Koniugacje, czyli odmiana czasownika przez wszystkie osoby i czasy jakie się tylko da i to wszystko po łacinie.
o
LAUDA-
DOCE-
MITT-
CAPI/CAP-
AUDI-
ESSE
INDICATIVUS PRAESENS
1
2
3
1
2
3
Laudo, -r
Lauda-s, -ris
Lauda-t, -tur
Lauda-mus, -mur
Lauda-tis, -mini
Lauda-nt, -ntur
Doceo, -r
Doce-s, ris
Doce-t, -tur
Doce-mus, -mur
Doce-tis, -mini
Doce-nt, -ntur
Mitto, -or
Mitt-is, -eris
Mitt-i-t, -tur
Mitt-i-mus, -mur
Mitt-i-tis, -mini
Mitt-u-nt, -ntur
Capio, -r
Cap-i-s, - ris
Cap-i-t, - tur
Cap-i-mus, - mur
Cap-i-tis, -mini
Cap-i-u-nt, - ntur
Audio, -r
Audi-s, -ris
Audi-t, -tur
Audi-mus, -mur
Audi-tis, -mini
Aud-u-nt, -ntur
Sum
Es
Est
Sumus
Estis
Sunt
INDICATIVUS IMPERFECTI
1
2
3
1
2
3
Lauda-ba-m, -r
Lauda-ba-s, -ris
Lauda-ba-t, -tur
Lauda-ba-mus,-mur
Lauda-ba-tis, -mini
Lauda-ba-nt, -ntur
Doce-ba-m, -r
Doce-ba-s, -ris
Doce-ba-t, -tur
Doce-ba-mus,-mur
Doce-ba-tis, -mini
Doce-ba-nt, -ntur
Mitte-ba-m, -r
Mitte-ba-s, -ris
Mitte-ba-t, -tur
Mitte-ba-mus,-mur
Mitte-ba-tis, -mini
Mitte-ba-nt, -ntur
Capi-e-ba-m, -r
Capi-e-ba-s, -ris
Capi-e-ba-t, -tur
Capi-e-ba-mus,-mur
Capi-e-ba-tis,-mini
Capi-e-ba-nt, -ntur
Audi-e-ba-m, -r
Audi-e-ba-s, -ris
Audi-e-ba-t, -tur
Audi-e-ba-mus,-mur
Audi-e-ba-tis,-mini
Audi-e-ba-nt, -ntur
Eram
Eras
Erat
Eramus
Eratis
Erant
INDICATIVUS FUTURI ( I )
1
2
3
1
2
3
Lauda-b-o, -r
Lauda-b-is, -eris
Lauda-b-i-t, -tur
Lauda-b-i-mus,-mur
Lauda-b-i-tis, -mini
Lauda-b-u-nt, -ntur
Doce-b-o, -r
Doce-b-is, -eris
Doce-b-i-t, -tur
Doce-b-i-mus,-mur
Doce-b-i-tis, -mini
Doce-b-u-nt, -ntur
Mitt-a-m, -r
Mitt-e- s, -ris
Mitt-e-t, -tur
Mitt-e-mus,-mur
Mitt-e-tis,-mini
Mitt-e-nt, -ntur
Capi-a-m, -r
Capi-e-s, -ris
Capi-e-t, -tur
Capi-e-mus, -mur
Capi-e-tis, -mini
Capi-e-nt, -ntur
Audi-a-m, -r
Audi-e-s, -ris
Audi-e-t. –tur
Audi-e-mus, -mur
Audi-e-tis,-mini
Audi-e-nt,-ntur
Ero
Eris
Erit
Erimus
Eritis
Erunt
IMPERATIVUS PRAESENS
2
2
Lauda, -re
Lauda-te, -mini
Doce, -re
Doce-te, -mini
Mitt-e, -re
Mitt-ete, -imini
Cape, -re
Capi-te, -mini
Audi, -re
Audi-te, -mini
Es
Este
IMPERATIVUS FUTURI
2
3
2
3
Esto
Esto
Estote
Sunto
CONIUNCTIVUS PRAESENS
1
2
3
1
2
3
Laude-m, -r
Laude-s, -ris
Laude-t, -tur
Laude-mus, -mur
Laude-tis, - mini
Laude-nt, -ntur
Doce-a-m, -r
Doce-a-s, -ris
Doce-a-t, -tur
Doce-a-mus, -mur
Doce-a-tis, -mini
Doce-a-nt, ntur
Mitt-a-m, -r
Mitt-a-s, - ris
Mitt-a-t, -tur
Mitt-a-mus, -mur
Mitt-a-tis, -mini
Mitt-a-nt,-ntur
Capi-a-m, -r
Cap-a-s, -ris
Cap-a-t, -tur
Cap-a-mus, -mur
Cap-a-tis, -tur
Cap-a-nt, -ntur
Audi-a-m, -r
Audi-a-s, -ris
Audi-a-t, -tur
Audi-a-mus, -mur
Audi-a-tis, -mini
Audi-a-nt, -ntur
Sim
Sis
Sit
Simus
Sitis
Sint
CONIUNCTIVUS IMPERFECTI
1
2
3
1
2
3
Lauda-re-m, -r
Lauda-re-s, -ris
Lauda-re-t,-tur
Lauda-re-mus,-mur
Lauda-re-tis, -mini
Lauda-re-nt, -ntur
Doce-re-m, -r
Doce-re-s, -ris
Doce-re-t, -tur
Doce-re-mus,-mur
Doce-re-tis, -mini
Doce-re-nt, -ntur
Mitt-e-re-m, -r
Mitt-e-re-s, -ris
Mitt-e-re-t, -tur
Mitt-e-re-mus,-mur
Mitt-e-re-tis,- mini
Mitt-e-re-nt, -ntur
Cape-re-m, -r
Cape-re-s, -ris
Cape-re-t, -tur
Cape-re-mus, -mur
Cape-re-tis, -mini
Cape-re-nt, -ntur
Audi-re-m, -r
Audi-re-s, -ris
Audi-re-t, -tur
Audi-re-mus, -mur
Audi-re-tis,-mini
Audi-re-nt, -ntur
Essem
Esses
Esset
Essemus
Essetis
Essent
O
ACTIVI
PASSIVI
ESSE
INDICATIVUS PERFECTI
1
2
3
1
2
3
Mis-i
Mis-i-sti
Mis-i-t
Mis-i-mus
Mis-i-stis
Mis-erunt / -ere
Missus -a, -um sum
Missus, -a, -um es
Missus, -a, -um est
Missi, -ae, -a sumus
Missi, -ae, -a estis
Missi, -ae, -a sunt
Fui
Fuisti
Fuit
Fumus
Fuistis
Fuerunt / fuere
INDICATIVUS PLUSQUAMPERFECTI
1
2
3
1
2
3
Mis-eram
Mis-eras
Mis-erat
Mis-eramus
Mis-eratis
Mis-erant
Missus, -a, -um eram
Missus, -a, -um eras
Missus, -a, -um erat
Missi, -ae, -a eramus
Missi, -ae, -a eratis
Missi, -ae, -a erant
INDICATIVUS FUTURI ( II )
1
2
3
1
2
3
Mis-ero
Mis-eris
Mis-erit
Mis-erimus
Mis-eritis
Mis-erint
Missus, -a, -um ero
Missus, -a, -um eris
Missus, -a, -um erit
Missi, -ae, -a erimus
Missi, -ae, -a eritis
Missi, -ae, -a erunt
CONIUNCTIVUS PERFECTI
1
2
3
1
2
3
Mis-e-rim
Mis-e-ris
Mis-e-rit
Mis-e-rimus
Mis-e-ritis
Mis-e-rint
Missus, -a, -um sim
Missus, -a, -um sis
Missus, -a, -um sit
Missi, -ae, -a simus
Missi, -ae, -a sitis
Missi, -ae, -a sint
CONIUNCTIVUS PLUSQUAMPERFECTI
1
2
3
1
2
3
Mis-issem
Mis-isses
Mis-isset
Mis-issemus
Mis-issetis
Mis-issent
Missus, -a, -um essem
Missus, -a, -um esses
Missus, -a, -um esset
Missi, -ae, -a essemus
Missi, -ae, -a essetis
Missi, -ae, -a essent
Infinitivus ( bezokolicznik )
Activi
Passivi
Praesentis
Laudare
Mittere
Laudari
mitti
Perfecti
laudavisse / laudasse
misisse
laudatum, -am, -um esse
-os, - as, -a esse
missum, -am, -um esse
-os, -as, -a esse
Futuri
laudaturum, -am, -um ( esse )
-os, -as, -a ( esse )
misurum, -am, -um ( esse )
-os, -as, -a ( esse )
laudarum iri
missum iri
Tu(N) es bonus(N) magister(N).
( orzecznik )
Scio te(Acc) bonum(Acc) magistrum(Acc) esse.
( orzecznik )
Deklinacja rzeczownika w liczbie pojedynczej
Temat -a
-o
Spółgłoska
-i
-u
-e
N
Puella
Dominus
Rex
Navis
Fructus
Res
G
Puellae
-e
Domini
-i
Regis
-is
Navis
-is
Fructus
-us
Rei
-i
D
Puellae
-e
Domino
Ø
Regi
-i
Navi
ø
Fructui ( corru )
-i ( ø )
Rei
-ei
Acc
Puellam
-m
Dominium
-um (n)=N
Regem
-e-m (n)=N
Navem
-e-m (n)=N
Fructum
-m (n)=N
Rem
-m
Abl
Puella
Ø
Domino
Ø
Rege
-e
Nave*
-e
Fructu
ø
Re
ø
V
Puella!
Domine!*
Rex!
Navis!
Fructus!
Res!
Deklinacja rzeczownika w liczbie mnogiej
Temat -a
-o
Spółgłoska
-i
-u
-e
N
Puellae
-e
Domini (verba)
-i (-a)
Reges (corpora)
-es (-a)
Naves (maria)
-es (-a)
Fructus (cornua)
-us (-a)
Res
-s
G
Puellarum
-rum
Dominorum
-rum
Regum
-um
Navium
-um
Fructuum
-um
Rerum
-rum
D
Puellis
-is
Dominis
-is
Regibus
-i-bus
Navibus
-bus
Fructibus
-i-bus
Rebus
-bus
Acc
Puellas
-s
Dominos
-s (n)=N
Regres
-es (n)=N
Naves/is
-es/-is (n)=N
Fructus
-s (n)=N
Res
-s
Abl
Puellis
-is
Dominis
-is
Regibus
-i-bus
Navibus
-bus
Fructibus
-i-bus
Rebus
-bus
V
Puellae!
-e
Domini! (verba!)
-i (-a)
Reges! (corpora!)
-es (-a)
Naves! (Maria!)
-es (-a)
Fructus!
(cornua)
-us (-a)
Res
-s
Gerundium ( rzeczownik odczasownikowy )
N.
- ( laudare )
- ( legere )
G.
Laudandi
legendi
D.
Laudando
legendo
Acc. (ad)laudandum / laudare
(ad)legendum / legere
Abl. Laudando
legendo
Wyrazy co najmniej nieregularne.
N
Ego (ja)
Tu (ty)
Nos (nasz)
Vos (wasz)
-
G
Mei
Tui
Nostri/nostrum Vestri/vestrum Sui (swój)
D
Mihi
Tibi
Nobis
Vobis
Sibi
Acc
Me
Te
Nos
Vos
Se
Abl
Me
Te
Nobis
Vobis
Se
N sing
hic
haec
Hoc
G
Huius
D
Huic
Acc
hunc
hanc
Hoc
Abl
hoc
hac
Hoc
N pl
hi
hae
Haec
G
horum
harum
Horum
D
His
Acc
hos
has
Haec
Abl
His
N sing
ille
illa
Illud
G
Illius
D
Illi
Acc
illum
illam
Illud
Abl
illo
illa
Illo
N pl
illi
illae
Illa
G
illorum
illarum
Illorum
D
Illis
Acc
illos
illas
Illa
Abl
Illis
N sing
qui
quae
Quod
G
Cuius
D
Cui
Acc
quem
quam
Quod
Abl
quo
qua
Quo
N pl
qui
quae
Quae
G
quorum
quarum Quorum
D
Quibus
Acc
quos
quas
Quae
Abl
Quibus
INDICATIVUS PRAESENS
N sing
is
ea
id
G
eius
D
ei
Acc
eum
eam
id
Abl
eo
ea
eo
N pl
ei (ii)
eae
ea
G
eorum
earum
eorum
D
eis (iis)
Acc
eos
eas
ea
Abl
eis (iis)
N sing
iste
ista
istud
G
istius
D
isti
Acc
istum
istam
istud
Abl
isto
ista
isto
N pl
ipse
ipsa
ipsum
G
ipsius
D
ipsi
Acc
ipsum
ipsam
ipsum
Abl
ipsi
1. os. sing
eo
2
is
3
it
1. os. pl
imus
2
itis
3
eunt
1
Volo
Nolo
Malo
2
Vis
( non vis )
( mavis )
3
Vult
( non vult )
( mavult )
1
Volumus
Nolumus
Malumus
2
Vultis
( non vultis )
( mavultis )
3
Volunt
Nolunt
Malunt
INDICATIVUS IMPERFECTI
1
Volebam
Nolebam
Malebam
(…)
INDICATIVUS FUTURI ( I )
1
Volam
Nolam
Malam
2
Voles
Noles
Males
(…)
CONIUNCTIVUS IMPERFECTI
1
Volem
Nolem
Malem
(…)
Wyrażenie rozkazu:
-
Imperativus
-
coninctivus praesentis w zdaniu głównym najczęściej pełni rolę trybu rozkazującego
Wyrażenie zakazu –najczęściej poprzez poprzedzenie czasownika w coniunctivusie
wyrazem “ne”
Imiesłów:
-
part. praesentis activi
I
Lauda-
( N ) + -ns
( G ) + -ntis
Reszta odmieniana wg
IIIB deklinacji
rzeczownika.
II
Doce-
III
Mitt-
+ e
Cap-/capi-
IV
Audi-
-
part. praesentis passivi = temat supinum, odmiana wg I lub II deklinacji rzeczownika.
- part. futuri activi: scripturus, -a, -um ( mający zamiar pisać / ten, który będzie pisał )
- part. futuri passivi: movendus, -a, -um ( ten, który będzie poruszony / warty
poruszenia )
Conugatio periphestica activa
Scripturus sum. Będę pisać. ( klasycznie )
Mam zamiar pisać. ( poklasycznie )
Scripturus eram. Miałem zamiar pisać.
Scripturus ero. Będę miał zamiar pisać.
Coniunctivus praesentis w zdaniu podrzędnym występuje jako:
- tryb przypuszczający
Zdania z „ut”
Ut ( + ind ) – jak, gdy
Ut ( + con praes/imp ) – aby, że
Rogat, ut veniam. – Prosi, abym przyszedł.
(ind. prae), ut (con. prae)
Rogabam, ut venires. – Prosiłem, abyś przyszedł.
( ind. imp.), ut ( con. imp. )
- tryb oznajmujący.
Cum ( + con. imp./plusq. ) – gdy, ponieważ, chociaż, kiedy, skoro, gdyż, jako że, mimo że
W zdaniu głównym
Perfecti
+ cum
Con. imp. – czynność równoczasowa
Con. plusq. – czynność uprzednia
Imperfecti
Praesens historicus
ita ut
+ coniunctivus
tak(…), że
sic ut
sic (…) ut
si / nisi / ne + quis? / quid? = aliquis / aliquid
Stopniowanie przymiotnika
Gradus positivus
Gradus comperativus
Gradus superlativus
Altus, -a, -um
N. altior, altius (n)
G. altioris
altissimus, -a, -um
pulcher, pulchra, pulchrum
N. pulchior, pulchius (n)
G. pulchioris
pulcherrimus, -a, -um
brevis, breve (n)
N. brevior, brevius (n)
G. brevioris
brevissimus, -a, -um
N. felix
G. felicis
N. felicior, felicius (n)
G. felicioris
felicissimus, -a, -um
Stopniowanie przysłówka
Gradus positivus
Gradus comperativus
Gradus superlativus
Alte
Altius
altissime
pulchre
Pulchris
pulcherrime
breviter
Brevius
brevissime
feliciter
Felicius
felicissime
Przymiotniki i przysłowki nieregularne
Gradus positivus
Gradus comperativus
Gradus superlativus
bonus, -a, -um
bene
melior, melius
malius
optimus, -a, -um
optime
malus, -a, -um
male
peior, peius
peius
pessimus, -a, -um
pessime
magnus, -a, -um
maior, maius
maximus, -a, -um
magnopere
magis
maxime
parvus, -a, -um
parum
minor, minus
minus
minimus, -a, -um
minime
Multi, -ae, -a
multum
N.plures, plura
G. plurium
plus
plurimi, -ae, -a
plurimum
Accusativ cum infinitivo ( ACI )
a)
video illos legere – widzę, że oni czytają
(ind.)(Acc.)(inf.)
b)
permitto eum emere – pozwalam, żeby on kupił
(ind.)(Acc.)(inf.)
- putans + ACI
scio me nihil scire
scis te nihil scire
scit se nihil scire
Accusativus exclamantionis:
Me miserunt. – Ja nieszczęśliwy.
Ablativus absolutus
(rzeczownik / zaimek w Abl. + imiesłów w Abl. )
magistro iubente – gdy ( ponieważ, chociaż, jeżeli ) nauczyciel rozkazał
- imienny: praeside ___ Cyrino – gdy namiestnikiem ___ Cyrino
Ablativus praeti – wszelkie rodzaje cen podaje się w Abl.
Ablativus qualitatis – wyraża jakość cechy zewnętrznej, cechę wewnętrzną wyraża się G.
Inne:
- eo quod… – dlatego, że…