Ćwiczenie 6.

Diagnostyka infekcji wyst

ępujących w

specyficznych miejscach zwi

ązanych z

dzia

łalnością Służby Zdrowia

(zaka

żenia szpitalne, chirurgiczne,

transplantologiczne, perinatalne).

Zaka

żenia szpitalne

s

ą tematem żywo interesującym liczne środowiska

medyczne

i

niemedyczne.

Zrozumienie

problematyki

łączącej się z tym

zagadnieniem wymaga wiedzy z zakresu epidemiologii, chorób zaka

źnych,

mikrobiologii, finansów i administracji. Kontrola zaka

żeń szpitalnych jest

uznawana przez wspó

łczesne szpitalnictwo za najważniejsze kryterium

jako

ści pracy. W Polsce jest to niestety problem ciągle niedoceniony. Tak, więc

nie jest to sprawa emocji, lecz rzetelnego przygotowania fachowego niezb

ędnej

kadry profesjonalistów.

Post

ęp w zwalczaniu zakażeń szpitalnych następował i następuje powoli.

Ma on miejsce poprzez edukacj

ę – a przyznać należy, że problematyka jest trudna

i ma

ło efektowna. Systematyczna edukacja pozwala osiągać odpowiednią wiedzę

w tym zakresie,

– aby osiągnąć sukces – wiedzę trzeba poprzeć właściwą

praktyk

ą i to popartą żelazną konsekwencją.

Czym s

ą zakażenia szpitalne?

Jest to zespó

ł różnych chorób, mających jedną wspólną cechę - specyficzne

powi

ązanie ze środowiskiem szpitalnym. Ich obraz kliniczny jest różnorodny, przy

czym ten sam zespó

ł objawów czy choroba mogą być powodowane przez odmienne

drobnoustroje, pochodz

ące z wielu źródeł i rozsiane różnymi drogami.

Czym szczególnym jest szpital?

To z

łożony

ekosystem

, którego kluczowe elementy stanowi

ą: ludzie, drobnoustroje

i

środowisko.

Elementy te znajduj

ą się wobec siebie w ścisłych, dynamicznych związkach.

W szpitalu przebywaj

ą:

- szczególni ludzie (pacjenci)

· z samoistnymi lub/i jatrogennymi zaburzeniami odporności,

· zakażeni bezobjawowo i objawowo,

·poddawani licznym, inwazyjnym zabiegom medycznym,

- szczególne drobnoustroje

· niekorzystnie zmieniające swe cechy pod wpływem licznych antybiotyków i
środków dezynfekcyjnych,

·pochodzące z innych szpitali,

- szczególne

środowisko

· skupisko chorych, zakażonych oraz personelu,

· wyposażone w skomplikowaną aparaturę, trudną do sterylizacji czy dezynfekcji,

· wyposażone w urządzenia używane przez grupy osób,

· przeznaczone do prowadzenia wielorakiej działalności (medycznej, hotelowej,
porz

ądkowej, edukacyjnej itp.).

Zaka

żenia szpitalne mają długą historię. Związane ściśle ze szpitalem były, są i będą

w nim obecne. Istot

ą sprawy jest ich liczba oraz skutki. Pod koniec lat 70-tych XX

wieku sta

ły się poważnym problemem zdrowia publicznego oraz poszczególnych

osób (dyrektorów placówek, ordynatorów, samych pacjentów) na ca

łym świecie, w

tym równie

ż w Polsce. Przyczyn tego stanu należy upatrywać w:

- rozwoju inwazyjnych technik diagnostycznych i terapeutycznych,
- pojawieniu si

ę nowych chorób,

- niekontrolowanym nadu

żywaniu antybiotyków,

- lekcewa

żeniu zasad higieny szpitalnej.

Zaka

żenia szpitalne (zakładowe) to zakażenie, które nastąpiło w szpitalu,

ujawni

ło się podczas hospitalizacji (minimum 48 godzin po przyjęciu) lub po

wypisaniu

pacjenta

i

zosta

ło

spowodowane

przez

udokumentowany

epidemiologicznie czynnik chorobotwórczy pochodz

ący od innego chorego lub

pracowników szpitala albo przez endogenny czynnik mikrobiologiczny.

Zaka

żenia

szpitalne

mog

ą

wyst

ępować

stale

z

cz

ęstotliwością

charakterystyczn

ą dla oddziału (endemia) lub pojawić się gwałtownie jako ognisko

zachorowa

ń (epidemia).

Typowe zaka

żenia szpitalne inaczej egzogenne (krzyżowe) mają swoje

źródło w przeniesieniu na pacjenta czynnika zakaźnego z innego chorego, osoby z
personelu czy ze

środowiska szpitalnego; zakażenia szpitalne endogenne są

spowodowane w

łasną mikroflorą chorego (patologiczną lub oportunistyczną).

Ustawa o chorobach zaka

źnych i zakażeniach

zobowi

ązuje lekarzy do

zg

łaszania zakażeń szpitalnych oraz zgonów z ich powodu występujących jako

zespo

ły kliniczne (zapalenia płuc o etiologii zakaźnej, posocznica, neuroinfekcje,

zatrucia pokarmowe) lub schorzenia o ustalonym czynniku etiologicznym (np.
grzybice, salmonellozy odzwierz

ęce, zakażenia meningokokowe itp.).

Ten sam akt prawny w art. 10, 11 i 12 zobowi

ązuje kierowników zakładów

opieki zdrowotnej oraz osoby wykonuj

ące zawody medyczne poza nimi do

zapewnienia przestrzegania wymaga

ń higienicznych i zdrowotnych, w tym

kierowników ZOZ - do opracowania, wprowadzenia oraz monitorowania dzia

łań

zapobiegaj

ących zakażeniom szpitalnym (wraz ze stworzeniem zespołu i komitetu

kontroli zaka

żeń zakładowych oraz prowadzeniem rejestrów zakażeń zakładowych

i drobnoustrojów chorobotwórczych o szczególnej oporno

ści, w tym wielolekowej).

Proces epidemiczny (szerzenia si

ę choroby) w zakażeniach szpitalnych:

I.

Źródło zakażenia

· pacjenci,

· personel,

· środowisko szpitalne (narzędzia, sprzęt, powietrze),

· odwiedzający.
II. Drogi szerzenia si

ę

· kontaktowa, w tym przez naruszenie ciągłości tkanek,

· powietrzna,

· pokarmowa.
III. Populacja wra

żliwa

· pacjenci,

· personel,

· odwiedzający.

ŹRÓDŁO

DROGI

OSOBNIK

WRAŻLIWY

Potencjalne przyczyny

środowiskowych zakażeń szpitalnych:

· brudne ręce personelu,

· zanieczyszczona odzież personelu,

· niejałowy sprzęt medyczny,

· nieodkażony sprzęt niemedyczny oraz skażone otoczenie pacjenta,

· niewłaściwe sprzątanie,

· niewłaściwy podział pracy,
- anga

żowanie osób nieprzygotowanych, zwłaszcza w sytuacjach szczególnych,

-

„wypożyczanie” personelu z innych oddziałów,

- brak procedur i standardów

· złe warunki pracy
- zbyt du

że obciążenie personelu,

- nadmierne ob

łożenie,

- wprowadzanie nowych wymaga

ń bez szkolenia i treningu,

· przyjmowanie chorych, wymagających szczególnych warunków hospitalizacji
bez mo

żliwości zapewnienia tychże warunków,

· złe warunki sanitarno-higieniczne placówek,
- brak procedur i standardów

· brak systemu kontroli zakażeń w placówce
- brak procedur i standardów,
- brak fachowców,

Najcz

ęściej popełniane błędy:

w higienie r

ąk:

· niewłaściwy stan paznokci (zbyt długie, polakierowane),

· osłonięcie przedramion odzieżą,

· stałe noszenie biżuterii, zegarków, bransolet,

· zbyt rzadkie mycie rąk,

· niedokładne mycie rąk,

· nie mycie rąk przed i po zdjęciu rękawiczek,

· używanie niewłaściwych środków i przyborów do mycia rąk,

· nieodpowiednie wyposażenie stanowiska do mycia rąk,

· niedostateczna pielęgnacja rąk.
w stosowaniu odzie

ży roboczej i ochronnej:

Uwaga! Odzie

ż ochronna to fartuchy z materiałów wodoszczelnych (paroprzepuszczalnych),

os

łony na twarz, maski ochronne, rękawice. Fartuchy bawełniane nie są odzieżą ochronną.

· noszenie prywatnego ubrania w miejscu pracy,

· noszenie ubrań roboczych z długim rękawem (zachodzącym na dłonie),

· zbyt rzadkie stosowanie ubrań ochronnych,

· noszenie brudnej odzieży ochronnej,

· noszenie używanej kilka dni lub/i brudnej odzieży roboczej,

· samodzielny transport i wykonywane we własnym zakresie pranie odzieży roboczej (i ochronnej),

· zbyt rzadkie stosowanie czapek i masek,

· nieprawidłowe korzystanie z masek i czapek:
- bez zakrywania nosa,
- bez ca

łkowitego osłonięcia włosów,

- noszenie tych samych czapek i masek kilka dni lub zabrudzonych, mokrych,

· nie dezynfekowanie okularów korekcyjnych lub ochronnych,

· noszenie rękawiczek między zabiegami,

· niewłaściwe zdejmowanie odzieży ochronnej.

w dezynfekcji:

· wybór środka odkażającego, który nie działa na drobnoustroje powodujące problemy w danym
przypadku (wiele dost

ępnych na rynku preparatów nie działa na zarodniki grzybów, wirusy,

przetrwalniki bakteryjne oraz oocysty),

· zastosowanie odpowiedniego środka, ale w zbyt niskim stężeniu (często podyktowane jest to
nadmiern

ą oszczędnością lub nieuczciwością personelu),

· skrócenie czasu działania środka odkażającego (niepotrzebny pośpiech i niedbalstwo),

· użycie roztworu o zbyt niskiej lub zbyt wysokiej temperaturze (niektóre preparaty utleniające
ca

łkowicie rozkładają się w wysokiej temperaturze, podczas gdy środki należące do innych grup

chemicznych mog

ą wykazywać w takich warunkach większą skuteczność),

· złe umycie powierzchni przed odkażaniem, czego konsekwencją jest obecność substancji
organicznych inaktywuj

ących praktycznie wszystkie środki odkażające,

· niecałkowite zanurzenie narzędzi czy naniesienie środka na powierzchnię,

· niedostateczne spłukanie środków myjących przed odkażaniem i doprowadzenie do inaktywacji
środków dezynfekcyjnych przez mydła, detergenty oraz nieodpowiednie pH,

· nieuwzględnienie faktu, że niektóre preparaty odkażające są inaktywowane przez tworzywa sztuczne
(dotyczy to np. czwartorz

ędowych zasad amoniowych ),

· użycie zbyt twardej wody do przygotowania roztworów roboczych (twarda woda obniża właściciwości
bójcze wi

ększości środków odkażających),

· skażenie powierzchni po odkażaniu podczas spłukiwania środków dezynfekcyjnych wodą o złej
jako

ści mikrobiologicznej,

· skażenie powierzchni (narzędzi) przy postępowaniu niezgodnym z zasadami aseptyki.

w sterylizacji:

· rezygnacja ze sterylizacji,

· brak wstępnego mycia i dezynfekcji,

· brak monitorowania (dokumentowania) precesu sterylizacji,

· zbyt duża liczba narzędzi w opakowaniach zbiorczych,

· resterylizacja sprzętu jednorazowego użytku,

· używanie pakietów, w których doszło do mechanicznego uszkodzenia lub zamoczenia opakowania,

·używanie sprzętu przeterminowanego.

w sprz

ątaniu:

· używanie jednej ścierki (mopa) do wszystkich pomieszczeń / powierzchni,

· używanie zbyt małej ilości wody,

· brak wymiany wody – używanie wody brudnej,

· używanie zbyt małej ilości lub/i niewłaściwego środka myjąco-dezynfekcyjnego,

· nie zachowanie kolejności w czyszczeniu powierzchni (stan zanieczyszczenia, wymagany reżim
sanitarny),

· sprzątanie „na sucho” – rozprzestrzenianie zanieczyszczeń,

· przechowywanie mokrych zestawów do sprzątania w pozycji stojącej,

· brak wstępnej dezynfekcji materiału biologicznego (krew, wydaliny) znajdującego się na powierzchni,

· niedokładne czyszczenie i dezynfekcja powierzchni (uwaga! meble w placówkach medycznych nie
powinny utrudnia

ć mycia i dezynfekcji podłóg),

· stosowanie sprzątania „intuicyjnego” zamiast wdrożenia procedur utrzymania czystości.

Zaka

żenia chirurgiczne

Wspó

łczesna chirurgia charakteryzuje się wzrastającą liczbą

ci

ężkich zakażeń z powodu wielu czynników, takich jak:

- wykonywanie coraz bardziej z

łożonych operacji

- rozwój

trnasplantologii,

nieuchronnie

zwi

ązanej

ze

stosowaniem

immunosupresji

- operowanie

coraz

starszych

osób

obci

ążonych wieloma chorobami

towarzysz

ącymi

- stosowanie ró

żnego rodzaju implantów (siatki, protezy itp.)

- operowanie chorych z obni

żoną odpornością

- szerokie zastosowanie coraz to nowszych antybiotyków, narastanie
antybiotykooporno

ści

• współczesny chirurg musi znać czynniki ryzyka rozwoju zakażenia, musi umieć
przewidzie

ć jego rozwój i skutecznie mu zapobiegać oraz leczyć.

• kontrola zakażeń w chirurgii powinna uwzględniać znajomość endogennych
mechanizmów obrony przeciwbakteryjnej.

• zakażenia rozwijają się u około 10% chorych hospitalizowanych; występują u
oko

ło 2,6-3% operowanych, co przy rocznej liczbie wykonywanych operacji na

świecie wynoszącej około 30 mln, stanowi ważny problem kliniczny; zakażenie
dwukrotnie zwi

ększa śmiertelność pooperacyjną.

• rozwój sepsy po planowanych zabiegach operacyjnych jest bardzo ważnym
problemem klinicznym.

• wspólnymi elementami w zakażeniach są: mikroorganizmy, wrażliwość
gospodarza, zamkni

ęta/niedokrwiona przestrzeń.

• zakażenie rozprzestrzenia się następującymi drogami: przez ciągłość –
zaka

żenie powoduje zwykle martwicę tkanek, ropowice i ropnie; drogą układu

ch

łonnego i drogą układu krwionośnego.

• najczęstszym patogenem wśród operowanych pacjentów jest gronkowiec
z

łocisty (w USA na 40 mln osób operowanych, u 20% stwierdzano takie

zaka

żenia). Wiąże się to z powszechnym nosicielstwem gronkowca także wśród

personelu.

• najczęstszymi zakażeniami chirurgicznymi są infekcje nabyte w szpitalu do 30
dni od momentu przyj

ęcia.

• istotnym problemem w profilaktyce i leczeniu zakażeń chirurgicznych są tzw.

patogeny alertowe

, które ze wzgl

ędu na antybiotykooporność stały się dużym

zagro

żeniem bakteriologicznym i epidemiologicznym. Należą do nich:

- gronkowiec metycylinooporny (MRSA)

- gronkowiec wankomycynooporny (VRSA)

- enterokoki wankomycynooporne (VRE)

- beta-laktamazay o szerokim spektrum (pa

łeczki jelitowe wytwarzające

Enterobakteriaceae ESBL)

Zaka

żenie miejsca operowanego

Rodzaje:

- zaka

żenie powierzchowne (skóra i tkanka podskórna)

- zaka

żenie głębokie (powieź i mięśnie)

- zaka

żenie narządu lub jamy ciała

Spirala zaka

żenia pooperacyjnego

Rozszerzenie
si

ę zakażenia

Dalsze
niedo

żywienie,

hipoalbuminemia,
zaburzenia
metaboliczne

Reoperacja

Immunosupresja

Uraz,
niedo

żywienie,

nieokrwisto

ść

Zaka

żenie

Operacja

Zaka

żenia transplantologiczne

Zaka

żenia należą do najczęstszych powikłań u biorców przeszczepów

narz

ądowych i komórek krwiotwórczych. O rozwoju infekcji decydują wirulencja

drobnoustroju z jednej strony i podatno

ść gospodarza z drugiej. Ekspozycja na

mikroorganizmy mo

że być środowiskowa lub endogenna.

Rozwojowi infekcji

sprzyjaj

ą: leki immunosupresyjne (dawka, czas stosowania), zaburzona

integralno

ść bariery skóra-błony śluzowe, obecność martwych tkanek,

zbiorników p

łynu, neutropenia, limfopenia, zaburzenia metaboliczne – cukrzyca,

mocznica, niewydolno

ść wątroby, niedożywienie oraz zakażenie wirusami

immunomoduluj

ącymi – CMV, EBV, HIV, HBV, HCV.

Zaka

żenia u biorców przeszczepów cechują się zmniejszoną odpowiedzią

zapaln

ą, skąpoobjawowym przebiegiem klinicznym, szybką inwazją narządów i

tkanek oraz uogólnieniem si

ę infekcji, częstym przejściem w stan przewlekły,

wyst

ępowaniem nadkażeń, nawrotów oraz zakażeń mieszanych – kilkoma

patogenami jednocze

śnie.

Wyró

żnia się trzy główne przedziały czasowe występowania zakażeń po

transplantacji: pierwszy miesi

ąc po przeszczepieniu, okres od 2. do 6. miesiąca

i okres pó

źny – po upływie 6 miesięcy od transplantacji.

W pierwszym miesi

ącu po przeszczepieniu zakażenia są związane przede

wszystkim z zabiegiem operacyjnym i powik

łaniami chirurgicznymi (większość

o etiologii bakteryjnej). Zalicza si

ę do nich:

- zaka

żenia rany operacyjnej

- zapalenia p

łuc, zakażenia układu moczowego, dróg żółciowych, posocznica

- zaka

żenia drenów i cewników

- zaka

żenia typowe dla oddziałów intensywnej opieki

- zaka

żenia przeszczepionego narządu

Od 2. do 6. miesi

ąca po przeszczepieniu obserwuje się zakażenia typowe dla

transplantologii:

- zaka

żenia lub reaktywacje zakażeń wirusowych: CMV, HHV-6, EBV, HCV,

HBV, HIV

- infekcje oportunistyczne zwi

ązane ze stosowaną immunosupresją

Wi

ększość kobiet prowadzi w czasie

ci

ąży

normalny tryb

życia i nie jest

mo

żliwe uchronienie ich przed potencjalnie szkodliwymi patogenami.

Zjawiska korzystne

- przechorowanie przez matk

ę danej choroby przed zajściem w ciążę

(najcz

ęściej w dzieciństwie), oraz szczepienia ochronne → pozostaje trwała

odporno

ść na zakażenie i kontakt z nim w ciąży jest zupełnie niegroźny

-

zaka

żenia bezobjawowe zarazkami powszechnymi w przyrodzie

→ rozwija się trwała lub czasowa odporność
→

np. 50% w wieku rozrodczym ma przeciwcia

ła przeciwko cytomegalii, a

nieco mniej przeciwko toksoplazmozie (co

świadczy o przechorowaniu)

DROGI ZAKA

ŻENIA

· przez

łożysko:

- nie ka

żde zachorowanie przez matkę na daną chorobę oznacza zakażenie płodu

- dla wi

ększości zarazków zdrowe, nieuszkodzone łożysko stanowi skuteczną barierę

- istniej

ą jednak wirusy, bakterie i pierwotniaki mogące przechodzić przez łożysko

→ wówczas zakażenie płodu poprzedzone jest zakażeniem matki z uogólnieniem do krwi
→ przechodzenie z krwi matki przez naczynia łożyska jest ułatwione w przypadku zmian zapalnych,
lub martwiczych

łożyska

· w czasie akcji porodowej:
- flora znajduj

ąca się w kanale rodnym często nie powoduje żadnych dolegliwości u kobiety, ale

mo

że okazać się bardzo patogenna dla noworodka

- odej

ście wód płodowych w pewnym sensie oczyszcza drogi rodne mechanicznie, ale nie zawsze

jest to mechanizm wystarczaj

ący i noworodek ulega zakażeniu

· droga wst

ępująca:

- bardzo rzadko zaka

żenia układu moczowo – płciowego kobiety mogą się przenosić przez szyjkę

macicy na jajo p

łodowe zakażając łożysko, owodnię, a następnie płód

· w nast

ępstwie zabiegów diagnostycznych i leczniczych:

-

amniopunkcja

-

śródmaciczne przetaczanie krwi

-

niezmiernie rzadko

ZAKA

ŻENIE W ZALEŻNOSCI OD OKRESU CIĄŻY

- niezale

żnie od okresu ciąży zakażenie prowadzi do długotrwałych zaburzeń w

życiu pozapłodowym

· zaka

żenia we wczesnych okresach ciąży:

- s

ą szczególnie niebezpieczne, zwłaszcza w okresie organogenezy (I trymestr)

- mog

ą powodować wady organogenezy, wykształcenie się wad wrodzonych,

zahamowanie rozwoju wewn

ątrzmacicznego

· zaka

żenie w późniejszym okresie ciąży:

- mo

że spowodować ostrą chorobę zakaźna przebytą jeszcze w życiu

wewn

ątrzmacicznym, lub już po urodzeniu

PRZEGL

ĄD ZAKAŻEŃ

- niemal ka

żdy drobnoustrój może być przyczyną powikłań ciąży

- wyodr

ębniono te najczęściej wywołujące zakażenia jako grupę TORCH

· TORCH :

T

– Toxoplazmoza

O

– Others infections : ospa wietrzna, odra, grypa, świnka, choroby

spowodowane

wirusami

Coxsackie

B,

HBV,

HIV,

listerioza,

chlamydioza, zimnica
R

– Różyczka

C

– Cytomegalia

H

– Herpes simplex typ 2

TOKSOPLAZMOZA

Do zara

żenia płodu dochodzi, gdy:

- ci

ężarna została zarażona po raz pierwszy i nie wytworzyła odporności (T.

pierwotna)
- w przypadku reemisji przy spadku odporno

ści ciężarnej i wyst. wtórnej

parazytemii (T. wtórna)

Toksoplazmoza pierwotna:

ryzyko zara

żenia płodu wzrasta wraz z wiekiem ciążowym (I - 15-25%, II –

54%, III

– 65%)

ci

ężka choroba płodu i noworodka – największe ryzyko w przypadku

zara

żenia pomiędzy 10 a 24 t.c.

Zara

żenie we wczesnym okresie ciąży: triada Sabina-Pinkertona, małoocze,

poronienia, porody przedwczesne
Zara

żenie w końcowym okresie ciąży: brak objawów klinicznych;

u 85%

noworodków nieleczonych

– schorzenia ośrodkowego układu nerwowego,

narz

ądu słuchu, ślepota

Diagnostyka: wykrywanie kr

ążącego antygenu T. gondii w surowicy, pł.

mózg.-rdz., p

ł. owodniowym, obecność DNA T. gondii (PCR), izolacja

paso

żyta poprzez zaszczepianie myszy lub inokulacja hodowli tkankowych

materia

łem zakaźnym, badania serologiczne

Rozpoznanie T. u ci

ężarnej: diagnostyka serologiczna – oznaczenie IgM

oraz IgG
Rozpoznanie u p

łodu: wykrycie DNA T. gondii w pł. owodniowym

przeciwcia

ł

Leczenie przed wnikni

ęciem pasożyta do płodu: spiramycyna

Leczenie przy zara

żeniu płodu: pirymetamina z sulfadiazyną

RÓ

ŻYCZKA

-Zaka

żenie pierwotne ciężarnej: wirus przedostaje się do łożyska, a następnie

do p

łodu

-Zaka

żenie wtórne ciężarnej: ochronny wpływ przeciwciał wytworzonych

wcze

śniej w przebiegu zakażenia przed ciążą

-Powik

łania: poronienia samoistne, obumarcia wewnątrzmaciczne, zgon

noworodka, wady wrodzone: Triada Greega (za

ćma, głuchota, wady serca -

przetrwa

ły przewód tętniczy, ubytek w przegrodzie międzykomorowej,

zwapnienie t

ętnicy płucnej, tetralogia Fallota), wodogłowie, upośledzenie

umys

łowe, po 17 t.c. – przejściowe zaburzenia rozwoju płodu

Diagnostyka: Izolacja wirusa z krwiobiegu, gard

ła, dróg rodnych, stawów

Badania serologiczne: test zahamowania hemaglutynacji, oznaczanie
poziomu przeciwcia

ł IgM oraz IgG

Profilaktyka: Podanie immunoglobulin u kobiet seronegatywnych przed
up

ływem 8 dni od zakażenia (przed wystąpieniem wiremii)

Szczepienia ochronne

– żywe, atenuowane wirusy

Polecane okresy szczepie

ń – wiek około 15 miesięcy, 13-14 lat, wiek

rozrodczy u seronegatywnych kobiet

CYTOMEGALIA

Zaka

żenie płodu – w wyniku infekcji pierwotnej, ale także wtórnej (rzadziej)

Objawy wrodzonej cytomegalii: porody przedwczesne (wcze

śniactwo), niska

masa urodzeniowa, ma

łogłowie, zapalenie naczyniówki i siatkówki, zwapnienia

wewn

ątrzczaszkowe, niedorozwój umysłowy, trudności w uczeniu się,

powi

ększenie wątroby i śledziony, małoocze, zaćma, głuchota, atrofia mózgu,

niedokrwisto

ść hemolityczna

Diagnostyka: hodowla wirusa w fibroblastach zarodka ludzkiego (wynik po 8
tyg.), badania serologiczne

– IgM, IgG, wykrywanie DNA wirusa – metoda PCR,

histopatologiczne badanie tkanek p

łodu – obserwacja charakterystycznych

wtr

ętów wewnątrzjądrowych

Profilaktyka:

Bierna - podanie immunoglobuliny
Czynna - niedost

ępna

Leczenie:

Gancyklowir

– tylko w populacji ogólnej

HERPES SIMPLEX VIRUS -2

pierwotna infekcja ci

ężarnej/transmisja do jaja płodowego

Objawy: bezobjawowo lub objawy grypopodobne, opryszczka grudkowo-plamista
Powik

łania: poronienia, porody przedwczesne, obumarcie wewnątrzmaciczne,

zaka

żenie śródporodowe

Rozpoznanie infekcji

badania serologiczne - testy ELISA, RIA - p/cia

ła IgM oraz IgG

hodowla wirusa z zaka

żonego materiału

PCR

– wykrywanie DNA wirusa

Rekomendacje:
w przypadku zaka

żenia pierwotnego lub ostrego zakażenia wtórnego - leki

przeciwwirusowe

– Acyclovir (miejscowo - krem, doustnie 5 x dziennie 200mg

przez 10 dni lub do

żylnie w przypadku infekcji wielonarządowej)

poród drogami natury, je

śli brak zmian w okolicy genitalnej

w przypadku zmian w okolicy p

łciowej lub ostrego zakażenia – rozwiązanie

ci

ęciem cesarskim