zostanie wybitych w kaĪdym z podanych przypadków oraz jaka bĊdzie

energia kinetyczna kaĪdego z nich. OdpowiedĨ krótko uzasadnij.

3

Zadanie 5. (3 pkt)

Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 22.

Zadanie 6. (1 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 5.

Próbny egzamin maturalny z fizyki i astronomii

9

Poziom podstawowy

21.2.

(2 pkt)

OkreĞl (w eV) minimalną energiĊ, jaką musi pocháonąü elektron, aby atom ulegá wzbudzeniu.

22. Elektron (3 pkt)

Elektron porusza siĊ w jednorodnym polu magnetycznym po okrĊgu o promieniu 1˜10

-2

m.

DáugoĞü fali de Broglieca dla tego elektronu jest równa 2,1˜10

-10

m.

Oblicz wartoĞü wektora indukcji magnetycznej pola magnetycznego, w którym porusza siĊ

ten elektron. Efekty relatywistyczne pomiĔ.

2

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

ZADANIA ZAMKNIĉTE

W zadaniach od 1. do 10. wybierz i zaznacz na karcie odpowiedzi jedną

poprawną odpowiedĨ.

Zadanie 1. (1 pkt)

Dwaj rowerzyĞci poruszając siĊ w kierunkach wzajemnie prostopadáych oddalają siĊ od siebie

z prĊdkoĞcią wzglĊdną o wartoĞci 5 m/s. WartoĞü prĊdkoĞci jednego z nich jest równa 4 m/s,

natomiast wartoĞü prĊdkoĞci drugiego rowerzysty wynosi

A. 1 m/s.

B. 3 m/s.

C. 4,5 m/s.

D. 9 m/s.

Zadanie 2. (1 pkt)

Spadochroniarz o masie 75 kg opada na spadochronie pionowo w dóá z prĊdkoĞcią o staáej

wartoĞci 5 m/s. Siáa oporów ruchu ma wartoĞü okoáo

A. 25 N.

B. 75 N.

C. 250 N.

D. 750 N.

Zadanie 3. (1 pkt)

Linie pola magnetycznego wokóá dwóch równolegáych umieszczonych blisko siebie

przewodników, przez które páyną prądy elektryczne o jednakowych natĊĪeniach, tak jak

pokazano poniĪej, prawidáowo ilustruje rysunek

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

rysunek 1 rysunek 2 rysunek 3 rysunek 4

Zadanie 4. (1 pkt)

Monochromatyczna wiązka Ğwiatáa wysáana przez laser pada prostopadle na siatkĊ

dyfrakcyjną. Na ekranie poáoĪonym za siatką dyfrakcyjną moĪemy zaobserwowaü

A. jednobarwne prąĪki dyfrakcyjne.

B. pojedyncze widmo Ğwiatáa biaáego.

C. pojedynczy jednobarwny pas Ğwiatáa.

D. widma Ğwiatáa biaáego uáoĪone symetrycznie wzglĊdem prąĪka zerowego.

Zadanie 5. (1 pkt)

Zasada nieoznaczonoĞci Heisenberga stwierdza, Īe

A. im dokáadniej ustalimy wartoĞü pĊdu cząstki, tym dokáadniej znamy jej poáoĪenie.

B. im dokáadniej ustalimy wartoĞü pĊdu cząstki, tym mniej dokáadnie znamy jej poáoĪenie.

C. nie ma związku pomiĊdzy dokáadnoĞciami ustalenia wartoĞci pĊdu i poáoĪenia cząstki.

D. im mniej dokáadnie znamy wartoĞü pĊdu cząstki, tym mniej dokáadnie moĪemy ustaliü

jej poáoĪenie.

4

Zadanie 7. (3 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 20.

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

9

Poziom podstawowy

20. Atom wodoru (3 pkt)

Elektron w atomie wodoru przechodzi z orbity drugiej na pierwszą. Atom emituje wówczas

Ğwiatáo, którego dáugoĞü fali w próĪni wynosi 1,22˜10

-7

m.

20.1. (1 pkt)

Oblicz czĊstotliwoĞü fali wysyáanej podczas tego przejĞcia.

20.2. (2 pkt)

Oblicz energiĊ emitowanego fotonu. Wynik podaj w eV.

Nr zadania

18.2

19

20.1 20.2

Maks. liczba pkt

4

2

1

2

Wypeánia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

Zadanie 7.1 (1 pkt)

Zadanie 7.2 (2 pkt)

5

Zadanie 8. (3 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 22.

Zadanie 9. (3 pkt)

Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 23.

10

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

21. Reakcje jądrowe (3 pkt)

Bombardowanie jąder glinu

Al

27

13

neutronami wywoáuje róĪne skutki w zaleĪnoĞci od ich

prĊdkoĞci. Powolne neutrony zostają pocháoniĊte przez jądra glinu. Neutrony o wiĊkszych

prĊdkoĞciach powodują powstanie jąder magnezu (Mg) i emisjĊ protonów. Jeszcze szybsze

neutrony wyzwalają emisjĊ cząstek Į i powstanie jąder sodu (Na). Zapisz opisane powyĪej

reakcje.

1. .................................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................................

3. .................................................................................................................................................

22. Elektron (3 pkt)

Elektrony w kineskopie telewizyjnym są przyspieszane napiĊciem 14 kV.

Oblicz dáugoĞü fali de Broglieca dla padającego na ekran elektronu. Efekty relatywistyczne pomiĔ.

23. Fotokomórka (3 pkt)

Oblicz minimalną wartoĞü pĊdu fotonu, który padając na wykonaną z cezu katodĊ

fotokomórki spowoduje przepáyw prądu. Praca wyjĞcia elektronów z cezu wynosi 2,14 eV.

Nr zadania

21

22

23

Maks. liczba pkt

3

3

3

Wypeánia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

10

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

21. Reakcje jądrowe (3 pkt)

Bombardowanie jąder glinu

Al

27

13

neutronami wywoáuje róĪne skutki w zaleĪnoĞci od ich

prĊdkoĞci. Powolne neutrony zostają pocháoniĊte przez jądra glinu. Neutrony o wiĊkszych

prĊdkoĞciach powodują powstanie jąder magnezu (Mg) i emisjĊ protonów. Jeszcze szybsze

neutrony wyzwalają emisjĊ cząstek Į i powstanie jąder sodu (Na). Zapisz opisane powyĪej

reakcje.

1. .................................................................................................................................................

2. .................................................................................................................................................

3. .................................................................................................................................................

22. Elektron (3 pkt)

Elektrony w kineskopie telewizyjnym są przyspieszane napiĊciem 14 kV.

Oblicz dáugoĞü fali de Broglieca dla padającego na ekran elektronu. Efekty relatywistyczne pomiĔ.

23. Fotokomórka (3 pkt)

Oblicz minimalną wartoĞü pĊdu fotonu, który padając na wykonaną z cezu katodĊ

fotokomórki spowoduje przepáyw prądu. Praca wyjĞcia elektronów z cezu wynosi 2,14 eV.

Nr zadania

21

22

23

Maks. liczba pkt

3

3

3

Wypeánia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

6

Zadanie 10. (6 pkt)

Źródło: CKE 2008 (PP), zad. 20.

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

10

Zadanie 20. Laser (6 pkt)

W tabeli przedstawiono informacje o laserze helowo-neonowym i laserze rubinowym.

Rodzaj lasera

DáugoĞü fali Ğwietlnej emitowanej przez laser

Moc lasera

helowo-neonowy

632 nm

0, 01 W

rubinowy

694 nm

1 W

Po oĞwietleniu siatki dyfrakcyjnej laserem rubinowym zaobserwowano na ekranie jasne

i ciemne prąĪki. Na rysunku (bez zachowania skali odlegáoĞci) zaznaczono jasne

prąĪki (P

0(R)

,

P

1(R)

).

Zadanie 20.1 (2 pkt)

Zapisz nazwy dwóch zjawisk, które spowodowaáy powstanie prąĪków na ekranie.

1. ...........................................................................................................................................

2. ...........................................................................................................................................

Zadanie 20.2 (2 pkt)

Na przedstawionym powyĪej rysunku zaznacz przybliĪone poáoĪenia jasnych prąĪków P

0(He)

i P

1(He)

dla lasera helowo- neonowego. OdpowiedĨ uzasadnij, zapisując odpowiednie

zaleĪnoĞci.

siatka dyfrakcyjna

ekran

P

1

P

0

P

1

laser rubinowy

siatka dyfrakcyjna

P

1

(R)

P

0

(R)

P

1

(R)

Zadanie 10.1 (2 pkt)

Zadanie 10.2 (2 pkt)

7

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

11

Zadanie 20.3 (2 pkt)

WykaĪ, zapisując odpowiednie zaleĪnoĞci, Īe wartoĞü pĊdu pojedynczego fotonu

emitowanego przez laser helowo-neonowy jest wiĊksza od wartoĞci pĊdu fotonu

emitowanego przez laser rubinowy.

Zadanie 21. Rozpad promieniotwórczy (4 pkt)

Jądro uranu (

92

U) rozpada siĊ na jądro toru (Th) i cząstkĊ alfa.

W tabeli obok podano masy atomowe uranu, toru i helu.

Zadanie 21.1 (2 pkt)

Zapisz, z uwzglĊdnieniem liczb masowych i atomowych, równanie rozpadu jądra uranu.

Zadanie 21.2 (2 pkt)

Oblicz energiĊ wyzwalaną podczas opisanego powyĪej rozpadu jądra. Wynik podaj w MeV.

W obliczeniach przyjmij, Īe 1 u ļ 931,5 MeV.

Zadanie 22. Astronomowie (1 pkt)

WyjaĞnij, dlaczego astronomowie i kosmolodzy prowadząc obserwacje i badania obiektów

we WszechĞwiecie, obserwują zawsze stan przeszáy tych obiektów.

Nr zadania

20.1. 20.2. 20.3. 21.1. 21.2. 22.

Maks. liczba pkt

2

2

2

2

2

1

Wypeánia

egzaminator! Uzyskana liczba pkt

uran 238 238,05079 u

tor 234 234,04363 u

hel 4

4,00260 u

Zadanie 10.3 (2 pkt)

Zadanie 11. (1 pkt)

Źródło: CKE 2009 (PP), zad. 10.

Zadanie 12. (3 pkt)

Źródło: CKE 2009 (PP), zad. 15.

Zadanie 13. (4 pkt)

Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 16.

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

3

Zadanie 5. (1 pkt)

Przewodnik wykonany z miedzi doáączono do Ĩródáa prądu. Przepáyw prądu w tym

przewodniku polega na uporządkowanym ruchu

A. elektronów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury roĞnie.

B. elektronów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury maleje.

C. jonów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury roĞnie.

D. jonów, a jego opór wraz ze wzrostem temperatury maleje.

Zadanie 6. (1 pkt)

Gdy czáowiek przenosi wzrok z czytanej ksiąĪki na odlegáą gwiazdĊ, to

ogniskowa soczewki oka

zdolnoĞü skupiająca

A.

roĞnie

maleje

B.

roĞnie

roĞnie

C.

maleje

maleje

D.

maleje

roĞnie

Zadanie 7.

(1 pkt)

Przesyáanie sygnaáu Ğwietlnego wewnątrz Ğwiatáowodu jest moĪliwe dziĊki zjawisku

A. zaáamania Ğwiatáa.

B. polaryzacji Ğwiatáa.

C. rozszczepienia Ğwiatáa.

D. caákowitego wewnĊtrznego odbicia.

Zadanie 8. (1 pkt)

PoniĪej przedstawiono informacje dotyczące masy (M) jądra berylu

9

4

Be . WskaĪ, która

z informacji jest prawdziwa.

(przez m

p

i m

n

oznaczono odpowiednio masĊ swobodnego protonu i masĊ swobodnego

neutronu)

A. M > 4 m

p

+ 5 m

n

B. M < 4 m

p

+ 5 m

n

C. M = 4 m

p

+ 9 m

n

D. M = 4 m

p

+ 5 m

n

Zadanie 9.

(1 pkt)

Satelita krąĪy wokóá Ziemi po orbicie koáowej. JeĪeli satelita ten zostanie przeniesiony

na orbitĊ koáową o dwukrotnie wiĊkszym promieniu, to wartoĞü jego prĊdkoĞci liniowej na tej

orbicie

A. wzroĞnie 2 razy.
B. wzroĞnie

2

razy.

C. zmaleje 2 razy.
D. zmaleje

2

razy.

Zadanie 10.

(1 pkt)

Proton i cząstka alfa poruszają siĊ w próĪni z prĊdkoĞciami o tych samych wartoĞciach.

DáugoĞci fal de Broglie’a odpowiadające protonowi (Ȝ

p

) i cząstce alfa (Ȝ

Į

) speániają zaleĪnoĞü

A. Ȝ

Į

# 0,25 Ȝ

p

B. Ȝ

Į

# 0,5 Ȝ

p

C. Ȝ

Į

# 2 Ȝ

p

D. Ȝ

Į

# 4 Ȝ

p

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

Poziom podstawowy

7

Zadanie 14.1 (2 pkt)

Ustal, jak zmieniáa siĊ (wzrosáa czy zmalaáa) gĊstoĞü gazu w tej przemianie. OdpowiedĨ

uzasadnij, zapisując odpowiednie zaleĪnoĞci.

Zadanie 14.2 (3 pkt)

Ustal, który z wymienionych w tabeli gazów poddano przedstawionej powyĪej przemianie.

OdpowiedĨ uzasadnij, wykonując konieczne obliczenia.

Rodzaj gazu

Masa 1 mola, g

azot

28

hel

4

tlen

32

dwutlenek wĊgla

44

Zadanie 15. Laser (3 pkt)

Laser helowo neonowy o mocy 0,02 W wysyáa w ciągu jednej sekundy 6,35·10

16

fotonów.

Oblicz dáugoĞü fali Ğwiatáa emitowanego przez ten laser.

Nr zadania

13.1 13.2 14.1 14.2 15.

Maks. liczba pkt

2

1

2

3

3

Wypeánia

egzaminator!

Uzyskana liczba pkt

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

poziom podstawowy

8

Zadanie 15. Pole elektrostatyczne (4 pkt)

PoniĪej przedstawiono wykres zaleĪnoĞci wartoĞci natĊĪenia pola elektrostatycznego,

wytworzonego przez punktowy áadunek dodatni, od odwrotnoĞci kwadratu odlegáoĞci od tego

áadunku E(1/r

2

).

Zadanie 15.1 (1 pkt)

Uzupeánij poniĪsze zdanie, wpisując wáaĞciwe okreĞlenie spoĞród niĪej podanych.

(jednorodnym, centralnym)

Opisane w zadaniu pole elektrostatyczne jest polem ...................................................................

Zadanie 15.2 (3 pkt)

Korzystając z informacji zawartych na powyĪszym wykresie, oblicz wartoĞü áadunku, który

jest Ĩródáem pola elektrostatycznego. Do obliczeĔ przyjmij wartoĞü staáej k = 9·10

9

N·m

2

/C

2

.

Zadanie 16. Odtwarzacz (4 pkt)

W najnowszych nagrywarkach i odtwarzaczach stosuje siĊ tzw. báĊkitny laser (Blue Ray).

Dotychczas w urządzeniach tych wykorzystywano lasery czerwone, które emitują fale

o dáugoĞci 605 nm. Fale wytwarzane przez báĊkitny laser są krótsze, mają dáugoĞü 405 nm,

co pozwala zapisywaü wiĊcej danych na jednej páycie.

Zadanie 16.1 (1 pkt)

Oblicz, ile razy energia jednego kwantu promieniowania wysyáanego przez báĊkitny laser jest

wiĊksza od energii jednego kwantu wysyáanego przez laser czerwony.

0 2000 4000 6000 8000 10000

2

2

1

,

1

m

r

E

, V/m

100

80

60

40

20

0

Zadanie 13.1 (1 pkt)

8

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

poziom podstawowy

9

Zadanie 16.2 (3 pkt)

WiązkĊ Ğwiatáa z báĊkitnego lasera skierowano prostopadle na siatkĊ dyfrakcyjną, na której

wykonano 500 szczelin na 1 mm dáugoĞci siatki. Ustal najwyĪszy rząd widma, który moĪna

uzyskaü za pomocą takiej siatki dyfrakcyjnej.

Zadanie 17. Zwierciadáo kosmetyczne (5 pkt)

Podczas zabiegów kosmetycznych stosuje siĊ zwierciadáa sferyczne wklĊsáe, w celu

uzyskania powiĊkszonych obrazów okreĞlonych fragmentów twarzy. W odlegáoĞci 20 cm od

takiego zwierciadáa, którego ogniskowa wynosi 100 cm, umieszczono Ğwiecący przedmiot.

PowiĊkszenie otrzymanego obrazu w tym zwierciadle wynosi 1,25.

Zadanie 17.1 (1 pkt)

Oblicz zdolnoĞü skupiającą zwierciadáa.

Zadanie 17.2 (1 pkt)

Oblicz promieĔ krzywizny tego zwierciadáa.

Nr zadania

15.1 15.2 16.1 16.2 17.1 17.2

Maks. liczba pkt

1

3

1

3

1

1

Wypeánia

egzaminator!

Uzyskana liczba pkt

Zadanie 13.2 (3 pkt)

Zadanie 14. (3 pkt)

Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 18.

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

poziom podstawowy

10

Zadanie 17.3 (3 pkt)

Narysuj konstrukcjĊ ilustrującą powstawanie obrazu w sytuacji opisanej w treĞci zadania.

Zapisz cechy otrzymanego obrazu.

Cechy

obrazu:

...............................................................................................................................

Zadanie 18. Fotoefekt (3 pkt)

PoniĪej zamieszczono wykres zaleĪnoĞci kwadratu maksymalnej wartoĞci prĊdkoĞci

2

max

v

wybitych z katody fotoelektronów od energii

E fotonów padających na fotokatodĊ.

W tabeli podano wartoĞci pracy wyjĞcia dla materiaáów, z których wykonywane są

fotokatody.

Rodzaj

materiaáu

Praca wyjĞcia

Cez

3,0·10

–19

J

Cer

4,14·10

–19

J

Potas

3,2·10

–19

J

WapĔ

5,2·10

–19

J

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

poziom podstawowy

11

Zadanie 18.1 (1 pkt)

Ustal, analizując wykres, z jakiego materiaáu wykonano fotokatodĊ. PodkreĞl w tabeli obok

wykresu nazwĊ tego materiaáu.

Zadanie 18.2 (2 pkt)

WyprowadĨ wzór, za pomocą którego moĪna obliczyü wartoĞci liczbowe konieczne

do wykonania powyĪszego wykresu. Przyjmij, Īe znane są energie padających fotonów i

praca wyjĞcia materiaáu fotokatody.

Zadanie 19. Czujnik dymu (3 pkt)

Wiele izotopów promieniotwórczych znajduje zastosowanie w technice. Jednym z nich jest

izotop ameryku

241

Am, który znalazá zastosowanie w czujnikach dymu. Produkuje siĊ go,

bombardując neutronami izotop plutonu

239

Pu. Powstaáe jądra ulegają samorzutnemu

rozpadowi, w wyniku którego powstają jądra ameryku

241

Am. Te z kolei rozpadają siĊ

i powstają cząstki alfa oraz praktycznie trwaáe jądra neptuna

93

Np (

T

1/2

§ 2·10

6

lat).

Zadanie 19.1 (2 pkt)

Korzystając z podanych informacji, uzupeánij poniĪsze równania reakcji.

e

Am

Pu

Pu

n

Q

~

.........

.......





o

o



241

95

94

239

94

1

0

2

Np

Am

......

........

93

241

95



o

Zadanie 19.2 (1 pkt)

Zapisz, jaka wáasnoĞü promieniowania alfa pozwala na bezpieczne uĪycie izotopu ameryku

241

Am w czujnikach dymu montowanych w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie.

Nr zadania

17.3 18.1 18.2 19.1 19.2

Maks. liczba pkt

3

1

2

2

1

Wypeánia

egzaminator

Uzyskana liczba pkt

Zadanie 14.1 (1 pkt)

9

Egzamin maturalny z fizyki i astronomii

poziom podstawowy

11

Zadanie 18.1 (1 pkt)

Ustal, analizując wykres, z jakiego materiaáu wykonano fotokatodĊ. PodkreĞl w tabeli obok

wykresu nazwĊ tego materiaáu.

Zadanie 18.2 (2 pkt)

WyprowadĨ wzór, za pomocą którego moĪna obliczyü wartoĞci liczbowe konieczne

do wykonania powyĪszego wykresu. Przyjmij, Īe znane są energie padających fotonów i

praca wyjĞcia materiaáu fotokatody.

Zadanie 19. Czujnik dymu (3 pkt)

Wiele izotopów promieniotwórczych znajduje zastosowanie w technice. Jednym z nich jest

izotop ameryku

241

Am, który znalazá zastosowanie w czujnikach dymu. Produkuje siĊ go,

bombardując neutronami izotop plutonu

239

Pu. Powstaáe jądra ulegają samorzutnemu

rozpadowi, w wyniku którego powstają jądra ameryku

241

Am. Te z kolei rozpadają siĊ

i powstają cząstki alfa oraz praktycznie trwaáe jądra neptuna

93

Np (

T

1/2

§ 2·10

6

lat).

Zadanie 19.1 (2 pkt)

Korzystając z podanych informacji, uzupeánij poniĪsze równania reakcji.

e

Am

Pu

Pu

n

Q

~

.........

.......





o

o



241

95

94

239

94

1

0

2

Np

Am

......

........

93

241

95



o

Zadanie 19.2 (1 pkt)

Zapisz, jaka wáasnoĞü promieniowania alfa pozwala na bezpieczne uĪycie izotopu ameryku

241

Am w czujnikach dymu montowanych w pomieszczeniach, w których przebywają ludzie.

Nr zadania

17.3 18.1 18.2 19.1 19.2

Maks. liczba pkt

3

1

2

2

1

Wypeánia

egzaminator

Uzyskana liczba pkt

Zadanie 14.2 (2 pkt)