Życie z cukrzycą

Z cukrzycą można żyć normalnie, jeśli przestrzega się zaleceń
lekarza. Nieleczona uszkadza wzrok, nerki, mózg, serce i
powoduje impotencję.
Agnieszka, lat 27

Agnieszka miała 12 lat, gdy rodzice po raz pierwszy pozwolili jej pojechać
na obóz. Dzisiaj twierdzi, że były to najgorsze wakacje w jej życiu. –

Ciągle chciało mi się jeść, pić i spać. Nie nadążałam z bieganiem do
toalety, ale ponieważ dużo piłam, myślałam, że to naturalne – wspomina.

Wróciła do domu blada i zmęczona. Mama poszła z nią do pediatry.
Przepisał jej tabletki na infekcję pęcherza. Gdy po tygodniu nie czuła się

lepiej, zlecił badanie krwi. Wykazało wysoki poziom cukru. Powtórna
analiza potwierdziła podejrzenia i dziewczynka trafiła do poradni

diabetologicznej. Tu dowiedziała się, że ma cukrzycę i do końca życia,
codziennie, będzie brała zastrzyki z insuliny. – Zbuntowałam się po roku

– opowiada Agnieszka. – Miałam dość gotowania strzykawek, kłucia
palca kilka razy dziennie i dopasowywania dawki insuliny. Chuda jak

patyk i wycieńczona trafiłam do szpitala. Ledwie mnie odratowano.
Dzisiaj pogodziłam się z tym, że muszę na siebie uważać. Ale teraz do

dyspozycji mam nowoczesne glukometry badające poziom cukru,
insulinę, jaka jest mi potrzebna i peny do jej dozowania. Żyję normalnie.

Tylko bliskie osoby wiedzą, że mam cukrzycę.
Nieleczona lub źle leczona cukrzyca grozi powikłaniami:

– uszkodzenie siatkówki oka (retinopatia),
– uszkodzenie nerek (nefropatia),

– uszkodzenie nerwów ruchowych, czuciowych lub wegetatywnych
(neuropatia),

– zmiany miażdżycowe w średnich i dużych tętnicach,
– stopa cukrzycowa, czyli trudno gojące się owrzodzenia stopy,

– zaburzenia erekcji.
Sprawdź, czy masz cukrzycę

1.

Żeby się tego dowiedzieć, wystarczy zbadanie poziomu cukru we krwi.
Prawidłowy wynik to 60–125 mg%. Jeżeli będzie podwyższony, to nie

znaczy jeszcze, że masz cukrzycę. Ale musisz zrobić dalsze badania.

2.

Gdy dwukrotnie, badając się na czczo (czyli co najmniej 8 godzin po

posiłku), otrzymasz wynik przekraczający górną granicę normy,
skonsultuj się z diabetologiem. Może ci zlecić podwójne badanie: na

czczo i dwie godziny po posiłku. Ten drugi wynik, jeśli jest równy 200
mg% bądź wyższy, może świadczyć o cukrzycy.

3.

Badanie poziomu glukozy w moczu nie jest konieczne. Nie pojawi się
ona w moczu, dopóki stężenie we krwi nie przekroczy 180 mg%.

Choroba u dzieci często pojawia się nagle. Wbrew pozorom nie powoduje
jej objadanie się słodyczami. Młodzi ludzie zwykle chorują na cukrzycę
typu 1. Nie wiadomo dlaczego ich system obronny niszczy komórki
trzustki wytwarzające insulinę.

Za słodka krew

Cukier dostarcza nam energii i stale musi być obecny w naszej krwi.
Czasem jednak komórki organizmu nie mogą go wykorzystać. Wtedy
dochodzi do cukrzycy. Chorują na nią małe dzieci, dorośli, a nawet
kobiety

w

ciąży.

Jedzenie to węglowodany, białka oraz tłuszcze. Jest naszym paliwem
dzięki któremu możemy żyć, być aktywni i zdrowi. Wszystkie trzy
składniki są ważne, ale szczególne znaczenie w diecie mają
węglowodany. Właśnie one przekształcają się w organizmie w cukier

prosty

glukozę,

główne

źródło

naszej

energii.

Stale potrzebujemy glukozy. Jednak cukier nie mógłby tak szybko wnikać
do wnętrza komórki i tam zamieniać się w energię, gdyby nie insulina. To
hormon wydzielany do krwi przez trzustkę. Innymi słowy: insulina jest
kluczem, który otwiera komórkę na wchłonięcie cukru. Zaraz po tym, jak
spełni swoje zadanie, insulina jest z organizmu usuwana. Dlatego
trzustka musi jej stale dostarczać. Kiedy coś zjemy, w naszej krwi rośnie
poziom glukozy i insuliny. Wtedy wątroba gromadzi glukozę na zapas.
W przerwie pomiędzy posiłkami ilość insuliny i glukozy we krwi spada.
Nasze komórki dokarmia wtedy wątroba, uwalniając swoje zapasy. Jeżeli
z jakichś powodów poziom cukru we krwi nie spada, mówimy wówczas o
cukrzycy. Ma ona różne przyczyny i u każdego z nas przebiega inaczej.
Niestety, cukrzyca jest chorobą na całe życie. Nie boli i rozwija się
podstępnie. Na szczęście wcześnie wykryta i dobrze leczona nie
powoduje groźnych powikłań.

U dzieci nagła

Cukrzyca typu pierwszego, insulinozależna, zwana również młodzieńczą.

•

Na czym polega: uszkodzenie komórek beta, które w trzustce zajmują
się wytwarzaniem insuliny. Bez insuliny organizm nie jest w stanie
wchłonąć glukozy z krwi. Jego komórki głodują, choć we krwi jest dużo
cukru.

•

Kto choruje: głównie dzieci i młodzież. Cukrzycę typu 1 ma około 10
proc. chorych. Naukowcy uważają, że skłonność do niej można
odziedziczyć po przodkach.

•

Objawy choroby:

o

nadmierne pragnienie,

o

częste oddawanie moczu,

o

osłabienie,

o

senność,

o

zmęczenie,

o

duży apetyt,

o

rozdrażnienie.

•

Leczenie: ratunkiem dla osób z tą cukrzycą jest wstrzykiwanie insuliny
pod skórę, skąd przedostaje się ona do krwi. Insuliny nie można
zażywać doustnie, ponieważ soki żołądkowe niszczą ją, zanim dotrze do
krwiobiegu.

U dorosłych to często ukryta choroba

Cukrzyca typu drugiego, insulinoniezależna, nazywana cukrzycą
dorosłych.

•

Na czym polega: chociaż trzustka produkuje insulinę, to komórki
mięśniowe i tłuszczowe na nią nie reagują i cukier do nich nie wnika.
Lekarze mówią wtedy o oporności insulinowej lub niewrażliwości na
insulinę. W tym typie cukrzycy trzustka czasem produkuje insulinę, ale
za mało.

•

Kto choruje: dorośli, częściej osoby starsze, z nadwagą, otyłe. 90 proc.
chorych ma ten rodzaj cukrzycy. Wiele osób latami nie wie o chorobie,
podczas gdy niszczy ona ich organizm.

•

Objawy choroby:

o

duże pragnienie i częste oddawanie moczu (nie jest to tak nasilone, jak
w cukrzycy typu 1),

o

rozdrażnienie, apatia, zamknięcie się w sobie,

o

nieostre widzenie,

o

senność i osłabienie,

o

wolne gojenie się ran i skłonność do siniaków,

o

nawracające zapalenia skóry, dziąseł, pęcherza moczowego,

o

sucha swędząca skóra,

o

mrowienie w stopach lub utrata w nich czucia,

o

kłopoty z erekcją u mężczyzn,

o

przewlekłe zapalenie pochwy u kobiet.

Bywa, że na początku w cukrzycy typu 2 nie ma żadnych dolegliwości.

•

Leczenie: odpowiednia dieta, zrzucenie nadwagi, regularny ruch oraz
przyjmowanie tabletek, które zmniejszają oporność na insulinę lub
pobudzają trzustkę do jej wytwarzania. Jeżeli to nie zadziała, trzeba
brać insulinę. Osoby z cukrzycą typu 2 często traktują insulinoterapię jak
karę boską. Proszą lekarza, by odsunął o miesiąc czy kilka miesięcy taką
terapię. Z włączeniem insuliny nie wolno zwlekać. Gdy we krwi krąży
zbyt dużo cukru, uszkadza on naczynia krwionośne, a to prosta droga
np. do zawału serca czy utraty wzroku.

Cukrzyca ciężarnych

•

Na czym polega: pojawia się w czasie trwania ciąży, a po jej
zakończeniu zanika mniej więcej 6 tygodni po porodzie. Najbardziej
„cukrzycogenny" jest okres między 24. a 28. tygodniem ciąży, dlatego
każdej spodziewającej się dziecka kobiecie wykonuje się wtedy tzw. test
przesiewowy. Cukrzyca ciążowa jest spowodowana zmianami
hormonalnymi oraz rozkładem insuliny przez enzym pochodzący z
łożyska.

•

Kto choruje: 2-3 proc. ciężarnych, częściej kobiety powyżej 25 lat.

•

Objawy choroby: trudno je odróżnić od zmian w organizmie
zachodzących z powodu ciąży.

•

Leczenie: odpowiednia dieta, ale jeśli nie będzie skuteczna, kobieta
powinna przyjmować insulinę. Po porodzie pozostaje pod kontrolą przez
2-3 miesiące. Niestety, kobiety po cukrzycy ciążowej mają tendencję do
rozwoju cukrzycy typu 2 w późniejszym wieku.