1. Wyjaśnij pojęcia:
„Środowisko przyrodnicze” – całokształt ożywionych i nieożywionych składników przyrody, ściśle ze sobą powiązanych. Elementy
składowe: rzeźba terenu, klimat, stosunki wodne, gleba, organizm żywe
„Paostwowy Monitoring Środowiska” – system pomiarów ocen i prognoz stanu środowiska, realizowany przez paostwo, rząd,
gminy, szkoły wyższe

2. Wymieo 4 zadania cząstkowe, poprzez które osiągane są cele PMS
1) prowadzenie obserwacji
2) gromadzenie i analizę wyników badao i obserwacji
3) wykonywanie badao
4) ocenę stanu i trendów zmian jakości poszczególnych elementów środowiska

3. Wymieo przynajmniej 4 czynniki wpływające na wiarygodnośd danych zbieranych przez PMŚ
1) akredytacja laboratoriów badawczych
2) modernizacja infrastruktury pomiarowej
3) udostępniania danych
4) szkolenia

4. Zbieranie informacji przez PMŚ odbywa się cyklicznie według jednolitych metod w następujących kategoriach (3)
1) blok presje (emisje)
2) blok stan (jakośd)
3) blok oceny i prognozy

5. Zaznacz, które z poniżej przedstawionych podsystemów nie są objęte „Blokiem stanu” programu PMŚ 2010-2012:
a) monitoring żywności
b) monitoring jakości powietrza
c) monitoring przyrody
d) monitoring jakości gleby i ziemi
e) monitoring opadów
f) monitoring osadów dennych
g) monitoring jakości wód
h) monitoring hałasu
i) monitoring promieniowania jonizującego
j) monitoring pól elektromagnetycznych

6. Dokoocz zdanie: „Zintegrowany monitoring Środowiska Przyrodniczego funkcjonuje w ramach Paostwowego Monitoringu
Środowiska, a jego zadaniem jest ….
Prowadzenie obserwacji w oparciu o planowe, zorganizowane badania stacjonarne. Dostarczenie danych do określania aktualnego
stanu środowiska oraz w oparciu o wieloletnie cykle obserwacyjne, przedstawienie krótko i długookresowych przemian
środowiska w warunkach zmian klimatu i narastającej antropopresji.

7. Według programu PMŚ 2010-2012 podsystemem „Monitoring jakości gleby i ziemi” wchodzi w skład:
a) bloku presje
b) bloku oceny i prognozy
c) bloku stan
d) żadna z wymienionych odp nie jest poprawna

12. Uzasadnij potrzebę monitorowania zawartości próchnicy w ornych warstwach gleby
Na utrzymanie produkcyjnych funkcji gleb, ale również z punktu widzenia roli gleb w sekwestracji (wiązaniu) węgla z atmosfery. O
naturalnym zróżnicowaniu zawartości próchnicy w glebach decydują takie czynniki jak uziarnienie, położenie w terenie i stosunki
wodne – gleby lekkie występujące w wyższych położeniach terenu, poza zasięgiem działania wód gruntowych, zazwyczaj cechuje
niższa zawartośd próchnicy od gleb zwięzłych o opadowo-gruntowym typie gospodarki wodnej. Najwyższą zawartością materii
organicznej charakteryzują się gleby hydrogeniczne, powstałe w siedliskach zależnych od wody, takie jak czarne ziemie i gleby
torfowe. Spośród czynników antropogenicznych na zawartośd materii organicznej w glebie w największym stopniu wpływają:
sposób użytkowania ziemi (tzn. rolniczy, łąkowy, leśny), intensyfikacja rolnictwa, dobór roślin uprawnych oraz poziom nawożenia
organicznego. Ubytek próchnicy jest ważnym wskaźnikiem pogorszenia warunków siedliskowych oraz żyzności gleb.

13. Wymieo zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego odpowiedzialne za chemizm wód opadowych (3)
1) CO

2

2) tlenki azotu
3) SO

2

14. Skład chemiczny wód w zbiorniku powierzchniowym w największym stopniu zależy od (2)
1)
2)

15. Podstawą podziału Polski na jednostki hydrograficzne najwyższego rzędu jest:
a) ..m opadów atmosferycznych
b) … opadów w roku

16. Wymieo czynniki naturalne odpowiedzialne za skład chemiczny wód podziemnych (3)
1) wietrzenie skał
2) erozja gleby
3) mineralizacja materii organicznej

17. Ochrona wód podziemnych nie obejmuje:
a) utrzymania równowagi między zasilaniem wód podziemnych a ich poborem
b) zapobieganiem niekorzystnym zmianom stanu chemicznego i ilościowego wód
c) zmianę kierunku niekorzystnych trendów wzrostu zanieczyszczeo antropogenicznych
d) żadna z wymienionych odp nie jest poprawna

18. Monitoring kontrolny wód ujęd podziemnych nie obejmuje badania obecności:
a) bakterii z grupy coli
b) enterokoków
c) bakterii Clostridium perfringens

19. Monitoring stanu ilościowego wód podziemnych oparty jest o:
a) monitoring stopnia czerpania i monitoring poziomu zwierciadła wody
b) monitoring diagnostyczny i monitoring badawczy
c) monitoring operacyjny i monitoring diagnostyczny
d) żadna z wymienionych odp nie jest poprawna

20. Omów pomiar mętności wody za pomocą krążka Secchiego
Biało-czarny krążek opuszczanego na wyskalowanej linie lub pręcie z podziałką centymetrową. Odczyt głębokości, na której krążek
przestaje byd widoczny, wskazuje na stopieo zmętnienia wody.

21. Wyjaśnij pojęcia: „emisja” i „imisja”
Emisja – ilośd zanieczyszczeo wprowadzona do środowiska
Imisja – ilośd zanieczyszczeo pobrana przez środowisko

22. Przedstaw na dowolnie wybranym przykładzie proces powstawania rodników hydroksylowych
W atmosferze mogą zachodzid reakcje fotochemiczne, to znaczy reakcje, które przebiegają pod wpływem promieniowania
świetlnego o określonej długości fali.

Powstający w tych reakcjach tlen atomowy przyczynia się do powstawania rodników hydroksylowych

HO•

23. Wyjaśnij pojęcie „margines tolerancji”
Wartośd, o którą przekroczenie dopuszczalnego poziomu substancji w powietrzu nie powoduje obowiązku sporządzenia projektu
uchwały sejmiku województwa w sprawie programu ochrony powietrza

24. Metody lidarowe wykorzystywane do identyfikacji skażeo i zanieczyszczeo atmosfery zaliczane są do systemów zdalnych typów:
a) stand-off
b) remote
c) żadna z wymienionych odpowiedzi nie jest poprawna

25. Narysuj schemat czujnika biologicznego (biosensora)

26. Wymieo skutki kwaśnych opadów i suchej depozycji (3)
1) osłabienie wegetacji roślin
2) zanik lub nadmierny rozwój niektórych organizmów wodnych
3) niszczenie budowli

27. Wymieo parametry techniczne emitera mające wpływ na rozprzestrzenianie zanieczyszczeo (5)
1) rodzaj zanieczyszczeo
2) wielkośd emisji
3) położenie
4) wielkośd powierzchni
5) wysokośd punktu emisji

28. Wymieo główne zagrożenia dla środowiska wynikające z funkcjonowania instalacji biologicznego przetwarzania odpadów (3)
1) Zakażenie organizmami chorobotwórczymi
2) Emisja pyłów i substancji lotnych do atmosfery
3) Przenikanie ścieków do gruntów i wód

29. Wymieo metody minimalizacji ryzyka zanieczyszczenia środowiska wodnego mogące wystąpid podczas prowadzenia procesu w
instalacjach do biologicznego przetwarzania odpadów (4)
1) Właściwa lokalizacja i zabezpieczenie terenu instalacji
2) Zastosowanie odpowiednich rozwiązao budowlanych i technologicznych
3) Prowadzenie procesów w optymalnych warunkach
4) Unikanie przeciążenia instalacji

30. Według zachowania w układzie oddechowym pyły dzielimy na:
a) frakcję wdychaną, tchawiczną, respilabilną
b) pył zawieszony, pył opadający
c) pył gruby, średni, drobny
d) żadna z wymienionych nie jest poprawna

31. Przedstaw 3 zadania Rady ds. Monitoringu Żywności i Żywienia
1) Przygotowywanie perspektywicznych kierunków badao monitoringowych
2) przygotowywanie okresowych planów badao monitoringowych
3) opiniowanie wykonanych badao monitoringowych

32. Co to jest HACCP?
HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point System) System Analizy Zagrożeo i Krytycznych punktów Kontroli - to
postępowanie mające na celu zapewnienie bezpieczeostwa żywności poprzez identyfikację i oszacowanie skali zagrożeo z punktu
widzenia jakości zdrowotnej żywności oraz ryzyka wystąpienia zagrożeo podczas przebiegu wszystkich etapów procesu
produkcyjnego i obrotu żywnością; system ten ma również na celu określenie metod ograniczania zagrożeo oraz ustalenie działao
naprawczych.
HACCP to system identyfikujący, oceniający i kontrolujący zagrożenia istotne dla bezpieczeostwa żywności.

33. Podaj 4 przyczyny zanieczyszczeo żywności
1) Skażenie środowiska naturalnego
2) Nieprzestrzeganie zasad higieny
3) Nieprzestrzeganie terminów przydatności do spożycia
4) Niewłaściwe przechowywanie i konserwacja produktów produkcji

34. Podaj przykłady środowiskowych i technologicznych źródeł chemicznych zanieczyszczeo żywności (8)
Środowiskowe:
1) środki czystości
2) leki
3) substancje z opakowao i produkcji
Technologiczne:
4) środki ochrony roślin
5) nawozy sztuczne
6) metale ciężkie
7) WWA
8) pierwiastki promieniotwórcze

35. Co to są szczawiany? Podaj po 3 przykłady produktów wysoko- i niskoszczawianowych
Organiczne związki chemiczne, sole i estry kwasu szczawiowego
Wysokoszczawianowe: kakao, kawa, czereśnie, szpinak, truskawki
Niskoszczawianowe: woda, jajka, miód, grzyby, ryż

36. Wyjaśnij pojęcie „hałas”
Dźwięk oddziaływujący w sposób szkodliwy lub uciążliwy na organizm

37. Wyjaśnij pojęcie „częstotliwośd akustyczna”
Częstotliwośd słyszalna, mieszcząca się w zakresie od 16Hz do 20 000 Hz.

38. Zaznacz na rysunku przedział częstotliwości infradźwięków, dźwięków słyszalnych i ultradźwięków

Infra – mniej niż 20 Hz

Słyszalne – 20 – 20 000 Hz
Ultra – powyżej 20 000 Hz

39. Wymieo główne czynniki wpływające na klimat akustyczny ośrodka (3)
1) stopieo nasycenia danego środowiska urządzeniami i pojazdami
2) układu urbanistycznego cechującego lokalne środowisko
3) rozplanowanie osiedli mieszkaniowych, terenów zieleni, komunikacji, obiektów handlowo-usługowych, zakładów produkcji

40. Wyjaśnij pojęcie „mapa akustyczna”
Mapa hałasu, pokazuje klimat akustyczny tereny, opracowywana na podstawie pomiarów hałasu drogowego, tramwajowego,
kolejowego, lotniczego, przemysłowego. Sporządzana w celu oceny narażenia na hałas