TROCHĘ NAZW i POJĘĆ

Farmakologia Ogólna

definicje i podział farmakologii

Farmakon – lek i logos - nauka

lek to substancja chemiczna która
reaguje z żywym organizmem

substancja czynna, która działa na
organizm to środek farmakologiczny

środek farmakologiczny któremu
nadano postać /formę/ farmaceutyczną

to lek !!!

Farmakologie –czym się różnią

ogólna - ogólne prawa i szczegółowa / dla 1 leku ! /

farmakodynamika –działanie biologiczne i jego mech.

farmakoterapia – zastosowanie lecznicze

przeciwwskazania, dawkowanie leków

w zależności od metod badaw. mamy farmakologię :

klasyczną, biochemiczną lub molekularną

badania na zwierzętach to farmakolog. doświadczalna

badania na człowieku to - farmakologia kliniczna -

nauka o metodach oceny działania leków u ludzi

Czy nie za wiele FARMAKO....

farmakokinetyka – analiza ilościowa

farmakogenetyka – wpływ czynników

dziedzicznych

farmakologia rozwojowa – pediatryczna

/dzieci/oraz geriatryczna /

wykładowcy

/

patofarmakologia to zmiany działania

leków w stanach chorobowych

RODZAJE DZIAŁANIA LEKÓW

leki przyczynowe usuwają ...co ?

leki działające objawowo – tzw. allopatyczne czyli

przeciwne leczy się przeciwnym np. przeciw bólowe,

przeciwgorączkowe, przeciw wymiotne

ośrodkowe /oun/ i obwodowe na inne tkanki/narządy

miejscowe – „ naskórne ” dla leków działających ogólnie

wybiórcze TYLKO np. na czynność jednego narządu

odwracalne /przemijające / i nieodwracalne / nieprzemijajace /

- środki znieczulające i środki żrące niszczące skóre

Dawka leku a jego działanie

minimalna – o zauważalnym efekcie
terapeutycznym - można ją zwiększać

lecznicza zwana THERAPEUTICA

maksymalna to dawka bez objawów
zatrucia /najwyższa dawka lecznicza/

trująca - występują objawy toksyczne

LETALIS – najmn. dawka śmiertelna

Mechanizm działania leków

interakcja między lekiem a składnikami

żywego organizmu prowadzi do zmiany

czynności komórek, narządów, tkanek

jest to zjawisko które dają efekt
farmakologiczny na poziomie
cząsteczkowym

upraszczając mamy mechanizm:

fizykochemiczny oraz chemiczny

Drogi podania leku

Nazwy i skróty łacińskie dróg podania :

Per os -

p.o. - doustnie

Sub cutane – s.c. - podskórnie

Intra venosa – i.v. - dożylne

Intra peritoneum – i.p. - dootrzewnowo

Per rectum - p.r .- dootbytniczo

Intra muskalaris – i.m. - domięśniowo

poza tym przez - nos, oko, płuca

LADME
Losy leków w organizmie

uwalnianie - Liberation

wchłanianie - Absorption

dystrybucja - Distribution

przemiana - Metabolizm

wydalanie - Elimination

LADME c d. ilustracje

LADME c d. ilustracje

LADME c d. ilustracje

Transport leków przez błony

przenikanie /transport /leków przez

błony biologiczne określa i warunkuje
losy leków w organizmie i ich działanie

rozróżniamy 4 rodzaje transportu

dyfuzja bierna
dyfuzja przez pory
transport przenośnikowy
pinocytoza / niewielka rola /

Wchłanianie leków

–

zależne od właściw.

fizyko – chemicz. leków i właściwości barier wchłaniania

wchłanianie przez skórę

wchłanianie przez płuca / wziewne /

wchłanianie przez błony śluzowe

wchłanianie w jamie ustnej

wchłanianie w żołądku i jelitach

wchłanianie z odbytnicy

wchłanianie przez inne błony / nos /

wchłanianie z tkanki podskórnej i mięśniowej

/po podaniu dożylnym ominięte wchłanianie !/

Biotransformacja leków

metabolizm inaczej biotransformacja

to zespół przemian chemicznych jakim

ulega lek w żywym organizmie

prowadzi to do przekształcenia
związków rozpuszczalnych w lipidach
na związki rozpuszczalne w wodzie
które mogą być wydalone z moczem

Uwaga płeć b. wpływa na metabolizm

Wydalanie leków

Leki są wydalane w różny sposób

przez nerki z moczem

przez wątrobę z żółcią

przez błony śluzowe z kałem

przez gruczoły ślinowe ze śliną

przez skórę z potem

przez płuca z wydychanym powietrzem

przez gruczoły sutkowe z mlekiem

Interakcje leków cz.1

interferencja /interakcja/ to wzajemne
oddziaływanie leków na siebie – inaczej
wynik działania jednego leku na drugi

mamy 3 rodzaje interakcji :

farmaceutyczną – chemiczne i fizyko
chemiczne niezgodności recepturowe

farmakokinetyczną – wpływ jednego

leku na drugi związany z LADME

Interakcje leków cz.2

farmokodynamiczna – zmiana siły

i czasu działania jednego leku pod
wpływem efektu innego leku podanego
równocześnie to: synergizm i antagonizm

SYNERGIZM syn = razem, ergein = działać

- addycyjny – suma działań 2 leków
- hiperaddycyjny – działanie większe niż

suma działań poszczególnych leków

Interakcja leków cz.3

ANTAGONIZM – anti = przeciw, agon =walka

jest to przeciwne działanie leków, które mogą

hamować lub znosić wzajemne działanie

mamy cztery rodzaje antagonizmu :

kompetycyjny - konkurencyjny – dwa leki agonista

i antagonista konkurują o ten sam

receptor = punkt uchwytu

niekompetycyjny – nie konkurują o ten sam punkt

czynnościowy –

przeciwne działanie 2 leków na

różne receptory tego samego narządu

chemiczny -

leki reagują ze sobą i uniemożliwiają

reakcję z właściwym receptorem

Czynniki wpływające na
działanie leków

wiek

płeć

genotyp

masa ciała

stan czynnościowy organizmu: ciąża, stan
przewodu pokarmowego,

choroby

wcześniejsze stosowanie tego samego leku

Zależność lekowa

lekozależność - stan psychiczny i czasami
fizyczny wynikły z interakcji miedzy
organizmem żywym a lekiem

przyczyny - ?

psychologiczno – socjologiczne
medyczne / samoleczenie !!! /

rodzaje : alkohol i leki znieczulające, leki
nasenne, leki kojące, leki pobudzające,

leki p - bólowe, DOPALACZE,

Działanie niepożądane leków

działnie niepożądane może być

nierozerwalnie związane z jego

działaniem zasadniczym lub może być
od niego niezależne - wyróżniamy :
- reakcje uczuleniowe
- działanie na płód

- działanie rakotwórcze /karcerogenne/

Lek nie zawsze na zdrowie

Działanie toksyczne

jest to działanie dawek większych niż lecznicze –
czyli efekt przedawkowania - wyróżniamy :

bezwzględne przedawkowanie - to następstwa

toksycznych dawek leków

względne przedawkowanie - to następstwa

toksyczne właściwych dawek jednak

zbyt dużych dla danego pacjenta

kumulacyjne przedawkowanie - gromadzenie się

leków po podaniu dawek większych

niż eliminowane

Wpływ leków na sprawność
psychofizyczną kierowców

Wpływają na narządy zmysłów :

słuch i narząd równowagi
narząd wzroku
koordynację ruchów

na przewodnictwo nerwowo - mięśniowe

na czynność oun /kojarzenie, krytyczny osąd,
zdolność reagowania, zdolność koncentracji,

odporność na zmęczenie,panowanie nad sobą

Farmakologia a Wasze
zmęczenie po tylu pojęciach ?

koniec tych ........

kawa, papieros ...niewskazane

lepiej spacer, sen, odpoczynek, ale i
tak macie na ten temat inne zdanie,

nie dziwię się

!!!

dziękuję i do następnego spotkania