4 metodologia techniki i narzędzia badań (bez zdjęć)

Metodologia

dr Arkadiusz Stanula

Techniki i narzędzia badań

Techniki badań

– czynności praktyczne,

regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami,
pozwalającymi na uzyskanie optymalnie
sprawdzalnych informacji, opinii, faktów [Kamiński
1970].

Do technik badawczych należy zaliczyć:

przeprowadzanie testów ruchowych, testów
laboratoryjnych (fizjologiczne, psychologiczne),
oznaczenia biochemiczne różnych związków,
obserwację, wywiad, ankietę, badanie dokumentów,
modelowanie i symulację komputerową itd.

Techniki i narzędzia badań

Narzędzie badawcze

– jest przedmiotem służącym

do realizacji wybranej techniki badań [Pilch 1995].

Badania prowadzi się z zastosowaniem

Badania prowadzi się z zastosowaniem
określonych narzędzi:

określonych narzędzi:

kwestionariusz, ankiety,

określonych narzędzi:

kwestionariusz, ankiety,

arkusze obserwacji, testy socjometryczne, testy
dydaktyczne, testy do określania inteligencji, do
oceny sprawności fizycznej, komputer, ergometr,
arkusz kalkulacyjny, model matematyczny badanego
zjawiska, zespół twierdzeń i definicji, algorytmy
numeryczne itp.

Techniki i narzędzia badań

Wywiad

– rozmowa badającego z respondentem,

prowadzona według przygotowanych wcześniej
dyspozycji lub na podstawie kwestionariusza.
Kwestionariusz wywiadu jest podstawowym
narzędziem badawczym stosowanym w badaniach

narzędziem badawczym stosowanym w badaniach
biologiczno-społecznych opartych na wywiadach.

Ankietowanie

– może być prowadzone

bezpośrednio przez ankietera, osobiście nanoszącego
odpowiedzi osoby badanej na kwestionariusz lub
osoba badana sama wypełnia ankietę. Pytania
ankiety najczęściej mają charakter zamknięty.

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

Sondaże są bardzo starą techniką badawczą.

W Starym Testamencie możemy znaleźć następujący fragment:

„

Po tej pladze rzekł Pan do Mojżesza i do Eleazara, syna kapłana Aarona:

<<Dokonajcie obliczenia całej społeczności Izraelitów według rodów,

od dwudziestu lat wzwyż (…)>>”.

Sondaże

Sondaże są

są stosowane

stosowane głównie

głównie w

w takich

takich projektach

projektach badawczych,

badawczych, w

w których

których

jednostkami

jednostkami analizy

analizy są

są pojedynczy

pojedynczy ludzie

ludzie.. Stanowią

Stanowią doskonałe

doskonałe narzędzie

narzędzie

służące

służące do

do::

opisywania dużej populacji,

pomiaru postaw i poglądów,

badania opinii publicznej (np. przed wyborami, preferencji handlowych).

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

Część formalno-ewidencyjna

zawiera nazwę instytucji, która prowadzi

badania, tekst adresowany do rozmówcy, tytuł kwestionariusza oraz miejsce

na numer porządkowy, miejscowość i datę przeprowadzenia wywiadu.

Metryczka

, czyli pytania dotyczące np. wieku, płci, wykształcenia, zawodu

osoby badanej. Metryczka pozwala grupować wypowiedzi na temat

Struktura kwestionariusza

osoby badanej. Metryczka pozwala grupować wypowiedzi na temat

interesujących nas zagadnień według wyżej wymienionych cech

respondentów.

Zestaw pytań

dotyczących zagadnień będących przedmiotem badania.

Instrukcja do badań:

•

informowała o celach, tematyce i procedurach badawczych,

•

zawierała krótką informację o kwestionariuszu wywiadu,

•

zawierała reguły przeprowadzania wywiadów oraz zespół czynności, które

w związku z tym należy wykonać,

•

wyjaśniała zasady organizacyjne przeprowadzonych badań.

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

WSKAZÓWKI DO ZADAWANIA PYTAŃ

Sondaż

zakłada

użycie

kwestionariusza

–

narzędzia

zaprojektowanego

specjalnie

narzędzia

zaprojektowanego

specjalnie

zbierania

zbierania informacji,

informacji, w

w którym

którym zmienne

zmienne są

są

operacjonalizowane

operacjonalizowane poprzez

poprzez zadawanie

zadawanie pytań

pytań

celu

uzyskania

danych

analizy

interpretacji

interpretacji..

WYBÓR WŁAŚCIWEJ FORMY PYTANIA

kwestionariusz

kwestionariusz –

–

questionnaire

pytanie

–

– question

question

a) pytania otwarte

– w pytaniu badacz prosi respondenta o

sformułowanie własnej odpowiedzi,

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

sformułowanie własnej odpowiedzi,

b) pytania zamknięte

– respondent wybiera odpowiedzi z

przedstawionej przez badacza listy:

• dysjunkcja

– możliwy jest wybór tylko jednej odpowiedzi,

• koniunkcja

– możliwy jest wybór więcej niż jednej odpowiedzi.

Zestaw tych odpowiedzi nazywany jest kafeterią (dysjunkcyjną lub

koniunkcyjną).

Kafeteria otwarta

– badacz zostawia wolne miejsce, w którym

respondent może wypełnić według własnego uznania.

Zalety pytań zamkniętych:

łatwiejsze w opracowaniu

Wady pytań zamkniętych:

sugerowanie respondentowi

odpowiedzi, możliwość pominięcia ważnych kwestii w

podanych odpowiedziach.

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

Układanie pytań zamkniętych powinno spełniać dwa

wymogi strukturalne:

proponowane kategorie odpowiedzi powinny być

wyczerpujące i zawierać wszystkie możliwe oczekiwane

odpowiedzi,

kategorie odpowiedzi powinny być wzajemnie rozłączne,

respondent nie powinien poczuwać się do wskazania więcej

niż jednej odpowiedzi.

Budowa kwestionariusza wywiadu

Przykład pytania zamkniętego z kafeterią koniunkcyjną i otwartą:

Kto zdecydował o wyborze takiej właśnie a nie innej dyscypliny sportowej,
uprawianej przez syna/córkę?

Sam(a) wybrał(a) sobie taką dyscyplinę

Była to nasza (rodziców) decyzja

Była to wspólna decyzja

Inne rozwiązania (prosimy podać jakie)……………………………………………

Przykład pytania zamkniętego:

Czy Pana/Pani zdaniem korzystanie z obiektów sportowych winno być
bezpłatne?

Tak

Nie

Nie mam zdania

PYTANIA POWINNY BYĆ JASNE

Pytania kwestionariusza powinny być

precyzyjne, tak by respondent dokładnie

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

precyzyjne, tak by respondent dokładnie

wiedział o co pyta badacz.

Przykład:

Co Pan/Pani sądzi o proponowanych zmianach
w zakresie kontroli antydopingowej?

UNIKAĆ PODWÓJNYCH PYTAŃ

Badacze często proszą respondentów o jedną odpowiedź na

pytanie, które w rzeczywistości składa się z wielu części.

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

Można przyjąć ogólną zasadę, że zawsze gdy w pytaniu

pojawia się spójnik „i” należy sprawdzić czy nie zadaje się

podwójnego pytania.

Przykład:

Czy zgodzi się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że stosowanie
środków anabolicznych w połączeniu z ciężkim treningiem są
podstawą sukcesu sportowego?

RESPONDENT MUSI BYĆ W STANIE

UDZIELIĆ ODPOWIEDZI

Prosząc respondentów o to, by udzielili

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

Prosząc respondentów o to, by udzielili

informacji, należy ciągle zadawać sobie

pytanie, czy mogą oni uczynić to wiarygodnie.

Przykład:

Jakiego typu środki dopingujące stosował/a Pan/Pani
podczas Mistrzostw Świata w podnoszeniu ciężarów?

PYTANIA POWINNY BYĆ ADEKWATNE

Zamieszczone w kwestionariuszu pytania

powinny odnosić się do większości

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

powinny odnosić się do większości

respondentów.

Przykład:

Jakim skokiem należy rozpocząć akcję ratowniczą?
a) wykrocznym,

b) na „główkę”

Stefczyka

d) rozkrocznym.

UNIKAĆ FORM PRZECZĄCYCH

Pojawienie się formy przeczenia w pytaniu

kwestionariusza otwiera drogę do błędnych

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

kwestionariusza otwiera drogę do błędnych

interpretacji.

Przykład:

Czy kontrola antydopingowa nie powinna dotyczyć
zawodowców?

UNIKAĆ OBCIĄŻONYCH PYTAŃ I POJĘĆ

Popytania obciążone = pytania sugerujące

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

Przykład:

Czy zgodzi się Pan/Pani z opinią Międzynarodowej
Komisji Antydopingowej, że w konkurencjach
wytrzymałościowych zawodnicy częściej biorą
niedozwolone środki dopingujące niż zawodnicy
konkurencji szybkościowych.

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

☺

Format kwestionariusza jest równie ważny,
jak charakter i słownictwo zadawanych w

Budowa kwestionariusza

jak charakter i słownictwo zadawanych w
nim pytań!

☺

Ogólna zasada to swobodny i
nieprzeładowany układ kwestionariusza.

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

W przypadku pytań, na które respondent ma udzielić
odpowiedzi wybierając jedną z podanego zestawu można
zastosować następujące rozwiązania:

Formaty odpowiedzi

[] – nawias kwadratowy
() – nawias okrągły

– znak specjalny (czcionka Wingdings)

Tak

Nie

zakreślanie odpowiedzi

Nie wiem

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

Jeśli niektóre pytania w kwestionariuszu odnoszą się do jednej
grupy respondentów

Pytania warunkowe

•

Czy kiedykolwiek stosowałeś (-aś) sterydy anaboliczne?

Tak

Nie

Jeśli tak:

Ile mniej więcej razy stosowałeś (-aś) sterydy?

raz

2-5 razy

6-10 razy

11-20 razy

więcej niż 20 razy

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

•

Czy był (a) Pan (i) kiedykolwiek porwany (a) przez kosmitów?

Tak

Nie

Blok pytań warunkowych

Nie

Jeśli tak:

Czy pozwolili Panu (i) kierować statkiem kosmicznym?

Tak

Nie

Jeśli tak:

Jak prędko Pan (i) leciał (a) ?

z zawrotną prędkości

z malutką prędkością

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

Czy kiedykolwiek stosował (a) Pan (i) niedozwolone środki dopingujące ?

Tak (proszę przejść do pytań 12-24).

Nie (proszę opuścić pytania 12-24 i przejść od razu do pytania 25 na

Reguły przejścia

Nie (proszę opuścić pytania 12-24 i przejść od razu do pytania 25 na

stronie 7).

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY

Przy

każdym

z poniższych stwierdzeń proszę zaznaczyć, czy Pan (i) się z

nim zdecydowanie zgadza (ZZ), zgadza (Z), nie zgadza (NZ),
zdecydowanie nie zgadza (ZN), czy też nie ma Pan (i) zdania (NW).

Tabelaryczny format pytania

zdecydowanie nie zgadza (ZN), czy też nie ma Pan (i) zdania (NW).

ZN NW

a) sportowcy dla osiągnięcia sukcesu skłonni są

stosować niedozwolone środki dopingujące…….…

b) sportowcy świadomie stosują niedozwolone

środki dopingujące………………………………………….

c) kontrola antydopingowa powinna odbywać się na

wszystkich zawodach……………………………………….

Techniki i narzędzia badań

Techniki socjometryczne

– zespół czynności werbalnych

manipulacyjnych mających na celu poznanie

uwarunkowań, istoty i przemian nieformalnych związków

międzyosobowych w grupach rówieśniczych.

Przykładowy test socjometryczny w technice J.L. Moreno:

Podaj nazwiska osób, z którymi najbardziej chciałbyś grać w piłkę

nożną.

Podaj nazwiska osób, z którymi najbardziej chciałbyś wyjechać na

obóz sportowy.

Podaj osoby, którym mógłbyś przekazać swój sekret.

Podaj osoby, z którymi najmniej chciałbyś grać w piłkę nożną.

Podaj nazwiska osób, z którymi najmniej chciałbyś wyjechać na obóz

sportowy.

Podaj nazwiska osób, którym nie przekazałbyś swojego sekretu.

Techniki i narzędzia badań

Obserwacja

– planowe postrzeganie zjawisk

odnoszących się do badanych procesów
[Zaczyński 1981].

•

bezpośrednia – badacz osobiście prowadzi
obserwację i rejestruje spostrzeżenia,

•

pośrednia – materiały gromadzi większa
liczba badaczy (praktykowana przy
badaniach większych społeczności).

Techniki i narzędzia badań

Badanie dokumentów

– technika służąca do

gromadzenia wstępnych danych opisowych,
a także ilościowych informacji o badanej
sytuacji.

sytuacji.

Dokument to nie tylko teksty pisane, ale

również wszelkie przedmioty i wytwory
ludzkie, które mogą być źródłem wiedzy
wyjaśniającej badane zjawiska lub
potwierdzeniem sądów o tych zjawiskach.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
10 h.Temat 4. Techniki i narzedzia badan(1), Dokumenty do szkoły, przedszkola; inne, Metody, materia
Oprogramowanie godne zaufania Metodologia, techniki i narzedzia projektowania
Metodologia badań w pedagogice społecznej, Nauka, Metody, techniki i narzędzia badawcze
Wybrane elementy metodologii pracy naukowej, Nauka, Metody, techniki i narzędzia badawcze
Zasady badań pedagogicznych, Nauka, Metody, techniki i narzędzia badawcze
wykład z cholestazy (bez zdjęć)
koordynacja hormonalna czlowieka bez zdjec
wykład dr Steplewska uklad limfatyczny1 bez zdjęć
1 Wypadki komunikacyjne bez zdjec

więcej podobnych podstron