SOCJOLOGIA: WYKŁAD 2
GRUPY SPOŁECZNE
1) Cechy grupotwórcze
2) Odmiany zbiorowości ludzkich - kategorie: statystyczna, socjologiczna, społeczna
3) Więź moralna – treść i zasięg
4) Patologia więzi moralnej
5) Zjawisko równoczesnej partycypacji i konflikt partycypacji
6) Grupy zorganizowane: formalne i nieformalne
7) Krystalizacja i dekonstrukcja grupy
8) Odmiany grup społecznych:
a) obiektywne kryteria klasyfikacji
b) subiektywne kryteria klasyfikacji
9) Syntetyczne typologie grup
GRUPA SPOŁECZNA
Zbiór jednostek, w którym wspólnota pewnych istotnych społecznie cech wyraża się
w tożsamości zbiorowej i towarzyszą temu kontakty, interakcje i stosunki społeczne
w jej obrębie częstsze i bardziej intensywne niż z osobami z zewnątrz. Inaczej,
zbiorowość ludzi, pomiędzy którymi występuje więź obiektywna, subiektywna
i behawioralna.
WIĘŹ OBIEKTYWNA – poczucie wspólnoty wynikające z podobieństwa
sytuacji życiowej: miejsca zamieszkania, zawodu, wieku itp.
WIĘŹ SUBIEKTYWNA – poczucie wspólnoty z członkami grupy, do której należymy
WIĘŹ BEHAWIORALNA – podobne lub wspólne działania
podejmowane przez członków grupy
ODMIANY ZBIOROWOŚCI LUDZKICH
KATEGORIA STATYSTYCZNA – zbiór jednostek podobnych pod względem jakiejś
wybranej cechy i różniących się pod tym względem od innych
KATEGORIA SOCJOLOGICZNA – zbiór ludzi podobnych pod względem istotnej
społecznie cechy, która implikuje realne podobieństwo sytuacji życiowej, interesów
i szans
KATEGORIA SPOŁECZNA – zbiór ludzi podobnych pod względem jakiejś istotnej
społecznie cechy, którzy są świadomi tego podobieństwa i swojej odrębności od innych
STEREOTYP – jednostronny, upraszczający, wyidealizowany obraz własnej
zbiorowości (autostereotyp) i równie jednostronna, upraszczająca i negatywna wizja
zbiorowości obcych (w skrajnym przypadku traktowanych jako wrogie)
SOLIDARNOŚĆ – życzliwość, gotowość do współpracy, poparcia i niesienia pomocy
wobec osób, które obejmujemy kategorią ,,my’’: członków naszej grupy czy kategorii
społecznej
ŚWIADOMOŚĆ KLASOWA – poczucie wspólnoty interesów z członkami własnej klasy,
definicja wrogów zagrażających tym interesom i gotowość do walki o ich realizację
WIĘŹ MORALNA – TREŚĆ I ZASIĘG
WIĘŹ MORALNA – szczególna relacja powinnościowa zakładająca zaufanie, lojalność i
solidarność w stosunku do innych objętych kategorią ,,my’’
ZAUFANIE – oczekiwanie korzystnych dla mnie działań partnerów interakcji czy
stosunków społecznych
LOJALNOŚĆ – zobowiązanie, aby nie nadużyć zaufania kogoś, kto obdarza mnie
zaufaniem
TOŻSAMOŚĆ ZBIOROWA – poczucie wspólnoty i identyfikacja z członkami pewnej
zbiorowości wyrażane subiektywnie sformułowaniem ,,my’’, któremu towarzyszy
świadomość odrębności od osób z zewnątrz, określanych jako ,,oni’’
PATOLOGIA WIĘZI MORALNEJ
SOCJOLOGIA: WYKŁAD 2
GRUPY SPOŁECZNE
1) Cechy grupotwórcze
2) Odmiany zbiorowości ludzkich - kategorie: statystyczna, socjologiczna, społeczna
3) Więź moralna – treść i zasięg
4) Patologia więzi moralnej
5) Zjawisko równoczesnej partycypacji i konflikt partycypacji
6) Grupy zorganizowane: formalne i nieformalne
7) Krystalizacja i dekonstrukcja grupy
8) Odmiany grup społecznych:
a) obiektywne kryteria klasyfikacji
b) subiektywne kryteria klasyfikacji
9) Syntetyczne typologie grup
GRUPA SPOŁECZNA
Zbiór jednostek, w którym wspólnota pewnych istotnych społecznie cech wyraża się
w tożsamości zbiorowej i towarzyszą temu kontakty, interakcje i stosunki społeczne
w jej obrębie częstsze i bardziej intensywne niż z osobami z zewnątrz. Inaczej,
zbiorowość ludzi, pomiędzy którymi występuje więź obiektywna, subiektywna
i behawioralna.
WIĘŹ OBIEKTYWNA – poczucie wspólnoty wynikające z podobieństwa
sytuacji życiowej: miejsca zamieszkania, zawodu, wieku itp.
WIĘŹ SUBIEKTYWNA – poczucie wspólnoty z członkami grupy, do której należymy
WIĘŹ BEHAWIORALNA – podobne lub wspólne działania
podejmowane przez członków grupy
ODMIANY ZBIOROWOŚCI LUDZKICH
ATROFIA WIĘZI MORALNEJ – zanik wiążących powinności wobec innych – skrajne
zawężenie kategorii ,,my’’.
KULTURA CYNIZMU (antyteza zaufania) – rozpowszechniony syndrom nieufności i
podejrzliwości, a także instrumentalne traktowanie innych jako obiektów manipulacji
KULTURA MANIPULACJI (antyteza lojalności) – spotykające się z przyzwoleniem
społecznym wykorzystywanie zaufania innych, ich naiwności, posługiwanie się
oszustwem i kłamstwem
KULTURA OBOJĘTNOŚCI (antyteza solidarności) – akceptowana społecznie skrajna
interesowność, egoizm, indyferentyzm wobec szkód czy cierpień innych
KONFLIKT TOŻSAMOŚCI – rozdarcie osobowościowe wynikające z równoczesnej
przynależności do grup, które mają odmienne, a nawet sprzeczne cele i interesy, a
równocześnie wymagają jednoznacznej identyfikacji, lojalności i zaangażowania od
swoich członków
KONFLIKT PARTYCYPACJI
Sytuacja, w której uczestnictwo w jednej z grp, do których jednostka należy, wymaga
zaniedbywania innych, albo gdy interesy czy wymogi lojalności wynikające z
członkostwa są wzajemnie niezgodne, a nawet sprzeczne
GRUPA ZORGANIZOWANA
(organizacja społeczna)
występuje wtedy, gdy:
powtarzalne i regularne kontakty oraz interakcje między członkami grupy przeradzają
się w regulowane normatywnie i między członkami grupy pojawiają się stosunki
społeczne wskazujące na ich wzajemne powinności i uprawnienia, jak również zostają
zdefiniowane pozycje społeczne członków grupy i przypisane im role.
Przykłady grup zorganizowanych: szpital, zakład pracy, korporacja przemysłowa,
uniwersytet, sąd, orkiestra symfoniczna itp.