-GEOGRAFIA SPOŁECZNA – W NR 1 08.10.2012r.
dr Renata Jaroszewska - Brudnicka
EGZAMIN pisemny – test lub otwarte pyt.
Literatura podstawowa:
Lisowski Andrzej „Wstęp do geografii społecznej” Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1990
Lisowski Andrzej 1996, Geografia społeczna – nowa kompozycja dyscypliny, Czas Geoger 67, 2 s.189 – 199
Otok S., 1987, Geografia społeczna, PWN, Warszawa
Literatura uzupełniająca:
Lisowski A., 1996, Geografia społeczna nowa koncepcja dyscypliny, Czasopismo geograficzne, 67, 2, ;
Maik W., Stachowski J., Preteoretyczne modele pojęciowe w geografii społecznej i ich rola w budowie teorii i wyjaśnianiu zjawisk społeczno-przestrzennych, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica, nr 19, Łódź;
Artykuły zalecane przez wykładowcę i prowadzących ćwiczenia
BLOKI TEMATYCZNE:
Człowiek i zbiorowości ludzkie jako przedmiot badań geograficznych
Definicja geografii społecznej i jej miejsce w naukach geograficznych
Problematyka badawcza
.......
Podstawowe pojęcia i koncepcje w geografii społecznej
Przestrzeń w ujęciu społecznym terytorium miejsc
Grupy społeczne i społeczności terytorialne
Terytorialne systemy ...
Środowisko w świadomości człowieka
Percepcja i wyobrażenie świata
...
Struktury i powiązania społeczno – przestrzenne
Struktury społeczno – przestrzenne, jakość życia, zróżnicowanie kulturowe
Powiązania i zachowania przestrzenne, wyobrażenia przestrzenne, powiązania społeczne
Zagrożenia społeczne: patologia społ., kwestia mieszkaniowa, zagrożenia zdrowia i zanieczyszczenia środowiska, infrastruktura moralna, patologia instytucji
Społeczne wytwarzanie przestrzeni
Geografia społeczna jest stosunkowo młodą dyscypliną nauk geograficznych.
Po raz pierwszy tego terminu użył wybitny francuski geograf Rechus.
Znaczenie przymiotnika „społeczny” (według Uniwersalnego Słownika Języka Polskiego)
Odnoszący się do społeczeństwa lub jego części:
Wytworzony przez społeczeństwo i będący jego wspólną własnością
Przeznaczony do obsługiwania społeczeństwa
Pracujący bezinteresownie dla dobra jakiejś społeczności
Dotyczy postaw lub działań większości członków społeczeństwa
Zorganizowany przez jakąś społeczność samodzielnie ..
Wzrost zainteresowania geografów problematyką społeczną w latach 70 i 80 XX w. Był reakcja na dominację scjentyzmu i ekonomizmu w geograficznych studiach społeczno – ekonomicznych.
Scjentyzm – pogląd filozoficzny głoszący że uzyskanie prawdziwej wiedzy o rzeczywistości jest możliwe tylko przez poznanie naukowe.
Ekonomizm – materializm ekonomiczny, pogląd gł. II poł. XIX i na początku XXw. Usiłujący wyjaśnić zjawiska i przemiany społeczne przez bezpośrednie..
DZIEJE GEOGRAFII SPOŁECZNEJ
Z. Rykieł: nauka społeczna zajmująca się przestrzennymi aspektami problemów społeczeństwa, zbiorowości regionalnych i lokalnych, człowieka i obywatela.
S. Otok: Bada zróżnicowanie przestrzenne struktur społecznych, wzajemne oddziaływanie struktur społecznych i środowiska geograficznego oraz poszukuje dróg i metod optymalizowania tych związków z punktu widzenia racjonalnego zaspokajania potrzeb człowieka.
E. Jones: Istotą geografii społecznej jest zrozumienie układów powstających w wyniku użytkowania przestrzeni przez grupy społeczne.
A. Buttimer: Geografia społeczna bada układy przestrzenne i związki funkcjonalne między grupami społecznymi w środowisku oraz działalność tych grup i wzajemne kontakty.
Rola geografii społecznej w badaniach społecznych i interdyscyplinarnych (wewnątrz geografii).
Wprowadza do nauk społecznych wymiar przestrzenny (ujęcie przestrzenne)
Koncentruje uwagę na ludziach i ich problemach
Grupa społeczna – to zbiorowość jednostek powiązanych w istotny sposób wspólnymi cechami społecznymi, takimi jak status zawodowy, etniczny, rodzinny, przynależność polityczna, wykształcenie, stan zdrowia
Przedmiot badań w geografii społecznej jako dyscypliny nauk geograficznych można określić:
W mikroskali – badania dot. jednostek i małych grup społecznych (rodzina, społeczność lokalna) z uwzględnieniem warunków bytowych podmiotu oraz jego indywidualnej świadomości społecznej
W makroskali - ....
Funkcje geografii społecznej
Opisowa – polega na identyfikacji potrzeb materialnych i niematerialnych jednostek i grup społecznych, zasobów (naturalnych i antropogenicznych) i stosunków społecznych w ich środowisku w skali mikrospołecznej, a układów terytorialnych zbiorowości społecznych różniących się poziomem zaspokojenia potrzeb w skali makroskopowej.