Medycyna sądowa 

 

 

Wypadki drogowe 

Dr n. med. Maciej Barzdo 
Lek. med. Maciej Kędzierski 

•

Wypadek drogowy – nagłe zdarzenie, do którego dochodzi na drodze dostępnej dla ruchu 

drogowego lub którego początek ma miejsce na takiej drodze, w którym uczestniczy co 

najmniej  jeden  pojazd  biorący  udział  w  ruchu  drogowym  i  które  skutkuje  obrażeniami 

ciała  powodującymi  naruszenie  czynności  narządu  ciała  lub  rozstrój  zdrowia  trwający 

dłużej niż 7 dni, ciężki uszczerbek na zdrowiu lub śmierć co najmniej jednego uczestnika 

zdarzenia. 

 
•

Kolizja  –  zdarzenie  jw.,  które  skutkuje  szkodą  w  mieniu  lub  obrażeniami  powodującymi 

naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni u co 

najmniej jednego uczestnika zdarzenia. 

 
•

Śmierć  spowodowana  wypadkiem  drogowym  –  zgon,  do  którego  doszło  w  związku 

przyczynowym z wypadkiem na miejscu wypadku lub w ciągu 30 dni od wypadku 

 

W 2002 roku około 1,2 miliona ludzi zginęło w wypadkach drogowych. 
Do roku 2020 przewiduje się podwojenie tej liczby. 

Przyczyny wypadków drogowych 

Błędy kierowców 
Nieodpowiednie zachowanie pieszych 
Wpływ alkoholu i środków działających podobnie 
do alkoholu 
Czynniki środowiskowe 
Złe oznakowanie i stan techniczny dróg 
Choroby naturalne 
Zły stan techniczny pojazdów

 

 

 

Prawna ocena wypadków drogowych - ocena zachowania się uczestników wypadku i 
sytuacji drogowej. 

 

 

Uczestnicy  wypadków  drogowych 
często  przedstawiają  wersję,  która 
jest dla nich bardziej korzystna.   
 

Najbardziej  niebezpieczne kierunki wtargnięcia pieszego na 

jezdnię w porze dziennej  i nocnej , przy których kierowca ma 

najkrótszy czas na reakcję po zauważeniu pieszego.

 

 

Czasami zwłoki są jedynym dowodem związanym z wypadkiem drogowym. 

 

Cel sądowo-lekarskiego badania zwłok uczestnika wypadku 
drogowego: 
 

 

Ujawnienie i udokumentowanie obrażeń 

 

Określenie przyczyny zgonu 

 

Rekonstrukcja wypadku 

 

Ujawnienie ewentualnych chorób lub czynników, które mogły 
przyczynić się do wypadku 

 

Rodzaje wypadków drogowych: 

 
 

Zderzenia czołowe 

 

Zderzenia boczne 

 

Rollovers  

 

Zderzenia tylne 
 

 

Zderzenia czołowe 

 
 

Kierowca i pasażerowie kontynuują ruch do przodu, nawet wtedy, gdy samochód uległ 
zatrzymaniu.  
 

 

Poziomy potencjalnych urazów doznawanych przez kierowcę niezabezpieczonego pasami i 
poduszkami powietrznymi przy zderzeniu czołowym.

 

 

 

Otarcia naskórka i 
powierzchowne rany 
spowodowane uderzeniem w 
przednią szybę pojazdu. 

Rana darta płatowa 
spowodowana uderzeniem w 
przednią szybę pojazdu. 

  

 

„Odbicie” koła kierownicy na klatce piersiowej.  

 

Typowe obrażenia wewnętrzne w zderzeniach czołowych: 
 

 

Poprzeczne złamanie mostka 

 

Obustronne złamania żeber 

 

Obrażenia płuc spowodowane odłamami złamanych żeber 

 

Stłuczenia i rozerwania płuc 

 

Rozerwania serca 

 

Poprzeczne rozerwania aorty 

 

Rozerwania wątroby i nerek 

 

Niewielkie stłuczenie powłok klatki 
piersiowej z całkowitym poprzecznym 
rozerwaniem aorty piersiowej – kierowca. 

 

Rozerwanie serca spowodowane uderzeniem klatki piersiowej w 
koło kierownicy. 

 

Kiedy dochodzi do naruszenia integralności przedziału pasażerskiego, mogą pojawić się 
masywne zmiażdżenia różnych części ciała.  
 

Skutki obrażeń mogą być znacznie bardziej 

niebezpieczne dla starych ludzi niż młodych. 

 

Zderzenia boczne 

Rollovers 
 

 

Zniekształcenie i zabrudzenia krwią dachu samochodu w pobliżu okna, przez które 
wypadła głowa pasażera w czasie dachowania pojazdu. 
 
 

 

Zderzenia tylne 

 

Systemy bezpieczeństwa biernego:  

 
 

Pasy bezpieczeństwa 

 

Poduszki powietrzne 

Zaleca się użycie poduszek powietrznych w połączeniu z pasami bezpieczeństwa. 

 

 

Redukcja ofiar śmiertelnych:  

 

Poduszka powietrzna - 14%  

 

Pasy bezpieczeństwa - 45%  

 

Poduszka powietrzna i pasy bezpieczeństwa - 50% 
 

 

Wniknięcie koła kierowniczego i deformacja przedziału pasażerskiego. 

 

Poważne obrażenia wewnętrzne od pasów bezpieczeństwa są zazwyczaj skojarzone z 
nieprawidłowym ich założeniem.  
 

Pas biodrowy założony zbyt wysoko na brzuch może 

spowodować poważne obrażenia macicy, łożyska i płodu. 

Otarcia  naskórka  okolicy  bródkowej  i  szyi 
spowodowane przez poduszkę powietrzną.  
Przyczyna  zgonu:  złamanie  kręgosłupa 
szyjnego z przerwaniem rdzenia kręgowego.  

 

Charakter obrażeń i stopień ich ciężkości u pieszych 
zależy od:  
 

 

Szybkości pojazdu 

 

Właściwości pojazdu (kształt, wysokość) 

 

Hamowania lub braku hamowania przez pojazd 

 

Wieku pieszego/ wzrostu pieszego (dziecko, dorosły/ 
niski, wysoki) 

 

Potrącenie pieszego – uderzenie przodem pojazdu powyżej środka ciężkości pieszego. 

Potrącenie pieszego – uderzenie przodem pojazdu poniżej środka ciężkości pieszego. 

 

3-letnie dziecko przejechane przez ciężarówkę z „odbiciem” bieżnika opony na plecach i 
otarciami naskórka (od nawierzchni drogi) na klatce piersiowej i brzuchu.  

Ślady bieżnika opon na odzieży. 

Mechanizm powstawania 

decollement. 

Rekonstrukcja wypadku drogowego. 
 
 
 
 
 
Markery biologiczne (obrażenia) skojarzone w pierwszą fazą wypadku ukazują kierunek 
działania urazu, co umożliwia rekonstrukcję wypadku.   
 
 
 
Markery biologiczne:  
obrażenia zderzakowe u pieszych 
obrażenia od kokpitu u kierowców i pasażerów  
 

 

Okoliczności szczególnie ważne w przypadku potrącenia pieszego : 
 

 

Pozycja pieszego (stojąca/leżąca) 

 

Kierunek uderzenia/kierunek poruszania się pieszego 

 

Typ potrącenia (czołowe, narożnikowe, styczne) 

 

Typ pojazdu 

 

Hamowanie  

 

Okoliczności szczególnie ważne w zderzeniach samochodów: 
Kierowca/pasażer 
Pasy bezpieczeństwa (zapięte, niezapięte) 

 
 

Okoliczności szczególnie ważne u motocyklistów: 
Kierowca/pasażer 

 
 

Okoliczności szczególnie ważne u rowerzystów: 
Jechał/prowadził rower 
Kierunek uderzenia/kierunek poruszania się rowerzysty 

 

Najczęstszy  mechanizm  powstawania  obrażeń  stawów  kolanowych  i  skokowych  oraz 
mechanizm powstawania zarysowań na podeszwach butów u pieszych potrąconych przez 
samochód osobowy i ciężarowy. Siły ściskające (C); siły rozciągające (T). 
 

 

Najczęstszy  mechanizm  powstawania 
obrażeń stawów kolanowych i skokowych u 
rowerzystów potrąconych przez samochód 
osobowy  i  ciężarowy.  Siły  ściskające  (C); 
siły rozciągające (T). 
 

Obrażenia  od  kokpitu  u  kierowców  i 
pasażerów 

niezapiętych 

pasami 

bezpieczeństwa. 

 

Obrażenia od pasa barkowego i biodrowego. 
Przyczyna zgonu: obrażenia czaszkowo-mózgowe.  

 

Odcisk  nakładki pedału 
hamulca na podeszwie buta. 

Określenie prędkości pojazdu w chwili potrącenia na podstawie charakteru obrażeń u pieszego może 

być jedynie przybliżone.

  

Rozerwania  skóry  w  okolicach  pachwinowych 
mogą pojawiać się przy prędkości  powyżej 90–100 
km/h, ale nigdy  poniżej  50 km/h.

  

Amputacje kończyn dolnych mogą pojawiać się 

przy prędkości powyżej 90–100 km/h. 

Przykład rekonstrukcji wypadku 
drogowego 

 

81-letni  pieszy  został  uderzony  przez  dostawczy  van.  Kierowca  i  pasażer  twierdzą,  że 
pieszy wtargnął na jednię przed nadjeżdżającym pojazdem z prawej strony (z chodnika). 
Ustalono  jednak,  że  pieszy  przed  wypadkiem  opuścił  dom  udając  się  do  kościoła 
zlokalizowanego po prawej stronie drogi patrząc z pozycji kierowcy.  
 

KONIEC