1. Rodzaje badań ze względu na zakres dzielą się na:
a) terenowe i laboratoryjne
b) terenowe i monograficzne
c) indywidualne i grupowe

2. Badania pilotażowe służą:
a) ustaleniu próby badawczej
b) weryfikacji hipotez
c) wyeliminowaniu pytań drażliwych

3. Metody badań społecznych to:
a) sondaż, ankieta, monografia, studium
indywidualnych przypadków
b) sondaż, monografia, studium indywidualnych
przypadków
c) sondaż, monografia, studium indywidualnych
przypadków, ankieta

4. Podstawowa funkcja teorii naukowych:
a) opisowa i wyjaśniająca
b) eksplanacyjna, dekstyptywna, prognostyczna,
praktyczna
c) prognostyczna, praktyczna, pragmatyczna
d) dekstyptywna, opisowa, wyjaśniająca, eksplanacyjna

5. Podstawowe perspektywy oglądu badań
społecznych to:
a) statyczna i procesualna
b) rozumiejąca i empatyczna
c) rozumiejąca i obserwacyjna
d) działaniowa i obserwacyjna

6. Technika badawcza to:
a) kompleks metod zbierania i porządkowania materiału
badawczego
b) instrukcja postępowania dla danej metody badawczej
c) wzór czynności dla realizacji poszczególnych zadań
badawczych
d) całość czynności podjętych w ramach jednego
problemu badawczego

7. Semantyczna analiza poznania to:
a) epistemologia semantyczna
b) semantyka epistemologiczna
c) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

8. W wyjaśnieniu nie kompletnym brakuje:
a) zdań ogólnych
b) zdań jednostkowych
c) obie odpowiedzi są niepoprawne

9. Zachowania para językowe to:
a) gesty mimiką
b) treściowa i strukturalna strona języka
c) formalna strona języka

10. Zdaniem Ajdukiewicza:
a) to język wyznacza posługiwanie się wyrażeniami
b) to znaczenie wyraża reguły posługiwania się
językiem

c) obie odpowiedzi są prawidłowe

11. Poziomy teorii to:
a) systemy klasyfikacyjne ad hoc, taksonomie, struktury
pojęciowe i teoretyczne
b) systemy ad hoc, taksonomie
c) obie odpowiedzi są nieprawidłowe ?

12. Wiedza DOXA to określenie:
a) wiedzy naukowej
b) wiedzy przypadkowej, zmysłowej, omylnej,
niepewnej
c) wiedzy deskryptywnej o świecie, ludziach,
miejscach, zdarzeniach, relacjach
d) wiedzy apriorycznej

13. Popper zwraca uwagę iż główny problem
indukcjonistów to:
a) warunki i kryteria wnioskowania indukcyjnego
b) moc wyjaśniająca metody hipotetyczno- dedukcyjnej
c) kanony przejścia od analizy dedukcyjnej do
indukcyjnej
d) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

14. “ Odkrycia poszczególnych badaczy sumują się
w coraz bardziej spójny opisowy i teoretyczny obraz
danej sfery zjawisk. Istnieje ciągłość pracy
następujących po sobie uczonych poprzez
kontynuacje działalności poprzedników bądź
poprzez obalenie ich twierdzeń” - opis ten dotyczy:
a) intersubiektywności
b) komunikacyjności
c) funkcjonalności
d) kumulatywności

15. “Celem nauk społecznych jest rozpoznanie
ukrytych ale realnie istniejących form przymusu i
zniewolenia społecznego. Nauka służy celom
praktycznym. Świadomie staje po stronie
krzywdzonych warstw społecznych”. Takie
rozumienie celów nauki prezentuje:
a) A. Comte
b) J. Habermas
c) S. Nowak
d) W. Dilthey

16. Nauka i jej wytwory są poddawane kontroli o
charakterze:
a) instytucjonalnym ( np.. Rade Główną polskiej
Akademii Nauk)
b) intersubiektywnym ( np. kompetencji specjalistów
danej dziedziny)
c) społecznym (np. praktyczne stosowanie tych
wytworów)
d) nie podlegają żadnej kontroli

17. Dokonywany przez uczonego wybór danego
paradygmatu zależy od:
a) konsekwencji logicznych wywodu
przeprowadzanego w oparciu o obiektywne

kryteria
b) logiczną wyższość danego paradygmatu nad
pozostałymi
c) wielkość próby reprezentacyjnej
d) subiektywnych kryteriów uczonego

18. “ To nie metodologie reguluje przebieg procesów
poznawczych, ale odwrotnie uznane i powszechnie
akceptowane osiągnięcia naukowe stają się
podstawową jednostką metodologiczną, która
dostarcza uprawnień zasadom i metodom, które w
praktyce badawczej okazały się poznawczo owocne”.
Jest to stanowisko:
a) A. Comte
b) T. A. Khuna
c) M. Webera
d) P. Feyerabend’a

19. “ Badacz społeczny ujmuje każdy badany przez
siebie fakt empiryczny z tym co nazwaliśmy
współczynnikiem humanistycznym, taj jak fakt ten
jawi się jednostką ludzkim, które go doświadczają i
używają”. Autorem tego zdania jest:
a) M. Weber
b) W. Dilthey c) A. Schulz d) F. Znaniecki
20. Procedura sprawdzania relacji pomiędzy
zmiennymi jako sposób uzasadniania prawidłowości
i formułowania praw nosi nazwę:
a) diagnozy
b) weryfikacji
c) racjonalizacji
d) korelacji

21. Powszechnie uznawane osiągnięcia naukowe,
które w pewnym czasie dostarczają społeczności
uczonych modelowych problemów i rozwiązań. Jest
to definicja:
a) paradygmatu
b) nauki
c) teorii
d) wiedzy

22. “Fuzja horyzontów” to standard obiektywizmu
dla badań:
a) pozytywistycznych
b) hermeneutycznych
c) standaryzacyjnych
d) wszystkie odpowiedzi są nieprawidłowe

23. Pojęcie teoretyczne M. Webera służące do
porządkowania zjawisk obserwowanych oraz
wyjaśniania zjawisk jako model eksplanacyjny to:
a) typ idealny
b) wyjaśnienie rozumiejące
c) rozumienie empatyczne
d) koło hermeneutyczne

24. Proces badania przypominający styl dialogu, w
którym pytania są zadawane światu dostarczają
odpowiedzi pozwalających zbadać kolejne pytania to

koncepcja:
a) badań z tzw. współczynnikiem humanistycznym
b) badań triangulacyjnych
c) badań z tzw. kołem hermeneutycznym
d) badań trajektorii

25. Aksjologiczne zaangażowanie charakteryzuje
badania w paradygmacie:
a) pozytywistycznym
b) interpretatywnym
c) krytycznym
d) wszystkie odpowiedzi są nieprawidłowe

26. Triangulacja teoretyczna to pojęcie które
określa:
a) prowadzenie badań z perspektywy kilku odmiennych
teorii
b) konstruowanie konkurencyjnych teorii
wyjaśniających
c) teoretyczne uzasadnienie strategii badawczych
d) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

27. Przedmiot badań humanistycznych (
jakościowych) nie pojawia przed badaczem jako
całkowicie otwarty, musi być zawsze odtwarzany
poprzez:
a) wyjaśnienie i falsyfikację
b) interpretację
c) triangulację
d) deskrypcję faktów społecznych

28. Metodologia rozumiana jako nauka
normatywna:
a) przedstawia zasadność stosowania danych reguł
metodologicznych
b) twory normy dla standaryzacji testów IQ
c) normalizuje i aktualizuje wiedzę naukową
d) zajmuje się normami moralnymi w badaniach
społecznych


29. Refleksja, sceptycyzm, ironia to postawa
charakterystyczna dla:
a) skoncentrowanego na wyjaśnianiu zjawisk
b) skoncentrowanego na rozumieniu osób badanych
c) skoncentrowanego na odkrywaniu znaczeń
d) skoncentrowanego na procesie pisania tekstu



30. Gotowy schemat klasyfikacji danych jest
niezbędny dla:
a) badań jakościowych
b) badań ilościowych
c) badań komplementarnych
d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

31. Rozróżnienie pomiędzy kontekstem naukowego
odkrycia, a kontekstem naukowego uzasadnienia:
a) jest Hemplowskim “dylematem teoretyki”

b) jest paradygmatycznym przejściem od wierności
naturze do wierności
kulturze
c) jest Popperowskim światem nauki ( wolnym od
wartości) i światem
metafizyki
d) jest społecznym i naukowym kontekstem badań
empirycznych

32. Metodologia rozumiana jako nauka opisowa
zajmuje się:
a) opisem rzeczywistości za pomocą hipotez
b) opisem metod badawczych danej nauki
c) tworzeniem opisowych procedur badawczych
d) opisem i weryfikacją dorobku naukowego

33. Pytania rozstrzygnięcia:
a) rozstrzygają o najistotniejszych problemach
badawczych
b) są podstawą do rozstrzygnięć jedynie para-
naukowych
c) dają możliwość odpowiedzi tak lub nie
d) rozstrzygają o prawdomówności respondenta

34. Po etapie rewolucji w nauce wg. Khuna
następuje etap:
a) nauki normalnej
b) pra- nauki
c) kryzysu
d) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

35. Ze względu na cel wyróżniamy badania:
a) terenowe, monograficzne
b) weryfikacyjne, diagnostyczne i teoretyczne
c) teoretyczne i praktyczne
d) ilościowe i jakościowe

36. Twierdzenia tautologiczne to te które:
a) podają ile jest A, które są zarazem B
b) są prawdziwe dla wszystkich przypadków ze
względu na budowę
c) są prawdziwe tylko dla pewnej klasy przypadków
d) naruszają prawa logiczne

37. Koncepcja badawcza obejmuje ustalenia
dotyczące:
a) celu, faz i wyników badań
b) samego projektu badan
c) projektu, planu i ograniczeń badawczych
d) szans poznawczych dla danych technik badawczych

38. Metoda badań to:
a) szczegółowy przepis dla jednej techniki badawczej
b) sposoby weryfikacji danych empirycznych
c) zestaw kluczy- testów
d) kompleks technik stosowanych w danym badaniu

39. Zasadnicza różnica pomiędzy nauką a techniką
polega na:
a) odmiennych rolach

b) odmiennych aparatach pojęciowych
d) odmiennych problemów zainteresowań
d) odmiennych możliwościach

40. Prace koncepcyjne:
a) skupiają się na precyzowaniu pojęć naukowych
b) odnoszą się do koncepcyjnej strony metodologii nauk
c) ograniczają się do wstępnych kroków przed
badaniami
d) realizują ostateczną koncepcję badań

41. Typy idealne wg. Webera:
a) powinny odzwierciedlać sensy i znaczenia pojęć
gatunkowych
b) powinny hierarchizować obiekty rzeczywistości
społecznej
c) nie powinny być traktowane jako stałe istoty rzeczy
d) nie wskazują jak może być lecz jak powinno być

42. Podstawowym mechanizmem rozumienia jest:
a) wyobraźnia
b) myślenie intuicyjne
c) łączenie wiedzy z doświadczeniem
d) wczuwanie się


43. Naczelne pytanie poznawcze interakcjonizmu
symbolicznego
to:
a) czy interakcje społeczne mają charakter
symboliczny?
b) dlaczego osobowość jest niezależna od
społeczeństwa?
c) dlaczego społeczeństwo nie może oddziaływać na
kształtowanie
się osobowości?
d) jak przebiegają interakcje społeczne między
jednostką a społeczeństwem?

44. Przedmioty materialne:
a) nie interesują socjologii humanistycznej bo zajmuje
się ona sferą świadomości a nie materii
b) interesują socjologię humanistyczną jedynie jako
korelaty zjawisk
świadomościowych
c) interesują socjologię humanistyczną jako podstawa
rozumienia ludzkich
zachowań
d) nie interesują socjologii humanistycznej bo nie są
korelatami rozumienia
stanów świadomościowych

45. Uporządkuj kolejność etapów pracy naukowej:
4 a) ustalenie metod badawczych
2 b) krytyczna analiza literatury
1 c) uzasadnienie problemu
3 d) przedstawienie twierdzeń i hipotez
5 e) badania
7 f) krytyczne ustosunkowanie się do własnych badań
6 g) opracowanie wyników badań

46. Schemat zaszło zdarzenie A. B na pewno
spowoduje zdarzenie Z dlatego zaszło Z przedstawia
model:
a) wyjaśniania statystycznego
b) wyjaśniania genetycznego
c) wyjaśniania teologicznego
d) wyjaśniania niekompletnego

47. Czym jest proces poznania kolejno wg Khuna (1)
i Hegla (2)
a) 1- odkrywaniem obiektywnym przedmiotów, 2-
konstruowaniem
przedmiotów
b) 1- konstruowaniem przedmiotu poznania, 2-
odkrywaniem obiektywnych
przedmiotów
c) 1- kreowaniem przedmiotu poznania, 2-
odkrywaniem obiektywnych
przedmiotów
d) 1- stwarzaniem obiektywnych przedmiotów, 2-
kreowaniem przedmiotu
poznania


48. Uporządkuj składowe procesu badawczego:
1 a) uzasadnienie problemu badawczego
2 b) krytyczna analiza literatury
3 c) przygotowanie narzędzi badawczych
5 d) interpretacja wyników
4 e) badania
6 f) krytyczne ustosunkowanie się do wyników

49. Pomiar to technika:
a) zbierania danych jakościowych
b) zbierania danych ilościowych
c) analizy zebranych badań

50. Technika badawcza to:
a) całość czynności podjętych w ramach jednego
problemu badawczego
b) wzór czynności dla realizacji poszczególnych zadań
badawczych
c) obie odpowiedzi są nieprawidłowe

51. Kodowanie jest to:
a) przyporządkowanie zebranych danych do kategorii
b) tłumaczenie języka potocznego na język naukowy
c) obie odpowiedzi są poprawne

52. Badania ze względu na zakres dzielimy na:
a) terenowe i laboratoryjne
b) terenowe i monograficzne
c) grupowe i indywidualne ?

53. Metodologia jest wiedzą o naukowych
Poznaniach rzeczywistości. Powyższa definicja
pojęcia “metodologia” jest składową
metodologicznej doktryny:
a) pozytywizmu

b) orientacji humanistycznej
c) orientacji krytycznej

54. Twórcą rewolucyjnej koncepcji rozwoju nauki
jest:
a) K. Popper
b) S. Toulmin
c) T. Khun
d) L. Wittgenstein



55. Twórcą koncepcji badań triangulacyjnych jest:
a) M. Hammmersley
b) R. Usher
c) N. Derizin
d) H.G Gadarner

56. Weryfikacja i falsyfikacja - wymienione
procedury nie mają zastosowania w naukach
społecznych ponieważ:
a) są one zbyt skomplikowane technicznie
b) nauki społeczne nie dążą do uzyskania wiedzy ścisłej
c) nauki społeczne nie dysponują ogólnymi prawami
nauki

57. Do empirycznego testowania wiedzy naukowej
badacze społeczni mogą wykorzystać:
a) konfirmację
b) dedukcję
c) dyskonfirmację
d) aproksymację

58. Badania etnograficzne można określić również
jako:
a) badania materialistyczne
b) badania weryfikacyjne
c) badania systemowe
d) badania podstawowe

59. Połącz w pary wpisując odpowiednie litery przy
nazwiskach:
a) metoda empiryczna e Dilthe
b) współczynnik humanistyczny d Weber
c) paradygmat b Znaniecki
d) typ idealny h Hebernas
e) rozumienie empatyczne a Comte
f) falsyfikacja teorii g
Feyerabend
g) anarchizm epistemologiczny c Kuhn
h) emancypacja f Popper

60. Paradygmat krytyczny powstał na bazie dorobku
retoryczno- - metodologicznego:
a) szkoły Frankfurckiej
b) szkoły Edynburskiej
c) żadnej z powyższych

61. Czy prawa probalistyczne formułowane w
naukach społecznych są jednocześnie

generalizacjami historycznymi?
a) tak
b) nie

62. Czy generalizacje historyczne formułowane
przez badaczy społecznych są jednocześnie prawami
nauki:
a) tak
b) nie

63. Badacz w paradygmacie pozytywistycznym jest:
a) obiektywny
b) racjonalistyczny
c) apersonalny
d) arefleksyjny

64. Proszę podporządkować do poniższych pojęć
odpowiedni paradygmat:
a) dyskurs c paradygmat
interpretatywnym
b) determinizm d paradygmat krytyczny
c) fenomenologia a paradygmat
postmodernistyczny
d) emancypacja b paradygmat
pozytywistyczny

65. Amerykańska szkoła strukturalnego
funkcjonalizmu (T. Parson, R. Merton) przynależy
do paradygmatu:
a) pozytywistycznego
b) krytycznego
c) postmodernistycznego
d) interpretatywnego

66. Kto po raz pierwszy poddał wątpliwości postulat
aksjologicznej neutralności nauk społecznych?
a) A. Comte
b) M. Weber
c) E. Durkheim
d) R. Carnap

67. Podstawowe perspektywy oglądu zjawisk
społecznych to:
a) perspektywa statyczna i proceduralna
b) perspektywa rozumiejąca i empatyczna
c) perspektywa obserwacyjna i rozumiejąca
d) perspektywa działaniowa i obserwacyjna

68. “ Kultura masowa w Polsce” to zdanie określa:
a) problematykę badawczą uczonego
b) sytuację problemową o charakterze wewnątrz
naukowym
c) przedmiot zainteresowań badacza
d) cel podjętych badań naukowych


69. Triangulcja dotyczy:
a) weryfikacji hipotez
b) falsyfikacji
c) weryfikacji teorii naukowych

70. Wywiad w etnografii może przybierać postać:
a) spontanicznej, nieformalnej umowy
b) sformalizowanych spotkań
c) obie odpowiedzi są prawidłowe

71. W trakcie badań etnograficznych strategie
wyboru mogą:
a) strategia wyboru przypadku może ulec zmianie
b) strategia wyboru przypadku nie może ulec zmianie
c) nie stosuje się żadnej strategii wyboru przypadku

72. Celowa selekcja przypadków:
a) odgrywa szczególną role przy ocenie badań
b) jest niedopuszczalna w etnografii
c) obie odpowiedzi są nieprawidłowe

73. Badacz naukowy “ bricoleur” charakteryzuje
się:
a) pomysłowością w konstruowaniu nowych technik
badawczych
b) tym że dużo czyta
c) biegłością w posługiwaniu się metodami i technikami
badawczymi

74. Okres nauki normalnej charakteryzuje się tym,
że:
a) normą stają się powszechne anomalia
b) normą staje się falsyfikacja paradygmatów
c) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa




75. Techniki badawcze obejmują ustalenia
dotyczące:
a) całości czynności podjętych w ramach jednego
problemu badawczego
b) wzór czynności do realizacji poszczególnych zadań
badawczych
c) obie odpowiedzi są prawidłowe

76. M. Schelick twierdził że:
a) wszystkie problemy są realnymi pytaniami nauki
b) wszystkie realne problemy są pytaniami nauki
c) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

77. Empirokrytycyści uznawali że doświadczenie:
a) jest jedynym i wystarczającym źródłem wiedzy
b) nie jest jedynym ale wystarczającym źródłem wiedzy
c) żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

78. Według Poppera celem nauki jest:
a) dążenie do prawdy
b) dążenie do informacji
c) obie odpowiedzi są prawidłowe

79. Refleksyjność w badaniach naukowych
rozumiana jest jako:
a) prowadzenie głębszych refleksji nad sensem życia

badacza
b) najogólniej mówiąc zaangażowaniem siebie w te
badania
c) świadomość metod i technik badawczych

80. Badania naukowe są “narracyjne” w tym sensie
że:
a) są zapisywaniem i przepisywaniem świata i
sposobów jego funkcjonowania
b) wymagają od badacza znajomości zasad, narracji i
retoryki
c) polegają na zamaskowaniu badacza w różnego
rodzaju zapiskach naukowych


81. Istotą fazy rozmytych kategorii w rozwoju badań
jakościowych jest:
a) podział na nauki społeczne i humanistyczne jest
anachroniczny
b) granice między naukami ścisłymi a społecznymi
rozmywają się
c) różne kategorie się rozpraszają, demonstrują

ODPOWIEDZI

1- C, 2- C, 3- B, 4- B, 5- C, 6- C, 7- A, 8- A, 9- C,

10- B, 11- C, 12- B,

13- A, 14- D, 15- B, 16- B, 17- D, 18- B, 19- D, 20-

B, 21- A, 22- B, 23- A,

24- C, 25- C, 26- A, 27- B, 28- A, 29- D, 30- B, 31-

C, 32- B, 33- C, 34- A,

35- B, 36- B, 37- A, 38- D, 39- A, 40- C, 41- C, 42-

D, 43- D, 44- B, 45- 1c,

2b ,3d, 4a, 5e, 6g, 7f, 46- D, 47- B, 48- A, B, C, E, D,

F, 49- B, 50- B, 51- A,

52- C, 53- A, 54- C, 55- C, 56- C, 57- A, 58- C, 59 -

A- Comte, B- Znaniecki,

C- Khun, D- Weber, E- Dilthe, F- Popper, G-

Feyerabend, H- Hebernas, 60- A,

61- A, 62- B, 63- A, 64- A- postmodernistyczny, B-

pozytywistyczny,

C- interpretatywny, D- krytyczny, 65- A, 66- B, 67-

C, 68- C, 69- A, 70- A,

71- C, 72- B, 73- A, 74- C, 75- B, 76- B, 77- A, 78-

C, 79- B, 80- A, 81- C.