MAKROEKONOMIA Z•

SPOTKANIE PRZED

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4•

Strona

| 1

M AT E R I A Ł Y D O KO L # 4

Z A G A D N I E N I A

1 . W P R O W A D Z E N I E

2 .

TEMATY ZAG ADNIEŃ do KOL #4

3 . Z SERII:

PRZYPORZĄDKUJ KAŻDEMU POJĘCIU LITERY i LICZBY

4 . Z SERII: M O D E L E i P A R A D Y G M A T Y

5 . Z SERII: T A K / N I E

6 . Z SERII: C O P O K A Z U J E R Y S U N E K ?

7 . Z SERII:

ZADANI A RÓŻNE

1. WPROWADZENIE

1. ISTOTA PROBLEMU

Materiały dodatkowe do KOL #4 zawierają przykładowe pytania, zadania i rysunki, których

znajomość jest raczej niezbędna do zaliczenia ostatniego kolokwium, a tym samym uzyskania
zaliczenia z semestru letniego. To z kolei

jest szansą do postawienia pierwszego kroku w kierunku

uzyskania zwolnienia z egzaminu.

1

Przedstawione zagadnienia usystematyzowane są zgodnie z przyjętym algorytmem, z którym

zapoznali się Państwo w czasie pisania/zaliczania KOL #1-3.

Zagadnienia przedstawione w opracowaniu oparte są na materiałach, które otrzymali Państwo na

kolejne ćwiczenia po KOL #3.

2. ZAGADNIENIA DO KOL #4

1. POLITYKA FISKALNA i MONETARNA

2

1.1.

W P R O W A D Z E N I E

1.2.

A N A L I Z A M O D E L U I S - L M – R Y N K I I Z O L O W A N E

1.3.

A N A L I Z A M O D E L U I S - L M –

1.4.

W S P Ó Ł Z A L E Ż N O Ś Ć R Y N K U D Ó B R i R Y N K U P I E N I Ą D Z A

1.5.

F I S K A L N A P O L I T Y K A E K O N O M I C Z N A P A Ń S T W A

1.6.

M O N E T A R N A P O L I T Y K A E K O N O M I C Z N A P A Ń S T W A

1.7.

P O L I T Y K A F I S K A L N O -

M O N E T A R N A P A Ń S T W A

1.8.

S K U T E C Z N O Ś Ć P O L I T Y K I F I S K A L N E J i M O N E T A R N E J

1.9.

P A Ń S T W O – P O P Y T G L O B A L N Y i P O L I T Y K A F I S K A L N A

1.10.

B U D Ż E T i D Ł U G P A Ń S T W A

2. RYNEK PRACY

3

2.1.

W P R O W A D Z E N I E

2.2.

B E Z R O B O C I E

1

W końcu: każdy student nosi w swoim plecaku buławę marszałkowską zwalniającą z EGZ u Pana dr. R. Białka.

2

ĆW5/12 z 17.04.2011, s. 1-26.

3

Ibid., s. 27-35.

MAKROEKONOMIA Z•

SPOTKANIE PRZED

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4•

Strona

| 2

2.3.

L E K A R S T W O N A B E Z R O B O C I E

2.4.

Ź R Ó D Ł A N I E E L A S T Y C Z N O Ś C I P Ł A C

2.5.

P O D A Ż - P Ł A C A i P O D A Ż N A R Y N K U P R A C Y

2.6.

P O D S T A W O W E W S K A Ź N I K I R Y N K U P R A C Y

2.7.

Z A D A N I A

3. INFLACJA

4

3.1.

W P R O W A D Z E N I E

3.2.

I N F L A C J A i J E J O D M A I N Y

3.3.

K L A S Y C Z N A T E O R I A I N F L A C J I

3.4.

E K O N O M I C Z N E S K U T K I I N F L A C J I

3.5.

P R Z Y C Z Y N Y I N F L A C J I

3.6.

I N F L A C J A O C Z E K I W A N A i S T O P A P R O C E N T O W A

3.7.

H I P O T E Z A O C Z E K I W A Ń A D A P T A C Y J N Y C H

3.8.

H I P O T E Z A O C Z E K I W A Ń R A C J O N A L N Y C H

4. MODEL AS-AD

5

4.1.

W P R O W A D Z E N I E

4.2.

P A R A D Y G M A T K E Y N E S A i P A R A D Y G M A T H A Y E K A

4.3.

R Y N E K D Ó B R , R Y N E K P I E N I Ą D Z A i R Y N E K P R A C Y

4.4.

I S T O T A M O D E L U A D - A S

4.5.

M A K R O E K O N O M I C Z N E S Z O K I P O P Y T O W E i P O D A Ż O W E

5. INFLACJA, BEZROBOCIE i PRODUKCJA

6

5.1.

W P R O W A D Z E N I E

5.2.

K R Z Y W A P H I L L I P S A

5.3.

T E O R I E S T O P Y B E Z R O B O C I A

6. WZROST

GOSPODARCZY i ZAKOŃCZENIE

7

6.1.

W P R O W A D Z E N I E

6.2.

U W A G I O C Y K L U K O N I U N K T U R A L N Y M

6.3.

W Z R O S T G O S P O D A R C Z Y

6.4. M O D E L W Z R O S T U G O S P O D A R C Z E G O S O L O W A

6.5.

D Ł U G O O K R E S O W Y W Z R O S T i I N F L AC J A w M O D E L U AS - A D

6.6. W Z R O S T G O S P O D A R C Z Y – R Y S H I S T O R Y C Z N Y

6.7.

K R Ó T K I E Z AK O Ń C Z E N I E

6.8. D A N E S T A T Y S T Y C Z N E

4

ĆW6/13 z 14.05.2011, s. 1-16.

5

Ibid., s. 17-33.

6

Ibid., s. 34-44.

7

ĆW7/14 z 29.05.2011, s. 1-25.

MAKROEKONOMIA Z•

SPOTKANIE PRZED

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4•

Strona

| 3

3. Z SERII:

PRZYPORZĄDKUJ KAŻDEMU POJĘCIU LITERY i LICZBY

….. (a),
….. (b) stopa inwestycji,

….. (c) produkt potencjalny,
….. (d)

neutralność pieniądza,

….. (e) makroekonomiczna funkcja produkcji,
….. (f) koszty zdzieranych zelówek,

….. (g),
….. (h)

spadek cen w długim okresie zwiększa,

….. (i) płaca realna,
….. (j)

niespodzianka pieniężna Lucasa,

….. (k) techniczne uzbrojenie pracy,
….. (l)

wskaźnik poświęcenia,

….. (

ł) ilościowa teoria pieniądza,

….. (m)

pełny efekt wypierania,

….. (n)

społeczeństwo jest bogatsze,

….. (o) makroekonomiczny szok popytowy,

….. (p)

neutralność pieniądza,

….. (q) naturalna stopa bezrobocia,

….. (r),
….. (s) równanie Fishera

1. taka stopa bezrobocia, która nie powoduje wzrostu stopy inflacji,
2.

udział inwestycji w PKB,

3. Y danej gospodarki przy

pełnym wykorzystaniu czynników produkcji,

4. ,

5.

długookresowa funkcja wzrostu gospodarczego Solowa,

6.

koszty obrony wartości pieniądza podczas procesów inflacyjnych,

7.

całkowite zadłużenie państwa pozostające do spłaty,

8.

realną podaż pieniądza, MS,

9.

siła nabywcza płacy nominalnej,

10. nieoczekiwany wzrost poziomu cen,
11.

ilość kapitału rzeczowego przypadająca na 1 zatrudnionego,

12. spadek stopy PKB w wyniku restrykcyjnej polityki monetarnej,
13. ,

14. ,
15.

kiedy potrafi wytworzyć więcej (wiele) dóbr i usług,

16. ,
17.

brak wpływu zmian podaży pieniądza na zmienne realne,

18.
19. model Friedmana-Phelpsa

20.

4. Z SERII: MODELE i PARADYGMATY

1. PARADYGMAT KEYNESA i PARADYGMAT HAYEKA

czyli MODEL KEYNESA (POPYTOWY) i MODEL NEOKLASYCZNY
(

PODAŻOWY)

Z

ałożenia Modelu popytowego Keynesa to:

•

ceny i płace są lepkie, nieelastyczne (sticky prices, wages)

•

ceny nie wzrastają, dopóki istnieją wolne zdolności produkcyjne,

• wzrost popytu powoduje wzrost zatrudnienia i produkcji, PKB,
•

stymulowanie wzrostu popytu odbywa się poprzez ekspansywną

politykę fiskalną i pieniężną,

•

ceny wzrastają, gdy zostaną wykorzystane zdolności produkcyjne (Y

P

)

i nastąpi tzw. przegrzanie koniunktury.

Podsumowując, możemy powiedzieć, że model ten dotyczy krótkiego okresu, a więc takiego
okresu,

w którym zakładamy stałość cen. Ponadto zakładamy, że istnieją niewykorzystane zasoby

czynników wytwórczych, co oznacza, że każde zwiększenie popytu prowadzi do wzrostu

produkcji/dochodu (podaży).
Natomiast założenia Modelu Neoklasycznego to:

•

ceny i płace są elastyczne, giętkie (flexibility prices, wages),

• t

ym samym gospodarka znajduje się zawsze na poziomie produkcji zapewniającym

pełne wykorzystanie czynników produkcji,

•

efektem polityki fiskalnej i pieniężnej jest tylko zmiana poziomu cen
(

a nie zmiana wielkości zatrudnienia i produkcji).

Nie wchodząc, na razie, głębiej w istotę problemu, możemy stwierdzić, że prawda obu modeli leży

gdzieś w środku rozumianym (w uproszczeniu) w sposób następujący:

MAKROEKONOMIA Z•

SPOTKANIE PRZED

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4•

Strona

| 4

•

rzeczywistość makroekonomiczna (realne procesy, jakie przebiegają w gospodarce)

pokazuje nam, że Model Keynesa, zasadniczo, sprawdza się, ale tylko w krótkim okresie,

•

dane empiryczne wskazują, że podejście keynesowskie jest w zasadzie poprawne dla

krótkiego okresu, rzeczywiście obserwujemy w krótkim okresie brak dostosowania się

cen i płac w procesach dochodzenia do punktu równowagi,

• model klasyczny

jest z kolei bardziej wiarygodny w długim okresie. Dopiero w długim

okresie w pełni dokonują się procesy dostosowawcze w gospodarce.

Reasumując, możemy stwierdzić, że w istocie Model Keynesa dotyczy krótkiego horyzontu
czasowego i ma charakter popytowy. Model klasyczny

dotyczy długiego okresu i ma charakter

modelu podażowego.

Skoro praktyka życia gospodarczego pokazuje nam, że możemy w naszej narracji

makroekonomicznej wykorzystać jeden i dugi model, to spróbujmy spojrzeć na główne jej

paradygmaty, analizując oba modele łącznie (równocześnie).
Stanowi to clou

współczesnej, trochę eklektycznej makroekonomii, zwłaszcza w wydaniu

podręcznikowym.
A teraz podsumujmy nasze rozważania w sposób graficzno-opisowy poniższym zestawieniem.
Po lewej stronie mamy paradygmat Keynesa, po prawej paradygmat neoklasyczny.

MODEL KEYNESA

MODEL NEOKLASYCZNY

KRZYWA GLOBALNEJ PODAŻY – AS

W modelu

keynesowskim ceny są
sztywne. Poziom cen P

jest stały. Produkcja Y

1

jest mniejsza od
produkcji potencjalnej
(Y

1

<Y

P

), czyli mamy

wolne moce

produkcyjne. Tak więc
poziom produkcji Y

1

oznacza bezrobocie
przymusowe. Bez

względu na wielkość

produkcji (Y1-Y2) poziom cen

w gospodarce jest stały

i wynosi P.

Produkcja się zmienia, ceny nie zmieniają się.

W modelu keynesowskim krzywa podaży AS przybiera

kształt linii prostej równoległej do poziomu produkcji.

Stałe ceny i wielkość podaży (AS) – zmienia się tylko
poziom produkcji (Y).

W modelu klasycznym
produkcja jest na
poziomie produkcji
potencjalnej (Y

P

),

zapewniającej pełne
wykorzystanie
czynników produkcji
(przy poziomie Y

P

istnieje tylko
bezrobocie naturalne).

Giętkie ceny i płace

oznaczają równowagę

i pełne wykorzystanie

wszystkich czynników wytwórczych – (nie ma bezrobocia
przymusowego).

Produkcja się nie zmienia, ceny się zmieniają.

W modelu neoklasycznym krzywa podaży ma kształt linii

prostej prostopadłej do poziomu produkcji.

Stały poziom produkcji potencjalnej (Y

P

) - zmianie

ulęgają tylko ceny.

RÓWNOWAGA

Poziom produkcji Y
wyznaczony przez

przecięcie się krzywej
AD i AS w punkcie E
przy cenie P.

Produkcja Y jest

produkcją faktyczną

mniejszą od produkcji
potencjalnej Y

P

.

(Y=Y

F

<Y

P

).

Poziom równowagi
wyznaczony jest
w punkcie E, kiedy
AD=AS przy cenie
równej P.

Punkt równowagi
oznacza poziom
produkcji potencjalnej
Y

P

, gdzie Y

P

=Y

F

.

MAKROEKONOMIA Z•

SPOTKANIE PRZED

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4•

Strona

| 5

EFEKT EKSPANSYWNEJ POLITYKI EKONOMICZNEJ

Punkt E

1

wyznacza

poziom produkcji
przy nie

pełnym

wykorzystaniu
czynników
wytwórczych.

Pobudzenie popytu
– AD w wyniki
wzrostu wydatków
G (

ΔG>0) powoduje

przesunięcie się
krzywej AD
w prawo
(AD

1

→AD

2

)

i wzrost produkcji

do poziomu Y

2

(Y

1

→Y

2

) przy tej samej cenie P.

Neo

klasycy twierdzą,

że wzrost popytu
w wyniku

interwencji państwa
spowoduje wzrost

cen, czyli inflację,
a nie wzrost poziomu
produkcji Y.

Poziom cen P

1

wyznacza produkcję

potencjalną, a więc

wykorzystującą
wszystkie czynniki
wytwórcze
i wzrost AD

powoduje tylko inflację i wzrost ceny do P

2

.

EFEKT RESTRYKCYJNEJ POLITYKI EKONOMICZNEJ

Restrykcyjna polityka

ekonomiczna będąca
rezultatem (np.)
spadku wydatków G
(

ΔG<0) powoduje

przesunięcie się
krzywej AD w lewo
(AD

1

→AD

2

)

i spadek produkcji do
poziomu Y

2

(Y

1

→Y

2

)

przy tej samej cenie P.
Produkcja się
zmienia, ceny nie

zmieniają się.

Neoklasycy

twierdzą,

że skoro przy każdej
cenie równowagi

osiągamy poziom
produkcji potencjalnej
(Y

P

), to spadek popytu

AD (AD

1

→AD

2

) nie

spowoduje spadku
produkcji tylko

wywoła spadek cen
z P

2

do P

1

.

Produkcja się nie
zmienia,

ceny się zmieniają.

POLITYKA WZROSTU PKB

Keynesiści, zgodnie ze

swoimi założeniami
modelowymi,

twierdzą, że wzrost
PKB to efekt wzrostu
popytu globalnego –
AD. Wzrost ten to
rezultat ekspansywnej
polityki ekonomicznej

państwa (fiskalnej
i monetarnej), czyli
interwencjonizm

państwowy.

Wzrost PKB ma charakter wzrostu popytowego, gdyż punktem

wyjścia jest pobudzenie popytu globalnego, który z kolei
powoduje wzrost produkcji – PKB (Y

1

→Y

2

).

Model Keynesowski to model ekonomii popytowej.

Neoklasycy

, twierdzą,

że wzrost popytu
globalnego AD
powoduje tylko
wzrost cen

, gdyż

rynek zawsze
w punkcie równowagi

wyznacza produkcję

potencjalną. W celu

zwiększenia poziomu
Y

P1

do Y

P2

należy

zwiększyć wielkość

podaży globalnej AS

(AS

1

→AS

2

), która spowoduje wzrost poziomu PKB (Y).

Wzrost Y przy stałym popycie AD spowoduje z kolei spadek
cen z P

1

do P

2

.

Model Neoklasyczny to model ekonomii podażowej.

MAKROEKONOMIA Z•

SPOTKANIE PRZED

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4•

Strona

| 6

2. MODEL KLASYCZNY i MODEL KEYNESA

Y1

P

P

E1

AD1

AS

AD, AS

AD2

E2

Y2

P

P1

E1

AD1

AS

AD, AS

AD2

E2

Y

P

P2

Rysunki pokazują Model Klasyczny i Model Keynesa.
Podpisz

rysunki i dokładnie je oznacz. Na ich podstawie wypełnij poniższe zestawienie:

Lp

Wyszczególnienie

Model Klasyczny

Model Keynesa

1

Wyjściowy punkt równowagi

2

Wyjściowa wielkość produkcji

3

Krzywa podaży - położenie

4

Ceny

w modelu są

5

Przesunięcie się AD1 do AD2 powoduje

6

Zasoby czynników produkcji

są

7

Spadek z AD2 do AD1 powoduje

8

Dalszy wzrost produkcji z Y

1

/Y

P

wymaga

9

E

2

osiągana jest w wyniku

10

Krzywa podaży odzwierciedla

krótkookresowa bariera wzrostu

constans

SKUTKI POLITYKI

INTERWENCYJNEJ PAŃSTWA

W wyniku
ekspansywnej

polityki państwa

nastąpi wzrost
popytu globalnego
z AD do AD

2

, ale

poziom produkcji

nie osiągnie Y

2

–

punkt równowagi
E

2

.

Nastąpi tzw. efekt
wypierania
inwestycji
i konsumpcji

prywatnej wywołany wzrostem stopy procentowej (R). Wzrost

stopy procentowej to skutek wzrostu popytu na pieniądz
transakcyjny.
Tak więc ekspansywna polityka ekonomiczna de facto
spowoduje wzrost produkcji z Y do Y

1

.

Neoklasycy nie

zgadzają się

z interpretacją

Keynesa. Twierdzą,

że wynikiem
ekspansywnej

polityki państwa

będzie tzw. pełny
efekt wypierania.
Wzrost popytu AD
nie spowoduje
wzrostu produkcji do
poziomu, który
wyznacza punkt E

2

.

Nastąpi pełny efekt wypierania, tzn. wzrost G spowoduje
identyczny spadek inwestycji i konsumpcji prywatnej (C+I)

o taką samą kwotę (np. G↑ o 500, to C+I↓ też o 500).
Skutkiem polityki interwencyjnej państwa nie jest więc
wzrost produkcji, tylko wzrost cen (inflacja).

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 7

3. MODEL KLASYCZNY i MODEL KEYNESA

SKUTKI POLITYKI INTERWENCYJNEJ PAŃSTWA

P

P1

E2

AD1

AS

Y, AD, AS

AD2

E

Y

P

P2

E1

P

AD

AS

Y, AD, AS

AD2

E1

Y

P

E2

E

Y

1

Y

2

AD1

Lp

Wyszczególnienie

Model Neoklasyczny

Model Keynesa

1

Model ekonomii

Podażowy

Popytowy

2

Wyjściowa wielkość produkcji

3

Spadek wydatków państwa (ΔG<0) spowoduje

4

Ceny

w modelu są

5

Wzrost wydatków państwa (ΔG>0) spowoduje

6

Skutki restrykcyjnej polityki ekonomicznej

Spadek cen

Spadek produkcji

7

Spadek z AD2 do AD1 powoduje

8

Efekt wypierania

Pełny

Niepełny

9

Zmiana poziomu Y jest skutkiem

10

Jeżeli produkcja/ceny się zmieniają to
ceny/produkcja

Produkcja się nie zmienia, ceny

się zmieniają

Produkcja się zmienia, ceny nie

zmieniają się

4. MODEL SZOKÓW EKONOMICZNYCH

Rysunek przedstawia pozytywny szok popytowy,

który pokazuje przesunięcie krzywej popytu
globalnego (AD) w prawo (AD

→AD1).

Analizę przeprowadzimy w dwóch etapach, w tzw.
krótkim (short run) i

długim okresie (long run).

Początek analizy: produkcja potencjalna (Y

P

), przy

przeciętnym poziomie cen (P) i bezrobociu
naturalnym (równowagi) wyznacza punkt równowagi
– E.

Krótki okres:

przesuwamy się w górę wzdłuż

krótkookresowej krzywej podaży (SAS) do punktu

przecięcia się SAS z AD1, czyli punktu równowagi –

E1. Nastąpił wzrost produkcji z Y

P

do Y

1

przy

jednoczesnym wzroście poziomu cen z P do P

1.

Długi okres: wzrost płac nominalnych (wzrost
kosztów produkcji) przesuwa stopniowo

krzywą SAS

(SAS

→SAS1) do nowego punktu równowagi – E

2

.

Następuje wzrost cen do poziomu – P

2

i powrót produkcji do poziomu Y

P

(spadek z Y

1

do Y

P

).

Y

P

P

LAS

SAS1

Y

SAS

AD1

AD

E2

E1

P2

P1

P

0

E

Y

1

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 8

Z kolei rysunek z lewej pokazuje negatywny szok
popytowy. Analiza przeprowadzimy w sposób jak

wyżej.
P

oczątek analizy: produkcja potencjalna (Y

P

),

przy przeciętnym poziomie cen (P) i bezrobociu
naturalnym (równowagi) wyznacza punkt
równowagi – E.

Krótki okres

: przesuwamy się w dół wzdłuż

krótkookresowej krzywej podaży (SAS) do punktu

przecięcia się SAS z AD1, czyli punktu równowagi
–

E1. Nastąpił spadek produkcji z Y

P

do Y

1

przy

jednoczesnym spadku poziomu cen z P do P

1.

Długi okres: spadek płac nominalnych (spadek
kosztów produkcj

i) przesuwa stopniowo krzywą

SAS (SAS

→SAS1) do nowego punktu równowagi

– E

2

. Następuje spadek cen do poziomu – P

2

i powrót produkcji do poziomu Y

P

(wzrost z Y

1

do Y

P

).

5. PARADYGMAT EKONOMII NOWOKLASYCZNEJ

•

analiza makroekonomiczna silnie powiązana z analizą mikroekonomiczna w oparciu
o walrasowski model równowagi ogólnej,

•

założenie ekonomii neoklasycznej, że podmioty są racjonalne i maksymalizują swoje
cele gospodarcze przy danych ograniczeniach,

•

hipoteza racjonalnych oczekiwań,

•

liczą się tylko zmienne realne (względne ceny - nie ma iluzji pieniądza)
w podejmowaniu decyzji optymalizacyjnych,

•

ceny i płace są elastyczne, co powoduje, że rynki są w permanentnej równowadze
(

oczyszczanie się rynków – market clearing),

tzw.

założenie ciągłości oczyszczania się rynków,

•

hipoteza łącznej podaży (substytucja pracy; podaż siły roboczej i produkt zależą od

względnych cen).

6.

HIPOTEZA OCZEKIWAŃ RACJONALNYCH

Hipoteza oczekiwań racjonalnych (rational expectations hypothesis) – sformułowana przez nową

ekonomię klasyczną (J. Muth) stwierdza, że:

•

podmioty rynkowe znają model gospodarki i posiadają wiedzę w zakresie istoty

procesów stochastycznych występujących w tym modelu i korzystają z tych umiejętności,

by osiągnąć swój cel gospodarczy,

•

podmioty posiadają zdolność przetwarzania wszystkich informacji i na tej podstawie

formują swoje oczekiwania,

•

błędy popełniane przez podmioty mają charakter przypadkowy,

•

oczekiwania racjonalne mają charakter oczekiwań ex ante,

•

wiedza podmiotów rynkowych nie jest pełna i prawdziwa, co w konsekwencji powoduje,

że formułowane przez nie oczekiwania racjonalne nie są doskonałe.

Oczekiwania inflacyjne

mają istotne znaczenie przy analizie relacji zachodzących pomiędzy

inflacją, bezrobociem i stanem koniunktury gospodarczej.

Y

P

P

LAS

SAS1

Y

SAS

AD1

AD

E2

E1

P2

P1

P

0

E

Y

1

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 9

7. NIESPODZIANKA PIE

NIĘŻNO-PODAŻOWA LUCASA

Efekt oczekiwanego i nieoczekiwanego wzrostu podaży pieniądza na zmiany poziomu produkcji

(Y) i przeciętnego poziomu cen (P).

Rysunek pokazuje skutki oczekiwanego
i

nieoczekiwanego wzrostu podaży pieniądza na

gospodarkę.
W sytuacji,

kiedy podmioty rynkowe właściwie

oceniają swoje oczekiwania inflacyjne (inflacja
oczekiwana), to mamy brak jakichkolwiek zmian

w wartościach realnych (produkcja, bezrobocie)

i w rezultacie następuję bezpośredni wzrost cen
z P

0

do P

2

, czyli z punktu równowagi E

0

do E

2

.

Gdy jednak podmioty

ocenią niewłaściwie swoje

oczekiwania,

to następuje krótkookresowy wzrost

produkcji z Y

P

do Y

1

i tym samym spadek stopy

bezrobocia (U), co na rys. widoczne jest jako

przesunięcie się z punktu równowagi E

0

do E

1

(i ceny z P

0

do P

1

), ale później następuje powrót do

produkcji potencjalnej (Y

P

), ale przy poziomie

wyższym poziomie cen (P

2

) i równowadze – E

2

.

Stwierdzamy, że w modelu ekonomii nowoklasycznej,

występowanie fluktuacji (wahań) gospodarczych jest

ujmowane w kontekście równowagi ogólnej. Nieprzewidziane (nieoczekiwane) zmiany popytu globalnego

(AD) wywołane są przez niespodziewane zmiany podaży pieniądza (MS), które wpływają na gospodarkę

i powodują błędy w racjonalnych oczekiwaniach co do poziomu cen (błędy losowe). Błędy losowe stają się

przyczyną odchyleń produkcji i zatrudnienia od poziomu produkcji potencjalnej, która odpowiada warunkom

równowagi długookresowej.

I na koniec, produkt faktyczny odchyla się od produktu potencjalnego tylko w reakcji na

nieoczekiwany (zaskakujący) wzrost poziomu cen, czyli odchylenia aktualnego poziomu cen od
oczekiwanego (jest to tzw.

niespodzianka podażowo - pieniężna Lucasa), co możemy zapisać

następująco:

Y

F

– Y

P

= α(P – P

E

),

gdzie:

Y

F

- produkt faktyczny (rzeczywisty),

Y

P

- produkt potencjalny,

α

-

parametr określający wpływ niespodzianki cenowej; im większy, tym większy

będzie wpływ nieoczekiwanego przeciętnego poziomu cen na zmienne realne,

P

- aktualny poziom cen,

P

E

- oczekiwany poziom cen.

Y

P

P

LAS

SAS0

Y

SAS1

AD1

AD

E2

E1

P0

P1

P2

0

E0

Y

1

Oczekiwana
zmiana cen

Nieoczekiwana
zmiana cen

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 10

8. MODEL WZROSTU GOSPODARCZEGO SOLOWA

Rysunek pokazuje makroekonomiczną

funkcję produkcji, za pomocą, której
Solow

przedstawił długookresowy model

wzrostu gospodarczego, gdzie:

𝒚𝒚 =

𝑸𝑸

𝑳𝑳

-

wielkość produkcji przypadająca

na 1 zatrudnionego,

𝑨𝑨 =

𝑻𝑻
𝑳𝑳

-

stała, której zmiany ilustrują wzrost

produkcyjności pracy spowodowany
zmianami technologii, inaczej parametr

wyrażający poziom techniki,

𝒌𝒌 =

𝑪𝑪
𝑳𝑳

- uzbrojenie techniczne pracy, czyli

ilo

ść kapitału rzeczowego przypadająca

na 1 zatrudnionego.

Makroekonomiczna funkcja produkcji ma kształt krzywej gasnącej: zwiększeniu
technicznego uzbrojenia pracy (k=C/L)

towarzyszy coraz wolniejszy wzrost produkcyjności

pracy (y=Y/L), co odzwierciedla

właśnie istotę działania prawa malejących przychodów.

Solow określił MFP dla Stanów Zjednoczonych. Z jego obliczeń wynika tzw. reguła 1/3.

Zgodnie z tą regułą zwiększenie nakładu kapitału, k, o 1% powoduje wzrost stopy PKB, y, o 1/3
punktu procentowego (pp).

Ustalenia Solowa, co do

reguły 1/3, pozwalają ocenić siłę (wagi), z jaką działają poszczególne

czynniki wzrostu. Przyjmiemy, że ilość kapitału rośnie w USA w tempie np. 6% rocznie, a realny

PKB na godzinę pracy przyrasta o 5% rocznie.
Zgodnie więc z regułą 1/3 wzrost ilości kapitału w USA odpowiada za 2 pp stopy wzrostu PKB.

Pozostałe 3pp (5-2) jest tzw. resztą Solowa, czyli za 3pp stopy wzrostu PKB odpowiadają zmiany
technologiczne.

MODEL SOLOWA – PODSUMOWANIE

• w

długim okresie gospodarka będzie zmierzała stopniowo w kierunku tzw. wzrostu

zrównoważonego i to niezależnie od warunków początkowych,

• poziom dochodu per capita

na ścieżce wzrostu zrównoważonego zależy od stopy

oszczędności (S/Y) i tempa wzrostu liczby ludności,

• tempo wzrostu dochodu per capita

na ścieżce wzrostu zrównoważonego zależy od stopy

przyrostu wiedzy i postępu technicznego (A),

•

na ścieżce wzrostu zrównoważonego zasób kapitału i produkcja rosną w tym samym

tempie, tak więc stosunek K/Y pozostaje stały,

•

i ostatnia konkluzja: na ścieżce wzrostu zrównoważonego produkt krańcowy kapitału jest

stały, a produkt krańcowy pracy rośnie zgodnie z tempem przyrostu wiedzy.

Z modelu Solowa wynika hipoteza konwergencji.

Zgodnie z nią kraje biedne, o niższym nasyceniu kapitału powinny rozwijać się szybciej niż kraje
bogate.

Dane empiryczne nie potwierdzają tego zjawiska.

Bardziej przekonująca jest hipoteza konwergencji warunkowej. Stwierdza ona, że możemy

oczekiwać, że w okresie przejściowym wzrost gospodarczy w danym kraju będzie tym wyższy , im

niższy jest wyjściowy poziom produkcji per capita w porównaniu z wartością w punkcie

równowagi długookresowej. Dane empiryczne potwierdzają tę hipotezę.

y

3

y = A

*

f(k)

0

k

1

y = Y/L

y

2

y

1

k

2

k

3

k = C/L

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 11

9. KRZYWA PHILLIPSA i KRZYWA FRIEDMANA-PHELPSA

A

∏

0

∏

A

∏

B

SPC

U

A

U

B

U

B

B

∏

C

0

LPC

U

N

A

U

SPC1

SPC2

D

C

∏

U

B

∏

D

∏

B

∏

A

Okres 1, punkt A.

Zaczanymay analizę gospodarki od punktu A.
Bezrobocie jest na poziomie stopy naturalnej.

Okres 2, punkt B.

Szybki wzrost produkcji obniża stopę

bezrobocia. Następuje wzrost płac i cen.

Okres 3, punkt C.

Wyższa oczekiwana inflacja przesuwa SPC1
do góry i osiagamy punkt C.

Okres 4, punkt D.
W ostatnim okresie gospodarka zwalnia.

Spadek wielkości doprowadza do poziomu Y

P

,

a stopa bezrobocia wraca do stopy naturalnej

w punkcie D. Kiedy więc osiągniemy stopę
NAIRU, nowa oczekiwana stopa inflacji jest

wyższa.

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 12

10. NEOKLASYCZNY i KEYNESOWSKI MODEL RYNKU PRACY

LD

LF

AJ

LD

A

A

E1

E

W

AJ

LF

LD1

N

N

E

W

E

0

N

1

E

W

LD1

N

N

E

W

E

0

N

1

W

1

N

2

Keynesowski Rynek Pracy

po negatywnym szoku popytowym

Płaca realna

nie zmienia się.

Pojawia się
bezrobocie
przymusowe, AE.

Neoklasyczny Rynek Pracy

po negatywnym szoku popytowym

Płaca realna spadnie

z poziomu W

E

do W

1

.

Nowy punkt równowagi,
E

1

.

11.

INFLACJA POPYTOWA i PODAŻOWA

12. MODEL LUKI INFLACYJNEJ i DEFLACYJNYEJ

AE =
C+I+G

Y

0

Ca

I

G

AE1

45

0

Y

E

Y

P

L U K A I N F L A C Y J N A

E1

E2

AE2

ΔG

Dodatnia luka PKB
YE-YP>0

Luka inflacyjna

AE =
C+I+G

Y

0

Ca

I

G

AE1

45

0

Y

E

Y

P

L U K A D E F L A C Y J N A

E1

E2

AE2

ΔG

Ujemna luka PKB
YE-YP<0

Luka deflacyjna

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 13

13. MODEL BEZROBOCIA NRU i NAIRU

Tab. 1. Podobieństwa i różnice makroekonomicznych teorii bezrobocia równowagi.

Wyszczególnienie

Naturalna stopa bezrobocia - NRU

– (monetaryzm, e. neoklasyczna)

NAIRU

– keynesizm

Pojęcie równowagi

Produkt i zatrudnienie określone są

przez równowagę popytu i podaży na
rynku pracy.

Popyt i podaż na rynku pracy to
wynik negocjacji pracodawców
i pracobiorców.

Pojęcie naturalnej stopy
bezrobocia

W długim okresie naturalna stopa

bezrobocia stanowi najniższy

możliwy do utrzymania bez inflacji
poziom bezrobocia.

Naturalna stopa bezrobocia to efekt

niedoskonałej konkurencji na rynku

pracy i związane z tym istnienie
bezrobocia frykcyjnego
i strukturalnego.

Naturalna stopa bezrobocia ustala się
przy takim poziomie zatrudnienia,
przy którym wzajemne oczekiwania

płacowe pstw i pracowników są

akceptowane, tzn. nie zmieniają
inflacji.

Determinanty

W długim okresie znaczenie mają

tylko czynniki realne (wyposażenie
w zasoby, instytucje, struktury),
a nie monetarne.

W długim okresie znaczenie mają

tylko czynniki realne (wyposażenie
w zasoby, instytucje, struktury),
a nie monetarne.

Charakter konkurencji

Doskonała konkurencja.

Niedoskonała konkurencja.

Wrażliwość na zmiany popytu
zagregowanego

NIE

TAK

14. MODEL TRZECH RYNKÓW:

RYNEK DÓBR, RYNEK PIENIĄDZA i RYNEK PRACY

A teraz powróćmy do zagadnienia wzajemnego oddziaływania na siebie trzech rynków: dóbr,

pieniądza i pracy. Rysunek 2 pokazuje te rynki i ich wzajemną współzależność.

8

Rys. 1

. Trzy rynki: pieniądza, dóbr, pracy i ich współzależność.

Na rys. 1 mamy trzy rynki, które analizujemy przy danym poziomie cen, P.
Poziom cen

to inaczej przeciętna cena wszystkich dóbr i usług w gospodarce.

W centrum znajduje się rynek dóbr i usług będący kwintesencją celu produkcji, czyli konsumpcji

(zaspokojeniu potrzeb). Rynek ten związany jest z lewej strony z rynkiem pieniądza, a z prawej
z rynkiem pracy.

8

Właściwie to mamy 4 rynki. Analizujemy jednak gospodarkę zamkniętą i czwarty rynek – zagranicę – pomijamy.

i

n

RYNEK PIENIĄDZA

RYNEK DÓBR

RYNEK PRACY

Strona popytowa

AD

Strona podażowa

AS

Poziom cen

P

L

W

N

Y

Objaśnienie:
i

N

- nominalna stopa procentowa

L -

ilość pracy (siły roboczej)

W

N

-

płaca nominalna

Y - dochód, produkcja

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 14

Wsp

ółzależność rynku pieniądza i rynku dóbr określona jest przez poziom cen (P) i nominalną

stopę procentową (i

N

).

Współzależność ta określa wielkość i zmiany globalnego (zagregowanego) popytu, AD.
Z kolei współzależność rynku dóbr i rynku pracy określona jest przez poziom cen (p),

poziom zatrudnienia (L), płacy nominalnej (W

N

) i wielkości produkcji (dochodu), Y.

Współzależność ta określa wielkość globalnej (zagregowanej) podaży, AS.

5. Z SERII: TAK/NIE

1

wahania popytu w krótkim okresie powodują odchylenia produkcji od wielkości potencjalnej.

2

obniżka podatku przesuwa krzywą AD w lewo.

3

przyczyną pionowego przebiegu krzywej zagregowanej podaży, AS, jest wg klasyków giętkość cen.

4

jeśli poziom cen wzrasta, krzywa zagregowanego popytu przesuwa się w prawo.

5

inflacja, której przyczyną jest wzrost popytu w gospodarce, jest inflacją kosztową.

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

6. Z SERII: CO POKAZUJE RYSUNEK?

1. CYKL KONIUNKTURALNY

Kryzys Depresja Ożywienie Rozkwit

1 2 3 4

Dno
Cyklu

Szczyt 1

Peak 1

CYKL KLASYCZNY

classical business cycle

PKB

t - czas

Linia
trendu

0

Szczyt 2

Peak 2

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 15

Linia
trendu
wzrostu

Dno Cyklu -Trough

Szczyt Cyklu 1

Peak 1

Ożywienie

Recovery

Recesja - Contraction
(recession)

Ożywienie - Expansion

PKB

t - czas

Rozkwit
Prosperity

0

Szczyt Cyklu 2

Recovery Peak 2

a

b

1

2

... i znowu
recesja

CYKL WSPÓŁCZESNY

modern business cycle

2. MODEL KEYNESA i MODEL KLASYCZNY

Y1

P

P

E1

AD1

AS

AD, AS

AD2

E2

Y2

P

P1

E1

AD1

AS

AD, AS

AD2

E2

Y

P

P2

3. KRZYWA PHILLIPSA

A

∏

0

∏

A

∏

B

SPC

U

A

U

B

U

B

B

∏

0

LPC

U

N

A

U

SPC1

SPC2

D

C

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 16

4. RYNEK PRACY

F

E

W

AJ

LF

LD

N

N2

N1

W

E

W = wages -

płace realne

N = numbers of workers (labour) -

liczba pracowników (ilość pracy)

LD = labour demand -

popyt na pracę

LF = labour force - aktywni zawodowo
AJ = acceptance of job -

liczba osób przyjmująca ofertę pracy za

daną płacę realną(W)

.

E=równowaga na rynku
pracy

EF=bezrobocie
dobrowolne (naturalne)

0

5. KRZYWA MDS (AD)

Wyj

ściowy poziom cen równy jest P1 (rys. b).

Przy takim poziomie cen wielkość realnej podaży

pieniądza określona jest przez krzywą LM. Oznacza

to, że dochód zapewniający równowagę na rynku

dóbr i pieniądza wynosi Y1 (przy cenach P1 i stopie
R1).

Na rys. dolnym (b) zaznaczmy punkt E1, któremu
odpowiada poziom cen P1 i dochód Y1, oznacza to

równowagę na rynku dóbr i pieniądza.
A teraz ceny rosną do poziomu P2. Wzrost cen
sp

owodował zmniejszenie się realnej podaży

pieniądza. Nastąpiło przesunięcie się krzywej LM1
w lewo do poziomu LM2 (rys. a).

Zaznaczamy na dolnym rys. (b) punkt E2, któremu
odpowiada poziom cen P2 i dochód Y2.

Mamy nową równowagę na rynku dóbr i rynku
pieni

ądza.

Jeżeli powtórzymy taką operację dla wielu

poziomów cen, otrzymamy makroekonomiczną

krzywą popytu (MDS) - AD.

Inaczej, krzywa MDS (AD) – to zbiór punktów,

z których każdy odpowiada przecięciu się

krzywych IS i LM przy różnym
poziomie cen (P).

a)

b)

P2

R1

Y2

Y

E2

E1

AD

R

R2

P1

P

LM2

Y1

LM1

IS

Y

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 17

6. MODEL KLASYCZNY i KEYNESA

Y1

P

P

E1

AD1

AS

AD, AS

AD2

E2

Y2

P

P1

E1

AD

AS1

AD, AS

Y

P1

P2

Y

P2

AS2

E2

7.

DŁUGOOKRESOWY WZROST i INFLACJA w MODELU AS-AD

1. ISTOTA PROBLEMU

W długim okresie realny wzrost PKB zależy od wzrostu długookresowej podaży, LAS.

Rysunek 2.

ilustruje przy pomocy krzywej możliwości produkcyjnych (makroekonomiczna KMP)

wzrost podaży w okresie 20 lat (1990-2010). Lewa strona rysunku (a) pokazuje KMP w sensie
makroekonomic

znym, mamy bowiem alternatywę wyboru pomiędzy dobrami konsumpcyjnymi

i inwestycyjnymi. W długim okresie następuje przesunięcie się KMP w prawo, co oznacza, że nasze

możliwości produkcyjne zwiększyły się. Prawa strona (b) pokazuje ten sam problem, uwzględniając

przesunięcie się krzywej LAS w prawo dzięki zwiększeniu czynników produkcji i wyprodukowaniu

tym samym większej ilości produkcji.

Nastąpił wzrost produkcji z Y1 do Y2. W rezultacie mamy wzrost realnego PKB.

Y=C+S

a)

LAS

1990

Dobra
inwestycyjne

0

Dobra

konsumpcyjne

P

0

Y

LAS

2010

b)

Y

1990

KMP

1990

KMP

2010

Y

2010

Rys. 2

. Makroekonomiczna KMP i długookresowa krzywa podaży, LAS.

2. DEFINICJA WZROSTU GOSPODARCZEGO

Wzrostem gospodarczym nazywamy powiększenie się realnej wartości produktu krajowego
per capita (PKB per capita)

mierzonej stopą wzrostu realnego PKB per capita.

Tempo wzrost gospodarczego mierzymy za pomocą stopy (tempa) wzrostu gospodarczego,
czyli stopy wzrostu realnego PKB per capita.

Jak pamiętamy z pierwszych zajęć, stopa wzrostu informuje nas o stosunku zmiany wielkości
realnego PKB w danym roku do poziomu realnego PKB wytworzonego w poprzednim okresie

(roku). Wyrażamy ją zwykle jako liczbę dodatnią w procentach. Zdarzają się jednak okresy, w

których produkcja maleje, a nie wzrasta. Stopa wzrostu gospodarczego jest wówczas liczbą ujemną.

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • Strona

| 18

8. Z SERII: ZADANIA RÓŻNE

1. WZROST GOSPODARCZY

Rys. pokazuje makroekonomiczną KMP dla roku 2010 roku i dwie możliwe krzywe KMP dla 2015
roku, odpowiednio dla 2015

A

i 2015

B

. Odpowiedz na następujące pytania:

1.

Który z punktów leżących na KMP

2010

umożliwi przesunięcie się krzywej KMP
do pozycji KMP

2015A

?

2.

Który z punktów leżących na KMP

2010

umożliwi przesunięcie się krzywej KMP
do pozycji KMP

2015B

?

Odpowiedzi:

ad. 1. X

ad. 2. Y

2. RÓWNANIE FISHERA

Tabela zawiera informacje o cenach, obiegu pieniężnym i produkcji w Grejpfrutolandii
w latach 2007-2008.

Lata

Podaż pieniądza M2

a

(w mln gzł)

Szybkość obiegu

pieniądza

Realny PKB

(w mln gzł z 2006)

Poziom cen

(deflator PKB,

2006=100)

M

V=(P

*

Y)/M

Y

P

2007

20 000

3,60

60 000

120

2008

25 000

4,48

80 000

140

a

Pieniądz M2 zgodnie z przyjętymi zasadami.

Oblicz:

a) s

zybkość obiegu pieniądza M2 w Grejpfrutolandii,

b) c

o jest przyczyną zmian szybkości obiegu pieniądza?

3. RYNEK PRACY

1. Tablica pokazuje rynek pracy w Cytrynolandii.

Płaca realna

(W)

(CZŁ/godz.)

Popyt na

pracę (LD)

Podaż

pracy (AJ)

Podaż

pracy (LF)

Bezrobocie

naturalne

(dobrowolne)

Bezrobocie

przymusowe/brak

rąk do pracy

1

800

200

500

300

600

2

700

300

550

250

400

3

600

400

600

200

200

4

500

500

650

150

0

5

400

600

700

100

-200

6

300

700

750

50

-400

Dobra
konsumpcyjne

KMP

2015A

X

Dobra
inwestycyjne

0

KMP

2010

Y

KMP

2015B

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • | Strona

| 19

a.

Wykreśl wykres pokazujący stan równowagi na rynku pracy (dokładne oznaczenia).

b.

Ile wynosi płaca realna, popyt i podaż w punkcie równowagi?

c. Ile wynosi w stanie równowagi bezrobocie dobrowolne i przymusowe?

d.

Ile wynosi bezrobocie przymusowe przy płacy realnej równej 6 czł/godz?

Rysunek do zadania.

Płaca

realna (W)

(

czł/godz.)

Popyt na

pracę (LD)

Podaż

pracy (AJ)

Podaż

pracy (LF)

Bezrobocie

naturalne

(dobrowolne)

/4-2/

Bezrobocie

przymusowe/

brak rąk do

pracy

/1-2/

Bezrobocie

netto

/6-5/

0

1

2

4

5

6

7

1

800

200

500

300

600

300

2

700

300

550

250

400

150

3

600

400

600

200

200

0

4

500

500

650

150

0

-150

5

400

600

700

100

-200

-300

6

300

700

750

50

-400

-450

2. Narysuj stan równowagi na rynku pracy,

wyjaśnij dokładnie oznaczenia.

Na rysunku pokaż:

a.

Co stanie się – wg keynesistów – na rynku pracy wkrótce po negatywnym szoku

popytowym na rynku dóbr

, pokaż wielkość zapotrzebowania na pracę.

b.

Podaj argument przemawiający za twierdzeniem o względnej sztywności płac (lepkości,

nieelastyczności) na rynku pracy.

c.

Pokaż na tym rysunku, co stanie się – wg neoklasyków – na rynku pracy wkrótce po

negatywnym szoku popytowym na rynku dóbr

, pokaż wielkość zapotrzebowania

na pracę.

Bezrobocie
przymusowe=0,
Bezrobocie
dobrowolne=
LF minus AJ=EF=
650-500=150

.

F

E

W

AJ

LF

LD

N

650

500

4

0

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • | Strona

| 20

Tak wygląda wykres przedstawiający równowagę

na rynku pracy z dokładnymi oznaczeniami.

ad. a.

Negatywny szok popytowy na rynku dóbr

spowoduje również negatywny szok popytowy na
rynku pracy

. Linia popytu na pracę przesuwa się

na lewo z LD do LD1.

Wg keynesistów w

krótkim okresie płaca

realna nie zmieni się, a zapotrzebowanie na

pracę zmniejszy się z N

E

do N

1

. Pojawi się

bezrobocie przymusowe, które na rys. pokazuje
odcinek AE.

ad. b.

Długookresowy charakter umów zawieranych
przez pracodawców i pracobiorców, w czym

maczają palce, m. in., związki zawodowe.

ad. c.

Klasycy, a właściwie neoklasycy twierdzą, że
w rezultacie negatywnego szoku popytowego

płaca realna spadnie z poziomu W

E

do poziomu

W

1

. Rynek pracy odzyska więc równowagę w

punkcie E

1

. Zapotrzebowanie na

pracę wyniesie

0N

2

E

W

AJ

LF

LD

N

N

E

W

E

0

W

- płaca realna

N -

ilość pracy

W

E

, N

E

-

płaca i ilość pracy

odpowiadająca równwoadze

na rynku pracy, którą na
rys. pozkazuje punkt E
LD -

popyt na pracę

AJ

- podaż pracy

LF - zasób pracy

E

W

AJ

LF

LD1

N

N

E

W

E

0

A

N

1

LD

E1

E

W

AJ

LF

LD1

N

N

E

W

E

0

A

N

1

LD

W

1

N

2

MAKROEKONOMIA Z •

SPOTKANIE

Z OKAZJI

KOL #4 • 02.06.2011

MATERIAŁY DO KOL #4 • | Strona

| 21

p

Y

AD1

AD

AD2

E

0

4. MODEL AS-AD

Na rysunku po lewej stronie pokazano punkt równowagi E
w gospodarce klasycznej na krzywej zagregowanego popytu, AD.

Na tym samym rysunku pokaż, jak zmieni się położenie tego
punktu

równowagi, E, w wyniku następujących wydarzeń:

a)

BC obniżył stopę rezerw obowiązkowych dla banków

komercyjnych,

b)

rząd zwiększył wydatki na służbę zdrowia

(deficyt budżetowy zwiększył się),

c)

przeczuwając nadchodzący kryzys, gospodarstwa domowe

stały się bardziej oszczędne,

d) c

eny na rynku dóbr obniżyły się.

ad. a.

Wzrost podaży pieniądza, MS, spowoduje obniżkę stopy

procentowej, R, zagregowany popyt, AD, zwiększy się

niezależnie od poziomu cen, p,
w gospodarce. W konsekwencji

krzywa AD przesunie się

w prawo, do położenia AD

2.

. Punkt E przesunie się

pionowo w górę do punktu E2.

ad. b.

Znowu, krzywa popytu, AD, przesunie się w prawo,

z położenia AD do AD2. Punkt E, tak samo,

przesunie się pionowo w górę do punktu E2.

ad. c.
Tym razem krzywa zagregowanego popytu, AD,

przesunie się w lewo, z położenia AD do AD1. Punkt E

przesunie się pionowo w dół punktu E1.

ad. d.

Spadek cen spowoduje ruch punktu E wzdłuż linii

zagregowanego popytu, AD, w dół, z E do E’. Popyt

zwiększy się. Krzywa AD może wówczas być
analizowana jako krzywa Pigou.

Wykres pokazuje długookresową i krótkookresową

zagregowaną podaż (AS) i popyt (AD).
Załóżmy, że zagregowany popyt AD rośnie z AD1 do AD2,
poziom równowagi Y wyniesie:

•

Y1 w krótkim okresie, Y2 w długim okresie,

•

Y1 w krótkim okresie, Y1 w długim okresie,

•

Y1 w długim okresie,

Y2 w krótkim okresie,

•

Y2 w długim okresie, Y2 w krótkim okresie,

•

zmniejszy się w związku z nieprawidłową interwencją

państwa

KONIEC

p

Y

AD1

AD

AD2

E

0

E2

p

Y

AD1

AD

AD2

E

0

E1

p

Y

AD1

AD

AD2

E

0

E'

p

p'

Y

E'

Y

E

Y1

p

LAS

SAS

SAS, LAS, Y

AD1

AD2

p1

p2

p3

Y2