Postępowanie administracyjne, wznowienie
postępowania

I.

Weryfikacja

decyzji

w

trybach

nadzwyczajnych.

Wznowienie postępowania jest to jeden z trybów pozwalających na
usunięcie określonego rodzaju wadliwości decyzji. Wyróżniamy tutaj:
-

postępowanie

w

sprawie

uchylenia

decyzji,

-

postępowanie

w

sprawie

zmiany

decyzji,

- postępowanie w sprawie wydania decyzji nieprawidłowej.
Każdy z tych trybów jest stosowany zamiennie i było by naruszeniem
prawa

gdyby

została

złamana

ta

zasada.

II.

Do

czego

służy

wznowienie

postępowania

Sprawa administracyjna zakończona decyzją ostateczną oraz gdy taka
decyzja była dotknięta kwalifikowaną wadliwością, może być ponownie
rozpoznana i rozstrzygnięta w drodze postępowania jakim jest wznowienie
postępowania.
Wznowienie postępowania ma charakter mieszany, ponieważ:
- decyzja wcześniej wydana może być odwołana – urząd który wydał
decyzję w ostatniej instancji wznawia postępowanie,
- decyzja może być zaskarżona – wznowienie rozpoczyna się na żądanie
strony,
- decyzja wcześniej wydana jest wadliwa z powodu działalności organu ją
wydającego to o wznowieniu postępowania decyduje organ wyższego
stopnia i według art. 149 §2 wyznaczy on organ właściwy do wznowienia
postępowania

–

środek

nadzoru.

Przesłanką do wznowienia postępowania jest, gdy decyzja jest ostateczna
oraz w przypadkach gdy istnieje ku temu podstawa prawna, które są
przedstawione

w

art.

145

§

1.

III. Powody wznowienia postępowania ( art. 145 § 1)
Kodeks postępowania administracyjnego wylicza podstawy wznowienia
postępowania. W sprawie zakończonej ostateczną decyzją wznawia się
gdy:
1. „DOWODY , NA KTÓRYCH PODSTAWIE USTALONO ISTOTNE DLA SPRAWY
OKOLICZNOŚCI

FAKTYCZNE,

OKAZAŁY

SIĘ

FAŁSZYWE”

Przesłanki

zezwalające

na

wznowienie

postępowania:

- fałszywość dowodu, czyli przyjęcie fałszywych zeznań świadków, opinia
biegłego była fałszywa lub gdy dokumenty którymi posługiwano się w
sprawie

zostały

podrobione.

- Organ lub sąd musi orzec o tym że dowód został sfałszowany.
- Gdy na podstawie fałszywego dowodu zostały ustalone istotne fakty i gdy
takie fakty są ważne bezpośrednio w sprawie oraz gdy przyczyniają się do
jej

rozstrzygnięcia.

2. „DECYZJA WYDANA ZOSTAŁA W WYNIKU PRZESTĘPSTWA”
Przesłanki

zezwalające

na

wznowienie

postępowania:

- fakt popełnienia takiego przestępstwa musi mieć miejsce
- organ lub sąd musi orzec o tym że fakt popełnienia przestępstwa
zaistniał.
- Musi nastąpić wyjaśnienie w tej sprawie z jakiej przyczyny taka decyzja

została wydana. Przestępstwo jednak nie musi mieć bezpośredniego
wpływu na treść decyzji, aby podstawą do wznowienia postępowania był
art.

145

§1

pkt.

2.

Art. 145 §2 (dotyczy §1 pkt. 1 i 2) mówi także, że postępowanie może być
wznowione, gdy nie stwierdzono jeszcze sfałszowania dowodu lub
przestępstwa orzeczeniem sądu lub organu a jest to oczywistym faktem i
aby uniknąć jakiejkolwiek szkody dla życia lub zdrowia ludzkiego a także
by

uniknąć

szkody

interesu

społecznego.

Art. 145 §3 (dotyczy §1 pkt 1 i 2) mówi, że „można wznowić postępowanie
także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem
nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub innych przyczyn
określonych

w

przepisach

prawa”

3. „DECYZJA WYDANA ZOSTAŁA PRZEZ PRACOWNIKA LUB ORGAN
ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ, KTÓRY PODLEGA WYŁĄCZENIU” o którym
mówi art. 24, 25 oraz 27. Dla samej istoty sprawy istotny jest fakt, iż
podmiot wydający taką decyzję nie jest wystarczająco obiektywny w swym
decydowaniu. Aby możliwe było wznowienie postępowania nie jest
potrzebne przedstawienie wpływu tej podstawy na treść decyzji, brak
jakichkolwiek

wymogów

w

przepisie.

4. „STRONA BEZ WŁASNEJ WINY NIE BRAŁA UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU”
Udziałem w postępowaniu jest ciągły udział strony w ciągłości istotnych
czynności przygotowawczych, które są prowadzone przez konkretny organ
administracji. Istnieją takie przypadki w których dana strona występowała
w czynnościach, ale nie były one istotne dla sprawy, a także gdy nie brała
ona udziału w ogóle. Ta podstawa dotyczy postępowania głównego oraz
nadzwyczajnego. Podstawa ta będzie obowiązywała tylko wtedy, gdy
nieobecność strony w czynnościach przygotowawczych nastąpiła bez
własnej winy, chociaż powiadomiona została ona w prawidłowy sposób.
Jednak gdy strona zrezygnowała zaś prawidłowo była powiadomiona to
brak podstaw do żądania wznowienia postanowienia. Niedopuszczenie
przez organ strony do postępowania poprzez nie zawiadomienie, nie
zawiadomienie wszystkich stron, zawiadomienie stron ale niedopuszczenie
do udziału w czynnościach przygotowawczych. Według art. 145 §1 pkt 4
„pominięcie przez organ administracji pełnomocnika strony jest
równoznaczne z pominięciem strony w postępowaniu administracyjnym i
uzasadnia wznowienie postępowania”. W sytuacji gdy strona jest nie
powiadomiona przez organ pierwszego stopnia o odwołaniach innych stron
a postępowanie toczy się z pominięciem tejże strony. K.P.A w art. 10 § 2
dopuszcza wyjątek od zasady czynnego udziału stron w postępowaniu,
jeśli jednak stwierdzi się naruszenie tego artykułu można mówić o
możliwości wznowienia postępowania. Wznowienie postępowania po
stwierdzeniu niedopuszczenia stron do postępowania następuje
natychmiastowo bez znaczenia czy miało to wpływ na decyzję czy też nie.
5. „WYJDĄ NA JAW ISTOTNE DLA SPRAWY NOWE OKOLICZNOŚCI
FAKTYCZNE LUB NOWE DOWODY ISTNIEJĄCE W DNIU WYDANIA DECYZJI,
NIEZNANE

ORGANOWI,

KTÓRY

WYDAŁ

DECYZJĘ”

Postępowanie

wznawia

się,

gdy:

- nowe okoliczności faktyczne a także nowe dowody (dopiero odkryta a
także po raz pierwszy zgłoszone) są istotne dla sprawy.
- nowe fakty jak i dowody muszą istnieć w dniu ogłoszenia decyzji

ostatecznej. Do dnia wydania decyzji ostatecznej można przedstawiać
wszelkie nowe dowody i fakty a po wydaniu takiej decyzji wszelkie nowe
dowody i fakty dają podstawę do wszczęcia nowej sprawy.
- Nowe fakty i decyzje organowi wydającemu decyzje ostateczną nie były
wcześniej znane. Jest to związane z zasadą swobody oceny dowodów.
„Organ jest związany oceną materiału dowodowego, a rozszerzenie
podstawy tej oceny przez ujawnienie nowych okoliczności i dowodów może
nastąpić we wznowionym postępowaniu (...) zmiana oceny materiału
dowodowego już zebranego w sprawie bez jego rozszerzenia nie może
stanowić

podstawy

wznowienia

postępowania"”

6. „DECYZJA WYDANA ZOSTAŁA BEZ UZYSKANIA WYMAGANEGO PRAWEM
STANOWISKA INNEGO ORGANU”. Prawo materialne prawa
administracyjnego nakazuje organom administracyjnym konsultowanie się
w sprawie jak i w treści podejmowania decyzji z innymi organami.
Naruszone normy prawa procesowego i materialnego jest podstawą do
wznowienia postępowania, następuje ono nawet wtedy gdy nie miało to
żadnego

wpływy

na

treść

decyzji

ostatecznej.

7. „ZAGADNIENIE WSTĘPNE ZOSTAŁO ROZSTRZYGNIĘTE PRZEZ WŁAŚCIWY
ORGAN LUB SĄD ODMIENNIE OD OCENY PRZYJĘTEJ PRZY WYDANIU
DECYZJI” Jeśli jest konieczność rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego, to
organ administracyjny musi zawiesić postępowanie. Istnieje wyjątek,
dopuszcza się jednak załatwienie tej sprawy we własnym zakresie. Organ
wydający decyzję rozstrzyga inaczej niż organ właściwy to jest to
podstawą do wznowienia postępowania, ponieważ od rozstrzygnięcia
zagadnienia

wstępnego

zależy

treść

decyzji.

8. „DECYZJA ZOSTAŁA WYDANA W OPARCIU O INNĄ DECYZJĘ LUB
ORZECZENIE SĄDU, KTÓRE ZOSTAŁO NASTĘPNIE UCHYLONE LUB
ZMIENIONE.” Podstawą do wznowienia postępowania jest fakt, iż decyzja
była podjęta na podstawie rozstrzygnięcia sądu lub organu
kompetentnego w tej sprawie, a „rozstrzygnięcie to wchodziło w skład
szeroko rozumianej podstawy prawnej. Uchylenie lub zmiana tej podstawy
musi oczywiście wywrzeć odpowiedni wpływ na moc obowiązującą decyzji i
doprowadzić do rozpatrzenia sprawy w nowych warunkach prawnych”
IV. Wznowienie postępowania – wyjątki (art. 145a)
Ważnym wyjątkiem, który pozwala na wznowienie postępowania następuje
wtedy, kiedy Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż akt normatywny jest
niezgodny z Konstytucją, umową międzynarodową czy z ustawą, na
którego podstawie ów decyzja została wydana. Skarga może być
wzniesiona w ciągu jednego miesiąca od momentu wejścia w życie
orzeczenia

wydanego

przez

Trybunał

Konstytucyjny.

V.

Uchylenie

decyzji

(art.

146)

Artykuł

ten

dotyczy:

- art. 145 §1 pkt 1 i 2 – uchylenie decyzji może nastąpić gdy od dnia
doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło 10 lat.
- art. 145 §1 pkt 3-8 oraz art. 145a – uchylenie decyzji może nastąpić gdy
od doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło 5 lat.
§ 2. tegoż artykułu mówi, że nie uchyla się decyzji, która po wznowieniu
postępowania byłaby taka sama jak dotychczasowa.
VI.

Powody

wznowienia

postępowania

(art.147)

Wznowienie

postępowania

może

nastąpić:

http://notatek.pl/postepowanie-administracyjne-wznowienie-postepowania?notatka