plik

1. Wymienić cztery podstawowe liczby kwantowe i co określają w atomie?

główna liczba kwantowa n = 1, 2, 3, ... - oznacza numer energii elektronu i przypisuje numer
powłoce elektronowej,

poboczna liczba kwantowa l = 0, 1, ..., n-1 - oznacza numer podpowłoki, do której przypisany

jest elektron; pozwala obliczyć wartość orbitalnego momentu,

magnetyczna liczba kwantowa m = -l, ..., -1, 0, 1, ..., l - oznacza numer rzutu orbitalnego

momentu pędu na wybraną oś; pozwala obliczyć wartość rzutu momentu pędu

spinowa liczba kwantowa s - jest stałą liczbą dla danej cząstki; pozwala obliczyć wartość spin

cząstki ze wzoru

; w przypadku elektronu

, stąd

2. O czym mówi zakaz Pauliego, ile elektronów może być maksymalnie na powłokach,

począwszy od czwartej, na ostatniej i na przed ostatniej?

Zakaz Pauliego - obowiązuje w atomach wieloelektronowych, zgodnie z którym w atomie żadne
dwa elektrony nie mogą znajdować się w stanie opisanym przez te same liczby kwantowe. Dwa
elektrony muszą różnić się wartością, co najmniej jednej liczby kwantowej.
Maksymalną liczbę elektronów oblicza się ze wzoru:

, na czwartej powłoce 32 elektronów, na

ostatniej w zależności od grupy, w której znajduję się pierwiastek (nr grupy - liczba elektronów, nr
grupy powyżej 10 - nr grupy-10), na przed ostatniej wyznaczamy odejmując liczbę elektronów z
poprzednich powłok i z ostatniej powłoki od liczby atomowej. Powłoki oznacza się począwszy od
litery K, kolejnymi literami alfabetu.

3. Rozpisać elektrony na powłokach np. dla l. at. 37, 85, itp.

Rozpisywanie

elektronów

powłokach

rozpoczynamy

od:

a)  rozpisania  istniejących  powłok  (ilość  powłok  poznajemy  po  nr  okresu)
b)  rozmieszczenia  elektronów  na  ostatniej  powłoce,  a  następnie  na  powłokach  najbardziej
wewnętrznych,  poczynając  od  powłoki  K,  zgodnie  ze  wzorem:  liczba  elektronów=2n

Na  ostatniej  powłoce,  zwanej  powłoką  walencyjną,  znajdują  się  elektrony  nazywane
elektronami walencyjnymi. Liczba tych elektronów równa jest numerowi grupy dla grup od
nr 1 do 2, oraz nr grupy-10, dla grup o numerze większym od 10. Pierwiastki z grup od 3 do
12  są  pierwiastkami  grup  pobocznych.  Dla  tych  pierwiastków  (z  grup  od  3  do  10)  ilość
elektronów na ostatniej  powłoce równa jest zawsze 2 (wyjątkiem są pierwiastki grupy 11,
dla których ilość elektronów na ostatniej powłoce równa jest 1, ale one uwzględnione są w
podanej wyżej regule.
Dla  przykładu  rozpatrzmy  rozmieszczenie  elektronów  (konfigurację  elektronową)  na
powłokach dla argonu

Ar i

Mn Argon leży w 3 okresie i 18 grupie, liczba atomowa 18.

Ma więc 3 powłoki (3 okres) K, L, M. Na ostatniej powłoce ma 18-10=8 elektronów, a na
pierwszej (K) 2 elektrony: K

. Z rachunku wynika, że na powłoce L musi mieć 18-2-

8=8elektronów.

Konfiguracja

elektronowa

argonu

Mangan leży w 4 okresie i 7 grupie. Ma więc 4 powłoki: K, L, M, N, a na ostatniej 2
elektrony. Jego konfigurację możemy już zapisać w postaci: K

, co daje 2+8+2=12

elektronów. Wszystkich elektronów posiada 25, czyli na powłoce M znajduje się 25-12=13
elektronów. Konfiguracja elektronowa manganu to: K

4. Wymienić i scharakteryzować rodzaje wiązań chemicznych.

wiązanie  jonowe  -  Wiązanie  jonowe  powstaje  między  atomami,  które  znacznie  różnią
się elektroujemnością  (różnica  elektroujemności  jest  większa  od 1,4).  Atomy  jednego
pierwiastka  (określonego  jako  elektrododatni)  tracą  swoje  elektrony  walencyjne  na rzecz
atomów  drugiego  z pierwiastków  (elektroujemnego).  Utworzone  w taki  sposób  jony,
dodatni i ujemny, przyciągają się dzięki działaniu sił elektrostatycznych.

wiązanie atomowe, kowalencyjne - Wiązanie takie spotykane jest dosyć rzadko. Powstaje
ono między atomami tego samego pierwiastka i jest wiązaniem apolarnym. Najczęściej
spotykane jest w pierwiastkach występujących w stanie gazowym, np. Cl

, O

, N

czy I

W takim  przypadku  atomy  uzyskują  konfigurację  gazu  szlachetnego  poprzez  utworzenie
jednej  lub więcej  wspólnych  par elektronowych,  które  wchodzą  jednocześnie  w układy
elektronowe  obu łączących  się atomów.  Każdy  z nich  dostarcza  tej samej  liczby
elektronów.

wiązanie kowalencyjne spolaryzowane - Wiązanie to różni się od wiązania atomowego
tym, że tworzą je atomy różnych pierwiastków (których różnica elektroujemności nie jest
duża; wynosi od 0,4 do 1,4). W tym przypadku para elektronowa, która łączy atomy, jest
przesunięta w kierunku atomu pierwiastka o większej elektroujemności. W wyniku tego
przesunięcia tworzy się układ dipolowy i zatracona zostaje równowaga elektryczna. Jeden
atom zyskuje ładunek δ

, natomiast drugi δ

. Jako całość cząsteczka jest nadal elektrycznie

obojętna,  ale w  wyniku  tego  przesunięcia  niektóre  jej miejsca  są w  większym  stopniu
podatne  na reakcje  chemiczne.  Miarą  przesunięcia  ładunku  elektrycznego  jest  moment
dipolowy.  Jest  to iloczyn  wartości  bezwzględnej  ładunku  elektrycznego  zawartego
w jednym  z biegunów  dipola,  oraz  odległości  między  biegunami.  W jednostkach
SI moment dipolowy wyrażany jest w kulombometrach [C × m].

wiązanie  wodorowe  -  Jeśli  w substancji  obecne  są atomy  wodoru  powiązane  z atomami
pierwiastków silnie  elektroujemnych (np. fluor, azot  lub tlen) między cząsteczkami może
się wytworzyć  specyficzne  wiązanie,  tzw.  wiązanie  wodorowe.  Oddziaływanie  to jest
dosyć  słabe  i występuje  między  atomem  wodoru  przyłączonym  do atomu  pierwiastka
o dużej  elektroujemności,  a elektroujemnym  atomem,  który  w swej  powłoce  walencyjnej
posiada  elektrony,  nie biorące  udziału  w wiązaniu  (wolne  pary  elektronowe).  Atom
wodoru  zajmuje  więc  pozycję  między  dwoma  elektroujemnymi  atomami,  które  należą
do dwóch  różnych  cząsteczek.  Oddziaływanie  między  tymi  cząsteczkami  polega  przede
wszystkim  na elektrostatycznym  przyciąganiu  dipoli,  których  dodatnim  biegunem  jest
atom  wodoru,  a ujemnym  związany  z nim  atom  fluoru,  tlenu  lub azotu.  Wiązania  takie
tworzą  się zarówno  między  cząsteczkami  nieorganicznymi  jak i  organicznymi  i pełnią
ważną  rolę  w układach  biologicznych.  Łączenie  się pojedynczych  cząsteczek  związków
chemicznych w większe zespoły to asocjacja. podatne są na nią przede wszystkim związki
polarne, w których możliwe jest utworzenie wiązania wodorowego (woda, alkohole).

wiązanie  koordynacyjne  -  Wiązanie  to zwane  jest  inaczej  wiązaniem  donorowo-
akceptorowym.  Polega  ono na  uwspólnieniu  elektronów,  jednak  w odróżnieniu
od wiązania  kowalencyjnego,  elektrony  pochodzące  tylko  od jednego  atomu  (zwanego
donorem) są wykorzystywane również przez drugi atom (akceptor).

wiązanie metaliczne - Wiązanie metaliczne powstaje w wyniku przyciągania elektrycznego
jąder atomowych i swobodnych elektronów, znajdujących się w zewnętrznych powłokach
elektronowych atomów. Wiązanie takie spotyka się w przypadku metali czystych,
ich stopów i związków międzymetalicznych.

oddziaływania van der Waalsa (międzycząsteczkowe) - Takie słabe oddziaływania,
występują pomiędzy dwoma wzbudzonymi, albo jednym wzbudzonym i jednym trwałym
dipolem. Cząsteczki, które maja trwały moment dipolowy, mogą powodować powstanie
momentu w cząsteczkach bez trwałego momentu dipolowego.

5. Co to jest uporządkowanie bliskiego i dalekiego zasięgu i jakich materiałów dotyczy,

co to jest metamorfizm materiału, podać przykłady?

Uporządkowanie dalekiego zasięgu – regularne uporządkowanie cząsteczek, atomów lub
jonów w materiałach, występujące w obszarze, którego rozmiar w najdłuższym kierunku
jest wielokrotnie większy od rozmiarów porządkujących się cząsteczek. Zwykle przyjmuje

się,  że  uporządkowanie  jest  dalekozasięgowe,  gdy  regularne  struktury  w  materiale
występują  na  odległościach  nie  mniejszych  niż  100-200  nanometrów.  Tego  rodzaju
uporządkowanie  jest  obserwowane  głównie  w  ciałach  stałych,  posiadających  dającą  się
zidentyfikować (np. rentgenograficznie) strukturę krystaliczną.

6. W oparciu o model pasmowy przedstawić izolator, przewodnik i półprzewodnik.

Izolatory  (dielektryki)  -  Poziom  Fermiego  w  izolatorach  znajduje  się  w  okolicy  granicy
pasma walencyjnego, a pasmo wzbronione jest szerokie. Powoduje to, że elektrony nie mogą
łatwo  zwiększać  swojej  energii  (ponieważ  najpierw  muszą  przeskoczyć  do  pasma
przewodnictwa).
Przewodniki  -  W  przewodnikach  poziom  Fermiego  znajduje  się  w  obszarze  poziomu
przewodnictwa,  dzięki  czemu  elektrony  przewodnictwa  mogą  swobodnie  poruszać  się  w
obrębie materiału (ponieważ łatwo mogą przechodzić do wyższego poziomu energetycznego)
Półprzewodniki  samoistne  -  W  półprzewodniku  poziom  Fermiego  położony  jest  podobnie
jak w przypadku izolatorów, jednak przerwa energetyczna (szerokość pasma wzbronionego)
jest  niewielka  (umownie  za  półprzewodnik  przyjmuje  się  ciało,  w  którym  szerokość  pasma
wzbronionego jest mniejsza niż 2 eV

[1]

). W półprzewodnikach samoistnych część elektronów

przechodzi do pasma przewodnictwa dzięki energii termicznej lub np. wzbudzeń fotonowych.
Przewodnictwo w półprzewodnikach samoistnych ma charakter pół na pół elektronowo-
dziurowy.

7. Co to są parametry sieci ?

Długości krawędzi komórki elementarnej (odległości jednostkowe na osiach
krystalograficznych),
Kąty pomiędzy osiami.

8. Narysować komórki i podać współrzędne węzłów np. 0 -1 2, -1 0 1.

9. Podać symbole i narysować 4 podstawowe komórki sieci Bravais'a.

Sposoby centrowania:
P - prymitywne:
C - w podstawach
F - na wszystkich ścianach
I - przestrzenne

10. Podać zasadę obliczania ilości atomów przypadających na komórkę, co to jest liczba

koordynacyjna i stopień wypełnienia komórki sieciowej?

Liczba atomów w komórce elementarnej obliczamy przyjmując:
wewnątrz - 1, na ścianie - 1/2, na krawędzi - 1/4, w wierzchołku - 1/8.
np. komórka regularna, wewnętrznie centrowana:

Liczba koordynacji - Jest to liczba bezpośrednich wiązań σ występujących między
centralnym atomem a ligandami do niego przyczepionymi.
Stopień wypełnienia komórki sieciowej - stosunek objętości atomu do objętości
elektronów.

11. Wymienić 7 układów i podać parametry komórek dla tych układów.

regularny

a = b = c

α = β = γ = 90°

tetragonalny

a = b ≠ c

α = β = γ = 90°

rombowy

a ≠ b ≠ c

α = β = γ = 90°

jednoskośny

a ≠ b ≠ c ≠ a α = γ = 90°; β ≠ 90°

trójskośny

a ≠ b ≠ c ≠ a

α ≠ β ≠ γ ≠ α
α, β, γ ≠ 90°

heksagonalny

a = b ≠ c

α = β = 90°; γ = 120°

trygonalny
(romboedryczny)

a = b ≠ c
(a = b = c)

α = β = 90°; γ = 120°
(α = β = γ ≠ 90°)

12. Narysować kierunki krystalograficzne dla współrzędnych np. [01-1] i [00-2].

13. Podać zasadę wskaźnikowania płaszczyzn wskaźnikami Millera.

Płaszczyzna  przecina  osie  kryształu  w  pewnych  punktach,  odcinając  odcinki  o  pewnej
długości.  Stosunki  stałej  sieciowej  do  długości  tych  odcinków,  pomnożone  przez  stałą  dają
wskaźniki  Millera  tej  płaszczyzny.  Stała  musi  być  tak  dobrana,  aby  wskaźniki  miały  jak
najmniejszą wartość bezwzględną. W przypadku, gdy płaszczyzna jest równoległa do którejś
z osi, to punkt przecięcia znajduje się w nieskończoności, co daje wskaźnik Millera równy 0.
Wskaźniki Millera dla płaszczyzn umieszcza się w nawiasach okrągłych (). Umieszczenie ich
w nawiasach klamrowych {} wskazuje, że opisywana płaszczyzna jest ścianą kryształu.

polikryształy o bardzo regularnym układzie domen. Określony układ domen tworzy tzw.
mikrostrukturę polikryształu.

17. Dokonać podziału defektów struktury kryształów.

1) Punktowe:

a)  wakanse, luki – wolne miejsca w sieci krystalicznej,
b)  wyjście atomu na powierzchnie kryształu,
c)  atomy międzywęzłowe – opuszczające węzły np. wskutek drgań cieplnych,

2) Liniowe – inaczej dyslokacje:

a) krawędziowe – poprzez wprowadzenie ekstrapłaszczyzny między nieco rozsunięte

płaszczyzny sieciowe, miarą dyslokacji jest wektor Burgersa, wyznaczony poprzez
kontur Burgersa i prostopadły do linii dyslokacji krawędziowej,

b) śrubowe – powstają w wyniku przesunięcia płaszczyzn atomowych, wektor Burgersa

równoległy do linii dyslokacji śrubowej,

c) mieszane – śrubowa i krawędziowa występujące w strukturach rzeczywistych,

3) Powierzchniowe:

a) granice ziaren – wąska strefa materiału,w której atomy są ułożone w sposób

chaotyczny. Gdy kąt między dwoma sąsiednimi kierunkami krystalograficznymi jest:
i)  większy od 15° to szerokokątowa granica,
ii)  mniejszy – wąskokątowa,

b) granice międzyfazowe:

i) koherentne – atomy granicy ziarna są wspólnymi atomami obydwóch ziarn,
ii) półkoherentne,
iii) zerwanie koherentności - największe umocnienie,

c) błąd ułożenia – wskutek dyslokacji krawędziowej, EBU – energia błędu ułożenia,

18. Wymienić i wyjaśnić, na czym polegają defekty punktowe w kryształach.

Patrz pytanie 17.

19. Wymienić i wyjaśnić na czym polegają defekty liniowe w kryształach.

Patrz pytanie 17.

20. Jak defekty wpływają na właściwości mechaniczne i elektryczne materiałów (metali).

Wpływ defektów na właściwości mechaniczne:
Defekty punktowe ułatwiają dyfuzję atomów,
Defekty liniowe (dyslokacje) ułatwiają odkształcanie metali (obróbkę plastyczną),
Defekty powierzchniowe (granice ziaren) umacniają materiał.
Wpływ defektów na właściwości elektryczne:

Mogą zmniejszać przewodnictwo elektryczne (zwiększać jego opór),

Mogą zwiększać przewodnictwo,

Mogą zwiększać przewodnictwo elektronowe (w półprzewodnikach czyli
materiałach kowalencyjnych),

Mogą zwiększać przewodnictwo jonowe (w materiałach jonowy).

21. Wymienić i wyjaśnić, na czym polegają wtrącenia koherentne, niekoherentne i

półkoherentne w kryształach.

Granice  międzyfazowe  dzielimy  na  koherentne,  niekoherentne  i  półkoherentne.  Koherentne
powstają w początkowych stadiach wydzielania nowej fazy (np. przy starzeniu). W dążeniu
do  zmniejszenia  energii  nowo  powstałej  granicy  obie  fazy  przyjmują  względem  siebie  taką
orientację, aby atomy w granicy należały jednocześnie do obydwóch sieci, przy minimalnym
ich zniekształceniu. Taki stan może jednak istnieć tylko wówczas, gdy wydzielone cząstki są
małe i mają płaskie granice. Wówczas energia granicy jest mała, ale w miarę wzrostu cząstek
zwiększa  się  sprężyste  odkształcenie  sieci,  gdyż  nigdy  odległości  międzyatomowe  w
obydwóch  fazach  nie  są  idealnie  zgodne.  Przy  pewnym  poziomie  tych  naprężeń  powstają
dyslokacje, które zmniejszają naprężenia, ale zwiększają energię granicy i mamy wówczas do
czynienia  z  granicą  częściowo  koherentną.  Przy  dalszym  wzroście  cząstek  nowej  fazy  i
przyjęciu przez nie kształtu kulistego (sferoidyzacji) sprzężenie między fazami znika zupełnie
i  granica  staje  się  niekoherentna.  Energia  niekoherentnych  granic  międzyfazowych  jest
zbliżona do energii granic ziaren dużego kąta.

22. Co to jest faza? Co to jest stop? Podać regułę Gibbsa dla faz.

Faza jest to jednorodna część stopu, oddzielona od pozostałej jego części granicą
międzyfazową. Zbiór faz znajdujący się w stanie równowagi termodynamicznej nazywamy
układem.
Stop – tworzywo składające się z metalu stanowiącego osnowę, do którego wprowadzono, co
najmniej jeden pierwiastek (metal lub niemetal) w celu zmiany jego właściwości w żądanym
kierunku.
Reguła faz Gibbsa – zależność obowiązująca dla każdego układu będącego w równowadze
termodynamicznej, łącząca liczbę faz w układzie, liczbę składników niezależnych oraz liczbę
stopni swobody

[1]

gdzie:

– liczba stopni swobody, czyli liczba zmiennych intensywnych, które można

zmieniać bez jakościowej zmiany układu (bez zmiany liczby faz w równowadze)

– liczba niezależnych składników, a więc takich, które nie dają się określić za

pomocą zależności chemicznych poprzez stężenia innych składników (niezależnych).

– liczba faz, a więc postaci materii jednorodnej chemicznie i fizycznie (np. roztwór,

faza gazowa, kryształy o określonym składzie)

23. Co to jest roztwór stały, różnowęzłowy, pustowęzłowy i międzywęzłowy.

Różnowęzłowy - atom drugiego pierwiastka zajmuje położenie węzłowe w miejscu atomu
pierwszego piewrwiastk,
pustowęzłowy - brak atomu w węźle,
międzywęzłowy - atom drugiego pierwiastka zajmuje położenie międzywęzłowe, pomiędzy
atomami pierwszego pierwiastka.

24. W oparciu o schemat, wyjaśnić rozpuszczalność ograniczoną i nieograniczoną

roztworów stałych.

25. Czynniki sprzyjające tworzeniu się roztworów stałych nieograniczonych.

Roztwory  stałe  nieograniczone  mogą  tworzyć  ze  sobą  tylko  te  pierwiastki,  które  mają
jednakowy  typ  sieci  krystalicznej,  zbliżone  wielkości  średnic  atomowych  (różniące  się  nie
więcej  jak  o  10-15%),  jednakową  wartościowość  i  są  do  siebie  podobne  pod  względem
charakteru elektrochemicznego.

26. Co tą są fazy między metaliczne?

Faza międzymetaliczna – to faza stała, której sieć krystaliczna i właściwości są pośrednie
między roztworem stałym i związkiem chemicznym.
Cechy charakterystyczne

[1]

struktura fazy międzymetalicznej różni się od struktury każdego z jej składników

atomy każdego ze składników są rozmieszczone równomiernie, uporządkowane w
skali międzyatomowej (np. Fe

występuje przewaga wiązania metalicznego

wzajemne ilości składników nie wynikają z wartościowości chemicznej

27. Podać regułę dźwigni dla faz.

Reguła  dźwigni  –  zasada  interpretacji  wykresów  fazowych,  umożliwiająca  określanie
udziałów  dwóch  faz  znajdujących  się  w  stanie  równowagi  w  obszarach  współistnienia.
Użycie  pojęcia  "dźwignia"  wskazuje  analogię  do  klasycznej  dźwigni  –  podstawowej
maszyny  prostej,  która  znajduje  się  w  równowadze  mechanicznej,  gdy  są  sobie  równe
iloczyny siły (F) przez długość ramienia (r).

Jak widać, aby określić skład chemiczny współistniejących faz w danej temperaturze ty, należy dla tej
temperatury przeprowadzić linię równoległą do osi składów. Rzuty punktów przecięcia tej linii z
krzywymi ograniczającymi obszar dwufazowy na oś składów, określają skład faz. Na rysunku przez x
oznaczono skład stopu, przez x1 — skład fazy stałej α, a przez x2- skład fazy ciekłej.

28. Co to jest mieszanina eutektyczna i eutektoidalna?

Eutektyka  (eutektyk,  mieszanina  eutektyczna)  –  mieszanina  dwóch  lub  więcej  faz  o
określonym  składzie,  która wydziela  się  z  roztworów  ciekłych  w  pewnej  temperaturze,
zwanej  temperaturą  eutektyczną.  Mieszanina  ta  jest produktem  przemiany  eutektycznej.
Nazwa wywodzi się z greckiego słowa eutektos, co znaczy „łatwo topliwy”.
Eutektoid  (eutektoida, mieszanina eutektoidalna)  -  drobnokrystaliczna mieszanina dwóch
lub więcej faz przypominająca budową mieszaninę eutektyczną, ale powstała w stanie stałym.

29. Wymienić odmiany alotropowe żelaza, podać zakresy temperatur i parametry

komórek.

żelazo alfa (α), temp. poniżej 911 °C, sieć RPC

żelazo beta (β), temp. od 768 °C do 911 °C, sieć RPC

żelazo gamma (γ), od 911 °C do 1392 °C, sieć RSC

żelazo delta (δ), temp. od 1392 °C do temperatury topnienia, sieć RPC

30. W jakiej postaci może występować węgiel w stopie żelazem?

W postaci węgla czystego - grafitu, roztworu stałego w sieci krystalicznej ferrytu lub

austenitu,

Jako węglik żelaza, np. Fe

C, zwanego cementytem.

31. Co to są diamagnetyki, paramagnetyki i ferromagnetyki?

Diamagnetyki  –  substancje  wykazujące  zjawisko  diamagnetyzmu,  polegające  na  indukcji
w  ciele  znajdującym  się  w  zewnętrznym  polu  magnetycznym  pola  przeciwnego,
osłabiającego  działanie  zewnętrznego  pola.  są  to  gazy,  ciecze  oraz  ciała  stałe  złożone  z
atomów  (cząsteczek)  nie  mających  stałego  momentu  magnetycznego  (spin  całkowity
równa  się  zeru).  Ciała  o  przenikalności  magnetycznej  mniejszej  niż  przenikalność
magnetycznej próżni i ujemnej podatności magnetycznej.
Paramagnetyki  –  substancje  wykazujące  zjawisko  paramagnetyzmu,  polegające  na
magnesowaniu  się  makroskopowego  ciała  w  zewnętrznym  polu  magnetycznym  w
kierunku  zgodnym  z  kierunkiem  pola  zewnętrznego,  jest  on  przyciągany  przez  magnes,
jednak znacznie słabiej niż ferromagnetyk.
Ferromagnetyk  –  ciało,  które  wykazuje  własności  ferromagnetyczne.  Znajdują  się  w  nim
obszary stałego namagnesowania (tzw. domeny magnetyczne), wytwarzające wokół siebie
pole magnetyczne (jak małe magnesy). Do ferromagnetyków należą m.in.  żelazo, kobalt,
nikiel i niektóre stopy oraz metale przejściowe z grupy żelaza i metale ziem rzadkich.

32. Wymienić wielkości opisujące pętlę histerezy magnetycznej.

Na  pętli  histerezy  magnetycznej  wyróżnia  się  trzy  punkty:  a-  określa  on  stan  nasycenia,
dalszy  wzrost  wartości  pola  magnesującego  nie  powoduje  wzrostu  namagnesowania;  b  -
namagnesowanie  szczątkowe  (resztkowe),  czyli  namagnesowanie,  jakie  zachowuje
ferromagnetyk  po  usunięciu  pola  magnesującego,  i  c  -  tzw.  pole  koercji,  tj.  pole
magnesujące, jakie trzeba przyłożyć w przeciwnym kierunku, aby usunąć namagnesowanie
resztkowe.

33. Narysować układ żelazo-cementyt, scharakteryzować poszczególne fazy Fe-C.