S Z Y M O N Z I M O R O W I C 1068/9 – 1629



Urodził się w 1608 lub 1609 r. we Lwowie jako syn kamieniarza Ozimka.



Rodzina Ozimków należała do tzw. przedmieszczan i nie posiadała pełni praw miejskich.



Szymon, podobnie jak jego starszy brat Józef Bartłomiej (także poeta), zmienił brzmienie
rodowego nazwiska na Zimorowic, odkrywając tym samym wyższe ambicje społeczne.



28 lutego 1629 r. odbył się ślub Józefa Bartłomieja z córką złotnika lwowskiego Katarzyną
Duchnicówną.



„Roksolanki…” pomyślane były jako prezent ślubny dla brata. Opublikowane
zostały w 25 rocznicę ślubu Bartłomieja, śmierci Szymona oraz w pierwsza rocznicę
śmierci Katarzyny Duchnicówny-Zimorowicowej, która stanowi prototyp opiewanej
w dziele Lilidory.



Zmarł w Krakowie 29 czerwca 1629 r.,



Przyczynę swojej choroby wymienia pośrednio w wierszu dedykacyjnym do Roksolanek.
Domyślano się początkowo aluzji do gruźlicy, z czasem zaczęto skłaniać się raczej ku
chorobie wenerycznej.

Wśród historyków literatury pojawiły się wątpliwości, czy Szymon jest na pewno autorem:



W 1663 r. ukazały się Sielanki nowe ruskie, znowu podpisane imieniem Szymona,
ale powstałe w latach 1647-1656, kiedy ten już od dawna nie żył. Prawdopodobnie
Bartłomiej dokonał tej mistyfikacji, aby w ten sposób złożyć poetycki hołd pamięci
brata

! Paradoksalnie wiersze, które miały się przyczynić do sławy Szymona, stały się powodem, dla

którego część historyków literatury odebrała mu autorstwo Roksolanek. Dziś jednak zwrócono

młodszemu z braci Zimorowiców należną mu cześć.

Roksolanki, to jest Ruskie panny na wesele B.Z. z K.D..



Inicjały:



B.Z. → brat Szymona, Józef Bartłomiej



K.D. → Katarzyna Duchnicówna



Trzy części: I chór żeński 18 pieśni, II chór męski 31 pieśni, III chór żeński 20 pieśni



„Roksolanki” – określenie oznaczające panny pochodzące z Roksolanii, którą to nazwą
określano wówczas Ruś Czerwoną, czyli ziemie w Dorzeczu Sanu i Dniestru. Stąd –
„ruskie panny”.



W tradycji antycznej utwory poetyckie, które pisano dla uświetnienia zaślubin i uroczystości
weselnych i określano jako epitalanium.



gatunek o charakterze pochwalnym



poeci przedstawiali historię młodej pary, jej pragnienia / oczekiwania.



pana młodego wychwalali za wykształcenie/dokonania,

pannę młodą – za urodę.



nowożeńcom składano życzenia i gratulacje



w bardziej rozbudowanych epitalamiach utrwalano ceremoniał zaślubin i
obrzędy weselne.



Na tle tradycyjnej twórczości epitalamijnej ten cykl zajmuje miejsce szczególne, nie mieści

się w znanym schemacie pieśni weselnej i realizuje szerzej zakrojone zadania poetyckie.

Utwór rozpoczyna się dedykacją zbioru „Ukochanym oblubieńcom B.Z. I K.D.”.



Wiersz ten nadaje ton całemu cyklowi.



Poeta liczy, że zdobędzie przychylność młodej pary, a jego utwór im się spodoba. Ale
już zaraz pisze:

Ale próżna ma chluba – tylko to przebiera

Nawdzięczniej łabęć gardłem, gdy prawie umiera,

Ja zaś cichuchno więdnę jako letnie siano,

Które strąciła ze pnia ostra stal porano.

!! Słowa te stanowią aluzję do śmiertelnej choroby Szymona. Poeta ma świadomość, że jego życie

„w pół zaczętej drogi” dobiega końca.

!! Autor traktuje Roksolanki jako utwór, który jest jego łabędzim śpiewem – pięknym, ale ostatnim.



Przedstawione zostały liryczne zwierzenia 69 bohaterów, którzy podzieleni na „dwa chóry
panien i trzeci z młodzieńców zebrany” występują „z muzyką, z tańcami, z padwany”
(padwany to pieśni miłosne określane tak od nazwy miasta Padwa).

→ Ich pokaz jest poetyckim turniejem, widowiskiem mającym uświetnić ślubną ceremonię i

wyraźnie nawiązuje do słowiańskiej obrzędowości. → Wprowadzenie na początku cyklu
postaci Dziewosłęba właśnie do tych zwyczajów należy.

→ Dziewosłąb to swat, osoba, która towarzyszy narzeczonym od umowy ślubnej

do oddania panny młodej oblubieńcowi. Jako mistrz ceremonii inscenizuje ku
czci i uciesze młodej pary ów śpiewaczy turniej i wygłasza napisaną
13zgłoskowcem uroczystą przemowę o charakterze gratulacyjno-
pochwalnym.



Nowożeńcom, noszącym w Roksolankach pasterskie imiona Lilidory i Rozymunda,

wyznaczono rolę jurorów w tym poetyckim konkursie.



Turniejowe monologi, poza kilkoma wyjątkami, nie dotyczą wesela. Najczęściej
pojawiającym się tematem ich wypowiedzi jest miłość, daleka od tej, jakiej patronuje bóg
związku małżeńskiego.

→ Sytuacja weselna stanowi pretekst dla ułożenia zbiorku erotycznego, niemającego
zresztą precedensu w polskiej poezji wieku XVII.

Pieśni dziewcząt i chłopców – cykl poetyckich wariacji wokół przeżywania miłości: na jawie i we
śnie, w marzeniach i we wspomnieniach, w tęsknocie za zmarłymi kochankami, w szczęściu i
cierpieniu. Pokazują różne przypadki jedności szczęścia i cierpienia, koncepcja miłości zawarta w
utworze jest nierozłącznie związana z cierpieniem.

→ liczne słownictwo, podkreśla ów zamysł: okowy, niewola, pręty żelazne itd.



Na pytanie, czym jest miłość, poeta odpowiada, że nie zrodziła jej „Wenus łaskawa”, „lecz
lwica na pustyni krwawa”, „Tygrys […] / Na Kaukazie szalonym karmiła ją mlekiem”.

→ W takim ujęciu miłość to siła żywiołu, której moc podkreślana jest dodatkowo za

pomocą powracającej metaforyki ognia. Z uczuciem tym nie kojarzą się więc
łagodne uroki spokoju, bezpieczeństwa.

Miłość rozwija się w cierpieniach, w drżeniu i oczekiwaniu przemieszanym z nadzieją, wśród licznych

przeciwieństw.

Zimorowic analizuje przeżycia, uczucia.



Nie opisuje dziejów miłości dwojga kochanków / nie odtwarza świata zewnętrznego

→ skupia się na świecie emocji, doznań.



Z zapowiedzi tytułowej („panny ruskie”) i weselnej sytuacji pozostał jedynie klimat



Postaci panien i młodzieńców nie są przypisane do jakiejś wyraźnej grupy etnicznej,
społecznej i kulturowej, bohaterowie wydają się być „zawieszeni” poza i ponad realiami,
tak bowiem są zatopieni w grze miłosnych uczuć i emocji.

Ich imiona są wynikiem kreacjonizmu autora (Helenora, Licydyna itd.), nawiązują nie tylko do
wzoru imion starożytnych/włoskich/ruskich – zostały przez poetę wymyślone.



Poeta sięga po symbolikę i metaforykę o bardzo różnym rodowodzie.



Cykl swój nasycił głównie symbolami poezji starożytnej (Muza, Kupido, strzała z łuku,
Wenera),

→ towarzyszą im jednak symbole o charakterze ludowym (para ptaków, wianeczek)

oraz religijnym (ołtarz, światłość i ciemność).



Tworzy skomplikowaną konstrukcję symboliczną opisując serce latające pod obłokami,
ustrzelone spojrzeniem dziewczyny, a później uwiązane na smyczy w alkierzu i traktowane
w sposób okrutny.

→ Odwołuje się do potocznego motywu poetyckiego damy igrającej z pieskiem i do

średniowiecznej paraleli miłosnej cierpiącego i milczącego sługi, zakochany zostaje
ponadto porównany z żywym drzewem przebijanym prętem żelaznym.



Korzystał z wielu źródeł, rozeznany był w liryce antycznej, renesansowej, a także barkowej,
lubiącej ostre kontrasty i alegoryczne obrazy, czerpał także z liryki popularnej i ludowej.
Przekształcał zastane wzorce i zmagał się z nimi, dążył do ich przystosowania, odświeżenia
wytartych wyrazów i nadania im nowej siły.

Tradycja czarnoleska



Ślady tekstów Kochanowskiego pojawiają się na różnych poziomach: w repertuarze
leksykalnym, w konstrukcjach frazeologicznych i syntaktycznych (często z figurami
stylistycznymi), w wątkach treściowych układzie elementów świata poetyckiego, wreszcie
w incipitach – w początkowych wersach pieśni. Zarazem jednak żaden z wierszy nie może
być uznany za takie przetworzenie utworu Kochanowskiego, gdzie nie zostały naruszone
zasady w nim obowiązujące.



Polemiczny dialog z Kochanowskim

→ Pojawiają się różne elementy uformowane w poezji Kochanowskiego, na tyle
charakterystyczne, że sygnalizują kontekst, z którego pochodzą (np. symbol lipy)
Równocześnie autor odrzucił obowiązujące w tej poezji reguły połączeń między płaszczyznami
dzieła. Zimorowic dowodzi, że jedna sfera ludzkich doświadczeń i odpowiadający jej typ fikcji
literackiej może być pojmowany na różne sposoby. Znalazły się, więc w jego dziele erotyki
zbliżone do ludowej pieśni, a obok nich uroczyste monologi modlitewne oraz wiersze
niepozbawione patosu.



Nawiązania do jego poezji odnajdujemy w pieśniach chóru młodzieńców: Halcjona,
Lubomira, Symeona oraz Tymosa, wśród których są wiersze programowe i miłosne. W
pieśniach programowych wypowiadający utożsamia się z poetą-pielgrzymem, który wędruje
przez krainę poezji, natomiast w pieśniach miłosnych podmiot dodatkowo staje się
uczestnikiem określonej społeczności lokalnej (ruskiej). Nie ma tu odniesienia do stanów, co
jest typowe dla poezji idyllicznej, ale odnajdujemy odniesienie postaci do rzeczywistości
społecznej np. „biedni poddani”, co tworzy odmienny typ podmiotu niż w poezji
czarnoleskiej. W „Roksolankach…” powstał obraz zdemitologizowanego życia wiejskiego.
Zburzona została wizja arkadii przez przeciwstawienie rozkoszom wiejskiego życia ciężką
pracę. W utworze tym poetycka wersja krajobrazu wiejskiego została zastąpiona pejzażem
miejskim, na który przeniesiono funkcję i wartości „wsi wesołej”.

STROFIKA

Rozmaitość strof. Występują tutaj strofy izosylabiczne, operujące jednym rozmiarem wiersza
oraz heterosylabiczne, tzn. formowane z różnych rozmiarów. Śladem powiązań liryki
Zimorowica z tekstami słowno-muzycznymi są refreny oraz wersy drobione, tzn. takie, w
których obrębie występuje więcej niż jeden stały przedział międzyzwrotkowy. Odnajdujemy
średniówkę, rym wewnętrzny, a wśród strof występuje dystych, oktawa i zwrotka saficka.

TREŚĆ (ZAWSZE MOŻNACIACHNĄĆ) :P

Utwór rozpoczyna się od dedykacji „UKOCHANYM OBLUBIEŃCOM B. Z. I K. D.” W

pierwszym wersie autor porównuje swe pieśni do kwiatów rosnących na polach kastalijskich
(ziemie poświęcone Apollinowi). Oblubieńcy weselni to Rozymund i Lilidora. Występuje tu
wiele porównań do mitologicznych krain i postaci. Podmiot liryczny opowiada o swoim
natchnieniu i twórczości. Mimo, iż Lachezis „podcina mu nogi kosą” – wizja śmierci, to on
obiecuje podarować w darze weselnym ten utwór. Twierdzi, że zadowolenie i pochwała przez
pana młodego są dla niego najważniejsze i najlepsza nagrodą. Kolejny raz wspomina o
nadchodzącej śmierci i życzy młodym, aby „żyli za niego”.

WYPOWIEDŹ DZIEWOSŁĘBA (starosta weselny, poseł od starającego się o rękę
dziewczyny)
On sam nazywa się Hymnem (mit. Bóg małżeństwa). Oznajmia, że przybył na biesiadę weselną,
w której chętnie weźmie udział. Utożsamia się on również z Kupidynem i chwali się, że
znajduje mężom żony i wiąże ich n całe życie. Przywołuje słowa Boga, który nakazał ludziom
się rozmnażać i zaludnić Ziemię. On jest tym, który ma im w tym pomóc, poprzez łączenie ich
w pary. Niezależnie od tego czy ktoś jest mądry, głupi, bogaty, biedny i tak nie oprze się strzale
miłości. Gani tych, którzy nie chcą mieć dzieci, dla niego zła jest miłość, która nie służy
prokreacji. Opowiada historię olbrzyma Polifemusa, który mimo swego męstwa, był bezsilny

wobec uczucia do Galatei. Podobnie Achilles zakochał się w Pellidzie.
Porównuje ich do Rozymunda, który uczuciem obdarzył Lilidorę. Opowiada kolejną historię
rodem z mitologii: Apollo nabijał się z niego, że jest słabym łucznikiem, przechwalał się swoimi
dokonaniami. Za karę ugodziła go strzała miłości, a jego ukochana Dafne, strzała wzbudzająca
niechęć. Tak, więc uganiał się za nimfą, u której wzbudzał wstręt. Gdy postanowił siła
zatrzymać ją przy sobie, poprosiła bogów o ratunek i została zamieniona w drzewo. Apollo
cierpiał nieszczęśliwą miłość od tego momentu. Przypomina Rozymundowi, jakie ma szczęście
kochając ze wzajemnością, co przypisuje swoim zasługom. Urodę Lilidory porównuje do
wiosny i towarzyszących jej pięknych zjawisk. Stawia ją na równi z Afrodytą („matka moją”).
Opowiada historie, Persefony, która wolała „śmierdzącego siarką” Plutona od życia kapłanki.
Wspomina też Atlantę, która obiecała, że dostania ją za żonę ten, który prześcignie ją w
wyścigach. Wszyscy przegrywali i płacili za to życiem. Hippomenes otrzymał od niego złote
jabłka, które pomogły mu wygrać z dziewczyną. Rzucał jej pod nogi klejnoty, które ona zbierała
i przez to wolniej biegła. Teraz zwraca się do Lilidory, że ma szczęście, bo nie została zmuszona
do małżeństwa ani siłą ani podstępem. Dziewosłąb mianuje się sprawcą miłości jej i
Rozymunda. Odwołuje się tu do biblijnej sceny stworzenia Ewy z zebra Adama, następnie
wplata wątki mitologiczne w opis świata, na którym żyją dzieci adamowe. Porównuje
małżeństwo do przyrody – w zalotach się zieleni, do ślubu zakłada kwitnący wieniec, a po
godach rodzi miłosne jagody. Uważa małżeństwo za motor świata, dostarcza, bowiem dzieci,
które z kolei zastępują tych, którzy zmarli. Wątek wygranej ze śmiercią. Błogosławi parę młodą
i składa im życzenia. Życzy wytrwałości, miłości na wieki, zdrowia, radości, potomków, co
obficie przeplata wątkami antycznymi i odwołaniami do Boga. Wypowiedź kończy prośbą o
przyjęcie gości, których przyprowadził – „dwa chóry panien i trzeci z młodzieńców zebrany”.
Ustanawia młodych sędziami w konkursie na najpiękniejszą pieśń.

PIERWSZY CHÓR PANIEŃSKI

1.PNEUMELLA
Na początku woła, aby zagrała muzyka. Powołuje się na Ariona – greckiego poetę, który swymi
pieśniami wzruszał nawet głazy. Następnie wymienia pary mityczne, które „idą do tańca” – Tezeusz z
Ariadną, Adonis z Cyprydą i Parys z Heleną. Opisuje krótko losy ostatniej pary, po czym wraca słowami
do zebranych, opisuje ich zabawę i tańce. Na koniec prosi, aby muzyka wesoło grała.

2. TYMORYNA
Opowiada losy Lukrecji, która popełniła samobójstwo, gdy została podstępnie uwiedziona. Wspomina
losy Wandy, która cierpiała w małżeństwie z cudzoziemcem, Penelopy, która bardzo długo czekała na
Odysa i Andromedy, która została poślubiona przez swego wybawcę. Określa młodych jako białe
łabędzie w jarzmie miłości uwięzione. Występuje tu apostrofa do miłości, która nie pragnie miłości, ale
więzi dusze. Śpiewaczka prosi o rozpalenie serc młodych „ogniem żywym”.

3.HELEONORA
Zwraca się do swojego ukochanego, który zranił ją nieodwzajemnioną miłością. Stwierdza, że nie wie,
czemu go pokochała, ale jeżeli ma żyć kochając, a nie będąc kochaną to woli umrzeć.

4.LICYDYNA
Opowiada swoją historię, o tym jak zakochała się, ale jej ukochany wyjechał daleko. Straciła serce –
najważniejszą rzecz, bez której żyć nie może.

5. POMOZJA
Opowiada podobną historię. Kocha, ale została porzucona. Tonie w morzu łez i chce usłyszeć, choć
jedno słowo kochanka, który ją uratuje. Nie słysząc go jednak każe kochanemu wypisać na jej nagrobku,
że to przez niego umarła.

6. KORONELLA
Pieśń ta chwali Kupidyna, który rozdaje miłość. Młode ciało, piękna twarz, ogniste oczy – to jego cechy.

7. LENERULA
Dziewczyna śpiewa, że po śmierci wzniesie się jak ptak i odnajdzie swego ukochanego. Odwołuje się do
historii Dedala.

8. DORYMUNDA
Śpiewaczka zwraca się do Damiana, że w „gładkim ciele jest pychy wiele”. Tłumaczy mu, że nie może
siła zniewolić czyjegoś serca. Ciało można poddać niewoli, ale serce pozostanie zawsze wolne.

9. CYCERYNA
Opowiada o chłopcu, który przestał na nią zwracać uwagę. Mija ją bez słowa czy spojrzenia, co ją
bardzo boli. Gdy nie życzył jej miłych snów, ona nie mogła zasnąć, więc tera życzy mu koszmarów.

10.HADRYSIA
Mówi o poszukiwaniach Kupidyna przez jego matkę Cyprydę. Mały bożek siedzi w jej sercu, ale boi się
go wydać, aby mu się nie narazić. Prosi go tylko, żeby siedział cicho i nie palił tak mocno jej serca.

11.POSCYLIA
Przedstawia rozmowę z pszczółką. Pszczoła użądliła ją, bo podkradała jej miód, dziewczyna, więc pyta
skąd mogła wiedzieć, że trafi na nią, kiedy się poczęstuje miodem. Odpowiedź brzmi: obok słodkości
leży zawsze gorycz, bo tak świat jest ułożony. Dziewczyna staje się pszczółką w ludzkim ciele, gdyż
pozbawiła owada wszystkiego, co miał najlepsze – miodu i żądła.

12.BERNETIS
Chwali ukochanego i mówi, że jest jej milszy od wszystkiego. Prosi o wzajemną miłość.

13.BONORELLA
Śpiewa o wiośnie, która wnosi dużo dobrego w życiu i w naturze.

14.CYPRYNA
Każe śpiewać Roskolniczkom na cześć Telegdony, którą sama wychwala i uważa za najpiękniejszą.

15. BELLONIA
Skarży się na Kupidyna, który zamiast strzałą ugodził ją piorunem miłości. Przez co cała płonie.
Kochanek nie podziela jej uczucia, więc ogień trawi ją boleśnie.

16. MAJORANNA
Dojrzała kobieta, której niczego nie brak nie może znaleźc ukochanego. Nic nie znaczy uroda i posag,
gdy brak chętnych do ręki.

17. MARANTULA
Dziewczyna ofiarowuje wianek różany swemu ukochanemu. Każda zwrotkę kończy w ten sam sposób:
„Przyjmijże, mój najmilszy, kochany ode mnie ten wianeczek różany.”

18. ANTONILLA
Apostrofa do Wenus. Pochwała jej urody. Ogień bogini trawi serca ludzi niemiłosiernie.

WTÓRY CHÓR MŁODZIEŃSKI

1. HELIODOR
Śpiewak chwali Amfiona i jego poezję miłosną. Ogień miłości występuje tu w pozytywnym kontekście.

2. AMARANT
Chwali piękne i dobre kobiety, ale nie te, które się stroją w drogie szaty, ale są bezwartościowe.

3.HILARION
Opowiada jak odwiedził go Kupidyn i chciał jego serce podpalić miłością. Mimo walki z bożkiem i tak

chłopak się zakochał.

4.CYPARYS
Przywołuje historię o tym jak Halinę użądliła pszczoła w wargę. Gdy ja pocałował to żądło zraniło i
jego. Na opuchliznę, która pojawiła się u obojga jedynym lekarstwem jest miłość.

5. SYMONIZM
Uskarża się na niewdzięczność Telegdony, która sprawiła, że się zakochał, przez co w jego głowie
panuje zamęt, a w sercu ból. Skarży się, że jego miłosne pieśni nie znajdują uznania utalentowanej
Kameny. Kończy pieśń przybyciem do brzegu po morskiej podróży.

6.HIPOLIT
Rozyna podarowała mu jabłko podczas tańca i obiecała oddać również wianek. Owoc zamienił się w
ogień i ogarnął jego dusze wraz z ciałem. Wie teraz, czym jest miłość – krwawym żywiołem,

7.AURELI
Prosi Lancellotę o wianek. Każda strofa kończy się zwrotem: „Daj mi najmilszy, z głowy wianek
rozmarynowy.” Przypomina jej, że mu go obiecała i że nie powinna trzymać go zbyt długo, bo się
zestarzeje. Oferuje zapłatę za niego, a w końcu mówi, że, mimo iż straci ona wianek to zyska
przyjaciela.

8.TEOFIL
Opowiada sen, w którym dojrzał piękną panna. Zawładnęła jego sercem, prosi, aby ogień miłości
rozpalił również ją, co pozwoli im zostać małżeństwem.
9.HALCJON
Śpiewa o tym, że nie ważne są dla niego majątek, „dygnitarzy stołki”, alkohol i uczty. Tak naprawdę ceni
zdrowie, rozum, przyjaźń i wiarę w Boga.

10.EUZEBI
Pieśń do Maryny, która ma wielu adoratorów. Śpiewaki przestrzega ją przed niestałymi kochankami.
Radzi jej pokochać wiernie jednego, który zostanie z nią do śmierci, a nie opuści, gdy przeminie jej
uroda.

11.LUBOMIR
Apostrofa do słońca. Śpiewak chce, aby wszędzie było słychać jego pieśni i prosi o to. Pojawia się
motyw piękna i harmonii świata. Brak podziału na strofy.

12.ANZELM
Pochwała młodości – najpiękniejszych lat. Zwrot do Kupidyna, że jest bezlitosny w sianiu miłości. Prosi
o to, aby mojry wolno przędły jego nic, tzn., żeby jego życie trwało długo.

13.KRYSPINUS
Składa hołd swej ukochanej. Ofiarowuje jej miłość i wierność.

14.SYMEON
Opisuje jak zima przychodzi i przegania resztki ciepła i zieleni. Zwraca się do dziewczyny, żeby uciekła
przed zimą do miasta. W jego domu ciepły kominek grzeje i tam mogłaby zostać razem z nim. Będzie jej
śpiewał pieśni, z nią nawet zimą zazna wiosny.

15.HEBRONI
Gdy był młody nie miał żadnych zmartwień, Gdy dorósł trafiła go strzała Kupidyna. Ogień miłości pali
go tak mocno, że grozi mu śmiercią.

16.NARCYSSUS
Chwali swoja kochaną Sofronije. Wy6licza, że brak jej pieniędzy, strojnych szat, biżuterii i że jest
sierotą, a on kocha ją mimo to, za jej „obyczaje i zalety”.

17.ANDRONIK
Żali się, że trafił go strzałą Kupidyn. Cierpi i gdyby jakaś bogini powzięła zemstę na małym bożku to
jego cierpienie zamieniłoby się w ulgę.

18.BINEDA
Śpiewa o królestwie snów. Zakochał się przebywając tam w jeden z bogini. Po przebudzeniu ukochana
zniknęła, co przysporzyło mu wiele cierpień.

19.GRACJAN
Opowiada o rozmowie z Kupidynem. Gdy go spotkał, spytał, kim jest, bo go nie poznał.Za to mały
bożek chciał go ukarać, ale udało się go udobruchać. Młodzieniec spytał, dlaczego ukazuje mu się pod
postacią małego dziecka. Bożek odpowiedział, że zakochani ludzie zachowują się jak dzieci i dlatego tak
wygląda. Spytał również, po co mu skrzydła. Kupidyn ma skrzydła, aby był lekki i szybki, dzięki temu
nikt nie ucieknie przed miłością.

20. MELANI
Za nic ma wszystko, piękno kwiatów blednie przy urodzie jego ukochanej. Chwali ja i mówi, że jeśli się
z niego naigrywa to lepiej żeby umarła. Ma przeczucie, że miła nie zostawi go dla innego i obiecuje jej,
że jeśli chce być jego to za wianek odpłaci się wiernością.

21. SEWERYN
Miłość porównuje do ognia. Jest to ogień piekielny, który z początku wydaje się być rajskim, ale pali
boleśnie.

22.ALEKSY
Chwali swa ukochana Halinę, porównuje jej urodę do piękna kwiatów. Pyta, dlaczego „nie pozwala
zrywać kwiatów ze swego ciała”. Wspomina o przemijaniu. Gdy jej uroda minie nikt nie poprosi już o
jej wianek i wtedy będzie rozpaczała.
23. SEFERYN
Odprawia wszystkie kobiety, gdyż pokochał tylko jedną i nie zamieniłby jej na żadną inna, niezależnie
od jej zalet. Dodatkowo jest szczęśliwy z wzajemnej miłości.

24.HANIEL
Pieśń ma charakter ostatniej rozmowy z kochanką przed zapadnięciem zmroku. Chłopak nie chce
rozstawać się ze swoją ukochaną, wszystko traci dla niego sens, gdy nie ma jej przy nim.

25.OSTAFI
Pieśń rozwija wątek zaczerpnięty z antycznego epigramatu. Śpiewak opowiada, że dusza jego „z ciała
wyleciał”, aby uciec przed Kupidynem, ale gdy uniosła się ku górze zniewoliło ją spojrzenie Maryny.
Czuje się chory i jedynym lekarstwem dla niego jest miłość Maryny.

26.SERAPION
Zakochał się w pięknej nimfie „Marynie podobnej” i opisuje swe nieszczęsne położenie.

27.FILORET
Opisuje walkę oczu z sercem. Serce przegrywa i zostaje zniewolone przez to, że z oczami się „braci”.

28.JOWIAN
Śpiewak zwraca się do Petroliny. Wypomina jej, że woli innych niż on i stwierdza, że szkodzi ona sama
sobie, gdyż traci dobrego przyjaciela. Na koniec pieśni życzy jej dobrej nocy.

29.TYMOS
Prosi Zefir, aby pozdrowił jego ukochaną Marynę. Prosi również o przekazanie jej pieśni, w której
wyraża swoją tęsknotę za nią.

30.HIACYNT
Opowiada o tym, że miłość przezwycięży wszystko, pochwała miłości.

31.LEONDARY
Przywołuje historię, w której Kupidyn odłożywszy swoje pochodnie miłości, strzelił do niego czyniąc z
włosów Haliny broń. Śpiewak dochodzi do wniosku, że to nie Kupidyn, ale Halina zniewoliła go swym
spojrzeniem. Prosi ją o odwzajemnienie uczucia.

TRZECIEGO CHÓRU PANIEŃSKIEGO

1.LEONELLA
W pieśni tej kochanek został utożsamiony z Kupidynem, a kochanka z Wenerą. W ten sposób została
zamanifestowana koncepcja miłości jako fikcji literackiej.

2.AMORELLA
Jest to pieśń lamentacyjna. Dziewczyna rozpacza gdyż nie ma z nią kochanka, lecz gdy nadejdzie świt
jej troski znikną.

3.CELERYNA
Personifikacja przyrody, wiosna jako pora szczęśliwa. Dziewczyna radzi Damianowi, aby nie
rozpamiętywał starych żalów, ale aby poddał się działaniu wiosny, pory zakochanych.

4.JANELLA
Opowiada o rozstaniu się z kochankiem o zmroku, prosi go, aby został jeszcze na chwile. Na koniec
mówi, że jeżeli tylko zechce to będzie jego.

5.PAWENCJA
Porównanie miłości do róży, która rani kolcami. Skargi na Kupidyna, który nierozważnie posyłają
strzały miłości skazuje ludzi na śmierć.

6.TAMILLA
Dziewczyna życzy dobrej nocy swemu ukochanemu.
7.PAŁACHNA
Śpiewaczka żali się, że została opuszczona przez swojego przyjaciela. Zwraca się do niego i pyta,
dlaczego ją opuścił, skoro myślała tylko o nim i nie chciała nic więcej. Oskarża go o zdradę i
przypomina, że za to spotka go kara.

8.JOSARIS
Żali się, że źle sobie wybrała męża. Zwraca się do swojej matki i zwierza jej się, że ja inne dziewczyny
palcami wytykają.

9.PROCERYNA
Pochwała ogrodu jako pięknego miejsca spotkań młodych. Prosi ogród o użyczenie kwiatków na uwicie
wianka dla ukochanego, który już nie żyje. Na koniec pojawia się rozmyślanie o przemijaniu urody i
młodości, a wreszcie życia.

10.BOHYMNIA
Opis przyrody, po czym śpiewaczka zwraca się do swego ukochanego, aby przybył do niej
Czym prędzej?

11.MUGILINDA
Dziewczyna pyta Fortuny, za co ją tak skarała, że nie mogła znaleźć sobie przyjaciela. Dostała go, ale nie
jest z nim szczęśliwa, bo nie są sobie „równi”(wiekiem?)

12.IZABELLA
Zwraca się do swego serca i pyta, co najbardziej kocha. Nad kosztowności o drogie szaty przedkłada
ukochanego.

13.SPIRYNZYNA
Każe wszystkim wychwalać urodę Lillidory. Sama chwali ją i mówi, że nawet Amor nie strzela do niej
tylko fiołki pod nogi rzuca. Zwraca się do Rozymunda, że nie dziwi jej to, że zakochał się w niej do
szaleństwa.

14.DRUZYLIA
Śpiewa o tym,że ofiarowuje swe serce kochankowi. Nie znalazła droższego klejnotu nad siebie, więc
siebie mu oddaje. Mówi, że nie śmie prosić go, żeby była jego,ale wystarczy jej nawet bycie jego
służącą.

15. MARELLA
Przemyślenia na temat przemijania. Jak kwiatki więdną, tak szybko uciekają młode lata.

16.TERTULIA
Zwraca się do ukochanego, że nie jest z kamienia i dlatego nie może mu się oprze. Miłość do niego
porównuje do ognia trawiącego jej serce, chce się do niego zbliżyć, aby pożar przeszedł również na jego
serce.

17.ROZALIA
Podobnie rozpoczyna się monolog Penelopy w pieśni Kochanowskiego. Oba utwory nawiązują do
historii wojny Trojańskiej, aby wydobyć z niej sensy moralne.

18.PETROLINA
Opowiada o sile miłości – płomieni trawiących serce.

19.PULCHERIA
Nawiązuje do epitalamijnego charakteru zbioru. Zawiera aluzje do ostatniego aktu uroczystości ślubnej,
tzw. pokładzin, kiedy para młoda udaje się do łoża…Pieśń przesycona symbolika mitologiczną.

20.HALCYDIS
Pieśń nawiązuje do „Światowej rozkoszy” H. Morsztyna. Pierwsze 4 wersy i kilka późniejszych
stanowią parafrazę tego utworu. Mowa tu jest o śmierci, która przychodzi nagle i jest nieunikniona.
Pieśń kończy zwrot: „Marność nad marnościami (…)”