Zróżnicowanie narodowościowe w Polsce.
Współczesna Polska jest krajem prawie całkowicie jednolitym narodowościowo.
Według spisu powszechnego z 2002 roku, liczebność mniejszości narodowych wynosi 3,26%
ogółu mieszkańców, czyli ok. 1,5 mln osób. W okresie międzywojennym (lata 1918-1939) w
granicach II Rzeczpospolitej mieszkało 11,3 mln osób innej niż polska narodowości, co
stanowiło 35% ogółu (dane z 1931 r.). Przyczyny tak dużych zmian w strukturze
narodowościowej były związane z tragicznym bilansem II wojny światowej i konsekwentną
realizacją powojennej polityki władz socjalistycznej Polski. Działania wojenne i
eksterminacja ludności pochłonęły ok. 6 mln istnień ludzkich, na skutek zmiany granic poza
Polską znalazło się ok. 6,5 mln osób, a przymusowe migracje i przesiedlenia uszczupliły
polskie społeczeństwo o 1,7 mln osób.
Obecnie zgodnie z ustawą z 2004 mniejszością narodową jest mniejszość, która
zamieszkuje w Polsce od co namniej 100 lat i pochodzi z narodu posiadającego własne
państwo. Zatem możemy wyróżnić mniejszości narodowe w Polsce tj.: Białorusini, Czesi,
Litwini, Niemcy, Ormianie, Rosjanie, Słowacy, Ukraińcy i Żydzi.
Najliczniejszą mniejszością narodową są dzisiaj Niemcy. Liczba osób tej narodowości
oceniana jest na ok. 150 tys. (w 1931 r. - 800 tys.). Zamieszkują głównie Śląsk. Maja nawet
swojego p[przedstawiciela w sejmie. Druga grupa to Białorusini, których jest ok. 49 tys.
(1931 - 1,9 mln). Mieszkają przede wszystkim na wschodzie Polski. Trzecią najliczniejszą
grupę stanowią Ukraińcy, po II wojnie światowej przymusowo przesiedleni na ziemie
zachodnie i północne. Żyje ich w Polsce ok. 31 tys. (1931 - 5 mln). Kolejną liczną
mniejszością narodowościową są Żydzi (ok. 5-15 tys.) przed wojną stanowili ok. 10%
społeczeństwa. Wyróżniamy także Ormian (5-8 tys. Według spisu 1,1 tys.). zamieszkują
głównie na obszarze województwa dolnośląskiego i w Krakowie. Możemy spotkać tu także
kilka tysięcy Rosjan, którzy po II wojnie światowej nie powrócili do kraju ze względów
politycznych. Ponadto można wyróżnić także: Greków i Macedończyków, Wietnamczyków,
Chińczyków. W pobliżu granic rodzimych państw: Słowacy, Czesi i Morawianie, Litwini.
Mniejszości etniczne w Polsce.
Mniejszości etniczne to grupy ludności zamieszkujące nasze państwo od co najmniej
100 lat i nie posiadające własnych krajów. Ich przedstawicielami są Łemkowie, Karaimi i
Tatarzy .
Łemkowie (60-70 tys.) żyją w rozproszeniu , chociaż coraz więcej można spotkać na
Beskidzie niskim. Romowie (ok. 25 tys.) niegdyś prowadzili wędrowny tryb życia teraz
osiadają się w miastach. Tatarzy (ok. 3-5 tys.) są wyznawcami islamu. Karaimi (ok. 200 osób)
ich religia to połączenie judaizmu i islamu.
Grupy etniczne w Polsce.
Charakteryzują się one poczuciem odrębności, własnym językiem regionalnym lub
gwarą, specyficzną kulturą (obrzędy, zwyczaje, stroje, pieśni itp.)
Kaszubi – bardzo wyrazista grupa etniczna. Są
potomkami Pomorzan, posługują się językiem
regionalnym, w którym wyróżniamy wiele
dialektów. Liczą około 600 tys. osób. Mają
swoich
przedstawicieli
w
organizacjach
administracji
państwowej,
terytorialnej,
własne organizacje społeczne, prasę, stałe
audycje telewizyjne i radiowe, zespoły
regionalne.
Górale zamieszkują Karpaty. Zajmują
się pasterstwem, wyrębem lasów oraz urawą ziemi.
Wraz z rozwojem turystyki rozwinęło się rzemiosło
góralskie. Obecnie utrzymują się głównie z turystyki.
Ślązacy – liczna grupa
zamieszkująca tereny śląska. Ze
względu na zawód, i usytuowanie
można wyróżnić wiele gwar i
zróżnicowanie obyczajów. Górnicy
np. obchodzą święto swojej patronki –
barbórkę.
Kurpie
–
zasiedlają rejony Puszczy
Kurpiowskiej
i
Puszczy
Białej . charakterystyczne dla
nich
są
stroje,
hafty,
wycinanki
Łowicze – (Księżacy) –
zamieszkują obszar Łowicza. Posiadają
pasiaste
stroje,
hafty,
ceramika,
wycinanki.
Zróżnicowanie religijne Polsce
W przeszłości, gdy Rzeczpospolita była monarchią, polska szlachta kierowała
się mottem „Bóg, honor, ojczyzna”. Bóg, co znamienne, znajdował się na pierwszym
miejscu, a religia była i pozostała ważnym elementem polskiej tożsamości narodowej.
W minionych wiekach Rzeczpospolita Polska często uważana była za przedmurze
chrześcijaństwa jako kraj sąsiadujący z „bisurmanami” – Tatarami i Turkami. Za jedno z
najważniejszych wydarzeń polskiej historii uważa się odsiecz wiedeńską (1683), podczas
której król Jan III Sobieski odparł wojska osmańskie pod wodzą Kary Mustafy, pomagając
armii austriackiej powstrzymać marsz turecki na Europę Zachodnią.
KATOLICYZM
W Polsce „religia” odnosi się najczęściej do katolicyzmu, jako że zdecydowana
większość obywateli Polski to rzymscy katolicy.
Odsetek katolików szacuje się na 90%, chociaż
może to być liczba zawyżona, ponieważ jako
katolicy klasyfikowani są wszyscy ochrzczeni,
także ci, którzy porzucili Kościół. Tym niemniej,
katolicy są w Polsce największą wspólnotą
religijną, a religia katolicka jest nawet przedmiotem
wykładanym
w
szkole
(chociaż
nieobowiązkowym). Do najbardziej religijnych
grup ludności w Polsce należą górale podhalańscy i
mieszkańcy Śląska.
PRAWOSŁAWIE
W naszym kraju należy do niego około 500 tys wiernych, są to
głównie Białorusini i Polacy mieszkający na Podlasiu. Zamieszkują
zwłaszcza województwa: podlaskie, podkarpackie, oraz obszary na
zachodzie i północy, które zasiedlili w wyniku powojennych migracji.
Charakteryzuje go autokefalia, czyli samodzielność, tzn., że nie podlega
władzy administracyjnej w innym państwie.
GREKOKATOLICYZM
W Polsce spotkamy około 80 tys. wiernych, są to
przede wszystkim Ukraińcy. Jest zorganizowany na
dwie diecezje: przemysko-warszawską i wrocławsko-
gdańską.
Cerkiew Prawosławna w Sosnowcu
Kościół Mariacki
Cerkiew grekokatolicka w Muszynie
PROTESTANTYZM
Kościół ewangelicko augsburski, należy do niego 80 tys.
wyznawców. Zamieszkują najczęściej: Góry Śląsk i Śląsk Opolski, a
szczególnie Ziemię Cieszyńską.
Kościół ewangelicko-reformowany – ok. 3,5 tys. wyznawców
Kościół zielonoświątkowy – ok. 20 tys. wyznawców.
Kościół adwentystów dnia siódmego – ok. 9,65 tys. wyznawców
Wyznawcy tych kościołów są rozproszeni po całym kraju, nie tworzą
zwartych grup.
ZWIĄZEK WYZNANIA ŚWIADKÓW JEHOWY
W Polsce jest 120 tys. wyznawców.
MUZUŁMAŃSKI ZWIĄZEK RELIGIJNY
Należy do niego około 5 tys. osób. Są to głównie tataży
zamieszkujący głównie rejony wschodniej Polski (Kruszyniany i Bohoniki
oraz okolice Sokółki i Białegostoku) i Gdańsk
JUDAIZM
Po II wojnie światowej zostało niewielu wyznawców.
Zamieszkują głównie Łódź, Warszawę, Kraków, Wrocław oraz
miasta na południowym wschodzie Polski.
Kościół ewangelicko-
augsburski w Wiśle
Meczet w Gdańsku
Synagoga w Tykocinie
